Operator

ż

urawia jezdniowego

(834316)

Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

2

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej, Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich

Publikacja opracowana w ramach projektu systemowego pn. „Rozwijanie zbioru
krajowych

standardów

kompetencji

zawodowych

wymaganych

przez

pracodawców”. Priorytet I PO KL, Działanie 1.1

Krajowy standard kompetencji zawodowych
Operator

ż

urawia jezdniowego (834316)

© Copyright by Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich, Warszawa 2013

Kopiowanie i rozpowszechnianie mo

ż

e by

ć

dokonane za podaniem

ź

ródła

ISBN 978-83-7951-000-9 (cało

ść

)

ISBN 978-83-7951-297-3 (297)

Nakład 1000 egz.

Publikacja bezpłatna

Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich
00-697 Warszawa, Aleje Jerozolimskie 65/79, tel. [phone], fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.crzl.gov.pl

Wydawnictwo Naukowe Instytutu Technologii Eksploatacji – Pa

ń

stwowego Instytutu Badawczego

26-600 Radom, ul. K. Pułaskiego 6/10, tel. centr. (48) 364-42-41, fax [phone]
e-mail: [e-mail] http://www.itee.radom.pl

3

Spis tre

ś

ci

1. Dane identyfikacyjne zawodu ...................................................

4

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu w klasyfika-

cjach .................................................................................

4

1.2. Notka metodologiczna i autorzy .......................................

4

2. Opis zawodu ................................................................................

6

2.1. Synteza zawodu ..............................................................

6

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania, obszary wyst

ę

-

powania zawodu .............................................................

6

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny i narz

ę

dzia

pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy) ............................

6

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne, w tym prze-

ciwwskazania do wykonywania zawodu .........................

7

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie .............................................................

7

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/ wali-

dacji kompetencji .............................................................

8

2.7. Zadania zawodowe ..........................................................

8

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych ....................................

9

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi a pozio-

mem kwalifikacji w ERK/PRK ..........................................

9

3. Opis kompetencji zawodowych ................................................ 10

3.1. Przygotowywanie

ż

urawia jezdniowego do pracy Kz1 ... 10

3.2. Wykonywanie czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z obsług

ą

ż

urawia

jezdniowego Kz2 ............................................................. 11

3.3. Przemieszczanie przestrzenne ładunku

ż

urawiem jezd-

niowym Kz3 ..................................................................... 12

3.4. Kompetencje społeczne KzS .......................................... 13

4. Profil kompetencji kluczowych ................................................. 14

5. Słownik ........................................................................................ 15

4

1. Dane identyfikacyjne zawodu

1.1. Kod, nazwa zawodu i usytuowanie zawodu

w klasyfikacjach:

Według Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci na potrzeby rynku pracy (KZiS

2010):

834316 Operator

ż

urawia jezdniowego

Grupa wielka 8 – Operatorzy i monterzy maszyn i urz

ą

dze

ń

(w Mi

ę

-

dzynarodowej Klasyfikacji Standardów Edukacyjnych ISCED 2011 –
poziom 3).

Grupa elementarna 8343 – Maszyni

ś

ci i operatorzy maszyn i urz

ą

-

dze

ń

d

ź

wigowo-transportowych i pokrewni (w Mi

ę

dzynarodowym

Standardzie Klasyfikacji Zawodów ISCO-08 odpowiada grupie 8343
Crane, hoist and related plant operators).

Według Polskiej Klasyfikacji Działalno

ś

ci (PKD 2007):

Sekcja F. Budownictwo, Dział 41. Roboty budowlane i zwi

ą

zane ze

wznoszeniem budynków, Dział 43. Roboty budowlane i specjali-
styczne, Sekcja H. Transport i gospodarka magazynowa, Dział 52.
Magazynowanie i działalno

ść

usługowa wspomagaj

ą

ca transport.

