Het
Het
taallandschap
taallandschap
in
in
Vlaanderen
Vlaanderen
dr
dr
Jacek Karpi
Jacek Karpi
ń
ń
ski
ski
Algemene
Algemene
taalkunde
taalkunde
Tot
Tot
in
in
de
de
19e
19e
eeuw
eeuw
was er
was er
in
in
Vlaanderen
Vlaanderen
geen
geen
standaardtaal
standaardtaal
.
.
De
De
mensen
mensen
spraken
spraken
verschillende
verschillende
plaatselijke
plaatselijke
dialecten
dialecten
die
die
vaak
vaak
zelfs
zelfs
onderling
onderling
heel
heel
moeilijk
moeilijk
te
te
begrijpen
begrijpen
waren
waren
.
.
Er was
Er was
echter
echter
een
een
verlangen
verlangen
naar
naar
een
een
eigen
eigen
"
"
beschaafde
beschaafde
taal
taal
",
",
zoals
zoals
de slogan
de slogan
"
"
In
In
Vlaanderen
Vlaanderen
Vlaams
Vlaams
"
"
bewijst
bewijst
.
.
Sinds
Sinds
1973
1973
is
is
de
de
offici
offici
ë
ë
le
le
naam
naam
niet
niet
meer
meer
Vlaams
Vlaams
,
,
maar
maar
Nederlands
Nederlands
en de norm
en de norm
is
is
het
het
taalgebruik
taalgebruik
in
in
Nederland
Nederland
.
.
Norm
Norm
uit
uit
Nederland
Nederland
Nederlandse
Nederlandse
taal
taal
-
-
en
en
letterkundige
letterkundige
congressen
congressen
NTU (1980)
NTU (1980)
WNT
WNT
3
3
Gemeenschappen
Gemeenschappen
Franstalig
Franstalig
Nederlandstalig
Nederlandstalig
Duitstalig
Duitstalig
Iedere
Iedere
regio
regio
en
en
gemeenschap
gemeenschap
heeft
heeft
zijn
zijn
eigen
eigen parlement
parlement
en
en
regering
regering
landsverdediging
landsverdediging
op
op
nationaal
nationaal
niveau
niveau
andere
andere
taken
taken
gemeenschappen
gemeenschappen
Cultuur
Cultuur
Onderwijs
Onderwijs
Taalgebruik
Taalgebruik
Gezondheidszorg
Gezondheidszorg
Economie
Economie
Milieuzorg
Milieuzorg
Openbare
Openbare
werken
werken
en
en
verkeer
verkeer
Huisvesting
Huisvesting
4
4
Taalgebieden
Taalgebieden
Nederlands
Nederlands
taalgebied
taalgebied
Frans
Frans
taalgebied
taalgebied
tweetalig
tweetalig
gebied
gebied
Brussel
Brussel
-
-
Hoofdstad
Hoofdstad
Duits
Duits
taalgebied
taalgebied
Meertalige
Meertalige
staten
staten
ZWITSERLAND
ZWITSERLAND
verschillende
verschillende
talen
talen
in
in
verschillende
verschillende
gebieden
gebieden
LUXEMBURG
LUXEMBURG
de
de
talen
talen
worden
worden
in
in
het hele land
het hele land
naast
naast
elkaar
elkaar
gesproken
gesproken
BELGI
BELGI
Ë
Ë
WALLONI
WALLONI
Ë
Ë
Frans
Frans
VLAANDEREN
VLAANDEREN
Nederlands
Nederlands
(
(
gewone
gewone
volk
volk
) +
) +
Frans (
Frans (
hogere
hogere
standen
standen
)
)
VERSCHILLEN
VERSCHILLEN
NOORDELIJKE
NOORDELIJKE
EN ZUIDELIJKE
EN ZUIDELIJKE
STANDAARDTAAL
STANDAARDTAAL
1. FONO
1. FONO
verstemlozing
verstemlozing
fricatieven
fricatieven
in
in
anlaut
anlaut
g
g
aan
aan
v
v
ijf
ijf
z
z
es
es
diftongering
diftongering
ee
ee
-
-
eu
eu
-
-
oo
oo
l
lee
ee
k
k
–
–
l
leu
eu
k
k
–
–
l
loo
oo
k
k
allerlei
allerlei
gevocaliseerde
gevocaliseerde
„
„
r
r
”
”
-
-
soorten
soorten
tongpunt
tongpunt
„
„
r
r
”
”
Franse woordvorm
Tram
→
NL: [trem]
VL: [tram]
Accu
→
NL: [áccu]
VL: [accú]
De
De
klank
klank
/w/
/w/
wordt
wordt
in
in
het
het
Vlaams
Vlaams
vaak
vaak
bilabiaal
bilabiaal
uitgesproken
uitgesproken
,
,
terwijl
terwijl
de
de
Nederlandse
Nederlandse
/w/
/w/
een
een
labio
labio
-
-
dentale
dentale
klank
klank
is
is
.
