DIAPORAMA  

to podobnie jak film i muzyka, technika manipulowania u widza uwagą i emocjami w czasie, za pomocą 
kompozycji dźwięku z obrazem wyświetlanym na ekranie. Przeważnie jest to ciągły, zmieniający się obraz 
uzyskany z fotografii, synchronizowany z dźwiękiem. 
 
Istotą diaporamy jest dramaturgia zbudowana następującymi elementami: 
- nieprzypadkowy związek formy następujących po sobie obrazów, 
- dynamiczny fotomontaż powstający podczas ich przenikania, 
- zmienne tempa i rytmy przenikao, jazd odpowiednie do temp i rytmów dźwięków, 
- związek emocji obrazu z emocjami dźwięku  
 
Istotą diaporamy był fotomontaż na żywo (tworzenie jednego, zmieniającego się lub statycznego, obrazu z 
dwóch lub więcej przezroczy wyświetlanych równocześnie rzutnikami z różną, zmienienną jasnością np. 
"Modlitwa" J. Lubczyoskiego) i dźwięk, który nie jest tłem czy pomocą w odbiorze obrazów, ale razem z nimi 
tworzy nową jakośd – diaporamę, ale przeważnie i błędnie "diaporamą" nazywają slideshow, czyli technikę 
zmuszania innych do oglądania na ekranie (z muzyką w tle) kolejno wyświetlanych, dziesiątek byle jakich lub 
ładnych, odrębnych (lub połączonych tylko tematem, miejscem, efektami przejśd wideo) zdjęd, bo autorowi 
nie chciało się wybrad kilku dobrych.  

List do początkującego diaporamisty: 
- Ładne obrazki i nieprzeszkadzająca muzyka, to nie diaporama 
- rytm stały monotonny MECHANICZNY relaksujący usypiający                                                                                  -   
- dla relaksującego odpłynięcia wskazane było by dłuższe przenikanie 
z NIE nieważnym obrazem powstającym z dwóch kolejnych 
i z przepływaniem formy z jednego do drugiego 
 
Diaporama, to dynamiczny fotomontaż uwzględniający dopełnianie świateł i cieni z następujących po sobie 
fotografii. 
 
Wolę mniej mechaniczne, więc i z dźwiękiem mniej martwym: z fluktuacją rytmu, głośności i do tego różne 
czasy, tempa przenikao, inne tempo pojawiania, inne zanikania, różne czasy podwójnego obrazu z jakąś 
dramaturgią: cisza – dźwięk; jasno – ciemno; kolorowo - monochromatycznie...; bezruch - oczekiwanie - 
zapowiedź - napięcie - kulminacja - rozwiązanie ... 
 
studenci do wybranej muzyki robią diaporamowe wizualizacje jej 
 
Muzycy mają lepsze poczucie czasu; fluktuacji uwagi, emocji w czasie,  każdy indyjski reżyser filmowy ma 
wykształcenie muzyczne, raczej nie dla tego, że używa muzyki, ale, że dla filmu też konieczne jest poczucie 
czasu. Dla diaporamy też istotniejsza jest kompozycja w czasie (organizacja fluktuacji) niż kompozycja 
pojedynczego kadru a jeśli zajmujemy się kompozycją obrazu to raczej tego podwójnego i relacjami między 
następującymi po sobie bodźcami. Prawie niedopuszczalne jest łączenie kadrów pionowych z poziomymi. 
Fotograf, malarz manipuluje uwagą, ruchem spojrzenia po powierzchni kadru przez kompozycję bodźców na 
płaszczyźnie a diaporamista, filmowiec, muzyk zmiennością emocji, uwagi w czasie poprzez kompozycję 
bodźców w czasie. Jakbyś więcej oglądał, robił diaporam to pewnie też by Ci się znudziła taka monotonna 
projekcja.