39 07

background image

E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/99

42

P

Po

o p

pu

ub

blliik

ka

ac

cjjii p

prrzze

ed

d

k

kiillk

ko

om

ma

a m

miie

es

siią

ąc

ca

am

mii

c

cy

yk

kllu

u a

arrtty

yk

ku

ułłó

ów

w d

do

o−

tty

yc

czzą

ąc

cy

yc

ch

h p

po

om

miia

arró

ów

w

zz u

użży

yc

ciie

em

m k

ko

om

mp

pu

u−

tte

erra

a ii o

od

dp

po

ow

wiie

ed

dn

niic

ch

h

p

prrzzy

ys

stta

aw

we

ek

k llu

ub

b k

ka

arrtt,,

d

do

o R

Re

ed

da

ak

kc

cjjii n

na

ad

de

e−

s

szzłło

o w

wiie

elle

e lliis

sttó

ów

w..

T

Te

em

ma

att w

wy

yw

wo

ołła

ałł b

ba

arr−

d

dzzo

o d

du

użże

e zza

aiin

ntte

erre

es

so

o−

w

wa

an

niie

e.. W

Wiię

ęk

ks

szzo

ść

ć

p

py

ytta

ń d

do

otty

yc

czzy

yłła

a zza

a−

k

ku

up

pu

u

tta

an

niic

ch

h

k

ka

arrtt

b

ąd

dźź p

prrzzy

ys

stta

aw

we

ek

k o

os

s−

c

cy

yllo

os

sk

ko

op

po

ow

wy

yc

ch

h,, c

co

o

jja

ak

k s

siię

ę o

ok

ka

azzu

ujje

e,, n

niie

e

jje

es

stt w

wc

ca

alle

e łła

attw

we

e,, b

bo

o

zzd

de

ec

cy

yd

do

ow

wa

an

na

a w

wiię

ę−

k

ks

szzo

ść

ć k

ka

arrtt ii p

prrzzy

ys

stta

a−

w

we

ek

k jje

es

stt jje

ed

dn

na

ak

k d

drro

o−

g

ga

a,, jja

ak

k n

na

a k

kiie

es

szze

ń

h

ho

ob

bb

by

ys

stty

y.. Z

Zn

na

ac

czzn

na

a

c

czzę

ęś

ść

ć p

py

ytta

ń d

do

otty

yc

czzy

yłła

a m

mo

ożżllii−

w

wo

śc

cii w

wy

yk

ko

orrzzy

ys

stta

an

niia

a k

ko

om

mp

pu

u−

tte

erro

ow

we

ejj k

ka

arrtty

y m

mu

uzzy

yc

czzn

ne

ejj w

w c

ch

ha

arra

ak

k−

tte

errzze

e o

os

sc

cy

yllo

os

sk

ko

op

pu

u..

Właśnie karta muzyczna, znajdująca się
w prawie każdym współczesnym kompu−
terze, wraz z odpowiednim oprogramo−
waniem z powodzeniem może pełnić
rolę oscyloskopu. Rzecz jasna, parametry
takiego oscyloskopu nie są rewelacyjne.
Przede wszystkim pasmo przenoszenia
nie przekracza 20kHz i jest ograniczone
maksymalną częstotliwością próbkowa−
nia, która dla dzisiejszych kart wynosi
44,1kHz albo 48kHz. Regulacja czułości
wejścia również jest utrudniona, dlatego
oscyloskop w wersji podstawowej prak−
tycznie jest jednozakresowy. Ponieważ
częstotliwość próbkowania nie zmienia
się płynnie, w niektórych programach
można wybrać tylko jedną z kilku standar−
dowych wartości, przez co właściwości
podstawy czasu nie są zachwycające.
Poszczególne programy w istotny spo−
sób różnią się między sobą − jedne są
zdecydowanie słabsze, a w innych wyeli−

minowano znaczną część wspomnianych
wad.
W każdym razie ze względu na to, że nie−
mal każdy współczesny pecet wyposażo−
ny jest w kartę muzyczną, warto przynaj−
mniej spróbować, na ile taki wirtualny os−
cyloskop okaże się przydatny. Nie trzeba
do tego wiele: wystarczy stosowny pro−
gram komputerowy, przy czym sygnały
podawane są na wejście liniowe albo mi−
krofonowe karty muzycznej. Oprogramo−
wanie takie pozwala nie tylko wykorzy−
stywać kartę muzyczna w roli oscylosko−
pu, ale także w roli analizatora widma.
Znaczna część dostępnego oprogramo−
wania to programy komercyjne, osiągal−
ne po uiszczeniu wymaganej opłaty. Pro−
gramy oscyloskopu i analizatora widma
wykorzystujące kartę muzyczną, adreso−
wane są zwykle nie do praktykujących e−
lektroników, tylko do osób zajmujących
się nagrywaniem i cyfrową obróbką syg−