.
NEDERLANDS
NEDERLANDS
V-Radio Insite van 30 november
(Radionieuws)
VLAAMS
VLAAMS
Start van Radio Donna, met
Michel Follet
VLAAMS
VLAAMS
Start van Studio Brussel,
met Paul De Wyngaert
2. LEXICOON
2. LEXICOON
[
[
naar
naar
: Johan
: Johan
Taeldeman
Taeldeman
, college Het
, college Het
taallandschap
taallandschap
in
in
Vlaanderen
Vlaanderen
(i
(i
n
n
contrast
contrast
met
met
Nederland
Nederland
),
),
Gent
Gent
02.09.2006]
02.09.2006]
TYPOLOGIE
N/Z-LEXICALE
VERSCHILLEN
INTERLINGUAAL
INTERLINGUAAL
NL
→
VL
INTRALINGUAAL
INTRALINGUAAL
NL
→
NL + VL
trek
→
trek, goesting
ui
→
ui, ajuin
INTERLINGUAAL
INTERLINGUAAL
CULTUURGEBONDEN
NIET CULTUURGEBONDEN
CULTUURGEBONDEN
CULTUURGEBONDEN
VL: schepen
→
NL: wethouder
VL: licentiaat
→
NL: doctorandus
NIET
NIET
CULTUURGEBONDEN
CULTUURGEBONDEN
GEEN
NOORDELIJK
EQUIVALENT
WEL
NOORDELIJK
EQUIVALENT
GEEN NOORDELIJK
GEEN NOORDELIJK
EQUIVALENT
EQUIVALENT
aprilse grillen
vluchtmisdrijf
WEL NOORDELIJK
WEL NOORDELIJK
EQUIVALENT
EQUIVALENT
VL: lintmeter
→
NL: centimeter
VL: lavabo
→
NL: wastafel
VL: luchtmatras
→
NL: luchtbed
VL: microgolf
→
NL: magnetron
INTRALINGUAAL
STANDAARDTAAL
STANDAARDTAAL
SUBSTANDAARDTAAL
SUBSTANDAARDTAAL
DIALECT
DIALECT
STANDAARDTAAL
STANDAARDTAAL
VL: nagel
→
NL: spijker
VL: kleed
→
NL: jurk
VL: verbruiker
→
NL: consument
VL: rond punt
→
NL: rotonde
SUBSTANDAARDTAAL
SUBSTANDAARDTAAL
gebruikt
gebruikt
in
in
een
een
context
context
die
die
geen
geen
dialect
dialect
is
is
en
en
deel
deel
uitmaakt
uitmaakt
van
van
nagenoeg
nagenoeg
hetzelfde
hetzelfde
taalsysteem
taalsysteem
als
als
de
de
standaardtaal
standaardtaal
, maar
, maar
niet
niet
tot
tot
de
de
standaardtaal
standaardtaal
gerekend
gerekend
om
om
normatieve
normatieve
redenen
redenen
VL: appelsien
→
NL: sinaasappel
VL: ajuin
→
NL: ui
VL: nonkel
→
NL: onkel
VL: goesting
→
NL: trek, zin
DIALECT
DIALECT
VL: velo
→
NL: fiets
VL: ambetant
→
NL: vervelend
VL: valling
→
NL: verkoudheid
VL: camion
→
NL: vrachtwagen
melkerij
melkerij
zuivelfabriek
zuivelfabriek
witlof
witlof
lof
lof
/
/
Brusselslof
Brusselslof
schoonbroer
schoonbroer
zwager
zwager
prinsessboontjes
prinsessboontjes
sperzieboontjes
sperzieboontjes
peperkoek
peperkoek
ontbijtkoek
ontbijtkoek
botermelk
botermelk
karnemelk
karnemelk
platte
platte
kaas
kaas
kwark
kwark
ajuin
ajuin
ui
ui
koord
koord
tauw
tauw
wijsheidstand
wijsheidstand
verstandkies
verstandkies
spijtig
spijtig
jammer
jammer
VL
VL
NL
NL
Het
Het
belangrijkste
belangrijkste
verschil
verschil
is
is
misschien
misschien
het
het
feit
feit
dat de
dat de
Vlamingen
Vlamingen
tegen
tegen
iedereen
iedereen
"
"
gij
gij
", "
", "
ge
ge
",
",
enz
enz
.
