Środowisko
Ogólne
Woda
Ziemia
Powietrze
P r z e m y s ł
Odpady
Natura
Urbanizacja
Finansowanie
Prawo
Ekonomia
Komisja Europejska
Podręcznik
postępowa
oceny odd
środowisk
Etap kwalifik
(screening)
Czerwiec 2001
Ocena
E n e r g i a a t o m o w a
Dodatkowe informacje na temat Unii Europejskiej dostępne są w Internecie, na
serwerze Europa (http://europa.eu.int).
Informacje katalogowe znajdą Państwo na końcu niniejszej publikacji.
Luksemburg: Biuro Wydawnictw Oficjalnych Wspólnot Europejskich, 2001
ISBN 92-894-1334-4
© Wspólnoty Europejskie, 2001
Reprodukcja dozwolona pod warunkiem podania źródła.
PODRĘCZNIK OOŚ
Podręcznik
postępowania w
sprawie oceny
oddziaływania na
środowisko
Screening
Czerwiec 2001
Environmental Resources Management
Norloch House, 36 King's Stables Road,
Edinburgh EH1 2EU
Telefon 0131 478 6000
Faks 0131 478 3636
E-mail post@ermuk.com
http://www.ermuk.com
SPIS TREŚCI
SŁOWO WSTĘPNE DO PODRĘCZNIKA OOŚ
PRZEDMOWA DO PODRĘCZNIKA DLA ETAPU KWALIFIKOWANIA
CZĘŚĆ A
ETAP KWALIFIKOWANIA (SCREENING) W POSTĘPOWANIU OOŚ
A1 Ocena
Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) oraz etap kwalifikowania (screening)
A2 Wymogi
dotyczące etapu kwalifikowania ustanowione
dyrektywami 85/337/EWG i 97/11/WE
A3 Implementacja screeningu w UE
A3.1 Podejścia do screeningu
A3.2 Oceny na podstawie dyrektywy w sprawie ochrony siedlisk naturalnych
A3.3 Wszczęcie procesu kwalifikacji (screeningu)
A3.4 Rejestracja decyzji kwalifikujących
CZĘŚĆ B
PRAKTYCZNE PORADY DOTYCZĄCE ETAPU KWALIFIKOWANIA
B1 Wprowadzenie
B2 Stosowanie porad
B3 Kroki w procesie screeningu
B3.1 Krok 1 – Czy przedsięwzięcie wchodzi w zakres Załącznika I lub II?
B3.2 Krok 2 – Czy przedsięwzięcie wymieniono na liście obowiązkowej
wymagającej dokonania OOŚ?
B3.3 Krok 3 - Czy przedsięwzięcie wymieniono na liście wykluczeń wyłączającej je
spod OOŚ
B3.4 Krok 4 – Kwalifikowanie indywidualne – przedsięwzięcie
mogące oddziaływać na środowisko w znacznym zakresie?
B3.4.1 Dalsze wskazówki dotyczące kwalifikowania indywidualnego
B3.4.2 Informacje na temat przedsięwzięcia wymagane przy kwalifikowaniu
indywidualnym
B3.4.3 Konsultacje na etapie kwalifikowania indywidualnego
B3.5
Krok 5 – Rejestracja i udostępnienie decyzji kwalifikującej
B4 Narzędzia dla etapu kwalifikowania indywidualnego
B4.1 Listy pomocnicze
B4.2 Interpretacja wyników
B4.3 Użycie list pomocniczych jako formy zapisu oraz przygotowanie list
dostosowanych do konkretnych przedsięwzięć
LISTA POMOCNICZA INFORMACJI DLA POTRZEB SCREENINGU
LISTA POMOCNICZA ETAPU KWALIFIKOWANIA
LISTA POMOCNICZA KRYTERIÓW OCENY ZNACZENIA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Załącznik A
PRZEDSIĘWZIĘCIA WYMIENIONE W ZAŁĄCZNIKU I DO
DYREKTYWY 97/11/WE
Załącznik B
PRZEDSIĘWZIĘCIA WYMIENIONE W ZAŁĄCZNIKU II DO
DYREKTYWY 97/11/WE
Załącznik C
ZAŁĄCZNIK III KRYTERIA WYBORU W PROCESIE
KWALIFIKOWANIA
Załącznik D
WYMOGI DOTYCZĄCE INFORMACJI O ŚRODOWISKU USTANOWIONE
ZAŁĄCZNIKU IV DO DYREKTYWY 97/11/WE
SŁOWO WSTĘPNE DO PODRĘCZNIKA UE
nt. POSTĘPOWANIA W SPRAWIE OCENY
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO (OOŚ)
Ocena Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) jest kluczowym elementem unijnej
polityki ochrony środowiska. Od czasu przyjęcia pierwszej dyrektywy OOŚ w 1985
roku (dyrektywa 85/337/EWG) rozwijało się zarówno prawo, jak i praktyka OOŚ. W
1997 roku opublikowano dyrektywę zmieniającą (dyrektywa 97/11/WE), a obecnie
Komisja Europejska ma przyjemność przedstawić trzy dokumenty stanowiące
podręcznik odzwierciedlający aktualny stan ustawodawstwa UE oraz dobrych
praktyk. Dokumenty te dotyczą trzech konkretnych etapów w postępowaniu w
sprawie oceny oddziaływania na środowisko:
• Screeningu
• Scopingu
• Przeglądu raportu OOŚ.
Przedstawiany podręcznik ma na celu zapewnienie praktycznej pomocy wszystkim
podmiotom zaangażowanym w wymienionych etapach postępowania OOŚ, w
oparciu od doświadczenia zgromadzone w Europie i na całym świecie. Stosowanie
podręcznika
Etap kwalifikowania w postępowaniu OOŚ
oraz
Scoping w
postępowaniu OOŚ
powinno przynieść poprawę jakości decyzji o potrzebie
przeprowadzenia postępowania OOŚ oraz o warunkach odniesienia dla
wymaganych analiz, dając tym samym lepsze podstawy całemu postępowaniu
OOŚ. Podręcznik
Przegląd raportu OOŚ
ma na celu dopomóc inwestorom oraz ich
konsultantom w przygotowaniu wysokiej jakości raportów o oddziaływaniu na
środowisko, a właściwym organom i innym zainteresowanym stronom w poprawie
efektywności procesu przeglądu tychże raportów, zapewniając tym samym
możliwość podjęcia decyzji w warunkach jak najlepszej informacji.
Niniejszy podręcznik przygotowano specjalnie do użytku właściwych organów,
inwestorów oraz praktyków OOŚ w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej
oraz Krajach Kandydujących. Mamy nadzieję, że wzbudzi on również
zainteresowanie w kręgach akademickich i innych organizacjach
uczestniczących w szkoleniach i kształceniu z dziedziny OOŚ oraz praktyków
na całym świecie.
Przedstawiany podręcznik przeznaczony jest do stosowania w całej Europie i nie
może odzwierciedlać szczególnych wymogów oraz praktyk dotyczących OOŚ
obowiązujących w różnych krajach. Nie może on również zastąpić wytycznych
dotyczących OOŚ wydawanych w poszczególnych Państwach Członkowskich, do
których należy się odwoływać zawsze w pierwszej kolejności. Należy również
czytać go zawsze w powiązaniu z dyrektywami oraz krajowymi i miejscowymi
przepisami w sprawie OOŚ, jako że szczegółowe wymagania różnią się w
poszczególnych Państwach Członkowskich i Krajach Kandydujących.
Niniejszy podręcznik przygotowany został przez Environmental Resources
Management (ERM) w ramach kontraktu badawczego Dyrekcji Generalnej Komisji
Europejskiej ds. Środowiska. Na następnej stronie wymieniono uczestników badań.
Wyjaśnienia podstawowych terminów stosowanych w niniejszym podręczniku
przedstawiono w
Słowniczku terminów.
O dodatkowe egzemplarze podręcznika prosimy zwracać się do Dyrekcji Generalnej
Komisji Europejskiej ds. Środowiska pod adresem:
http://www.europa.eu.int/comm/ environment/eia/eia-support.htm
Główni autorzy: UE
Karen Raymond i Andrew Coates (ERM)
Kierownik projektu:
Marc Vanderhaegen (ENV B4 Komisja Europejska, DG ds. Środowiska)
Grupa sterująca z
ramienia Komisji
Europejskiej:
Jim Burns (Departament Środowiska, Transportu i Regionów, Wielka
Brytania)
Gert Johansen (Ministerstwo Środowiska i Energii, Dania)
Emilio Herranz (Ministerstwo Środowiska, Hiszpania)
Ros Coverley (W S Atkins, Wielka Brytania)
Alessandro Colombo (Wspólne Centrum Badawcze, Komisja
Europejska)
Alain Bozet (Ministerstwo Regionu Walonii, DGRNE - Administracja
Środowiska, Belgia)
Seppo Martikainen ( ENV R4, Komisja Europejska, DG ds. Środowiska)
Rupert Willis (ENV A1, Komisja Europejska, DG ds. Środowiska)
Fotios Papoulias (ENV B2, Komisja Europejska, DG ds. Środowiska)
Jan de Mulder (Ministerstwo Regionu Flandrii AMINAL – Administracja
Środowiska, Belgia)
Francesco La Camera (Ministerstwo Środowiska, Włochy)
Jose Luis Salazar (Europejska Agencja ds. Środowiska)
Panel ekspertów:
Rob Verheem (Prywatny konsultant, Holandia)
Prof. Maria do Rosario Partidario (Wydział Nauk i Technologii Nowego
Uniwersytetu Lizbońskiego, Portugalia)
Thierry Clement (Breche & Oreade, Francja)
Peter Brokking (Departament Infrastruktury i Planowania, Królewski
Instytut Technologii, Szwecja)
Petra Winkler (Instytut Studiów Regionalnych i Planowania
Przestrzennego, Austria)
Prof. Constantinos Cassios (Centrum OOŚ Departament Geografii i
Planowania Regionalnego, Politechnika Narodowa w Atenach, Grecja)
Zespół badawczy:
Dr Norbert Raschke (Niemcy)
Catherine Sibley (Wielka Brytania)
Rui Pimenta (Portugalia)
Wim Van Breusegem (Belgia)
SŁOWNICZEK TERMINÓW
Termin
Wyjaśnienie
Kraje Kandydujące
Kraje ubiegające się o przyjęcie do Unii Europejskiej.
właściwy organ (WO)
Władze wskazane przez Państwa Członkowskie jako odpowiedzialne za
wypełnianie obowiązków wynikających z dyrektywy.
Inwestor
Wnioskodawca o pozwolenie na prywatne przedsięwzięcie bądź
instytucja publiczna inicjująca przedsięwzięcie.
Pozwolenie na budowę
Decyzja właściwych organów uprawniająca inwestora do realizacji
przedsięwzięcia.
Skutki / oddziaływanie
Wszelkie zmiany w środowisku fizycznym, naturalnym lub kulturowym
spowodowane realizacją przedsięwzięcia. Terminy „skutki” i
„oddziaływanie” stosowane są zamiennie.
Zespół OOŚ
Zespół prowadzący badania środowiska i przygotowujący Informacje o
Środowisku dla właściwych organów
Ocenia oddziaływania na
środowisko (OOŚ)
Termin stosowany w niniejszym dokumencie w odniesieniu do procedury
spełniającej wymogi oceny ustanowione dyrektywą 97/11/WE.
Raport o oddziaływaniu na
środowisko (Raport OOŚ)
W wielu choć nie we wszystkich systemach OOŚ, informacje o
środowisku dostarczane właściwym organom przez inwestora
przedstawiane są w formie raportu o oddziaływaniu na środowisko. Jest
to dokument bądź szereg dokumentów zawierających informacje o
środowisku wymagane zgodnie z postanowieniami art. 5 dyrektywy
85/337/EWG z późniejszymi zmianami zgodnie z dyrektywą 97/11/WE.
Termin „raport OOŚ” w niniejszym podręczniku stosowany jest zarówno
w odniesieniu do raportów o oddziaływaniu na środowisko, jak i innych
form przekazywania informacji o środowisku.
Informacje o środowisku
Informacje dostarczane właściwym organom przez inwestora dotyczące
m. in. przedsięwzięcia i jego skutków dla środowiska. Wymogi dotyczące
wspomnianych informacji ustalone zostały w art. 5 oraz Załączniku IV do
dyrektywy (por. ocena oddziaływania na środowisko).
Badania środowiska
Badania i analizy przeprowadzane przez inwestora oraz zespół OOŚ
celem przygotowania informacji o środowisku przedstawianych
właściwym organom.
Lista wykluczeń
Lista wartości progowych i kryteriów dla określonych kategorii
przedsięwzięć, wskazująca przedsięwzięcia, dla których OOŚ nie jest
wymagana z uwagi na niewielkie prawdopodobieństwo wywierania
znaczącego oddziaływania na środowisko. Lista wykluczeń może być
uchylona przez inne wymogi, np. mówiące, że OOŚ jest obowiązkowe
dla wszystkich przedsięwzięć w określonych lokalizacjach.