Uzasadnienie: zawód wyst

ę

puje zarówno w budownictwie, jak

i w magazynowaniu i transporcie.

1.2. Notka metodologiczna i autorzy

Opis standardu kompetencji zawodowych wykonano na podstawie: analizy

ź

ródeł (akty prawne, klasyfikacje krajowe, mi

ę

dzynarodowe) oraz głównie

wyników bada

ń

analitycznych na 15 stanowiskach pracy w 5 przedsi

ę

bior-

stwach (małe − 1, mikro − 4, w tym usługowe − 5), przeprowadzonych
w marcu 2013 r.

Zespół Ekspercki:

•

Andrzej Szkutnik – Wytwórnia Sprz

ę

tu Komunikacyjnego „PZL”

w

Ś

widniku,

•

Jacek Maci

ą

g – Usługi d

ź

wigowe Jacek Maci

ą

g w Wolanowie,

•

Krystian Michałkiewicz – MKM Usługi D

ź

wigowo-Sprz

ę

towe Miro-

sław Michałkiewicz w Lublinie,

•

Tadeusz B

ą

kała – Przedsi

ę

biorstwo Wielobran

ż

owe „TECH-POL”

w

Puławach.

5

Ewaluatorzy:

•

Paweł Grzywacz – MOTA ENGIL Central Europe S.A. w Lubarto-

wie,

•

Paweł Pa

ź

dzior – Firma „BESZTAK” w Wymysłówce k. Beł

ż

yc.

Recenzenci:

•

Małgorzata Chodynko – ZORPOT O

ś

rodek w Toruniu,

•

Piotr Ziembicki – NOKU „TOMRAD” w Radomiu.

Komisja Bran

ż

owa (zatwierdzaj

ą

ca):

•

Roman Szewczyk (przewodnicz

ą

cy) – Regionalna Organizacja Pra-

codawców Lewiatan w Cz

ę

stochowie,

•

Sylwester Odziemczyk – Cech Rzemie

ś

lników i Przedsi

ę

biorców

Bran

ż

y Budowlanej w Lublinie,

•

Norbert Bro

ż

ek – Zwi

ą

zek Zawodowy In

ż

ynierów i Techników Za-

rz

ą

d Krajowy w Warszawie.

Data zatwierdzenia:

•

17.10.2013 r.

6

2. Opis zawodu

2.1. Synteza zawodu

Operator

ż

urawia jezdniowego ustawia i obsługuje

ż

uraw jezdniowy

oraz kontroluje jego prac

ę

.

2.2. Opis pracy i sposobu jej wykonywania,

obszary wyst

ę

powania zawodu

Głównym zadaniem operatora

ż

urawia jezdniowego jest podnoszenie

i przemieszczanie wyrobów, materiałów i konstrukcji za pomoc

ą

ż

urawia.

Oprócz tego operator dba o cz

ęść

jezdn

ą

, na której zamontowany jest

ż

uraw. Praca operatora

ż

urawi jezdniowych jest przewa

ż

nie wykonywa-

na w kabinach. Osoby wykonuj

ą

ce t

ę

prac

ę

maj

ą

cz

ę

sto podwójny za-

wód kierowcy i operatora. Operatora obowi

ą

zuje utrzymywanie ł

ą

czno

ś

ci

ze współpracownikami (sygnalistami) za pomoc

ą

sygnałów bezpiecze

ń

-

stwa, komunikacji słownej, sprz

ę

tu radiowego itp. Operator powinien

stosowa

ć

przepisy i zalecenia dozoru technicznego, bezbł

ę

dnie rozpo-

znawa

ć

sygnały i stosowa

ć

si

ę

do nich. Do podstawowych obowi

ą

zków

operatora nale

ż

y ponadto codzienna obsługa techniczna maszyn,

sprawdzanie działania mechanizmów nap

ę

dowych i zabezpieczaj

ą

cych

oraz przygotowanie stanowiska pracy.

2.3.

