Zadania pielęgniarki w

Zadania pielęgniarki w

opiece nad chorym z

opiece nad chorym z

chorobą Parkinsona.

chorobą Parkinsona.

mgr Joanna Owsianowska

mgr Joanna Owsianowska

Choroba Parkinsona:

Choroba Parkinsona:

►

należy do grupy chorób

należy do grupy chorób

zwyrodnieniowych układu nerwowego

zwyrodnieniowych układu nerwowego

►

dotyka w jednakowym stopniu obu płci

dotyka w jednakowym stopniu obu płci

z lekką przewagą mężczyzn

z lekką przewagą mężczyzn

►

zaczyna się na ogół po 60 roku życia

zaczyna się na ogół po 60 roku życia

►

cierpi na nią prawie 1,5% populacji w

cierpi na nią prawie 1,5% populacji w

wieku powyżej 65 lat

wieku powyżej 65 lat

Objawy:

Objawy:

►

sztywność mięśniowa (zwiększenie

sztywność mięśniowa (zwiększenie

napięcia mięśniowego)

napięcia mięśniowego)

►

spowolnienie ruchowe (bradykinezja)

spowolnienie ruchowe (bradykinezja)

►

drżenie spoczynkowe

drżenie spoczynkowe

►

trudności w rozpoczynaniu ruchów

trudności w rozpoczynaniu ruchów

dowolnych

dowolnych

Objawy c.d.:

Objawy c.d.:

►

specyficzny rodzaj drżenia palców i

specyficzny rodzaj drżenia palców i

kciuka określany jako ,,kręcenie pigułek”

kciuka określany jako ,,kręcenie pigułek”

►

przodopochylenie tułowia

przodopochylenie tułowia

►

zaburzenia chodu: małe, szurające

zaburzenia chodu: małe, szurające

kroczki i brak balansowania kończyn

kroczki i brak balansowania kończyn

górnych

górnych

►

zaburzenia równowagi

zaburzenia równowagi

Objawy c.d.:

Objawy c.d.:

►

niewyraźna, cicha mowa

niewyraźna, cicha mowa

►

trudności w połykaniu

trudności w połykaniu

►

brak mimiki twarzy

brak mimiki twarzy

►

rzadkie mruganie

rzadkie mruganie

Porozumiewanie się z chorym –

Porozumiewanie się z chorym –

porady dla opiekuna:

porady dla opiekuna:

►

poświęć mu czas

poświęć mu czas

►

nie śpiesz się mówiąc do niego

nie śpiesz się mówiąc do niego

►

poświęć mu dodatkowy czas na

poświęć mu dodatkowy czas na

odpowiedź

odpowiedź

►

bądź z nim w kontakcie wzrokowym

bądź z nim w kontakcie wzrokowym

►

nie udawaj, że go zrozumiałeś, skoro

nie udawaj, że go zrozumiałeś, skoro

nie zrozumiałeś

nie zrozumiałeś

Porozumiewanie się z chorym

Porozumiewanie się z chorym

c.d.:

c.d.:

►

poproś o powtórzenie słowa lub zdania

poproś o powtórzenie słowa lub zdania

ale w inny sposób

ale w inny sposób

►

nie kończ za niego zdania

nie kończ za niego zdania

►

nie oddalaj się, kiedy mówi do ciebie

nie oddalaj się, kiedy mówi do ciebie

►

nie przekrzykuj hałasu

nie przekrzykuj hałasu

►

nie rywalizuj z TV lub radiem

nie rywalizuj z TV lub radiem

►

zachęcaj, stwarzaj możliwość rozmowy

zachęcaj, stwarzaj możliwość rozmowy

Porozumiewanie się z chorym

Porozumiewanie się z chorym

c.d.:

c.d.:

