METODY AKTYWNEGO WYKORZYSTANIA
CIEPŁA Z PROMIENIOWANIA
SŁONECZNEGO
Aleksandra Gąsiorowska
OŚ1
INFORMACJE OGÓLNE
DOSTĘPNOŚĆ PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO
W POLSCE
Usłonecznienie zależne jest od:
•
Długości dnia
•
Zachmurzenia
•
Przejrzystości atmosfery
•
Lokalizacji
Usłonecznienie obejmuje średnio około 18% roku.
Wartość napromieniowania całkowitego wynosi około
3600 MJ/m² na rok.
W porze ciepłej (kwiecień – październik) pada 80 - 85%
całorocznego promieniowania.
DOSTĘPNOŚĆ PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO
W POLSCE
Roczna gęstość
promieniowania
całkowitego wynosi od
950 kWh/m² (na
południowym zachodzie)
do 1081 kWh/m² (na
wschodzie).
Metody wykorzystania ciepła z
promieniowania słonecznego
Bierne
Aktywne
Kolektory
słoneczne
Ogniwa
fotowoltaiczne
Elektrownie
słoneczne
CO TO SĄ METODY AKTYWNE?
Metody aktywne polegają na zmianie energii
promieniowania słonecznego na energię użyteczną.
Odbywa się to w specjalnych urządzeniach, w których
następuje zamiana energii na cieplną (tzw. konwersja
fototermiczna) lub elektryczną (tzw. konwersja
fotoelektryczna).
KOLEKTORY SŁONECZNE
CO TO JEST?
Kolektor słoneczny jest to urządzenie
energetyczne, które absorbuje energię
promieniowania słonecznego i przetwarza w
energię cieplną za pomocą medium roboczego.
BUDOWA KOLEKTORA
JAK TO DZIAŁA?
PODZIAŁ KOLEKTORÓW
Ze względu na rodzaj
konstrukcji
Płaskie
Rurowe (tubowe)
próżniowe
Skupiające
Ze względu na rodzaj
czynnika roboczego
Cieczowe
Powietrzne
Cieczowo-
powietrzne
KOLEKTORY PŁASKIE
KOLEKTORY PRÓŻNIOWE
KOLEKTORY SKUPIAJĄCE
KOLEKTORY POWIETRZNE
Zalety
•Nie występuje problem
zamarzania lub wrzenia
cieczy w kolektorze
•Mniejsze zagrożenie
korozją
•Nośnik energii podgrzany
w kolektorach może
być wykorzystany
bezpośrednio
do ogrzewania bez
pośrednich wymienników
ciepła
Wady
•Wysokie koszty
przetłaczania czynników
•Wymagana duża objętość
układu magazynującego
MONTAŻ KOLEKTORÓW
Warunki:
Powierzchnia niezacieniona
Ustawienie w stronę południową (dopuszczalne
odchylenie kąta azymutu wynosi 30-45⁰)
Nachylenie do poziomu dla warunków polskich
wynosi 30-60⁰
EFEKTYWNOŚĆ KOLEKTORÓW
CIEKAWOSTKI
Do wyprodukowania ciepłej wody na potrzeby jednego
mieszkańca potrzeba 1-2m² kolektora (co stanowi 40-
70% rocznego zapotrzebowania na przygotowanie
ciepłej wody, a w miesiącach letnich prawie 100%
zapotrzebowania).
Na każdy 1 m² kolektorów musimy przewidzieć 50-100
dm³ zbiornika.
Właściwie dobrana instalacja słoneczna do ogrzewania
powinna pokrywać potrzeby 20-30%.
Zalety
• W czasie pracy
zużywa się mało
materiałów i wody
• Ograniczenie emisji
gazów cieplarnianych
Wady
• Materiałochłonność
związana z budową
• Utylizacja płynów
roboczych
• Możliwość pożaru
• Możliwość wycieku
płynów roboczych
OGNIWA FOTOWOLTAICZNE
CO TO JEST?
Ogniwo fotowoltaiczne jest to urządzenie, w
którym następuje bezpośrednia konwersja
energii promieniowania słonecznego w energię
elektryczną (tzw. efekt fotowoltaiczny).
Konwersja odbywa się w sposób bezgłośny, bez
dodatkowych urządzeń mechanicznych oraz bez
zanieczyszczeń atmosfery.
BUDOWA OGNIWA
JAK TO DZIAŁA?
Systemy
fotowoltaiczne
Wolnostojące
Hybrydowe
Dołączone do
sieci
SYSTEMY WOLNOSTOJĄCE
Korzystają jedynie z energii produkowanej w
ogniwach. System ten składa się z panelu
fotowoltaicznego, akumulatora oraz urządzenia
kontrolującego stopień naładowania
akumulatora i odłączającego panel, gdy
akumulator jest w pełni naładowany.
Akumulatory powinny posiadać dużą
pojemność, aby zapewnić dostarczenie energii
w nocy oraz w okresach złej pogody.
SYSTEMY HYBRYDOWE
Są kombinacją panelu fotowoltaicznego
i innego systemu wytwarzania energii. Systemy
hybrydowe posiadają bardziej skomplikowany
układ kontrolny niż wolnostojący, aby zapewnić
efektywne wykorzystanie różnych sposobów
wytwarzania energii.
SYSTEMY DOŁĄCZONE DO SIECI
Systemy dołączone do sieci mogą mieć postać
elektrowni, z dużą ilością paneli
fotowoltaicznych, oddających energię do sieci
energetycznej.
SYSTEMY DOŁĄCZONE DO SIECI
EKONOMIKA OGNIW
Zalety
• Przyjazna
ekologicznie
produkcja energii
• Emisja gazów
toksycznych
redukowana do
minimum
Wady
• Konieczność
dostarczenia energii
z konwencjonalnych
źródeł
• Konieczność
zastosowania do
budowy toksycznych
materiałów
• Możliwość pożaru
• Możliwość
porażenia prądem
ELEKTROWNIE SŁONECZNE
CO TO JEST?
Elektrownie słoneczne są ciągle obmyślaną
metodą wykorzystywania promieniowania
słonecznego w celach energetycznych. Za
pomocą soczewek lub zwierciadeł powodują
wytwarzanie bardzo wysokiej temperatury,
gdzie podgrzewany jest czynnik grzewczy
(najczęściej woda).
PODZIAŁ ELEKTROWNI SŁONECZNYCH
Elektrownia z wieżą słoneczną
Elektrownia linearna z lustrami parabolicznymi
lub soczewkami Fresnela
Paraboliczne konchy z maszynami Stirlinga
Elektrownia z tzw. słonecznym kominem
ELEKTROWNIA Z WIEŻĄ SŁONECZNĄ
ELEKTROWNIA LINEARNA Z LUSTRAMI
PARABOLICZNYMI
PARABOLICZNE KONCHY Z MASZYNAMI
STIRLINGA
ELEKTROWNIA Z TZW. SŁONECZNYM
KOMINEM
METODY AKTYWNEGO WYKORZYSTANIA
CIEPŁA Z PROMIENIOWANIA
SŁONECZNEGO
Aleksandra Gąsiorowska
OŚ1