.
zeggen
zeggen
en
en
deze
deze
aanspreekvorm
aanspreekvorm
niet
niet
alleen
alleen
voor
voor
God
God
gebruiken
gebruiken
zoals
zoals
dat de
dat de
Nederlanders
Nederlanders
doen
doen
.
.
DE KOE
DE KOE
NL:
NL: Hij
Hij
geeft
geeft
melk
melk
.
.
VL:
VL: Zij
Zij
geeft
geeft
melk
melk
.
.
Vlaamse
Vlaamse
verkleinwoorden
verkleinwoorden
eindigen
eindigen
op
op
-
-
ke
ke
,
,
zoals
zoals
bij
bij
voorbeeld
voorbeeld
:
:
*
*
maskes
maskes
voor
voor
meisjes
meisjes
*
*
karrekes
karrekes
voor
voor
karretjes
karretjes
ONTLENINGEN
ONTLENINGEN
meestal
meestal
uit
uit
het Frans
het Frans
zelfs
zelfs
anglicismen
anglicismen
worden
worden
vaak
vaak
via het
via het
Frans
Frans
in
in
het
het
Vlaams
Vlaams
opgenomen
opgenomen
.
.
croque
croque
-
-
monsieur
monsieur
voor
voor tosti
tosti
malcontent
malcontent
voor
voor ontevreden
ontevreden
Er
Er
zijn
zijn
echter
echter
ook
ook
ontleningen
ontleningen
direct
direct
uit
uit
het
het
Engels,
Engels,
zoals
zoals
bij
bij
voorbeeld
voorbeeld handicap
handicap
.
.
Deze
Deze
uitdrukkingen
uitdrukkingen
worden
worden
echter
echter
vaak
vaak
ook
ook
op
op
de
de
Franse
Franse
manier
manier
uitgesproken
uitgesproken
.
.
BARBARISMEN
BARBARISMEN
ontleningen
ontleningen
in
in
de
de
negatieve
negatieve
zin
zin
vaak
vaak
letterlijk
letterlijk
vertaalde
vertaalde
uitdrukkingen
uitdrukkingen
of
of
uitdrukkingen
uitdrukkingen
die
die
naar
naar
het model
het model
van
van
een
een
andere
andere
taal
taal
geconstrueerd
geconstrueerd
zijn
zijn
vele
vele
woorden
woorden
uit
uit
deze
deze
groep
groep
komen
komen
uit
uit
de
de
sport:
sport:
penaliseren
penaliseren
voor
voor straffen
straffen
arriv
arriv
é
é
e
e
voor
voor aankomst
aankomst
PURISMEN
PURISMEN
bewust
bewust
gecre
gecre
ë
ë
erd
erd
om
om
uitheemse
uitheemse
elementen
elementen
in
in
een
een
taal
taal
tegen
tegen
te
te
gaan
gaan
regenscherm
regenscherm
voor
voor paraplu
paraplu
droogzwierder
droogzwierder
voor
voor centrifuge
centrifuge
3. GRAMMATICA
3. GRAMMATICA
flexie
flexie
adjectieven
adjectieven
dat
dat
groot
groot
/
/
grote
grote
huis
huis
meer
meer
groene
groene
volgorde
volgorde
in
in
Vlaanderen
Vlaanderen
groen
groen
:
:
„…
„…
gemaakt
gemaakt
wordt
wordt
”
”
rood
rood
:
:
„…
„…
wordt
wordt
gemaakt
gemaakt
”
”
in
in
driedelige
driedelige
werkwoordelijke
werkwoordelijke
eindgroep
eindgroep
: volt.