Oddziaływanie
Por. skutki.
Lista obowiązkowa
Lista wartości progowych i kryteriów dla określonych kategorii
przedsięwzięć, wskazująca przedsięwzięcia, dla których OOŚ jest zawsze
wymagana z uwagi na możliwość znacznego oddziaływania na
środowisko.
Lista negatywna
Por. lista wyłączeń
Lista pozytywna
Por. lista obowiązkowa
Przedsięwzięcie
Realizacja prac budowlanych bądź innych instalacji lub projektów, a także
inne interwencje w naturalne otoczenie i krajobraz, w tym przedsięwzięcia
dotyczące wydobycia kopalin.
Przegląd
Proces ustalania, czy dany raport OOŚ jest wystarczający dla właściwych
organów do podjęcia na jego podstawie decyzji o pozwoleniu na budowę.
Należy zwrócić uwagę, że podjęcie decyzji wymagać będzie zazwyczaj
rozważenia innych informacji oprócz informacji o środowisku, niemniej
przegląd ma na celu sprawdzenie, czy przedstawione informacje o
środowisku są wystarczające.
Screening/Etap
kwalifikowania
Procedura, w której podejmowana jest decyzja, czy w odniesieniu danego
przedsięwzięcia wymagana jest OOŚ czy też nie.
Scoping
Proces określania treści i zakresu informacji o środowisku, jakie należy
przedstawić właściwym organom w ramach postępowania OOŚ.
PRZEDMOWA DO PODRĘCZNIKA DLA ETAPU
KWALIFIKOWANIA (SCREENINGU)
Niniejszy dokument przedstawia wytyczne dotyczące etapu kwalifikowania w
postępowaniu w sprawie Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ). Jest to jeden
z trzech dokumentów zawierających wytyczne wydawane przez Komisję
Europejską. Pozostałe dwa to
Scoping w postępowaniu OOŚ
oraz
Raport OOŚ.
Etap kwalifikowania (screening) jest procedurą ustalania, czy w odniesieniu do
danego przedsięwzięcia wymagana jest OOŚ czy też nie.
Pięcioletnia ocena implementacji dyrektywy 85/337/EWG, podjęta na zlecenie
Komisji w 1997 roku wykazała, że stosowanie OOŚ w odniesieniu do różnego
rodzaju przedsięwzięć różniło się znacznie w poszczególnych Państwach
Członkowskich. Odkrycie to było jednym z czynników leżących u podstaw
znowelizowania dyrektywy w drodze dyrektywy 97/11/WE wymagającej
przeprowadzenia screeningu przedsięwzięć, które mogą podlegać postępowaniu
OOŚ. Wyniki wspomnianej pięcioletniej oceny dostępne są pod adresem
http://www.europa.eu.int/comm/environment/eia/eia-studies-and-reports/5years.pdf.
Niniejszy podręcznik składa się z dwóch głównych części (Część A i B) oraz
uzupełniających list pomocniczych i załączników.
• Część A podręcznika opisuje wymagania dotyczące etapu kwalifikowania
(screeningu) dyrektyw Rady Europejskiej o OOŚ (85/337/EWG z późniejszymi
zmianami 97/11/WE) oraz omawia, w jaki sposób wspomniane dyrektywy zostały
transponowane do systemów prawnych Państw Członkowskich. Zawarte w niej
wytyczne należy czytać zawsze w powiązaniu z dyrektywami oraz krajowymi i
miejscowymi przepisami w sprawie OOŚ, jako że szczegółowe wymagania
różnią się w poszczególnych Państwach Członkowskich. Przegląd wymogów
dotyczących etapu kwalifikowania obowiązujących w poszczególnych
Państwach Członkowskich według stanu z sierpnia 1999 roku przedstawiono
w raporcie przygotowanym w trakcie opracowywania niniejszego
podręcznika. Raport ten pobrać można pod adresem:
http://www.europa.eu.int/comm/environment/eia/eia-studies-and-
reports/studyl.htm.
• Część B podręcznika przedstawia praktyczne porady dotyczące etapu
kwalifikowania, opisujące kolejne kroki w procesie ustalania konieczności
przeprowadzenia OOŚ oraz oferuje szereg narzędzi pomocnych w tym
procesie.
Wyjaśnienie podstawowych terminów stosowanych w niniejszym podręczniku
przedstawiono w
Słowniczku terminów.
O dodatkowe egzemplarze podręcznika prosimy zwracać się do Dyrekcji Generalnej
Komisji Europejskiej ds. Środowiska (pod adresem:
http://www.europa.eu.int/comm/environment/eia/eia-support.htm).
Niniejszy podręcznik przygotowano przede wszystkim do użytku właściwych organów,
inwestorów oraz praktyków OOŚ w Państwach Członkowskich Unii Europejskiej oraz
Krajach Kandydujących. Mamy nadzieję, że wzbudzi on również zainteresowanie w
kręgach akademickich i innych organizacjach uczestniczących w szkoleniach i
kształceniu z dziedziny OOŚ oraz praktyków na całym świecie.
CZĘŚĆ A ETAP KWALIFIKOWANIA W POSTĘPOWANIU OOŚ
A1 Ocena
Oddziaływania na Środowisko (OOŚ) oraz etap
kwalifikowania (screening)
OOŚ jest postępowaniem wymaganym zgodnie z postanowieniami dyrektyw Unii
Europejskiej nr 85/337/EWG i 97/11/WE o ocenie skutków niektórych przedsięwzięć o
charakterze publicznym i prywatnym dla środowiska. Artykuł 2 dyrektyw stanowi: „Państwa
Członkowskie podejmą wszystkie konieczne działania dla zapewnienia, że przed
udzieleniem pozwolenia, przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko,
na podstawie, między innymi ich charakteru, rozmiaru lub położenia, podlegają wymaganiu
pozwolenia na budowę i ocenie w odniesieniu do ich skutków.” Dalej, artykuł 8 stanowi:
„Wyniki konsultacji i informacje zebrane zgodnie z [procedurą OOŚ] muszą być
uwzględnione w procedurze wydawania pozwoleń na budowę”.
Wymagania te rozwinięte są dalej w treści dyrektywy oraz w ramach systemów OOŚ
wprowadzonych w Państwach Członkowskich. Procedury OOŚ obowiązujące w
poszczególnych Państwach Członkowskich w swych szczegółach różnią się między sobą
znacząco, jednak ich etapy praktyczne w większości systemów przedstawiają się jak na
Schemacie 1
. Etapy oznaczone na
Schemacie 1
kolorem
regulują postanowienia
dyrektywy. Pozostałe etapy są częścią dobrych praktyk w postępowaniu OOŚ i niektóre z
nich zostały przyjęte i wprowadzone w niektórych Państwach Członkowskich.
Kwalifikowanie (screening) jest pierwszym etapem procedury wymaganej dyrektywą, w
którym podejmowana jest decyzja o konieczności przeprowadzenia OOŚ lub jej braku.
A2 Wymogi
dotyczące etapu kwalifikowania ustanowione
dyrektywami 85/337/EWG i 97/11/WE
Wymogi dotyczące etapu kwalifikowania zawarte są w art. 4 dyrektywy 97/11/WE.
Artykuł 4 ust. 1 stanowi: „(…) przedsięwzięcia wymienione w Załączniku I poddane będą
ocenie (…)”. A zatem, postępowanie OOŚ jest obowiązkowe dla kategorii przedsięwzięć
wymienionych w Załączniku I oraz musi zostać uwzględnione w regulacjach Państw
Członkowskich. Wykaz Załącznika I przedstawiono w
Załączniku A.
Definiuje on około 21
kategorii przedsięwzięć, dla których postępowanie OOŚ jest obowiązkowe. Etap
kwalifikowania w odniesieniu do tych przedsięwzięć musi kończyć się decyzją
stwierdzającą konieczność przeprowadzenia OOŚ.
Artykuł 4 ust. 2 stanowi, że „(…) dla przedsięwzięć wymienionych w Załączniku II, Państwa
Członkowskie powinny określić poprzez
(a) indywidualne badanie lub
(b) ustalane przez siebie progi lub kryteria,
czy projekt powinien zostać poddany ocenie (…). Państwa członkowskie mogą
zdecydować o stosowaniu obu procedur o których mowa w punktach (a) i (b)”.
Schemat 1 Procedura Oceny Oddziaływania na Środowisko (OOŚ)
GŁÓWNE ETAPY
UWAGI
Przygotowanie
przedsięwzięcia
Inwestor przygotowuje propozycję przedsięwzięcia.
Powiadomienie właściwych
organów
W niektórych PC istnieje wymóg powiadomienia przez inwestora WO z
wyprzedzeniem o wniosku o wydanie pozwolenia na budowę. Inwestor
może również dokonać wspomnianego powiadomienia dobrowolnie i w
sposób nieformalny.
Etap kwalifikowania
(Screening)
WO podejmują decyzję o konieczności przeprowadzenia OOŚ. Etap ten
może mieć miejsce po otrzymaniu przez WO powiadomienia o zamiarze
złożenia wniosku o pozwolenie na budowę bądź inwestor może złożyć
wniosek o wydanie opinii kwalifikującej. Decyzja na etapie kwalifikowania
rejestrowana jest w aktach i ogłaszana publicznie. (Por. podręcznik
Etap kwalifikowania w postępowaniu OOŚ)
(Artykuł 4).
Scoping
dyrektywa stanowi, że inwestorzy mogą zwracać się do WO z
wnioskiem o wydanie opinii w ramach scopingu. W opinii tej określone
zostaną zagadnienia, jakie obejmować mają informacje o środowisku.
Może ona również dotyczyć innych aspektów postępowania OOŚ (por.
Podręcznik
Scoping w postępowaniu OOŚ).
Przygotowując swoją
opinię, WO zobowiązane są do przeprowadzenia konsultacji z
władzami odpowiedzialnymi za środowisko (art. 5 ust. 2). W niektórych
PC Scoping jest obowiązkowy.
Badania środowiska
Inwestor przeprowadza badania środowiska celem zebrania i
przygotowania informacji o środowisku wymaganych postanowieniami
artykułu 5 dyrektywy (por.
Załącznik D).
Przedstawienie informacji
o środowisku właściwym
organom
Inwestor przedstawia WO informacje o środowisku wraz z wnioskiem o
pozwolenie na budowę. Jeżeli wniosek w sprawie przedsięwzięcia
objętego Załącznikiem I lub II składany jest bez przedstawienia
informacji o środowisku, WO zobowiązane są dokonać kwalifikacji
przedsięwzięcia w celu ustalenia konieczności przeprowadzenia OOŚ
(por. powyżej). (Art. 5 ust 1 i art. 5 ust. 3).
W większości PC informacje o środowisku przedstawiane są w postaci
Raportu OOŚ.
Przegląd wystarczalności
informacji o środowisku
W niektórych PC istnieje formalny wymóg przeprowadzenia
niezależnego przeglądu wystarczalności informacji o środowisku zanim
zostaną one rozpatrzone przez WO. W innych PC za orzeczenie
wystarczalności informacji o środowisku odpowiadają WO. Do pomocy
na tym etapie przygotowano podręcznik
Przegląd raportu OOŚ
. Jeśli
przedstawione informacje zostaną uznane za niewystarczające,
inwestor może zostać zobowiązany do ich uzupełnienia.
Konsultacje z państwowymi
organami ds. środowiska,
innymi zainteresowanymi
stronami i opinią publiczną
Informacje o środowisku należy udostępnić władzom odpowiedzialnym
za środowisko oraz innym zainteresowanym organizacjom i opinii
publicznej. Podmiotom tym należy zapewnić możliwość
wypowiedzenia się na temat przedsięwzięcia i jego skutków dla
środowiska zanim podjęta zostanie decyzja w sprawie pozwolenia na
budowę. Jeśli prawdopodobne jest wystąpienie znaczących skutków
transgranicznych, należy obowiązkowo przeprowadzić konsultacje z
innymi PC, które odczują owe skutki (art. 6 i 7).
Rozpatrzenie informacji o
środowisku przez właściwy
organ przed wydaniem
decyzji o pozwoleniu na
budowę
WO muszą rozpatrzyć informacje o środowisku i wyniki
przeprowadzonych konsultacji przed podjęciem decyzji w sprawie
wniosku o pozwolenie na budowę (art. 8).
Ogłoszenie decyzji
Decyzję należy ogłosić publicznie wraz z podaniem jej powodów oraz
opisem środków, jakich podjęcie wymagane będzie w celu złagodzenia
negatywnego oddziaływania na środowisko (art. 9).
Monitoring podecyzyjny
jeśli wydano pozwolenie
Można wprowadzić wymóg prowadzenia monitoringu skutków
zrealizowanego przedsięwzięcia.