n a ł ó w

nałów audio − stąd elegancki interfejs
programu (porównaj tytułowy rysunek)
przy niezbyt dużych możliwościach po−
miarowych. Firmy oferujące te programy
udostępniają bezpłatnie jedynie wersje
testowe, które co prawda pracują w roli
prostego oscyloskopu, jednak zazwyczaj
nie umożliwiają zapamiętania zmierzone−
go przebiegu i zapisania go na dysku.
Dostępne są też w pełni funkcjonalne
programy shareware, które należy opła−
cić po ich wypróbowaniu. Programów te−
go typu można szukać w Internecie, po−
dając wyszukiwarce odpowiednie słowa
kluczowe. Kto nie chce samodzielnie szu−
kać (lub wyszukiwarka po podaniu hasła
znajdzie dziesiątki tysięcy pozycji) może
zacząć od adresów podanych niżej:

w w w . h i t s q u a d . c o m / s m m / p r o −
g r a m s / G r a p h i c _ L e v e l _ M e t e r / d o −
wnload.shtml

www.c3sys.demon.co.uk/winspec.htm

www.audio−software.com

Praktyka dowodzi, że zawartość stron in−
ternetowych dość często się zmienia, i w
rezultacie pod wskazanym adresem w
podanym katalogu, takiego programu już
nie ma. Nie znaczy to, że nie jest on do−
stępny − często jest, tylko w innym miej−
scu tej witryny i należy go poszukać, za−
czynając od strony głównej.
Drugim praktycznym problemem jest
ściągnięcie plików o znacznej objętości
przez zakorkowane łącza internetowe
(nierzadko transfer plików ściąganych
podczas przygotowywania tego artykułu
przebiegał z “kosmiczną” prędkością kil−

R

Ry

ys

s.. 1

1 W

We

errs

sjja

a tte

es

stto

ow

wa

a o

os

sc

cy

yllo

os

sk

ko

op

pu

u

R

Ry

ys

s.. 2

2 „

„T

Trró

ójjw

wy

ym

miia

arro

ow

wy

y"" a

an

na

alliizza

atto

orr

w

wiid

dm

ma

a

Oscyloskop

w każdym PC−cie

Oscyloskop

w każdym PC−cie

M

Miie

er

rn

niic

ct

tw

wo

o

background image

kuset bajtów na sekundę). Na dodatek
nie wszystkie pliki ściągnięte do Redakcji
dały się prawidłowo rozpakować i zain−
stalować.
Mimo tych trudności niewątpliwie warto
poświęcić kilka złotych i trochę czasu, by
zajrzeć pod wskazane adresy. Zdjęcie 1
pokazuje zrzut z ekranu podczas pracy je−
dnego z takich oscyloskopów. Druga ilu−
stracja przedstawia zrzut ekranu podczas
pracy tego programu w roli analizatora
widma. Ponieważ kolejne charakterystyki
rysowane są na ekranie z przesunięciem,
uzyskuje się interesujący wykres prze−
strzenny, pokazujący rozkład częstotli−
wości w czasie.
Kto nie ma ochoty na odwiedzanie wy−
mienionych witryn, a chce uzyskać na−
prawdę funkcjonalny oscyloskop, powi−
nien koniecznie zajrzeć na stronę Kon−
stantina Zeldowicza w Moskwie pod ad−
res:

http://polly.phys.msu.su/~zeld/oscill.html

i ściągnąć stamtąd dwa wirtualne oscy−
loskopy. Oba programy są typu freeware,
a więc zupełnie darmowe. Mają przy tym
zadziwiająco dobre właściwości. Zrzut z
ekranu oscyloskopu opracowanego przez
Konstantina Zeldowicza (w wersji 2.51)
można zobaczyć na rysunku 3. Narzędzie
to z całą pewnością jest godne uwagi ze

względu na para−
metry. Jest to os−
cyloskop dwuka−
nałowy (wykorzy−
stujący oba kanały
stereo), pracujący
w paśmie 20Hz −
20kHz, wyposażo−
ny w szereg cen−
nych funkcji. Os−
cyloskop ten może
z a p a m i ę t y w a ć
przebiegi, czyli ma
funkcje oscylosko−
pu z pamięcią.
Wbudowane kur−