: volt.
deelw
deelw
.
.
vaak
vaak
middenpositie
middenpositie
…
…
dat
dat
hij
hij
zal
zal
gestraft
gestraft
worden
worden
meer
meer
doorbreking
doorbreking
ww.
ww.
eindgroep
eindgroep
Ze
Ze
hebben
hebben
hem
hem
laten
laten
naar
naar
school
school
gaan
gaan
.
.
minder
minder
afsplitsing
afsplitsing
bij
bij
scheidbaar
scheidbaar
samengestelde
samengestelde
ww.
ww.
zal
zal
uitbreiden
uitbreiden
vs
vs
.
.
uit
uit
zal
zal
breiden
breiden
Moet het Noordelijk
Nederlands net zoals
het
Zuidelijk Nederlands
als een taalvariëteit van
het AN
worden beschouwd?
Johan De Caluwe:
Het Nederlands dat in Nederland wordt
gebruikt is net zo goed een variëteit van
het Nederlands die zich door allerlei
eigenaardigheden in uitspraak,
woordenschat en grammatica
onderscheidt van de taal die in
Vlaanderen wordt gebruikt. Die
eigenaardigheden moeten dan ook als
nationale, in casu Nederlandse varianten,
worden gemarkeerd in woordenboeken en
grammatica’s, net zoals dat al jaren voor
de Belgische varianten gebeurt.
Internetbronnen
Internetbronnen
http://
http://
www.ned.univie.ac.at
www.ned.univie.ac.at
/
/
publicaties
publicaties
/
/
taalgeschiedenis
taalgeschiedenis
/
/
nl
nl
/
/
vlaams.htm
vlaams.htm
http://
http://
www.ned.univie.ac.at
www.ned.univie.ac.at
/
/
publicaties
publicaties
/
/
taalgeschiedenis
taalgeschiedenis
/
/
nl
nl
/
/
brussel.htm
brussel.htm
http://
http://
www.radioinfo.be
www.radioinfo.be
/audio/donna_start.mp3
/audio/donna_start.mp3
http://
http://
www.radioinfo.be
www.radioinfo.be
/audio/stubru_start.mp3
/audio/stubru_start.mp3
http://
http://
www.v
www.v
-
-
radio.nl
radio.nl
/
/
downloads
downloads
/
/
podcasts
podcasts
/
/
insite
insite
/podcast_251_0_30november
/podcast_251_0_30november
-
-
radionieuws.mp3
radionieuws.mp3
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
37 Tweetaligheid in Brussel slajdy id 36318
L Frank Baum Oz 31 Handy Mandy in Oz
6 Het humanisme in de Lage Landen
Baum, L Frank Oz 31 Handy Mandy in Oz
31 When in Rome listening
Magiczne przygody kubusia puchatka 31 MISSION IN IRAQ
3 het nl toneel in? middeleeuwen
31 In ppoż dla 3tacji paliw płynnych
Activisme en vitalisme in het Nederlande expressionisme
3 het nl toneel in de middeleeuwen
79 Locatie van het antenne boorgat in het voor spatbord
31 In the midst of passion [W szale namiętności]
FIDE Trainers Surveys 2012 08 31 Uwe Bönsch The recognition, fostering and development of chess tale
Jiddu Krishnamurti 31 Talks In Europe 1967
Extra Sword Art Online A Spot on Sunshine in the Winter (New Aincrad 22nd Floor, 31 December 2025)
25 Dialecten van het Nederlands slajdy
więcej podobnych podstron