Etapy oznaczone kolorem są obowiązkowe we wszystkich Państwach Członkowskich na mocy dyrektyw
85/337/EWG i 97/11/WE. Scoping nie jest etapem obowiązkowym na mocy dyrektyw, jednak Państwa Członkowskie
zobowiązane są do ustanowienia dobrowolnej procedury, w której inwestorzy mogą występować do właściwych
organów z wnioskiem o opinię w ramach scopingu, jeśli mają takie życzenie. Etapy, które nie zostały zaznaczone
kolorem są częścią dobrych praktyk w postępowaniu OOŚ i zostały sformalizowane w niektórych Państwach
Członkowskich. Na niektórych z przedstawionych dodatkowych etapów, niektóre Państwa Członkowskie mogą
wymagać przeprowadzenia konsultacji z władzami odpowiedzialnymi za środowisko oraz innymi zainteresowanymi
stronami.
Stosowane skróty: WO = Właściwe organy; PC = Państwo(a) Członkowskie.
Załącznik II przedstawiono jako Załącznik
B. Definiuje on około
80 kategorii
przedsięwzięć, dla których OOŚ wymagana jest przy prawdopodobnym wystąpieniu
znaczących skutków dla środowiska.
W odniesieniu do przedsięwzięć objętych Załącznikiem II, artykuł 4 ust. 3 stanowi,
że: „Gdy przeprowadzono indywidualne badanie lub ustalono progi lub kryteria (…),
zostaną wzięte pod uwagę odnośne kryteria wyboru podane w Załączniku III”.
Wymagają one od właściwych organów uwzględnienia w procesie
podejmowania decyzji o konieczności przeprowadzenia OOŚ wrażliwości
środowiska w miejscu lokalizacji przedsięwzięcia oraz potencjalnego
oddziaływania, jak również charakterystyki przedsięwzięć.
Wszystkie kryteria ustanowione w Załączniku III przedstawiono w Załączniku
C.
Wreszcie, artykuł 4 ust. 4 stanowi, że: „Państwa członkowskie powinny zapewnić
dostępność postanowień podjętych przez właściwy organ (…) dla społeczeństwa”.
A zatem decyzje podejmowane na etapie kwalifikacji obowiązkowo udostępniane
są opinii publicznej.
A3 Implementacja screeningu w UE
A3.1 Podejścia do screeningu
Państwa Członkowskie przyjęły następujące podejścia do etapu kwalifikowania:
• We wszystkich Państwach Członkowskich OOŚ przeprowadzana jest
obowiązkowo dla przedsięwzięć wymienionych w Załączniku I (por.
Załącznik
A) do dyrektywy
97/11/WE. Przedsięwzięcia takie ujęte są na listach
obowiązkowych przedsięwzięć zawsze wymagających dokonania OOŚ.
• Niektóre
Państwa Członkowskie do list obowiązkowych ustalających ustawowe
progi i kryteria dla przedsięwzięć, odnośnie których postępowanie OOŚ jest
zawsze wymagane dołączyły wybrane przedsięwzięcia objęte Załącznikiem II
(por.
Załącznik B)
. Jest to zgodne z postanowieniami art. 4 ust. 2 punkt b. Przy
ustalaniu wspomnianych progów i kryteriów dyrektywa 97/11/WE wymaga od
Państw Członkowskich uwzględnienia kryteriów wyboru ujętych w Załączniku
III (por.
Załącznik C)
.
• W niektórych przypadkach, Państwa Członkowskie ustanowiły również listy
„wykluczeń” lub „negatywne”, określające progi i kryteria, poniżej których nigdy
nie wymaga się przeprowadzenia OOŚ lub poniżej których obowiązuje
uproszczone postępowanie OOŚ. W odniesieniu do progów negatywnych
występować mogą wyłączenia, na przykład dla przedsięwzięć w
określonych, szczególnie wrażliwych lokalizacjach. Wyjątki takie mają
zastosowanie w przypadku ocen na podstawie dyrektywy w sprawie ochrony
siedlisk naturalnych (por. poniżej).
Listy wykluczeń określające progi, poniżej których nigdy nie wymaga się
przeprowadzenia OOŚ stosowane są w Państwach Członkowskich w bardzo
ograniczonym zakresie
(por. http://www.europa.eu.int/comm/environment/eia/eia-studies-and-
reports/studyl.htm).
• Jeżeli dane przedsięwzięcie nie znajduje się ani na liście obowiązkowej ani
na liście wykluczeń, właściwy organ zobowiązane są rozpatrzyć je
indywidualnie pod kątem prawdopodobieństwa wywierania przez to
przedsięwzięcie znaczącego oddziaływania na środowisko. W niektórych
Państwach Członkowskich większość przedsięwzięć ujęta jest bądź na liście
obowiązkowej bądź na liście wykluczeń, tak więc przeprowadzenie
indywidualnego screeningu wymagane jest rzadko. W innych, normalnym
podejściem do większości przedsięwzięć jest indywidualny screening.
dyrektywa wymaga uwzględnienia przez właściwy organ w podejmowaniu
decyzji w poszczególnych przypadkach kryteriów określonych w Załączniku III
(por.
Załącznik C)
. Wiele Państw Członkowskich zapewnia dodatkowe wytyczne
w tym zakresie, na przykład dotyczące charakterystyki przedsięwzięć, progów,
lokalizacji, itp., które oznaczają, że dane przedsięwzięcie może wywierać
istotne skutki i z tego względu wymaga OOŚ. Wytyczne te przeznaczone są dla
inwestorów, właściwych organów i innych zainteresowanych podmiotów jako
pomoc w podjęciu decyzji o konieczności przeprowadzenia OOŚ.
A3.2 Oceny na podstawie dyrektywy w sprawie ochrony siedlisk naturalnych
Szczególne dodatkowe wymagania dotyczące oceny oddziaływania na środowisko
wynikają z artykułu 6 ust. 3 dyrektywy w sprawie ochrony siedlisk naturalnych
(92/43/EWG). Państwa Członkowskie zobowiązane są wprowadzić regulacje
wymagające przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w
przypadku przedsięwzięć, w związku z którymi istnieje prawdopodobieństwo
znacznych skutków dla obszarów Natura 2000 (Specjalnych Obszarów Ochrony
wyznaczonych zgodnie dyrektywą 79/409/EWG lub Specjalnych Rezerwatów
wyznaczonych zgodnie z dyrektywą 92/43/EWG). W wielu przypadkach, ocenę tę
uzyskać można w oparciu o procedurę OOŚ wprowadzoną zgodnie z
dyrektywami 85/337/EWG i 97/11/WE, jednak czasami, na przykład gdy dane
przedsięwzięcie nie wchodzi w zakres Załącznika I ani II, konieczna jest odrębna
procedura. Specjalne wytyczne dotyczące wspomnianych wymogów uzyskać
można w Dyrekcji Generalnej Komisji Europejskiej ds. Środowiska pod adresem
http://www.europa.eu.int/comm/environment/pubs/home.htm.
A3.3 Wszczęcie procesu kwalifikacji (screeningu)
Podobnie jak poprzednio, w poszczególnych Państwach Członkowskich występują
różne procedury wszczynające postępowanie kwalifikacyjne:
• W niektórych, inwestorzy zobowiązani są powiadomić z wyprzedzeniem
właściwy organ o zamiarze złożenia wniosku o wydanie pozwolenia na budowę
w związku z przedsięwzięciem z zakresu Załącznika I lub II. właściwy organ
zobowiązane są następnie do podjęcia wyraźnej, formalnej decyzji kwalifikującej
oraz poinformowania inwestora i opinii publicznej o konieczności
przeprowadzenia OOŚ lub jej braku.
• W innych, nie ma wymogu wcześniejszego zgłaszania wniosków o pozwolenie na
budowę. Inwestorzy mogą albo dobrowolnie przedstawić informacje o środowisku
wraz z wnioskiem o pozwolenie albo złożyć wniosek bez takowych informacji, a
wówczas właściwy organ zobowiązane są rozpatrzyć takowy wniosek i podjąć
formalną decyzję, czy wymagane jest przeprowadzenie OOŚ.
W drugim wspomnianym przypadku wniosek o wydanie pozwolenia zawieszany
jest zazwyczaj do czasu uzyskania stosownych informacji.
• W
wyżej wspomnianych Państwach Członkowskich istnieją zazwyczaj przepisy
pozwalające inwestorom występować do właściwych organów z wnioskiem o
podjęcie decyzji lub wydanie opinii kwalifikującej jeszcze przez złożeniem przez
nich wniosku o wydanie pozwolenia. W takich przypadkach, właściwy organ
zobowiązane są do podjęcia formalnej decyzji w sprawie konieczności
przeprowadzenia OOŚ po złożeniu wniosku o wydanie pozwolenia.
A3.4 Rejestracja decyzji kwalifikujących
A zatem, formalne decyzje kwalifikujące podejmuje się w trzech przypadkach:
• gdy
właściwy organ otrzymają powiadomienie o zamiarze złożenia wniosku o
wydanie pozwolenia na budowę;
• gdy
właściwy organ otrzymają wniosek o wydanie pozwolenia na budowę w
odniesieniu do przedsięwzięcia objętego Załącznikiem I lub II bez informacji o
środowisku;
• oraz gdy inwestor wystąpi do właściwych organów o podjęcie decyzji
kwalifikującej.
W każdym z wymienionych przypadków, właściwy organ zobowiązane są
prowadzić rejestr decyzji z uwzględnieniem ich powodów oraz przedstawiać owe
decyzje do publicznej wiadomości.
Reasumując, w Państwach Członkowskich występuje szereg różnych podejść do
procesu kwalifikacji (screeningu) przedsięwzięć. Wszystkie one opierają się na
wykazach ustanowionych w Załącznikach I i II oraz kryteriach ustalonych w
Załączniku III, niemniej by zidentyfikować konkretne wymogi mające zastosowanie,
inwestorzy, praktycy OOŚ i właściwy organ muszą odwoływać się do
regulacji na poziomie Państw Członkowskich.
W każdym przypadku, należy przede wszystkim pamiętać, że OOŚ wymagana jest
gdy istnieje prawdopodobieństwo, iż dane przedsięwzięcie mieć będzie
znaczące skutki dla środowiska. W następnej części podręcznika
przedstawiono szereg praktycznych porad dla podmiotów uczestniczących w
procesie OOŚ dotyczących sposobów ustalania istnienia takowego
prawdopodobieństwa.
CZĘŚĆ B PRAKTYCZNE PORADY DOTYCZĄCE ETAPU
KWALIFIKOWANIA
B1 Wprowadzenie
W tej części podręcznika przedstawiono praktyczne wskazówki dotyczące
etapu kwalifikowania zgodnie z wymogami dyrektywy 97/11/WE, tj. ukazujące
sposób podejmowania decyzji o konieczności przeprowadzenia OOŚ dla danego
przedsięwzięcia lub rodzaju przedsięwzięcia.
Na tym etapie należy rozróżnić pojęcia „screening” i „scoping”, chociaż możliwe jest
występowanie pewnych elementów wspólnych.
Screening a scoping
• Screening, czyli kwalifikowanie jest tą częścią postępowania OOŚ, w której ustala się, czy dla danego
przedsięwzięcia konieczne jest przeprowadzenie OOŚ.
• Scoping jest czynnością polegającą na wyborze zagadnień, jakie należy zbadać w ramach
prowadzonej OOŚ, wykonywaną po ustaleniu, że przeprowadzenie OOŚ jest konieczne (tj. po podjęciu
decyzji kwalifikującej).
Potencjalne wspólne elementy screeningu i scopingu
• Informacje wykorzystywane w screeningu (tj. przy podejmowaniu decyzji kwalifikującej) mogą
następnie znaleźć zastosowanie na etapie scopingu.
• W niektórych systemach wykonywana jest wstępna ocena wspomagająca podejmowanie decyzji
kwalifikującej (screening). Jeżeli zostanie ustalone, że konieczne jest przeprowadzenie OOŚ,
informacje pochodzące z oceny wstępnej mogą zostać wykorzystane również na etapie scopingu.
Wytyczne dotyczące scopingu przedstawiono w oddzielnym podręczniku zatytułowanym
Scoping w postępowaniu OOŚ
.
B2 Stosowanie
porad
Wskazówki te zostały przygotowane przede wszystkim z myślą o właściwych
organówach, inwestorach, praktykach OOŚ oraz konsultantach OOŚ, w tym o
organizacjach rządowych, pozarządowych i społeczeństwie. Istnieje szereg
sytuacji, w których wymienione grupy skorzystać mogą z przedstawionych porad.
Inwestorzy
• Inwestor
może dobrowolnie podjąć się przeprowadzenia OOŚ bez formalnej decyzji ze strony
właściwych organów. Postanowienie takie bazować może na własnej kwalifikacji inwestora, opinii
niezależnych praktyków OOŚ lub być efektem polityki prowadzonej przez danego inwestora. W swoich
decyzjach o dobrowolnym podjęciu się przeprowadzenia OOŚ inwestorzy opierać się będą na
regulacjach dotyczących OOŚ oraz wytycznych Państw Członkowskich, jednak coraz częściej różne
organizacje ustalają politykę OOŚ w odniesieniu do swoich nowych przedsięwzięć, na której opierają
decyzje podejmowane w tym zakresie. Podejmując się dobrowolnie przeprowadzić OOŚ, mogą oni
oszczędzić czas i koszty w dalszych fazach realizacji przedsięwzięcia, jako że wydanie pozwolenia
na budowę może ulec opóźnieniu z uwagi na brak OOŚ.