sory pozwalają przeprowadzać pomiary
obserwowanych przebiegów − parametry
wskazywane przez kursory odczytuje się
w dolnych okienkach.
Oprócz funkcji oscyloskopu, może też
pracować w roli analizatora widma. Sto−
sowny zrzut ekranu pokazuje rysunek 4.
Po włączeniu kursorów i wybraniu odpo−
wiednich punktów dwoma przyciskami
myszy, w dolnych okienkach można od−
czytać częstotli−
wości, amplitudy
oraz

odstęp

częstotliwości.
Przy pierwszym
kontakcie może
się wydawać, że
oscyloskop

jest

trudny w obsłu−
dze ze względu na
dużą liczba para−
metrów, opcji i na−
staw. W rzeczywi−
stości okazuje się
łatwy i przyjemny
w obsłudze. Nie
trzeba nawet ko−
rzystać z dołączone−
go pliku winscope.hlp (w języku angiel−
skim).
Należy też dodać, iż spośród ściągniętych
programów, ten sprawił najmniej kłopo−
tów i działał od razu. Programu nie trzeba

instalować, tylko
r o z p a k o w a ć
ściągnięty

plik

osc251.zip do ja−
kiegoś katalogu i
ewentualnie

u−

mieścić na pulpi−
cie skrót do rozpa−
kowanego progra−
mu Winscope.exe.
Nie trzeba też in−
formować progra−
mu o karcie muzy−
cznej − w przypad−
ku prawidłowo za−
i n s t a l o w a n e j

i skonfigurowanej karty, program “widzi
ją” od razu.

Przeprowadzając pomiary, należy pamię−
tać, że poszczególne karty mogą mieć
różne wzmocnienie, a więc amplitudy po−
kazywane na ekranie nie są kalibrowane
w woltach czy miliwoltach. Aby uzyskać
dokładniejsze pomiary, oscyloskop trzeba
skalibrować (regulując wzmocnienie to−
rów Y) i zapamiętać te nastawy − program
ma taką możliwość. Trzeba także
uwzględnić uwagi, podane przez Autora
programu, ostrzegającego o możliwości
uszkodzenia karty dźwiękowej w przy−
padku podania na jej wejście sygnałów o
zbyt dużych amplitudach (co dla czytelni−
ków EdW powinno być oczywiste).
Rysunek 5 pokazuje wirtualny oscy−
loskop,

pozwalający

przeprowadzić

ćwiczenia “pomiarowe”. Niestety nie
może on mierzyć sygnału ze źródeł
zewnętrznych − jest to tylko zabaweczka
do celów edukacyjnych.
Warto ją ściągnąć spod adresu:

www.id−net.fr/~brolio/

Redakcja EdW prosi Czytelników, którzy
praktycznie zajmują lub zajmą się tym te−
matem, o opinie na temat używanych
programów, ich wad i zalet. Na życzenie
Czytelników, w Redakcji EdW może zo−
stać opracowana przystawka wejściowa,
umożliwiająca zmianę czułości “oscy−
loskopu” oraz izolująca galwanicznie
komputer od mierzonego układu. Czytel−
nicy zainteresowani budową takiej przy−
stawki wejściowej powinni napisać do
Redakcji i odpowiedzieć na pytanie, czy
powinien to być układ możliwie najpro−
stszy z ręcznym przełącznikiem zakre−
sów, czy też zakres pomiarowy winien
być ustawiany z pomocą komputera, np.
przez port równoległy, co będzie wyma−
gało dodatkowego (oddzielnego) progra−
mu do obsługi przystawki.

(red)

43

E

LEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH 3/99

R

Ry

ys

s.. 5

5 O

Os

sc

cy

yllo

os

sk

ko

op

p e

ed

du

uk

ka

ac

cy

yjjn

ny

y ((zza

ab

ba

aw

wk

ka

a))

R

Ry

ys

s.. 3

3 O

Os

sc

cy

yllo

os

sk

ko

op

p K

Ko

on

ns

stta

an

nttiin

na

a

Z

Ze

elld

do

ow

wiic

czza

a

R

Ry

ys

s.. 4

4 A

An

na

alliizza

atto

orr w

wiid

dm

ma

a

M

Miie

er

rn

niic

ct

tw

wo

o


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2011 03 21 22;39;07
2011 03 21 22;39;07
Hakin9 39 (07 08 2008)
07 (39)
07 39 251 O ODPADACH
loveparade 2010 anlage 39 tunnel zugang 25 07 10
2002 07 39
2015 08 20 07 39 52 01
39) TSiP Wyklad 07 powloki
07 39 251
07 1995 39 40
2015 08 20 07 39 52 01
2002 07 39
07 1995 39 40
EŚT 07 Użytkowanie środków transportu

więcej podobnych podstron