Ćwiczenia Logopedyczne

Wstęp

Terapia logopedyczna osób chorych na chorobę Parkinsona powinna być rozpoczynana
jak najwcześniej. Prawidłowo prowadzona pozwoli usprawnić zaburzone funkcje i
przygotować osobę w niej uczestniczącą do samodzielnych, codziennych ćwiczeń
logopedycznych. Tylko systematyczność pozwoli osiągnąć sukces w terapii, którym w
przypadku chorych na chorobę Parkinsona będzie poprawa funkcjonowania, a nie
całkowite wyleczenie.

Pierwszym krokiem w terapii jest ustawienie poprawnego oddechu.

Ćwiczenia oddechowe

Trzeba pamiętać, że prawidłowy oddech jest warunkiem wyraźnej wymowy oraz
produkcji silnego głosu. Dlatego nauka tegoż oddechu powinna być pierwszym etapem w
terapii logopedycznej. Prawidłowo ustawiony oddech pozwoli na poprawne wypowiadanie
nawet długich zdań.

Ćwiczenie 1
Z odległości około 20 cm dmuchaj na płomień świecy. Staraj się by płomień uginał się,
ale nie gasł.

Ćwiczenie 2
Stań w lekkim rozkroku. Weź głęboki wdech nosem jednocześnie podnosząc ramiona.
Wydech nosem wraz z opuszczeniem ramion.

Ćwiczenie 3
Weź głęboki wdech. Postaraj się na jednym wydechu liczyć od 1 do 10. Gdy długość
wydechu się powiększy możesz postarać się liczyć do 20.

Ćwiczenie 4
Połóż się na plecach. Nogi ugnij w stawach kolanowych. Jedną rękę połóż na brzuchu
drugą na klatce piersiowej.Wykonaj wdech nosem powoli wypychając jednocześnie
brzuch. Kontroluj ręką by klatka piersiowa nie poruszyła się. Zrób wydech przez usta
jednocześnie wciągając brzuch.

Ćwiczenia usprawniające aparat artykulacyjny

Drugim krokiem w terapii logopedycznej powinny być ćwiczenia usprawniające aparat
artykulacyjny. Bardzo ważną rzeczą jest by chory dobrze je opanował i codziennie
systematycznie wykonywał. Ćwiczenia należy wykonywać przed lustrem by ciągle
kontrolować poprawność i dokładność ich wykonania.

Ćwiczenia języka

Ćwiczenie 1
Wysunięty język przesuwaj poziomo z jednej strony ust na drugą.

Ćwiczenie 2
Przesuwaj wysunięty język wokół szeroko otwartych ust

Ćwiczenie 3
Wysuń język jak najdalej z jamy ustnej a następnie go schowaj. Powtórz tą czynność
kilkakrotnie.

Ćwiczenie 4
Zaczynając z lewej strony dotknij językiem kolejno zęby górne a następnie dolne.

Ćwiczenie5
Wysuń język z jamy ustnej i postaraj się sięgać czubkiem języka raz w kierunku brody i
raz nosa. Ćwiczenie powtórz kilka razy.

Ćwiczenie 6
Postaraj się „ przykleić” język do podniebienia a następnie energicznie go oderwij.

Ćwiczenia warg

Ćwiczenie 1
Postaraj się rozciągnąć wargi jak w uśmiechu a następnie ułóż jak do gwizdania.

Ćwiczenie 2
Rozchyl delikatnie szczęki i postaraj się wciągnąć wargi do środka ust.

Ćwiczenie 3
Zamknij wargi i przesuwaj usta w prawą a potem w lewą stronę. Powtórz ćwiczenie
kilkakrotnie.

Ćwiczenie 4
Przy szeroko otwartych ustach wymawiaj naprzemiennie samogłoski „a” „o”.

Ćwiczenie 5
Zaciśnij zęby i cofaj mocno na zmianę raz prawy raz lewy kącik ust.

Ćwiczenie 6
Postaraj się ułożyć usta jak przy przesyłaniu całusków.

Ćwiczenia mięśni zwierających pierścień gardłowy

Ćwiczenie 1
Wciągnij powietrze przez usta i wypuść przez nos. Powtórz ćwiczenie kilka razy.

Ćwiczenie 2
Otwórz szeroko usta i postaraj się obserwując w lusterku poruszać podniebieniem
miękkim.

Ćwiczenie 3
Energicznie wymawiaj połączenia głosek tylnojęzykowych zwartych z samogłoskami np.
„aga”, „ogo”, „ege”, „ugu”, „aka”, „oko”, „uku”, „eke” itp.

Ćwiczenie 4
Weź głęboki oddech przez usta. W tym samym czasie wymawiaj szeptem samogłoski.