• W niektórych systemach, w przypadku gdy inwestor nie ma pewności co do potrzeby OOŚ i
normalnie nie podjąłby się przeprowadzenia takowej oceny w ramach swoich standardów, może
on zwrócić się do właściwych organów o wydanie formalnej decyzji kwalifikującej. To właśnie na
inwestorze spoczywa obowiązek dostarczenia właściwym organom informacji na temat
przedsięwzięcia wystarczających do podjęcia takowej decyzji. Jak najwcześniejsze zwrócenie się do
właściwych organów o ich opinię dopomóc może w przeprowadzeniu badań środowiska jako integralnej
części procedury realizacji przedsięwzięcia. Wówczas już na samym początku możliwe jest włączenie
czynników środowiskowych do projektu przedsięwzięcia, minimalizując jednocześnie zarówno związane
z nim skutki dla środowiska, jak i koszty.
Właściwe organy
•
W przypadku dostarczenia przez inwestora powiadomienia o zamiarze wystąpienia z wnioskiem o
wydanie pozwolenia na budowę lub wniosku o decyzję kwalifikującą, właściwy organ zobowiązane są
rozważyć konieczność dokonania OOŚ dla danego przedsięwzięcia, prowadzić rejestr decyzji
kwalifikujących z uwzględnieniem ich powodów oraz przekazywać owe decyzje do wiadomości
publicznej.
•
Jeżeli zostanie złożony wniosek o wydanie pozwolenia na budowę w związku z przedsięwzięciem
objętym Załącznikiem I bez podania informacji o środowisku wymaganych postanowieniami
dyrektywy, właściwy organ zobowiązane są żądać przeprowadzenia postępowania OOŚ. Jeżeli
zostanie złożony wniosek o wydanie pozwolenia na budowę w związku z przedsięwzięciem objętym
Załącznikiem II bez podania informacji o środowisku, władze zobowiązane są rozważyć konieczność
dokonania OOŚ, odnotować swoją decyzję kwalifikującą z uwzględnieniem jej powodów i przekazać ją do
wiadomości publicznej. Kwalifikowanie (screening) może przyjąć formę odniesienia do określonych
wymogów prawnych bądź indywidualnej analizy zależnie od procedur obowiązujących w danym Państwie
Członkowskim.
Praktycy OOŚ
•
Praktycy OOŚ często angażowani będą przez inwestorów lub właściwy organ jako doradcy w procesie
podejmowania decyzji kwalifikujących o konieczności przeprowadzenia OOŚ w odniesieniu do
określonego przedsięwzięcia.
Konsultanci OOŚ
•
właściwy organ oraz inwestorzy na etapie kwalifikowania zwracają się również często o poradę do
rządowych konsultantów, organizacji pozarządowych oraz do społeczeństwa w sprawie konieczności
dokonania OOŚ. właściwy organ oraz inne instytucje rządowe i inwestorzy Państw Członkowskich coraz
częściej dostrzegają korzyści z zaangażowania w procesie kwalifikowania możliwe szerokich kręgów w
celu zapobiegania późniejszym sporom i opóźnieniom.
B3
Kroki w procesie screeningu
Proces podejmowania decyzji o konieczności dokonania OOŚ dla danego
przedsięwzięcia obejmować będzie szereg kroków. Kroki te wraz
ze stosownymi
wskazówkami
przedstawiono poniżej na Schemacie
2
. Postępowanie przebiega
przez poszczególne kroki aż do podjęcia decyzji o konieczności lub braku
konieczności dokonania OOŚ. Jeżeli możliwe jest podjęcie wspomnianej decyzji we
wcześniejszym kroku, postępowanie ulega przerwaniu, a dalsze kroki nie są
konieczne. Niemniej, w każdym przypadku, gdy zostanie podjęta określona decyzja,
Krok 5 – Rejestracja i udostępnienie decyzji kwalifikującej jest obowiązkowy.
B3.1 Krok 1 – Czy przedsięwzięcie wchodzi w zakres Załącznika I lub II?
Pierwszym krokiem w ramach screeningu jest ustalenie, czy dane
przedsięwzięcie zostało ujęte w wykazie ustanowionym w Załączniku I lub II do
dyrektywy 97/11/WE (por.
Załącznik A
i
Załącznik B)
bądź w jakichkolwiek
równoważnych wykazach obowiązujących w danym Państwie Członkowskim. Należy
zauważyć, że niektóre Państwa Członkowskie rozszerzyły swoje wymagania
dotyczące OOŚ na pewne rodzaje przedsięwzięć nieuwzględnione w wykazach
Załącznika I lub II, w związku z czym istotne jest, by zapoznać się z regulacjami
obowiązującymi w danym Państwie Członkowskim.
Reasumując, jeżeli przedsięwzięcie nie należy do rodzajów wymienionych w
Załączniku I lub II ani w żadnych innych równoważnych wykazach Państw
Członkowskich, OOŚ nie jest wymagane, chyba że wymagana jest ocena na
podstawie dyrektywy w sprawie ochrony siedlisk naturalnych (por. A3.2 powyżej).
B3.2 Krok 2 – Czy przedsięwzięcie wymieniono na liście obowiązkowej
wymagającej dokonania OOŚ?
Następnym zadaniem jest ustalenie, czy dla danego przedsięwzięcia przepisy
Państwa Członkowskiego przewidują wymóg obowiązkowego dokonania OOŚ.
Postępowanie OOŚ wymagane będzie, jeżeli dane przedsięwzięcie zostało
wymienione w Załączniku I lub jeżeli spełnia kryteria lub przekracza odpowiednie
wartości progowe określone w przepisach Państwa Członkowskiego. Wspomniane
progi i kryteria zostaną określone na obowiązkowych lub pozytywnych listach
rodzajów przedsięwzięć i mogą odnosić się na przykład do rozmiarów
przedsięwzięcia, jego rodzaju bądź lokalizacji.
Schemat 2 Kroki w procesie screeningu
Krok 1
Załącznik I lub II
Czy
przedsięwzięcie
należy do kategorii
wymienionej w
Zał. I lub II?
Przedsięwzięcie o
potencjalnie
znacznych skutkach
dla obszaru Natura
2000?
OOŚ wymagana jest dla wszystkich przedsięwzięć wchodzących w zakres
Załącznika I oraz dla tych przedsięwzięć z zakresu Załącznika II , w
odniesieniu do których istnieje prawdopodobieństwo znacznego oddziaływania
na środowisko. Dokonanie oceny może być również wymagane na
podstawie art. 6 ust. 3 dyrektywy w sprawie ochrony siedlisk naturalnych
(92/43/EWG), jeżeli istnieje prawdopodobieństwo oddziaływania przez dane
przedsięwzięcie na obszar Natura 2000. Oceny tej dokonać można w
ramach OOŚ. W przypadku oceny w związku z dyrektywą w sprawie
ochrony siedlisk naturalnych wymagana jest odrębna decyzja kwalifikująca.
Krok 2
Lista obowiązkowa
Czy przedsięwzięcie
wymieniono na liście
obowiązkowej
przedsięwzięć, dla
których OOŚ jest
zawsze wymagana?
K r o k 3
Lista wykluczeń
Czy przedsięwzięcie
wymieniono na liście
wykluczeń
przedsięwzięć, dla
których OOŚ nie jest
wymagana?
Krok 4
Kwalifikowanie
indywidualne
Przedsięwzięcie o
potencjalnie
znacznych skutkach
dla środowiska?
Konieczne odniesienie do ustawowych
progów i kryteriów obowiązujących dla
przedsięwzięć w danym PC, powyżej których
OOŚ jest zawsze wymagana, np. rozmiary
przedsięwzięcia, lokalizacja, rodzaj
Niektóre PC ustaliły minimalne progi i kryteria
ustawowe, dla wybranych przedsięwzięć, poniżej
których OOŚ nie jest wymagana (lub stosuje się
procedurę uproszczoną). Niemniej, w takich
przypadkach możliwe są wyjątki w odniesieniu
np. do wrażliwych lokalizacji (np. obszary Natura
2000)
W niektórych Państwach Członkowskich
większość przedsięwzięć ujęta jest bądź na liście
obowiązkowej bądź na liście wykluczeń, tak więc
przeprowadzenie indywidualnego screeningu
wymagane jest rzadko. W innych, normalnym
podejściem do większości przedsięwzięć jest,
indywidualny screening. W przypadku
kwalifikowania indywidualnego, dyrektywa
wymaga uwzględnienia czynników określonych w
Załączniku III. Należy również uwzględnić
wszelkie stosowne wytyczne PC.
Progi i kryteria
Progi i kryteria są prostą metodą na
określenie, czy dane
przedsięwzięcie wymaga OOŚ.
Rolę progu lub kryterium spełniać
może:
• określona ilościowa cecha
przedsięwzięcia, np. zajmowana
powierzchnia, poziom produkcji,
ilości wydobywanego surowca,
długość infrastruktury liniowej,
napięcie, ciśnienie, koszt,
pojemność;
•
określona, zdefiniowana cecha
jakościowa przedsięwzięcia, np.
położenie na określonym terenie
(np. w obszarze chronionym),
wytwarzanie określonych
rodzajów substancji (np.
substancje chemiczne, materiały
wybuchowe), usuwanie odpadów
za pomocą określonych metod
(np. poprzez spalanie);
• połączenie cech ilościowych i
jakościowych, np.
przedsięwzięcie w określonej
odległości od terenów danego
rodzaju, przedsięwzięcie
generować będzie określony
poziom zanieczyszczeń, itp.
Progi i kryteria w regulacjach PC
dotyczących OOŚ będą jasnymi
wymogami prawnymi w zakresie
konieczności dokonania OOŚ.
Wskazania dotyczące progów i
kryteriów zawarte dokumentach
pomocniczych PC nie stanowią
wymogów prawnych, jednak mogą
być stosowane jako pomocne w
podejmowaniu indywidualnych
decyzji kwalifikujących w sprawie
OOŚ.
WO = Właściwe organy
PC = Państwo(a) Członkowskie
Krok 5
Rejestracja decyzji kwalifikujących
W przypadku podjęcia formalnej decyzji kwalifikującej, zarówno pozytywnej, jak i negatywnej, właściwy organ
zobowiązane są zarejestrować decyzję wraz z jej powodami oraz przekazać ją do publicznej wiadomości.
Tak
Tak
Tak
Nie
Nie
Nie
Tak
OOŚ
niewymagana
OOŚ
wymagana
Tak
Nie
Nie
OOŚ niewymagana
OOŚ wymagana
OOŚ wymagana
OOŚ niewymagana
Wszystkie Państwa Członkowskie transponowały Załącznik I do swoich systemów
prawnych, a niektóre do swoich list obowiązkowych włączyły również wybrane
przedsięwzięcia z Załącznika II, ustalając progi i kryteria, powyżej których OOŚ jest
zawsze wymagana.
Podsumowując, jeżeli dane przedsięwzięcie znajduje się na liście obowiązkowej,
wówczas wymagane będzie dokonanie OOŚ.
W przypadku gdy przedsięwzięcie finansowane jest przez instytucje wspierające, np.
krajowe agencje pomocy czy instytucje międzynarodowe takie jak Europejski Bank
Odbudowy i Rozwoju, przy określaniu konieczności dokonania OOŚ należy również
wziąć pod uwagę procedury stosowane przez daną instytucję.
B3.3 Krok 3 - Czy przedsięwzięcie wymieniono na liście wykluczeń
wyłączającej je spod OOŚ?
Jeśli po przejściu Kroku 2 nadal nie można podjąć decyzji, w trzecim kroku
sprawdza się, czy dla danego przedsięwzięcia istnieją wykluczenia. Niektóre
Państwa Członkowskie wprowadziły progi lub kryteria minimalne, na przykład w
oparciu o rozmiary przedsięwzięcia, poniżej których OOŚ nie jest wymagana.
Owe progi i kryteria ustalają listy wykluczeń lub negatywne listy przedsięwzięć.
Jeżeli dane przedsięwzięcie znajduje się na takowej liście, OOŚ nie będzie
wymagana.
Prawo Państw Członkowskich przewidywać może wyjątki od list wykluczeń, jeżeli
przedsięwzięcie zlokalizowane jest na szczególnie wrażliwym terenie. Wyjątek taki
miałby zastosowanie, gdyby istniało prawdopodobieństwo oddziaływania danego
przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 (por. wyżej). Celem ustalenia wszelkich
innych lokalizacji zaklasyfikowanych jako wrażliwe, w których lista wykluczeń nie
miałaby zastosowania, należy zapoznać się z regulacjami obowiązującymi w
danym Państwie Członkowskim.
B3.4 Krok 4 – Kwalifikowanie indywidualne – Czy przedsięwzięcie może
oddziaływać na środowisko w znacznym zakresie?
