© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spó!ka Akcyjna, Warszawa 2006

1

...........................................................................

.......................

.....................

imi! i nazwisko

klasa

ocena

WERSJA

B

Sprawdzian: Pochodne w!glowodorów

Sprawdzian sk"ada si! z dwóch cz!#ci. Cz!#$ pierwsza zawiera 10 zada% testowych (ka&de za 1 punkt).
W ka&dym zadaniu nale&y wskaza$ jedn' poprawn' odpowied(. Cz!#$ druga sk"ada si! z innego typu
zada%. Za ka&de zadanie przewidziana jest inna liczba punktów zamieszczana po numerze zadania.
)'cznie mo&na uzyska$ 27 punktów. Ostatnie zadanie (z gwiazdk') jest dodatkowe.

1.

Grupa –OH to grupa funkcyjna:
a) alkoholi;
b) kwasów karboksylowych;

c) estrów;
d) w!glowodorów.

2.

Przemiana alkoholu etylowego w kwas octowy przy udziale enzymów wytwarzanych przez bakterie
octowe to:
a) fermentacja alkoholowa;

c) fermentacja octowa;

b) fermentacja mlekowa;

d) estryfikacja.

3.

Produktami reakcji kwasu octowego z potasem s':
a) octan potasu i woda;

c) octan potasu i zasada potasowa;

b) octan potasu i wodór;

d) wy"'cznie octan potasu.

4.

Mrówczan wapnia ma wzór:
a) (HCOO)

2

Ca;

c) (CH

3

COO)

2

Ca;

b) (HCOO)

2

Mg;

d) (C

3

H

7

COO)

2

Ca.

5.

Zabarwienie lakmusu po dodaniu roztworu kwasu mrówkowego:
a) pozostanie bez zmian;

c) zmieni si! na czerwone;

b) zmieni si! na zielone;

d) zmieni si! na niebieskie.

6.

Który szereg zawiera wy"'cznie wzory kwasów karboksylowych:
a) CH

3

COOH, HNO

3

, C

17

H

33

COOH;

b) HCOOH, H

2

CO

3

, C

17

H

33

COOH;

c) H

2

SO

4

, C

17

H

35

COOH, C

15

H

31

COOH;

d) HCOOH, C

17

H

35

COOH, CH

3

COOH?

7.

Potoczna nazwa alkoholu, zawieraj'cego w cz'steczce trzy grupy wodorotlenowe:

a) ester;

b) myd"o;

c) glicerol;

d) detergent.

8.

Myd!a rozpuszczalne w wodzie to:
a) sole sodowe i potasowe kwasów t"uszczowych;
b) wy"'cznie sole potasowe kwasów t"uszczowych;
c) sole wapniowe i magnezowe kwasów t"uszczowych;
d) wy"'cznie sole magnezowe kwasów t"uszczowych.

9.

Octan butylu ma wzór:
a) CH

3

COOC

3

H

7

;

b) CH

3

COOC

4

H

9

;

c) C

4

H

9

COOCH

3

;

d) C

4

H

9

COOH.

10.

Podczas hydrolizy mrówczanu etylu powstaj':
a) kwas mrówkowy i alkohol metylowy;

c) kwas mrówkowy i alkohol etylowy;

b) kwas mrówkowy i woda;

d) alkohol metylowy i woda.

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spó!ka Akcyjna, Warszawa 2006

2

Cz!"# druga

11.

4 p.

Podanym nazwom poj!$ przyporz'dkuj opisy.

a) kwas karboksylowy

1. Reakcja kwasów z alkoholami prowadz'ca do powstania

estru; zachodzi w obecno#ci kwasu siarkowego(VI), który
pe"ni funkcj! katalizatora

b) detergent

2. Kwas organiczny – pochodna w!glowodoru, którego

cz'steczka zawiera grup! karboksylow' –COOH

c) fermentacja alkoholowa

3. Przemiana glukozy (zawartej w owocach) pod wp"ywem

enzymów wytwarzanych przez dro&d&e, w której wyniku
powstaje alkohol etylowy i tlenek w!gla(IV)

d) reakcja estryfikacji

4. Przemiana alkoholu etylowego w kwas octowy przy

udziale enzymów wytwarzanych przez bakterie octowe

5. Sk"adnik #rodków pior'cych i czyszcz'cych, którego

budowa umo&liwia obni&enie napi!cia powierzchniowego
wody i usuwanie brudu

a – …………, b – …………, c – …………, d – ………… .

12.

4 p.

Napisz równania reakcji kwasu mrówkowego z magnezem i kwasu mrówkowego

z wodorotlenkiem potasu. Podaj nazwy produktów reakcji.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

13.

2 p.

Podaj równanie dysocjacji jonowej kwasu octowego i nazwij powstaj'ce jony.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

14.

3 p.

Opisz, w jaki sposób budowa myd"a wp"ywa na skuteczno#$ usuwania brudu. Odpowied(

zilustruj odpowiednimi rysunkami.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

© Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne Spó!ka Akcyjna, Warszawa 2006

3

15.

4 p.

Napisz równania reakcji kwasu mrówkowego z alkoholem etylowym i kwasu octowego

z alkoholem metylowym. Podaj nazwy produktów tych reakcji.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

16

*.

Napisz równania reakcji otrzymywania: propionianu butylu, ma#lanu propylu, octanu pentylu.

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………

………………………………………………………………………...…………………………………