Ćwiczenie 5
Weź głęboki oddech a następnie wydychaj powietrze raz przez prawą, raz przez lewą
dziurkę nosa.

Ćwiczenie 6
Nabierz głęboko powietrza przez nos. Następnie wypuść je przez usta przy jednocześnie
zaciśniętym nosie.

Ćwiczenia żuchwy

Ćwiczenie 1
Przy otwartych ustach postaraj się wysunąć żuchwę do przodu a następnie ją cofnij.
Powtórz ćwiczenie kilka razy.

Ćwiczenie 2
Otwórz usta, a następnie postaraj się przesunąć żuchwę raz w prawo a raz w lewo.

Ćwiczenie 3
Przy zamkniętych ustach postaraj się wysunąć żuchwę do przodu a następnie cofnij do
pozycji wyjściowej.

Ćwiczenie 4
Przy zamkniętych ustach postaraj się przesuwać szczękę dolną raz w prawo raz w lewo
zaznaczając pozycję środkową.

Ćwiczenie 5
Powtórz kilka razy z przesadną artykulacją wyraz hop.

Ćwiczenie 6
Lekko opuść dolną szczękę. Następnie postaraj się pogłębić opuszczenie.

Ćwiczenia mięśni twarzy

Ważnym etapem terapii jest również ćwiczenie mięśni mimicznych.. Ćwiczenia te
przyczyniają się do zmniejszenia napięcia twarzy i zwiększenia plastyczności jej ruchów.
Przedstawione niżej ćwiczenia również należy wykonywać przed lustrem.

Ćwiczenie 1
Wypełnij oba policzki powietrzem a następnie postaraj się wypuszczać powietrze przez
usta ułożone jak do gwizdania.

Ćwiczenie 2
Mocno zamykaj raz prawe raz lewe oko. Następnie zamykaj oczy razem. Ćwiczenie
powtórz kilkakrotnie.

Ćwiczenie 3
Zmarszcz brwi jak w tzw. „minie marsowej”.

Ćwiczenie 4

Postaraj się unieść brwi ku górze. Powtórz ćwiczenie kilka razy.

Ćwiczenie 5
Rozciągnij usta w taki sposób jak przy uśmiechu.

Ćwiczenie 6
Unieś górną wargę i skrzydełka nosa tak jak wówczas, gdy odczuwasz nieprzyjemny
zapach.

ćwiczenia opracowała Logopeda Edyta Cieśla-Smolińska

Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona

Ćwiczenia poprawiające ogólną sprawność ruchową oraz ułatwiające schylanie się i
wstawanie

Ćwiczenie 1

Unieś stopę, odrywając ją od podłogi i obejmij rękoma kolano. Przyciągnij kolano do siebie,
schylając jednocześnie powoli głowę w kierunku kolana. Wróć do pozycji wyjściowej. Dbaj
przez cały czas, by plecy były wyprostowane.

Ćwiczenie 2

Unieś obie pięty tak wysoko jak możesz, nie odrywając palców stóp od podłogi. Opuść pięty
i wykonaj to samo palcami stóp. Podnieś piętę jednej nogi i palce drugiej jednocześnie i tak
na zmianę.

Ćwiczenie 3

Skrzyżuj ręce przed sobą. Zatocz ramionami szerokie koła i skrzyżuj ręce nad głową.

Ćwiczenie 4

Unieś rozstawione ramiona do góry i klaśnij w dłonie nad głową.

Ćwiczenie 5

Unieś jednocześnie prawą nogę i lewe ramię, a potem lewą nogę i prawe ramię � i tak na
zmianę. Podczas ćwiczenia mocno odpychaj się od podłogi palcami unoszonej stopy.

Ćwiczenie 6

Wyciągnij jedną nogę przed siebie tak, by tylko pięta dotykała podłogi. Trzymając nogę
nadal wyprostowaną, dotknij podłogi palcami stopy. Powtórz to ćwiczenie, zmieniając nogę.

Ćwiczenie 7

Zatocz szerokie koło jednym ramieniem, wodząc oczami za ruchem ręki. Powtórz ćwiczenie
z drugim ramieniem.

Ćwiczenie 8

Przenieś ręce za plecy i klaśnij w dłonie. Przenieś ręce do przodu, wyciągnij do przodu
ramiona jak możesz najbardziej i znów klaśnij w dłonie.

Ćwiczenie 9

Pochylając się do przodu wyciągnij splecione ręce przed siebie. Unieś pośladki z taboretu i
wyprostuj się. Z łatwością zauważysz, że im bardziej wychylisz się do przodu przenosząc
ciężar ciała nad stopy, tym łatwiej będzie ci unieść się z taboretu i stanąć w pozycji
wyprostowanej.

Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona

Ćwiczenia tułowia i usprawniające chodzenie

Ćwiczenie 1

Przenieś prawe ramię w kierunku lewego, starając się wyciągnąć je tak daleko jak to
możliwe.

Pozostań tak przez chwilę i wróć do pozycji wyjściowej. Powtórz to samo z drugim
ramieniem.

Ćwiczenie 2

Opierając się plecami o ścianę unieś ramiona i spróbuj �być wyższa�. Możesz też klasnąć
w dłonie.

Ćwiczenie 3

Jeżeli podnoszenie rąk sprawia ci trudność, odwróć się twarzą do ściany, spleć dłonie
i przesuwaj nimi po ścianie w górę tak wysoko, jak ci się uda.

Ćwiczenie 4

Maszeruj w miejscu starając się przyciskać stopy do podłogi. Zaczynaj powoli,
przyspieszając stopniowo tempo �marszu�. Jeżeli stanie sprawia ci trudność, ustaw dwa
krzesła i oprzyj się na nich.

Ćwiczenie 5

Teraz rusz przed siebie. Jeśli dobrze ci to idzie, zrób 3-4 kroki do przodu i 3-4 kroki do tyłu.

Ćwiczenie 6

Spaceruj dookoła stołu, najpierw do przodu, potem do tyłu. Uważaj, by w czasie spaceru
podnosić stopy.

Ćwiczenie 7

Jeśli to możliwe, odbywaj codziennie raźnym krokiem spacer na świeżym powietrzu.
Poruszaj się zarówno do przodu jak i do tyłu, pamiętając o poruszaniu ramionami w czasie
marszu. Kiedy wysuwasz lewą nogę do przodu, prawe ramię powinno przesuwać się do tyłu
i na odwrót.
Bardzo pomocna w prawidłowym poruszaniu się jest muzyka.
Miarowy rytm doda twemu marszowi energii. Możesz sobie też śpiewać w rytm muzyki, to
usprawni jednocześnie twój oddech.

Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona

Ćwiczenia dłoni

Ćwiczenie 1

Złóż razem dłonie i palcami jednej ręki pocieraj palce drugiej.

Ćwiczenie 2

Złóż dłonie w pięści. Teraz wyprostuj palce, jednocześnie je rozsuwając. Palce jednej dłoni
przesuwaj przez rozsunięte palce drugiej i tak na zmianę.

Ćwiczenie 3

Pocieraj jedną dłoń o drugą tak, jakbyś mył ręce.

Ćwiczenie 4

Zbliż palce wskazujące i kciuki obu rąk do siebie i zamknij je tak, jak kółka łańcuszka.

Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona

Ćwiczenia ramion

Ćwiczenie 1

Siedząc przy stole zataczaj dłońmi duże koła po powierzchni stołu.

Ćwiczenie 2

Siedząc przy stole przetaczaj po jego powierzchni piłkę z lewej strony na prawą i z prawej na
lewą.

Ćwiczenie 3

Siedząc nadal przy stole obydwoma rękoma odpychaj od siebie piłkę i przetaczaj z powrotem
ku sobie.

Ćwiczenia gimnastyczne w chorobie Parkinsona

Ćwiczenia usprawniające ruchy tułowia i pogłębiające oddychanie

Ćwiczenie 1

Połóż się na wznak. Podciągnij jedno, a potem drugie kolano, stopy spoczywają płasko na

podłożu (np. na materacu). Wyciągnij obydwa ramiona w bok, tak daleko, jak to możliwe.

Ćwiczenie 2

Opierając się mocno stopami o materac unieść do góry biodra. Wróć powoli do pozycji
wyjściowej. Wyciągnij obydwa ramiona w bok, tak daleko, jak to możliwe.

Ćwiczenie 3

Trzymając kolana złączone przechyl nogi w jedną stronę, jak najbliżej materaca. Podnieś
kolana do pionu, przechyl je w drugą stronę. Powoli znów podnieś kolana do pionu.

Ćwiczenie 4

Aby ułatwić sobie siadanie na brzegu łóżka (z pozycji leżącej), przenieś obydwa kolana i

ramiona na jedną stronę, a następnie unieś ciężar ciała na ramionach i dłoniach.

Ćwiczenie 5

Nie zmieniając pozycji nóg przenieś prawe ramię nad klatką piersiową na lewą stronę,
spróbuj połączyć dłonie. Wróć do pozycji wyjściowej i powtórz to ćwiczenie lewym
ramieniem. Prezentowane ćwiczenia mogą być traktowane jako ćwiczenia rozciągające
mięśnie, jeśli w każdej z opisanych pozycji zatrzymamy się na chwilę.