Listy obowiązkowe i listy wykluczeń stworzono z myślą o uproszczeniu procesu
poprzez wskazanie progów i kryteriów wyznaczających przedsięwzięcia, które
zawsze są lub nigdy nie są uważane za stanowiące potencjalne zagrożenie dla
środowiska.
Jeżeli dany rodzaj przedsięwzięcia nie znajduje się ani na liście obowiązkowej
ani na liście wykluczeń, decyzję kwalifikującą podejmuje się indywidualnie w
każdym przypadku. Niektóre Państwa Członkowskie stosują kwalifikowanie
indywidualne w odniesieniu do wszystkich przedsięwzięć z zakresu Załącznika II.
Inne posługują się kombinacją progów i kryteriów oraz screeningu indywidualnego,
jeszcze inne stosują kwalifikowanie tylko w bardzo rzadkich przypadkach. Praktyki w
tej dziedzinie uległy zmianie na skutek dyrektywy 97/11/WE, tak iż Państwa
Członkowskie, które wykorzystywały jedynie ustawowe progi i kryteria, obecnie
stosują również kwalifikowanie indywidualne przynajmniej w pewnym zakresie.
W screeningu indywidualnym należy obowiązkowo uwzględnić czynniki wymienione
w Załączniku III do dyrektywy (por.
Załącznik C)
, jak również wszelkie wytyczne
wydane przez dane Państwo Członkowskie.
Reasumując, jeżeli w drodze indywidualnego badania ustalone zostanie, że
przedsięwzięcie może mieć istotne skutki dla środowiska, OOŚ będzie wymagana.
B3.4.1 Dalsze wskazówki dotyczące kwalifikowania indywidualnego
Aby dopomóc uczestnikom postępowania OOŚ w stosowaniu kryteriów
Załącznika III w kwalifikowaniu indywidualnym, w rozdziale B4 podręcznika
przedstawiono szereg użytecznych narzędzi. Stworzono je z myślą o
zapewnieniu pomocy w przypadkach, których Państwo Członkowskie nie
uwzględniło w swoich wytycznych i wskazówkach bądź w których konieczność
OOŚ jest wciąż niejasna. Narzędzia te mają dopomóc w udzieleniu odpowiedzi na
pytanie „Czy przedsięwzięcie może mieć potencjalnie znaczne skutki dla
środowiska?”
Należy podkreślić, że stosowanie przedstawionych narzędzi nie wymaga żadnych
specjalistycznych badań. Stworzono je do użytku osób o kwalifikacjach i
doświadczeniu powszechnie spotykanych w właściwych organówach oraz przy
wykorzystaniu łatwo dostępnych informacji o przedsięwzięciu i terenie inwestycji.
B3.4.2 Informacje na temat przedsięwzięcia wymagane przy kwalifikowaniu
indywidualnym
Indywidualna analiza przedsięwzięć wymagać będzie zazwyczaj dostarczenia przez
inwestora właściwym organom określonych informacji na temat zamierzonego
przedsięwzięcia. Informacje, które okazać się mogą przydatne na etapie
kwalifikowania przedstawiono na końcu rozdziału B4 w formie
Listy pomocniczej
informacji dla potrzeb screeningu
.
B3.4.3 Konsultacje na etapie kwalifikowania indywidualnego
W podjęciu przez właściwy organ decyzji kwalifikującej pomocne będą kontakty
rozmowy pomiędzy nimi a inwestorem, jednak wskazane może być dla nich również
skonsultowanie się i uzyskanie porady ze strony różnych innych organizacji i
instytucji, w tym:
• władz z mocy prawa odpowiedzialnych za zagadnienia związane ze
środowiskiem (np. kontrolę emisji zanieczyszczeń, ochronę przyrody,
dziedzictwo kulturowe, gospodarkę wodną, odpadami, itp.);
• innych zainteresowanych stron, w tym opinii publicznej, celem zidentyfikowania
ewentualnych lokalnych niepokojów wywoływanych planowanym
przedsięwzięciem;
• ekspertów, jak na przykład praktycy OOŚ oraz kadra ośrodków akademickich
lub badawczych;
• innych
właściwych organów, które podejmowały decyzje w związku z
podobnymi przedsięwzięciami w danym Państwie Członkowskim.
B3.5 Krok 5 – Rejestracja i udostępnienie decyzji kwalifikującej
W przypadku podjęcia przez właściwy organ formalnej decyzji kwalifikującej, decyzja
ta musi zostać zarejestrowana i podana do publicznej wiadomości.
W większości systemów występować będą przepisy krajowe umożliwiające
inwestorowi odwołanie się od decyzji kwalifikującej. Wskazówek dotyczących
postępowania odwoławczego należy szukać w regulacjach obowiązujących w
danym Państwie Członkowskim.
B4 Narzędzia dla etapu kwalifikowania indywidualnego
B4.1 Listy
pomocnicze
Załącznik III do dyrektywy ustala kryteria, jakie należy uwzględnić w procesie kwalifikowania. Aby
dopomóc uczestnikom postępowania w sprawie OOŚ w stosowaniu owych kryteriów w
indywidualnej analizie różnych przypadków, przygotowano dwie listy pomocnicze dla procesu
podejmowania decyzji dotyczącej prawdopodobieństwa znacznego oddziaływania na
środowisko ze strony rozważanego przedsięwzięcia. Listy te przedstawiono na końcu tego
rozdziału.
• Pierwsza
–
Lista pomocnicza etapu kwalifikowania –
przedstawia szereg pytań dotyczących
przedsięwzięcia i jego otoczenia, którymi posłużyć się można, poszukując odpowiedzi na
pytanie „Czy dane przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na środowisko?” Na
początku podano instrukcję stosowania listy pomocniczej wraz z przykładowymi
wypełnieniami.
• Druga lista to
Lista pomocnicza kryteriów oceny znaczenia oddziaływania na środowisko.
Przygotowano ją z myślą o zastosowaniu łącznie z
Listą pomocniczą etapu kwalifikowania
w sposób opisany na wstępie.
Jeszcze raz należy podkreślić, że stosowanie przedstawionych narzędzi nie wymaga żadnych
specjalistycznych badań. Stworzono je do użytku osób o kwalifikacjach i doświadczeniu
powszechnie spotykanych w właściwych organówach oraz przy wykorzystaniu łatwo
dostępnych informacji o przedsięwzięciu i jego otoczeniu. Użytkownik powinien szybko przejść
przez poszczególne pytania i jeśli jego odpowiedź brzmi „nie wiem”, zapisać ją oraz wziąć
pod uwagę, jako niepewność, która może sugerować konieczność dokonania OOŚ.
B4.2 Interpretacja wyników
Nie ma określonych zasad pozwalających stwierdzić, czy wyniki zastosowania
Listy pomocniczej
etapu kwalifikowania
powinny prowadzić do pozytywnej lub negatywnej decyzji kwalifikującej (tj.
czy OOŚ jest wymagana czy nie). Teoretycznie, jeśli otrzymujemy jedną odpowiedź „Tak” na
pytanie, czy dane oddziaływanie może być znaczące, OOŚ może być wymagana, a ogólnie
rzecz ujmując, im większa liczba twierdzących odpowiedzi oraz im większe znaczenie
zidentyfikowanych oddziaływań tym wyższe prawdopodobieństwo, że OOŚ jest konieczna.
Odpowiedzi „?” („nie wiem”), oznaczające niepewność co do wystąpienia lub znaczenia
oddziaływania, również powinny wskazywać w kierunku pozytywnej decyzji kwalifikującej (tj.
że OOŚ jest wymagana), ponieważ postępowanie w sprawie OOŚ pomoże wyjaśnić owe
wątpliwości.
B4.3 Użycie list pomocniczych jako formy zapisu oraz przygotowanie list
dostosowanych do konkretnych przedsięwzięć
Lista pomocnicza etapu kwalifikowania
zaprojektowana została w taki sposób, by miała
zastosowanie do wszelkiego rodzaju przedsięwzięć. Będzie ona szczególnie użyteczna dla
właściwych organów, które zobowiązane są odnotowywać powody swoich decyzji
kwalifikujących, jako że wypełnione formularze stanowić będą zapis uwzględnionych
czynników.
Dla inwestorów oraz właściwych organów, które mają do czynienia wyłącznie z określonymi
rodzajami przedsięwzięć wygodniejsze może okazać się przygotowanie skróconych wersji list
pomocniczych koncentrujących się tylko na wybranych zagadnieniach.
LISTA POMOCNICZA INFORMACJI DLA POTRZEB SCREENINGU
Rozpatrując konieczność dokonania OOŚ, niezbędne będą pewne informacje na temat danego
przedsięwzięcia. Poniżej wymieniono rodzaje informacji, jakie mogą okazać się przydatne. W przypadku
podjęcia formalnej decyzji kwalifikującej przez właściwe organy, inwestor może być zobowiązany do
dostarczenia władzom wybranych lub wszystkich wymienionych informacji. Szczegóły dotyczące wymagań
informacyjnych określają regulacje i wskazówki Państw Członkowskich.
Należy pamiętać, że informacji tych można żądać, jedynie jeśli uzasadnione jest mniemanie, że na danym
etapie realizacji przedsięwzięcia inwestor znajduje się w ich posiadaniu. Jeżeli screening odbywa się we
wczesnej fazie projektu, wówczas dostępne będą jedynie niektóre z wymienionych informacji. Istniejące luki i
niepewności zostaną zidentyfikowane i wzięte pod uwagę.
Informacje dla potrzeb screeningu i scopingu_____________________________
1. Dane kontaktowe inwestora
Firma;
Adres, numer telefonu, faks oraz adres e-mail firmy;
Nazwisko głównej osoby kontaktowej oraz bezpośredni adres, telefon, faks i adres e-mail.
2. Charakterystyka przedsięwzięcia
• Krótki opis proponowanego przedsięwzięcia.
• Powody zaproponowania przedsięwzięcia.
• Plan
ukazujący granice przedsięwzięcia, w tym tereny wymagane tymczasowo podczas budowy.
• Forma fizyczna przedsięwzięcia (planowane rozmieszczenie, budynki, inne konstrukcje, materiały budowlane, itp.).
• Opis podstawowych procesów, w tym rozmiary, pojemność, przepustowość, wejście i wyjście.
• Wszelkie nowe drogi dojazdowe lub zmiany w istniejącym układzie dróg.
• Harmonogram prac budowlanych, rozruchu, eksploatacji, a także przywrócenia i fazy poeksploatacyjnej, w
przypadku gdy ma to zastosowanie.
•
Techniki budowlane.
•
Zasoby wykorzystywane w fazie realizacji i eksploatacji (materiały i surowce, woda, energia, itp.)
• Relacje z innymi istniejącymi/planowanymi przedsięwzięciami.
• Informacje na temat rozważanych alternatyw?
• Informacje na temat rozważanych środków łagodzących oddziaływanie na środowisko.
•
Inne czynności, jakie mogą być konieczne na skutek realizacji przedsięwzięcia (np. budowa nowych dróg,
wydobycie kruszywa, zapewnienie dostaw świeżej wody, generowanie lub przesył energii elektrycznej, zwiększone
potrzeby mieszkaniowe lub odprowadzania ścieków).
•
Szczegóły wszelkich innych pozwoleń wymaganych w związku z przedsięwzięciem.
3. Lokalizacja przedsięwzięcia
• Mapy i fotografie ukazujące lokalizację przedsięwzięcia względem otoczenia fizycznego, naturalnego oraz innych
obiektów.
• Dotychczasowe zastosowanie terenu przedsięwzięcia oraz terenów przyległych, a także wszelkie planowane
przyszłe zastosowania.
• Polityki planowania przestrzennego.
• Obszary i obiekty chronione.
•
Obszary wrażliwe.
•
Szczegóły dotyczące rozważanych lokalizacji alternatywnych.
4. Charakterystyka potencjalnego oddziaływania
Krótki opis potencjalnego oddziaływania przedsięwzięcia z uwzględnieniem następujących czynników:
• Oddziaływanie na mieszkańców, ludzkie zdrowie, faunę i florę, glebę, wykorzystanie terenów, aktywa materialne,
jakość wód i zagadnienia hydrologiczne, jakość powietrza, klimat, hałas i drgania, krajobraz i środowisko wizualne,
obiekty historyczne i dziedzictwa kulturowego oraz zależności pomiędzy wymienionymi elementami.
• Charakter
oddziaływania (tj. bezpośrednie, pośrednie, wtórne, kumulatywne, krótko-, średnio- czy długookresowe,
trwałe i tymczasowe, pozytywne i negatywne).
• Zasięg oddziaływania (obszar geograficzny, rozmiary populacji /siedlisk/gatunki w zasięgu oddziaływania).
• Wielkość i złożoność oddziaływania.
• Prawdopodobieństwo oddziaływania.
• Czas trwania, częstotliwość oraz odwracalność skutków oddziaływania.
• Środki łagodzące przewidziane w projekcie przedsięwzięcia mające na celu zredukowanie, zapobieganie bądź
zrównoważenie znacznych negatywnych skutków dla środowiska.