►

rozmawiaj normalnie

rozmawiaj normalnie

►

słuchaj uważnie

słuchaj uważnie

►

używaj krótkich zdań i akcentuj istotne

używaj krótkich zdań i akcentuj istotne

słowa

słowa

►

upewnij się, że cię widzi i słyszy

upewnij się, że cię widzi i słyszy

►

posługuj się językiem ciała i wyrazem

posługuj się językiem ciała i wyrazem

twarzy

twarzy

Porozumiewanie się z chorym

Porozumiewanie się z chorym

c.d.:

c.d.:

►

różnicuj ton twego głosu – on często

różnicuj ton twego głosu – on często

tego nie potrafi

tego nie potrafi

►

nie krzycz

nie krzycz

►

spożywaj razem z nimi posiłki i

spożywaj razem z nimi posiłki i

rozmawiaj (niektórzy chorzy krępują

rozmawiaj (niektórzy chorzy krępują

się jeść w towarzystwie)

się jeść w towarzystwie)

Postępowanie pielęgniarskie:

Postępowanie pielęgniarskie:

►

skrupulatne nadzorowanie zażywania

skrupulatne nadzorowanie zażywania

leków w dawkach zleconych przez

leków w dawkach zleconych przez

lekarza

lekarza

►

obserwacja objawów ubocznych

obserwacja objawów ubocznych

stosowanej farmakoterapii (suchość w

stosowanej farmakoterapii (suchość w

ustach, zaburzenia widzenia z bliska,

ustach, zaburzenia widzenia z bliska,

zawroty głowy, nudności, pobudzenie

zawroty głowy, nudności, pobudzenie

do wymiotów, bóle głowy)

do wymiotów, bóle głowy)

Postępowanie pielęgniarskie

Postępowanie pielęgniarskie

c.d.:

c.d.:

►

prowadzenie prostych ćwiczeń

prowadzenie prostych ćwiczeń

gimnastycznych:

gimnastycznych:

1.gimnastyka twarzy (marszczenie

1.gimnastyka twarzy (marszczenie

czoła, otwieranie ust, wydęcie wargi

czoła, otwieranie ust, wydęcie wargi

górnej i dolnej, nadymanie

górnej i dolnej, nadymanie

naprzemienne policzków, otwieranie i

naprzemienne policzków, otwieranie i

zamykanie naprzemienne oczu)

zamykanie naprzemienne oczu)

c.d.:

c.d.:

2. gimnastyka głowy (skręty, skłony,

2. gimnastyka głowy (skręty, skłony,

krążenia)

krążenia)

3. ćwiczenia barków (unoszenie i

3. ćwiczenia barków (unoszenie i

opuszczanie naprzemienne i

opuszczanie naprzemienne i

jednoczasowe, przemieszczanie ku

jednoczasowe, przemieszczanie ku

przodowi i tyłowi, próby wykonywania

przodowi i tyłowi, próby wykonywania

ruchów okrężnych)

ruchów okrężnych)

c.d.:

c.d.:

4. ćwiczenia kończyn (zginanie i

4. ćwiczenia kończyn (zginanie i

prostowanie, przemieszczanie w przód

prostowanie, przemieszczanie w przód

i w tył, gra piłką: rzucanie i chwytanie,

i w tył, gra piłką: rzucanie i chwytanie,

leżąc na plecach wykonywanie ruchów

leżąc na plecach wykonywanie ruchów

jak przy jeździe na rowerze)

jak przy jeździe na rowerze)

c.d.:

c.d.:

5. ćwiczenia tułowia (skłony w przód i

5. ćwiczenia tułowia (skłony w przód i

prostowanie, wykonywanie ruchów

prostowanie, wykonywanie ruchów

okrężnych)

okrężnych)

6. gimnastyka stóp (ćwiczenia ruchowe

6. gimnastyka stóp (ćwiczenia ruchowe

przedniej części stopy, unoszenie i

przedniej części stopy, unoszenie i

zginanie palucha, stawanie na

zginanie palucha, stawanie na

przemian na palcach i piętach)

przemian na palcach i piętach)

Edukacja pacjenta i rodziny:

Edukacja pacjenta i rodziny:

►

uwzględniać musi szereg aspektów, tak

uwzględniać musi szereg aspektów, tak

aby chory mógł radzić sobie z

aby chory mógł radzić sobie z

problemami życia codziennego.

problemami życia codziennego.

