Przez żołądek do zdrowia

Lubimy dogadzać podniebieniu. Mamy słabość do kotletów i innych smażonych mięs, do
zawiesistych zup i ciast z ciężkimi kremami. Jemy nie tylko za tłusto i za słodko, ale
również za dużo i za szybko. Stale przeciążony żołądek wprawdzie jakoś sobie radzi, ale
do czasu. A kiedy zaczyna się buntować, sygnalizując swój bunt różnymi
dolegliwościami, uświadamiamy sobie wreszcie, że mamy żołądek, wątrobę czy nerki, o
które trzeba dbać, by mogły jak najdłużej i jak najsprawniej spełniać swoje funkcje.

A może warto wcześniej zadbać o swoje zdrowie, zerwać ze złymi nawykami i zacząć
odżywiać się racjonalnie, czyli zdrowo? Główną zasadą w racjonalnym żywieniu jest
uwzględnianie w codziennym jadłospisie wielu różnorodnych produktów. Im nasze
pożywienie jest bardziej urozmaicone, tym mniejsza szansa, że zabraknie nam jakiegoś
ważnego składnika odżywczego. Nie ma bowiem takiego produktu, który zawierałby
wszystkie niezbędne składniki w odpowiedniej ilości i proporcji.

W zaplanowaniu prawidłowej, codziennej diety może być pomocna tzw. piramida
racjonalnego żywienia. Obrazuje ona jakie produkty powinno się jadać codziennie w
mniejszej lub większej ilości.

•

Produkty zbożowe (pieczywo z mąki pełnoziarnistej, kasze, makarony, ryż) i
ziemniaki, stanowiące źródło węglowodanów, witamin z grupy B, składników
mineralnych, białka roślinnego i błonnika. Tych produktów powinniśmy zjadać 5
porcji (jedna porcja to np. kromka chleba lub średni ziemniak, albo pół filiżanki
ryżu).

1

•

Warzywa i owoce, będące najbogatszym źródłem witamin, błonnika i składników
mineralnych. Najlepiej zjadać dziennie 4 porcje warzyw (w sumie pół kg) i 3 porcje
owoców.

•

Produkty nabiałowe (mleko, kefir, jogurt, sery), dostarczające najlepiej
przyswajalnego wapnia, wysokowartościowego białka, witaminy B2. Wystarczą 2
porcje nabiału, np. szklanka mleka i ser.

•

Mięso, ryby, jaja, nasiona roślin strączkowych (1 porcja jednego z wymienionych
produktów).

Zgodnie z zasadami piramidy racjonalnego żywienia najlepiej jadać codziennie produkty
ze wszystkich wymienionych grup, najwięcej jednak z tej znajdującej się u podstawy
piramidy i dwóch następnych. Jak z tego widać, w zdrowej diecie powinny przeważać
pokarmy pochodzenia roślinnego, czyli zbożowe, warzywa i owoce. W mniejszej ilości są
potrzebne produkty pochodzenia zwierzęcego - mleczne i mięsne. Oszczędnie należy
stosować tłuszcze i cukry proste (dodane do produktów i potraw).

Równowaga kwasowo-zasadowa

Uwzględnianie w codziennym jadłospisie wielu różnorodnych produktów (roślinnych i
zwierzęcych) jest również ważne dlatego, że taki sposób odżywiania umożliwia
zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Jedne produkty żywnościowe
są bowiem kwasotwórcze, inne zasadotwórcze. Jeśli jemy tylko te pierwsze, a nie
jadamy warzyw i owoców, które w większości są zasadotwórcze, doprowadzamy do
zakwaszania organizmu.

W rozróżnieniu co jest kwaso-, a co zasadotwórcze, jest wiele nieporozumień. Produkty
kwaśne, np. cytryny lub pomarańcze, są w naszym organizmie zasadotwórcze i można
się nimi leczyć z nadkwasoty. Kwasotwórcze są natomiast wszystkie mięsa, łącznie z
drobiem i rybami, oraz produkty mączne, kasze, płatki owsiane, soczewica, sery, jaja, a
także, choć w mniejszym stopniu, orzechy włoskie, śliwki, borówki, oliwki. Owoce i
warzywa w większości są zasadotwórcze (najbardziej suszone figi i morele).
Zaskakujące jest to, że mleko, zarówno chude, tłuste , jogurt, kefir, skondensowane i w
proszku, jest zawsze zasadotwórcze, a sery wyraźnie kwasotwórcze.

Równowaga kwasowo-zasadowa będzie w organizmie zachowana, jeśli np. chleb
będziemy jadać z listkiem sałaty, posiekaną rzeżuchą, natką pietruszki lub

2

szczypiorkiem, rzodkiewkami, pomidorem, a mięso obowiązkowo z warzywami -
gotowanymi i surowymi.

3