• Transgraniczny charakter oddziaływania.
LISTA POMOCNICZA ETAPU KWALIFIKOWANIA
Instrukcje
Poniższą listę pomocniczą stworzono z myślą o wsparciu użytkowników w podjęciu decyzji o konieczności
dokonania OOŚ w oparciu o cechy przedsięwzięcia i jego otoczenia.
Należy zacząć od przedstawienia krótkiego opisu przedsięwzięcia.
Następnie, przy pomocy informacji dostępnych na temat przedsięwzięcia należy odpowiedzieć na poszczególne
pytania, wpisując w drugiej kolumnie:
• Tak – jeśli odpowiedź brzmi „tak”,
• Nie – jeśli odpowiedź brzmi „nie”,
• ? – jeśli odpowiedź brzmi „nie wiem”.
Jeżeli nie mają Państwo pewności, co może być istotne, należy posłużyć się pytaniami bardziej
szczegółowymi przedstawionymi w podręczniku
Scoping w postępowaniu OOŚ
, który pomoże
Państwu w rozstrzygnięciu problemu.
Należy pokrótce opisać istotne cechy przedsięwzięcia lub jego otoczenia, a następnie rozważyć, czy dane
oddziaływanie może być znaczące i wpisać odpowiedź w kolumnie trzeciej, podając uzasadnienie. W
udzieleniu odpowiedzi na pytanie „Czy dane oddziaływanie może być znaczące?” dopomóc może
przedstawiona dalej Lista pomocnicza kryteriów oceny znaczenia oddziaływania na środowisko.
Poniżej przedstawiono przykłady ilustrujące sposób użycia listy pomocniczej.
Zagadnienia, które należy uwzględnić
Dalsze wskazówki dotyczące czynników, jakie należy wziąć
pod uwagę znajdą Państwo w bardziej szczegółowych
pytaniach przedstawionych w podręczniku Scoping w
postępowaniu OOŚ
Tak / Nie / ? . Krótki opis
Czy dane
oddziaływanie może
być znaczące?
Tak/Nie/? – Dlaczego?
Krótki opis przedsięwzięcia:
Budowa 500 domów mieszkalnych w bezpośrednim sąsiedztwie terenów rolniczych w ABCville
1. Czy realizacja, eksploatacja lub likwidacja
przedsięwzięcia będzie mogła powodować fizyczne
zmiany na danym terenie (np. pod względem cech
topograficznych, użytkowania terenu, zmian
warunków hydrologicznych, itp.)?
Tak. Przedsięwzięcie dotyczyć
będzie zabudowy rozległego
obszaru obecnie
wykorzystywanego w rolnictwie,
przeciętego niewielką rzeczką.
Tak. Utrata gruntów
rolnych oraz zmiana
biegu rzeki
3. Czy przedsięwzięcie będzie wymagać
wykorzystania, przechowywania, transportu,
zagospodarowania lub wytwarzania substancji lub
materiałów, które mogłyby szkodzić zdrowiu ludzi
lub środowisku albo budzić wśród społeczeństwa
obawy o faktyczne lub domniemane zagrożenie dla
zdrowia ludzi?
Nie, za wyjątkiem niewielkich
ilości zazwyczaj
wykorzystywanych w
gospodarstwach domowych.
Nie
4. Czy w czasie realizacji, eksploatacji lub likwidacji
przedsięwzięcia będą wytwarzane odpady stałe?
Tak. Budowa wymagać będzie
zniwelowania niewielkiego
wzgórza oraz transportu i
usunięcia lub ponownego
wykorzystania dużych ilości gleby.
Tak. Transport może
znacząco
oddziaływać na
sąsiadującą wieś.
9. Czy przedsięwzięcie będzie mogło spowodować
zmiany społeczne, np. zmiany demograficzne,
zmiany sposobu życia mieszkańców lub struktury
zatrudnienia?
Nie. Istniejąca wieś powstała
głównie w latach 50 XX wieku.
Nie
10. Czy istnieją inne czynniki, które należy
uwzględnić, np. inwestycje wynikające z istnienia
przedsięwzięcia, które będą mogły oddziaływać na
środowisko; lub powstanie możliwości
kumulowania oddziaływań z innymi już istniejącymi
lub planowanymi w okolicy rodzajami działalności?
Tak. Przedsięwzięcie wymagać
będzie rozbudowy wiejskiej
oczyszczalni ścieków, która już
teraz jest przeciążona.
Tak. Nie ma zbyt wiele
miejsca na rozbudowę
oczyszczalni ścieków, a
istniejąca już teraz jest
uciążliwa dla wsi z
uwagi na nieprzyjemne
zapachy.
Zagadnienia, które należy uwzględnić
Dalsze wskazówki dotyczące czynników, jakie należy wziąć
pod uwagę znajdą Państwo w bardziej szczegółowych
pytaniach przedstawionych w podręczniku Scoping w
postępowaniu OOŚ
Tak / Nie / ? . Krótki opis
Czy dane
oddziaływanie może
być znaczące?
Tak/Nie/? – Dlaczego?
19. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się tereny lub obiekty o znaczeniu
historycznym lub kulturowym, na które
przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać?
? Brak informacji o terenie
? Wymaga
dalszych badań
Lista pomocnicza etapu kwalifikowania
Zagadnienia, które należy uwzględnić
Dalsze wskazówki dotyczące czynników, jakie należy wziąć
pod uwagę znajdą Państwo w bardziej szczegółowych
pytaniach przedstawionych w podręczniku Scoping w
postępowaniu OOŚ
Tak / Nie / ? . Krótki opis
Czy dane
oddziaływanie może
być znaczące?
Tak/Nie/? – Dlaczego?
Krótki opis przedsięwzięcia:
1. Czy realizacja, eksploatacja lub likwidacja
przedsięwzięcia będzie mogła powodować fizyczne
zmiany na danym terenie (np. pod względem cech
topograficznych, użytkowania terenu, zmian
warunków hydrologicznych, itp.)?
2. Czy w czasie realizacji, eksploatacji lub likwidacji
przedsięwzięcia będą wykorzystywane zasoby
środowiska, np. grunt, woda, surowce lub energia, a
zwłaszcza jakiekolwiek nieodnawialne lub
ograniczone zasoby środowiska?
3. Czy przedsięwzięcie będzie wymagać
wykorzystania, przechowywania, transportu,
zagospodarowania lub wytwarzania substancji lub
materiałów, które mogłyby szkodzić zdrowiu ludzi
lub środowisku albo budzić wśród społeczeństwa
obawy o faktyczne lub domniemane zagrożenie dla
zdrowia ludzi?
4. Czy w czasie realizacji, eksploatacji lub likwidacji
przedsięwzięcia będą wytwarzane odpady stałe?
5. Czy przedsięwzięcie będzie emitować do
atmosfery substancje zanieczyszczające lub
substancje niebezpieczne, toksyczne czy
szkodliwe?
6. Czy przedsięwzięcie będzie powodować emisje
takie jak hałas, wibracje, światło, energia cieplna lub
promieniowanie elektromagnetyczne?
7. Czy przedsięwzięcie będzie zagrażać skażeniem
gleby lub wody na skutek wprowadzania substancji
do ziemi, do wód powierzchniowych lub
podziemnych, przybrzeżnych lub morskich?
8. Czy z realizacją, eksploatacją lub likwidacją
przedsięwzięcia będzie związane ryzyko
wystąpienia awarii mogących oddziaływać na
zdrowie ludzi lub środowisko?
9. Czy przedsięwzięcie będzie mogło spowodować
zmiany społeczne, np. zmiany demograficzne,
zmiany sposobu życia mieszkańców lub struktury
zatrudnienia?
10. Czy istnieją inne czynniki, które należy
uwzględnić, np. inwestycje wynikające z istnienia
przedsięwzięcia, które będą mogły oddziaływać na
środowisko; lub powstanie możliwości
kumulowania oddziaływań z innymi już
istniejącymi lub planowanymi w okolicy rodzajami
działalności?
Zagadnienia, które należy uwzględnić
Dalsze wskazówki dotyczące czynników, jakie należy wziąć
pod uwagę znajdą Państwo w bardziej szczegółowych
pytaniach przedstawionych w podręczniku Scoping w
postępowaniu OOŚ
Tak / Nie / ? . Krótki opis
Czy dane
oddziaływanie może
być znaczące?
Tak/Nie/? – Dlaczego?
11. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się obszary chronione na
podstawie przepisów międzynarodowych,
krajowych lub miejscowych, ze względu na ich
walory przyrodnicze, krajobrazowe, kulturowe lub
inne, na które przedsięwzięcie będzie mogło
oddziaływać?
12. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się inne obszary ważne lub
wrażliwe ze względu na ich cechy przyrodnicze,
np. obszary wodno-błotne, cieki lub zbiorniki
wodne, morska strefa przybrzeżna, góry, lasy lub
puszcze, na które przedsięwzięcie będzie mogło
oddziaływać?
13. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się obszary wykorzystywane
przez chronione, ważne lub wrażliwe gatunki roślin
lub zwierząt np. w celu rozmnażania,
gniazdowania, żerowania, zimowania lub
wędrówek, na które przedsięwzięcie będzie mogło
oddziaływać?
14. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu występują wody śródlądowe, przybrzeżne,
morskie lub gruntowe, na które przedsięwzięcie
będzie mogło oddziaływać?
15. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu występują obszary lub obiekty o wysokich
walorach krajobrazowych lub widokowych, na
które przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać?
16. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się trasy lub obiekty
zapewniające dostęp społeczeństwa do urządzeń
rekreacyjnych lub innych, na które przedsięwzięcie
będzie mogło oddziaływać?
17. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się mocno obciążone trasy
komunikacyjne lub które same mogą powodować
problemy środowiskowe, na które przedsięwzięcie
będzie mogło oddziaływać?
18. Czy przedsięwzięcie będzie zlokalizowane na
terenie znajdującym się w polu widzenia znacznej
liczby osób?
19. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się tereny lub obiekty o znaczeniu
historycznym lub kulturowym, na które
przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać?
20. Czy przedsięwzięcie będzie zlokalizowane na
terenie niezagospodarowanym, powodując utratę
terenów dotychczas nie przekształconych przez
człowieka?
21. Czy przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać
na obecne sposoby użytkowania terenu, np.
zabudowę mieszkaniową, ogrody, inne mienie
prywatne, obiekty przemysłowe, handlowe,
rekreacyjne, otwartą przestrzeń publiczną, obiekty
użyteczności publicznej, tereny rolne, leśne,
obiekty i tereny turystyczne, tereny górnictwa
podziemnego lub odkrywkowego?
22. Czy przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać
na przyszły rodzaj użytkowania terenu, określony
w planach zagospodarowania przestrzennego?
23. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się gęsto zaludnione lub
zabudowane obszary, na które przedsięwzięcie
będzie mogło oddziaływać?
Zagadnienia, które należy uwzględnić
Dalsze wskazówki dotyczące czynników, jakie należy wziąć
pod uwagę znajdą Państwo w bardziej szczegółowych
pytaniach przedstawionych w podręczniku Scoping w
postępowaniu OOŚ
Tak / Nie / ? . Krótki opis
Czy dane
oddziaływanie może
być znaczące?
Tak/Nie/? – Dlaczego?
24. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się obszary wrażliwe ze względu
na sposób użytkowania, np. szpitale, tereny
szkolne, miejsca kultu, obiekty użyteczności
publicznej, na które przedsięwzięcie będzie mogło
oddziaływać?
25. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu występują obszary zawierające ważne,
wysokiej jakości lub rzadkie zasoby naturalne, np.
wody gruntowe, wody powierzchniowe, zasoby
wykorzystywane w gospodarce leśnej, rolnictwie,
rybołówstwie i turystyce lub zasoby kopalin, na
które przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać?
26. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia lub w
pobliżu znajdują się obszary o wysokim poziomie
zanieczyszczeń lub obszary szkód w środowisku,
np. obszary, gdzie już przekroczone zostały
standardy jakości środowiska, na które
przedsięwzięcie będzie mogło oddziaływać?
27. Czy na terenie lokalizacji przedsięwzięcia
istnieje podwyższone ryzyko wystąpienia trzęsień
ziemi i wstrząsów, osiadania lub osuwania gruntu,
erozji, powodzi albo ekstremalnych lub
szkodliwych warunków klimatycznych, np. inwersji
temperatury, mgieł i porywistych wiatrów, na
skutek czego przedsięwzięcie będzie mogło
powodować problemy środowiskowe?
Podsumowanie cech przedsięwzięcia i jego lokalizacji wskazujących na potrzebę dokonania OOŚ
LISTA POMOCNICZA KRYTERIÓW OCENY ZNACZENIA
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
Instrukcje dotyczące etapu kwalifikowania
Poniższą listę pomocniczą stworzono z myślą o pomocy użytkownikom w podjęciu decyzji o
konieczności dokonania OOŚ w oparciu o cechy możliwego oddziaływania przedsięwzięcia na
środowisko. Jest ona przeznaczona do użytku w analizie indywidualnej w połączeniu z
Listą
pomocniczą etapu kwalifikowania.