►

należy udzielić prostych i jasnych

należy udzielić prostych i jasnych

wskazówek dotyczących problemów z

wskazówek dotyczących problemów z

mową, chodzeniem, zwrotami,

mową, chodzeniem, zwrotami,

drżeniem, nagłym znieruchomieniem,

drżeniem, nagłym znieruchomieniem,

wstawaniem z łóżka lub niskiego

wstawaniem z łóżka lub niskiego

siedzenia

siedzenia

Mowa:

Mowa:

►

jeżeli masz kłopoty z mówieniem, zrób

jeżeli masz kłopoty z mówieniem, zrób

duży wdech zanim zaczniesz mówić

duży wdech zanim zaczniesz mówić

►

rób przerwę po kilku słowach lub mów

rób przerwę po kilku słowach lub mów

pojedynczymi wyrazami

pojedynczymi wyrazami

►

próbuj wyraźnie wymawiać słowa,

próbuj wyraźnie wymawiać słowa,

wypowiadając się krótko i zwięźle

wypowiadając się krótko i zwięźle

►

czytaj głośno książki, gazety

czytaj głośno książki, gazety

c.d.:

c.d.:

►

śpiewaj głośno piosenki, które lubisz

śpiewaj głośno piosenki, które lubisz

►

ćwicz przed lustrem wymowę wyrazów

ćwicz przed lustrem wymowę wyrazów

►

nie pozwól wyręczać się w mówieniu

nie pozwól wyręczać się w mówieniu

przez drugą osobę

przez drugą osobę

►

wykonuj ćwiczenia regulujące oddech

wykonuj ćwiczenia regulujące oddech

Chodzenie:

Chodzenie:

Kiedy wystąpi ,,dreptanie”:

Kiedy wystąpi ,,dreptanie”:

►

zatrzymaj się

zatrzymaj się

►

sprawdź czy odległość między stopami

sprawdź czy odległość między stopami

wynosi ok.20cm.

wynosi ok.20cm.

►

popraw swoją sylwetkę ciała i wyprostuj

popraw swoją sylwetkę ciała i wyprostuj

się, jak tylko najbardziej możesz

się, jak tylko najbardziej możesz

►

uświadom sobie i przypomnij, że

uświadom sobie i przypomnij, że

powinieneś stawiać duże kroki

powinieneś stawiać duże kroki

c.d.:

c.d.:

►

zrób krok unosząc wysoko stopę, tak

zrób krok unosząc wysoko stopę, tak

jak w marszu

jak w marszu

►

podnieś do góry palce stopy i najpierw

podnieś do góry palce stopy i najpierw

postaw na ziemi piętę

postaw na ziemi piętę

►

przenieś ciężar ciała na palce

przenieś ciężar ciała na palce

►

powtórz to samo z drugą nogą

powtórz to samo z drugą nogą

C.d.:

C.d.:

►

staraj się, aby ręce poruszały się

staraj się, aby ręce poruszały się

odpowiednio przy każdym kroku –

odpowiednio przy każdym kroku –

poprawia to rytm chodzenia a także

poprawia to rytm chodzenia a także

wygląd

wygląd

►

laski i tzw. balkoniki nie zawsze są

laski i tzw. balkoniki nie zawsze są

pomocne. Przyrządy te mogą nasilać

pomocne. Przyrządy te mogą nasilać

tendencje do przodopochylenia

tendencje do przodopochylenia

tułowia.

tułowia.

Zwroty:

Zwroty:

►

kiedy chcesz się odwrócić nigdy nie

kiedy chcesz się odwrócić nigdy nie

rób tego na jednej stopie, krzyżując

rób tego na jednej stopie, krzyżując

nogi. Zawsze skręcaj w pożądanym

nogi. Zawsze skręcaj w pożądanym

kierunku idąc półkolem ze stopami

kierunku idąc półkolem ze stopami

stawianymi osobno.

stawianymi osobno.