Lista pomocnicza etapu kwalifikowania
obejmuje szereg pytań mających na celu pomóc w
zidentyfikowaniu potencjalnych zależności pomiędzy przedsięwzięciem a środowiskiem. Listę tę
stworzono, by dopomóc w określeniu, czy dane zależności – skutki – mogą być znaczące.
Podmioty odpowiedzialne za podejmowanie decyzji kwalifikujących mają często trudności ze
zdefiniowaniem pojęcia „znaczące”. Użytecznym, prostym testem jest zadanie sobie pytania, czy dany
skutek powinien być uwzględniony i czy powinien on wpływać na decyzję w sprawie wydania
pozwolenia na budowę. We wczesnej fazie etapu kwalifikowania najprawdopodobniej będzie niewiele
informacji, na których można by oprzeć taką decyzję, niemniej przedstawione poniżej pytania mogą
okazać się pomocne.
Pytania te można zadawać w odniesieniu do każdej twierdzącej odpowiedzi na pytanie z
Listy
pomocniczej etapu kwalifikowania,
a płynące z nich wnioski wraz z ich powodami odnotowywać na
liście pomocniczej. Pytania te zostały zaprojektowane w taki sposób, że odpowiedź twierdząca
oznacza zazwyczaj konieczność dokonania OOŚ, natomiast odpowiedź przecząca oznacza brak
takiej konieczności.
Zagadnienia, które należy uwzględnić
1. Czy
nastąpi istotna zmiana warunków środowiska?
2. Czy nowe obiekty wyróżniać się będą w istniejącym otoczeniu?
3. Czy oddziaływanie będzie będą nietypowe dla danego otoczenia lub wyjątkowo złożone?
4. Czy przedsięwzięcie będzie oddziaływać na rozległy obszar?
5. Czy istnieje prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływań transgranicznych?
6. Czy przedsięwzięcie będzie oddziaływać na dużą liczbę osób?
7. Czy przedsięwzięcie będzie oddziaływać na elementy środowiska przyrodniczego (np. zwierzęta,
rośliny, siedliska, elementy zagospodarowania)?
8. Czy przedsięwzięcie będzie oddziaływać na cenne lub rzadkie elementy lub zasoby środowiska?
9. Czy może dojść do naruszenia standardów jakości środowiska?
10. Czy istnieje ryzyko oddziaływania na obszary, tereny lub obiekty prawnie chronione?
11. Czy istnieje wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia oddziaływania?
12. Czy oddziaływanie będzie długotrwałe?
13. Czy skutki będą raczej trwałe, a nie tymczasowe?
14. Czy oddziaływanie będzie miało charakter raczej ciągły, a nie nieciągły?
15. Jeśli oddziaływanie będzie miało nieciągły charakter, to czy będzie występowało z dużą
częstotliwością, a nie rzadko?
16. Czy skutki oddziaływania będą nieodwracalne?
17. Czy trudno będzie zlikwidować, zminimalizować lub zrekompensować skutki oddziaływania?
ZAŁĄCZNIK A
PRZEDSIĘWZIĘCIA WYMIENIONE W ZAŁĄCZNIKU I DO
DYREKTYWY 97/11/WE
Artykuł 4 ust. 1 dyrektywy 97/11/WE stanowi, że następujące rodzaje przedsięwzięć
obowiązkowo podlegają postępowaniu OOŚ.
Załącznik I Przedsięwzięcia
1. Rafinerie ropy naftowej (z wyłączeniem przedsiębiorstw wytwarzających tylko smary na
bazie surowej ropy naftowej) i instalacje gazyfikacji i upłynniania węgla lub łupka
bitumicznego w ilościach 500 ton dziennie lub więcej.
2. Elektrociepłownie i inne instalacje spalania o wydajności cieplnej co najmniej 300
megawatów, a także elektrownie atomowe i inne reaktory jądrowe, w tym demontaż i
wycofywanie z eksploatacji takich elektrowni lub reaktorów (*) (oprócz instalacji
badawczych dla produkcji i konwersji materiałów rozszczepialnych i paliworodnych,
których maksymalna moc nie przekracza 1 kilowata ciągłego ładunku cieplnego).
3. (a) Instalacje do przeróbki napromieniowanego paliwa jądrowego;
(b) Instalacje przeznaczone:
•
do produkcji lub wzbogacania paliwa jądrowego,
•
do przeróbki napromieniowanego paliwa jądrowego lub odpadów wysoce
radioaktywnych,
•
do ostatecznego usuwania napromieniowanego paliwa jądrowego,
• wyłącznie do ostatecznego usuwania odpadów radioaktywnych,
• wyłącznie do składowania (przewidzianego na więcej niż 10 lat)
napromieniowanego paliwa jądrowego lub odpadów radioaktywnych w miejscu
innym niż miejsce produkcji.
4. (a) Zintegrowane zakłady wstępnego wytopu żeliwa i stali;
(b) Instalacje do produkcji surowych metali nieżelaznych z rudy, koncentratów lub
surowców wtórnych w procesach metalurgicznych, chemicznych lub
elektrolitycznych.
5. Instalacje wydobycia azbestu oraz przeróbki i transformacji azbestu i produktów
zawierających azbest: dla produktów azbestowo-cementowych o rocznej produkcji
ponad 20000 ton produktu końcowego, dla materiałów ciernych o rocznej produkcji
ponad 50 ton produktu końcowego a dla innych zastosowań azbestu o zużyciu ponad
200 ton rocznie.
6. Zintegrowane instalacje chemiczne, tj. instalacje do wyrobu na skalę przemysłową
substancji przy zastosowaniu procesów chemicznych, w których kilka jednostek jest
zestawionych lub funkcjonalnie ze sobą powiązanych i które są przeznaczone:
(i)
do produkcji podstawowych organicznych substancji chemicznych;
(ii)
do produkcji podstawowych nieorganicznych substancji chemicznych;
(iii) do
produkcji sztucznych nawozów fosforowych, azotowych i potasowych
(prostych lub wieloskładnikowych nawozów sztucznych);
(iv)
do produkcji podstawowych środków ochrony roślin i biocydy;
(v)
do produkcji podstawowych środków farmaceutycznych z zastosowaniem
procesów chemicznych lub biologicznych;
(vi)
do produkcji materiałów wybuchowych.
7. (a) Budowa dalekodystansowych linii kolejowych i portów lotniczych (1) o
podstawowej długości pasa startowego 2100 m i więcej;
(b) Budowa autostrad i dróg ekspresowych (2);
(c) Budowa nowych dróg czteropasmowych i szerszych lub zmiana linii drogi i/lub
poszerzanie istniejących dróg dwupasmowych i węższych w celu uzyskania czterech lub
więcej pasów ruchu, gdzie takie nowe lub przebudowane i/lub poszerzone części dróg będą
miały 10 km lub więcej ciągłej długości.
8. (a) Śródlądowe drogi wodne i porty śródlądowe o dozwolonym ruchu statków o ponad 1350
tonach;
(b) Porty handlowe, nabrzeża załadunkowe i rozładunkowe połączone z lądem i poza
portami (za wyjątkiem nabrzeży dla promów), które mogą przyjąć statki ponad 1350
ton.
9.
Instalacje usuwania poprzez spalanie, przeróbkę chemiczną zgodnie z definicją Załącznika IIA
do dyrektywy 75/442/EWG (3) pod nagłówkiem D9 lub składowiska odpadów niebezpiecznych
(tj. odpadów, do których znajduje zastosowanie dyrektywa 91/689/EWG (4).
10. Instalacje usuwania poprzez spalanie lub przeróbkę chemiczną zgodnie z definicją
Załącznika IIA do dyrektywy 75/442/EWG pod nagłówkiem D9 odpadów nie stwarzających
niebezpieczeństwa o wydajności większej niż 100 ton dziennie.
11. Pobór wód gruntowych lub sztuczne systemy zasilania wód gruntowych, gdzie roczna
objętość wody wydobytej lub zasilanej jest wynosi lub przewyższa 10 milionów metrów
sześciennych.
12. (a) Przedsięwzięcia transferu zasobów wodnych między dorzeczami rzek, gdy transfer
ten ma na celu zapobieganie brakowi wody i gdzie ilość przeniesionej wody przekracza
100 milionów metrów sześciennych rocznie;
(b) We wszystkich przypadkach, przedsięwzięcia związane z przemieszczeniem
zasobów wodnych między dorzeczami rzek, gdzie wieloletni średni przepływ dorzecza
przekracza 2000 milionów metrów sześciennych rocznie, i gdzie ilość przeniesionej
wody przekracza 5% tego przepływu.
W obu przypadkach transfery wody pitnej rurociągami są wyłączone.
13. Instalacje oczyszczania ścieków o wydajności przekraczającej 150 000 równoważnika
ludnościowego według definicji z artykułu 2 ust. 6 dyrektywy 91/271/EWG (5).
14. Wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego dla celów komercyjnych, gdzie wydobywana
ilość przekracza 500 ton dziennie w przypadku ropy i 500 000 m3/dzień w przypadku
gazu.
15. Tamy i inne instalacje zaprojektowane do spiętrzania i utrzymania stałego zapasu
wody, gdzie nowa lub dodatkowa ilość wody spiętrzonej lub zmagazynowanej
przekracza 10 milionów metrów sześciennych.
16. Rurociągi do transportu gazu, ropy lub substancji chemicznych o średnicy większej niż
800 mm i długości ponad 40 km.
17. Instalacje do intensywnej hodowli drobiu lub świń o więcej niż:
(a) 85,000 miejsc dla brojlerów, 60,000 miejsc dla kur;
(b) 3,000 miejsc dla produkcji świń (ponad 30 kg) lub
(c) 900 miejsc dla macior.
18. Przemysłowe instalacje do
(a) produkcji miazgi drzewnej lub podobnych materiałów włóknistych;
(b) produkcji papieru i kartonu, gdzie wydajność produkcji przekracza 200
ton dziennie.
19. Kamieniołomy i kopalnie odkrywkowe o powierzchni terenu przekraczającej 25
hektarów lub wydobycie torfu o powierzchni terenu przekraczającej 150 hektarów.
20. Budowa napowietrznych linii energetycznych o napięciu 220 kV lub więcej i długości
ponad 15 km.
21. Instalacje do składowania ropy naftowej, produktów naftowych i chemicznych o
pojemności 200,000 ton i więcej.
ZAŁĄCZNIK B
PRZEDSIĘWZIĘCIA WYMIENIONE W ZAŁĄCZNIKU II DO
DYREKTYWY 97/11/WE
Artykuł 4 ust. 2 dyrektywy 97/11/WE stanowi, że następujące przedsięwzięcia obowiązkowo podlegają
postępowaniu OOŚ, jeżeli zostanie ustalone w drodze analizy konkretnego przypadku bądź na
podstawie wartości progowych i kryteriów ustalonych przez dane Państwo Członkowskie, że istnieje
prawdopodobieństwo znacznego oddziaływania na środowisko.
Załącznik II Przedsięwzięcia _______________________________________________________
1. Rolnictwo, leśnictwo i hydroponika
a) Przedsięwzięcia dotyczące restrukturyzacji użytkowania gruntów wiejskich;
b) Przedsięwzięcia dotyczące wykorzystania obszarów nieuprawnych lub półdzikich dla
potrzeb rolnictwa intensywnego;
c) Przedsięwzięcia dotyczące zarządzania zasobami wodnymi w rolnictwie, w tym
irygacji i melioracji gruntów;
d) Wstępne zalesianie i wycinka lasów dla potrzeb przekształcenia gruntów do innego
zastosowania;
e) Instalacje do intensywnej hodowli żywca (przedsięwzięcia nieuwzględnione w
Załączniku I);
f) Intensywna hodowla ryb;
g) Odzyskiwanie terenów zagarniętych przez morze.
2. Przemysł wydobywczy
a) Kamieniołomy, górnictwo odkrywkowe i wydobycie torfu (przedsięwzięcia
nieuwzględnione w Załączniku I);
b) Górnictwo
podziemne;
c) Wydobycie kopalin przez urabianie morskie lub rzeczne;
d) Odwierty
głębinowe, a szczególnie:
• odwierty
geotermiczne,
•
odwierty w celach związanych ze składowaniem odpadów radioaktywnych,
• odwierty
związane z zaopatrzeniem w wodę,
za wyjątkiem odwiertów dokonywanych w celu zbadania stateczności gleby;
(e)
Powierzchniowe instalacje przemysłowe dla potrzeb wydobycia węgla, ropy
naftowej, gazu ziemnego oraz rud, jak również łupków bitumicznych.
3. Przemysł energetyczny
(a) Instalacje przemysłowe do produkcji energii elektrycznej, pary i gorącej wody
(przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I);
(b) Instalacje przemysłowe do przesyłu gazu, pary oraz gorącej wody, przesyłu energii
elektrycznej za pomocą linii napowietrznych (przedsięwzięcia nieuwzględnione w
Załączniku I);
(c) Powierzchniowe składowanie gazu ziemnego;
(d) Podziemne składowanie gazów palnych;
(e) Powierzchniowe składowanie paliw kopalnych;
(f) Przemysłowe brykietowanie węgla kamiennego i brunatnego;
(g)
Instalacje do przetwarzania i składowania odpadów radioaktywnych (chyba że
uwzględnione w Załączniku I
);
(h) Instalacje do produkcji energii hydroelektrycznej;
(i) Instalacje do wykorzystania siły wiatru do produkcji energii (farmy wiatrowe).
4. Produkcja i obróbka metali
(a) Instalacje do produkcji surówki lub stali (topienie pierwotne i wtórne), w tym odlewanie
ciągłe;
(b) Instalacje do przetwarzania metali żelaznych:
(i) walcownie gorące;
(ii) kuźnie z młotami;
(iii) stosowanie ochronnych powłok metalowych;
(c) Odlewnie metali żelaznych;
(d) Instalacje do wytapiania metali nieżelaznych, łącznie z wytwarzaniem stopów, oprócz
metali szlachetnych, w tym produkty z odzysku (oczyszczanie, odlewanie, itd.);
(e) Instalacje do obróbki powierzchni metali i materiałów plastycznych przy zastosowaniu
procesów elektrolitycznych lub chemicznych;
(f) Wytwarzanie i montaż pojazdów silnikowych oraz wytwarzanie silników do tych
pojazdów;
(g) Stocznie;
(h) Instalacje do budowy i naprawy samolotów;
(i) Wytwarzanie
sprzętu kolejowego;
(j) Kucie przy zastosowaniu materiałów wybuchowych;
(k) Instalacje do prażenia i spiekania rud metali.
5. Przetwórstwo kopalin
(a) Piece koksownicze (sucha destylacja węgla);
(b) Instalacje do produkcji cementu;
(c) Instalacje do produkcji azbestu i wytwarzania produktów azbestowych (przedsięwzięcia
nieuwzględnione w Załączniku I);
(d) Instalacje do wytwarzania szkła, w tym włókna szklanego;
(e) Instalacje do wytopu substancji mineralnych, w tym produkcja włókien mineralnych;
(f) Wytwarzanie produktów ceramicznych przez wypalanie, zwłaszcza dachówek, cegieł,
cegieł ogniotrwałych, płytek, kamionki lub porcelany.
6. Przemysł chemiczny (przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I)
(a) Obróbka półproduktów i produkcja substancji chemicznych;
(b) Produkcja pestycydów i produktów farmaceutycznych, farb i lakierów, elastomerów i
nadtlenków;
(c) Urządzenia do składowania ropy naftowej, produktów petrochemicznych i chemicznych.
7. Przemysł spożywczy
(a) Wytwarzanie olejów i tłuszczów roślinnych i zwierzęcych;
(b) Pakowanie i puszkowanie produktów zwierzęcych i roślinnych;
(c) Wytwarzanie produktów mleczarskich;
(d) Warzenie piwa i słodowanie;
(e) Produkcja wyrobów cukierniczych i syropów;
(f) Instalacje do uboju zwierząt;
(g) Instalacje do przemysłowego wyrobu skrobi;
(h) Fabryki mączki rybnej i tranu;
(i) Cukrownie.
8. Przemysł tekstylny, skórzany, drzewny i papierniczy
(a) Zakłady przemysłowe produkcji papieru i kartonu (przedsięwzięcia nieuwzględnione w
Załączniku I);
(b) Zakłady obróbki wstępnej (operacje takie jak płukanie, wybielanie, merceryzacja) lub
farbowania włókien lub wyrobów włókienniczych;
(c) Zakłady garbowania skór;
(d) Instalacje produkcji i obróbki celulozy.
9. Przemysł gumowy - Wytwarzanie i obróbka produktów na bazie elastomerów.
10. Przedsięwzięcia w zakresie infrastruktury
(a) Projekty zagospodarowania przestrzennego nieruchomości przemysłowych;
(b) Przedsięwzięcia rozwoju miast, w tym budowa centrów handlowych i parkingów dla
samochodów;
(c) Budowa kolei i urządzeń przeładunkowych na inne rodzaje transportu oraz terminali
między różnymi rodzajami transportu (przedsięwzięcia nieuwzględnione w
Załączniku I);
(d) Budowa lotnisk (przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I);
(e) Budowa dróg, przystani i instalacji portowych, w tym portów rybackich (przedsięwzięcia
nieuwzględnione w Załączniku I);
(f) Budowa
śródlądowych dróg wodnych nie wymienionych w Załączniku I, roboty
kanalizacyjne i przeciwpowodziowe;
(g) Tamy i inne instalacje projektowane w celu zatrzymania wody lub magazynowania
jej w długim okresie (przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I);
(h) Tramwaje, koleje napowietrzne i podziemne, linie podwieszone lub podobne linie
określonego typu używane wyłącznie lub głównie dla transportu pasażerskiego;
(i) Instalacje
rurociągowe ropy i gazu (przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I);
(j) Instalacje dalekodystansowych akweduktów;
(k) Roboty przybrzeżne zwalczające erozję i prace morskie mogące zmienić wybrzeże przez
budowę na przykład wałów ochronnych, mol, pirsów i inne prace chroniące przed
morzem, za wyjątkiem utrzymania i rekonstrukcji takich prac;
(l) Wydobycie wody gruntowej i sztuczne systemy zasilania wód gruntowych
nieuwzględnione w Załączniku I;
(m) Roboty związane z transferem zasobów wodnych między dorzeczami rzek
nieuwzględnione w Załączniku I.
11. Inne przedsięwzięcia
(a) Stałe tory wyścigowe i testowe dla pojazdów silnikowych;
(b) Instalacje do usuwania odpadów (przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I);
(c) Oczyszczalnie ścieków (przedsięwzięcia nieuwzględnione w Załączniku I);
(d) Miejsca składowania szlamu;
(e) Składowanie złomu żelaznego, w tym złomowanych pojazdów;
(f) Stanowiska do prób silników, turbin i reaktorów;
(g)
Instalacje do wytwarzania sztucznych włókien mineralnych;
(h) Instalacje do odzysku lub niszczenia substancji wybuchowych;
(i)
Złomowiska.
12. Turystyka i wypoczynek
(a) Trasy narciarskie, wyciągi narciarskie, koleje linowe i instalacje towarzyszące;
(b) Przystanie jachtowe;
(c) Wioski urlopowe i kompleksy hotelowe poza obszarami miejskimi i instalacje
towarzyszące;
(d) Stałe pola kempingowe i karawaningowe;
(e) Parki rozrywki.
13. Wszelkie zmiany lub rozbudowy przedsięwzięć wymienionych w Załączniku I lub Załączniku II,
dopuszczonych do realizacji, wykonanych lub w trakcie realizacji, które mogą mieć znaczące
negatywne skutki dla środowiska;
Przedsięwzięcia ujęte w Załączniku II, podjęte wyłącznie lub głównie w celu rozwoju lub
testowania nowych metod lub produktów i nie używane przez więcej niż dwa lata.
ZAŁĄCZNIK C
ZAŁĄCZNIK III KRYTERIA WYBORU W PROCESIE
KWALIFIKOWANIA
Artykuł 4 ust. 3 dyrektywy 97/11/WE wymaga od właściwych organów, by w poszczególnych
przypadkach podejmując decyzje w procesie kwalifikowania (screeningu) oraz przy ustalaniu progów i
kryteriów dla przedsięwzięć wymagających przeprowadzenia OOŚ, brały pod uwagę kryteria wyboru
określone w Załączniku III do dyrektywy.
1. Charakterystyka przedsięwzięć
Charakterystykę przedsięwzięć rozważać należy uwzględniając w szczególności:
• rozmiary
przedsięwzięcia,
• kumulację z innymi przedsięwzięciami,
•
wykorzystanie zasobów naturalnych,
• wytwarzanie
odpadów,
•
zanieczyszczenia oraz uciążliwość,
•
ryzyko wypadków, uwzględniając szczególnie stosowane substancje oraz technologie.
2. Lokalizacja przedsięwzięć
Należy uwzględnić wrażliwość środowiska obszarów geograficznych potencjalnie narażonych
na oddziaływanie ze strony przedsięwzięcia, biorąc pod uwagę szczególnie:
•
dotychczasowe wykorzystanie terenu,
• względną obfitość, jakość oraz możliwości regeneracyjne zasobów naturalnych na danym terenie,
• możliwości absorpcyjne środowiska naturalnego, zwracając szczególną uwagę na
następujące obszary:
• obszary
wodno-błotne,
• strefy
przybrzeżne,
•
obszary górzyste i leśne,
•
rezerwaty i parki narodowe,
•
obszary chronione na mocy ustawodawstwa Państw Członkowskich,
•
obszary szczególnej ochrony wyznaczone przez Państwa Członkowskie zgodnie z
dyrektywami 79/409/EWG oraz 92/43/EWG,
•
obszary, na których standardy jakości środowiska ustalone w prawie wspólnotowym zostały
już przekroczone,
• obszary
gęsto zaludnione,
•
krajobrazy o znaczeniu historycznym, kulturowym lub archeologicznym.
3. Charakterystyka potencjalnego oddziaływania
Należy rozważyć potencjalne znaczące skutki przedsięwzięcia w odniesieniu do kryteriów
przedstawionych powyżej w punktach 1 i 2, biorąc pod uwagę szczególnie:
• zasięg oddziaływania (obszar geograficzny oraz wielkość populacji w zasięgu oddziaływania),
•
transgraniczny charakter oddziaływania,
• wielkość i złożoność oddziaływania,
• prawdopodobieństwo oddziaływania,
•
czas trwania, częstotliwość oraz odwracalność oddziaływania.
ZAŁĄCZNIK D
WYMOGI DOTYCZĄCE INFORMACJI O ŚRODOWISKU
USTANOWIONE ZAŁĄCZNIKU IV DO DYREKTYWY 97/11/WE
Artykuł 5 ust. 1 dyrektywy 97/11/WE wymaga od Inwestora przedstawienia właściwym organom
wymienionych poniżej informacji w zakresie, w jakim są one istotne na danym etapie procedury
wydawania pozwolenia oraz dla określonych cech przedsięwzięcia i elementów środowiska, na które
potencjalnie oddziaływać będzie dana inwestycja. Inwestor może być w uzasadnionym zakresie
zobowiązany do opracowania wspomnianych informacji, mając na względzie m. in. aktualny stan
wiedzy oraz metody oceny.
Wymogi dotyczące informacji w postępowaniu OOŚ ______________________________________________
1. Opis
przedsięwzięcia obejmujący w szczególności:
- fizyczną charakterystykę całego przedsięwzięcia oraz potrzeb dotyczących terenu zarówno w fazie
realizacji, jak i eksploatacji,
- ogólną charakterystykę procesów produkcyjnych, np. rodzaje i ilości zużywanych materiałów,
- szacunki
dotyczące spodziewanych rodzajów i wielkości pozostałości oraz emisji (wód, zanieczyszczeń
powietrza i gleby, hałasu, drgań, światła, ciepła, promieniowania, itp.) w wyniku eksploatacji proponowanego
przedsięwzięcia.
2. Zarys przeanalizowanych przez Inwestora głównych rozwiązań alternatywnych wraz ze wskazaniem
najważniejszych powodów stojących za dokonanym przez niego wyborem, uwzględniając skutki dla
środowiska.
3. Opis elementów środowiska, na jakie proponowane przedsięwzięcie może oddziaływać w znaczący sposób,
ze szczególnym uwzględnieniem populacji, fauny, flory, gleby, wód, powietrza, czynników klimatycznych,
aktywów materialnych, w tym spuścizny architektonicznej i archeologicznej, krajobrazu, jak również
współzależności pomiędzy wymienionymi czynnikami.
4. Opis prawdopodobnych istotnych skutków proponowanego przedsięwzięcia dla środowiska wynikających z:
- istnienia przedsięwzięcia,
- wykorzystania zasobów naturalnych,
-
emisji zanieczyszczeń, uciążliwości oraz usuwania odpadów,
a
także wyjaśnienia Inwestora dotyczące metod prognostycznych zastosowanych przy ocenie oddziaływania
na środowisko.
5. Opis przewidywanych środków zapobiegania, łagodzenia oraz, o ile to możliwe, równoważenia wszelkich
negatywnych skutków dla środowiska.
6. Nietechniczne streszczenie informacji przedstawionych zgodnie z powyższymi punktami.
7. Wskazanie wszelkich trudności (niedoborów technicznych lub braku know-how) napotkanych przez Inwestora
w trakcie opracowywania informacji.
Komisja Europejska
Podręcznik postępowania w sprawie OOŚ – kwalifikowanie (screening)
Luksemburg: Biuro Wydawnictw Oficjalnych Wspólnot Europejskich 2001 —
30 ss. — 21 x 29.7 cm ISBN 92-894-1334-4