Drżenie:

Drżenie:

►

aby zmniejszyć drżenie rąk przyciśnij

aby zmniejszyć drżenie rąk przyciśnij

łokieć do tułowia aby unieruchomić

łokieć do tułowia aby unieruchomić

ramię i wówczas wykonaj pożądaną

ramię i wówczas wykonaj pożądaną

czynność tak szybko jak tylko możesz.

czynność tak szybko jak tylko możesz.

Nagłe znieruchomienie

Nagłe znieruchomienie

(,,zamrożenie”):

(,,zamrożenie”):

Występuje najczęściej wtedy, gdy chory

Występuje najczęściej wtedy, gdy chory

ma do pokonania przeszkodę. Chory

ma do pokonania przeszkodę. Chory

jest zwykle pochylony do przodu,

jest zwykle pochylony do przodu,

kolana ma zgięte, pięty oderwane d

kolana ma zgięte, pięty oderwane d

podłoża. Im bardziej stara się ruszyć

podłoża. Im bardziej stara się ruszyć

do przodu, tym bardziej traci

do przodu, tym bardziej traci

równowagę

równowagę

C.d.:

C.d.:

Aby pokonać stan unieruchomienia należy:

Aby pokonać stan unieruchomienia należy:

►

nie robić żadnego kroku

nie robić żadnego kroku

►

postawić z powrotem pięty na ziemi

postawić z powrotem pięty na ziemi

►

wyprostować kolana, biodra i tułów. Nie

wyprostować kolana, biodra i tułów. Nie

przechylać się do przodu ani do tyłu

przechylać się do przodu ani do tyłu

►

łagodnie zacząć kołysać się z boku na

łagodnie zacząć kołysać się z boku na

bok

bok

C.d.:

C.d.:

►

zacząć maszerować w miejscu

zacząć maszerować w miejscu

►

zrobić krok do przodu stawiając

zrobić krok do przodu stawiając

najpierw na ziemię piętę

najpierw na ziemię piętę

►

skorygować swoją postawę a stopy

skorygować swoją postawę a stopy

starać się utrzymywać w odległości ok.

starać się utrzymywać w odległości ok.

20 cm. jedna od drugiej

20 cm. jedna od drugiej

Wstawanie z łóżka:

Wstawanie z łóżka:

Problemy z podnoszeniem się z łóżka

Problemy z podnoszeniem się z łóżka

występują zwłaszcza w godzinach

występują zwłaszcza w godzinach

porannych z powodu większej

porannych z powodu większej

sztywności mięśniowej.

sztywności mięśniowej.

C.d.:

C.d.:

Przed wstaniem z łóżka należy:

Przed wstaniem z łóżka należy:

►

położyć się na boku, blisko krawędzi

położyć się na boku, blisko krawędzi

łóżka

łóżka

►

opuścić nogi za krawędź łóżka

opuścić nogi za krawędź łóżka

►

odepchnąć się łokciem na którym się

odepchnąć się łokciem na którym się

leży oraz drugą ręką

leży oraz drugą ręką

►

podeprzeć podbródek i szybko

podeprzeć podbródek i szybko

podnieść głowę

podnieść głowę

Wstawanie z niskiego

Wstawanie z niskiego

siedzenia:

siedzenia:

►

przesunąć pośladki blisko krawędzi

przesunąć pośladki blisko krawędzi

krzesła

krzesła

►

stopy trzymać w odległości ok. 20 cm.

stopy trzymać w odległości ok. 20 cm.

jedna od drugiej, jedna lekko

jedna od drugiej, jedna lekko

wysunięta do przodu

wysunięta do przodu

►

rozkołysać się do przodu i do tyłu

rozkołysać się do przodu i do tyłu

►

wysunąć ramiona do przodu

wysunąć ramiona do przodu

►

odepchnąć się rękami i wyprostować

odepchnąć się rękami i wyprostować