Ś

rodowisko pracy (warunki pracy, maszyny

i narz

ę

dzia pracy, zagro

ż

enia, organizacja pracy)

Praca operatora

ż

urawi jezdniowych jest przewa

ż

nie wykonywana

w kabinach, które mog

ą

by

ć

integraln

ą

cz

ęś

ci

ą

kabiny podwozia pojaz-

du. Praca operatora

ż

urawi jezdniowych wymaga

ś

cisłej współpracy

z wieloma osobami pomagaj

ą

cymi przy ró

ż

nego rodzaju pracach trans-

portowych, chocia

ż

kontakt ten nie jest bezpo

ś

redni. W kabinie opera-

tor przebywa sam, komunikuje si

ę

jednak z innymi pracownikami za

pomoc

ą

umownych znaków, sygnałów

ś

wietlnych, d

ź

wi

ę

kowych, ko-

munikacj

ą

radiow

ą

. Operator nie przygotowuje samodzielnie materia-

łów do podnoszenia, przenoszenia (nie wykonuje czynno

ś

ci zaczepia-

nia, opasywania ładunku przy u

ż

yciu ró

ż

nego typu zawiesi ogólnego

lub specjalnego przeznaczenia); operator musi polega

ć

na wykonuj

ą

-

cym te czynno

ś

ci pracowniku. Operator ponosi konsekwencje zawinio-

nych szkód wynikaj

ą

cych z zerwania ładunku przy nieumiej

ę

tnym jego

przemieszczaniu, zniszczenia sprz

ę

tu, zagro

ż

enia bezpiecze

ń

stwa lub

spowodowania wypadku z udziałem ludzi.

7

2.4. Wymagania psychofizyczne, zdrowotne,

w tym przeciwwskazania do wykonywania zawodu

Praca w tym zawodzie jest zaliczana do

ś

rednio ci

ęż

kich. U operato-

ra

ż

urawia jezdniowego wa

ż

na jest sprawno

ść

psychofizyczna, wydol-

no

ść

układu oddechowego i układu kr

ąż

enia oraz bardzo dobry wzrok

i słuch. Operator powinien by

ć

równie

ż

odporny psychicznie, gdy

ż

jest

nara

ż

ony na stres wynikaj

ą

cy z du

ż

ej odpowiedzialno

ś

ci i zagro

ż

enia

wypadkami, wytrzymały fizycznie (praca w złych warunkach atmosfe-
rycznych, w przedłu

ż

onym czasie, w nocy). Istnieje wiele przeciwwska-

za

ń

zdrowotnych do pracy w tym zawodzie, z których najwa

ż

niejsze to:

zaburzenia równowagi, zaburzenia percepcji wzrokowej, schorzenia
układu kostno-stawowego, choroby układu kr

ąż

enia, alergie, padaczka.

Dla zapewnienia sprawnej i bezpiecznej obsługi operatorzy

ż

urawi jez-

dniowych poddawani s

ą

systematycznym badaniom okresowym lekar-

skim i psychotechnicznym.

2.5. Wykształcenie i uprawnienia niezb

ę

dne do podj

ę

cia

pracy w zawodzie

Ż

urawie jezdniowe mog

ą

by

ć

obsługiwane przez osoby, które uzyska-

ły pozytywny wynik egzaminu kwalifikacyjnego na kategori

ę

II

Ż

w zakre-

sie obsługi

ż

urawi samojezdnych, przeprowadzonego przez wła

ś

ciw

ą

jednostk

ę

dozoru technicznego. Zakres uprawnie

ń

mo

ż

e by

ć

ograniczo-

ny do rodzaju, typu lub ud

ź

wigu urz

ą

dzenia. Aby przyst

ą

pi

ć

do egzaminu

z zakresu obsługi

ż

urawia samojezdnego osoba musi mie

ć

18 lat, umie-

j

ę

tno

ść

praktycznej obsługi urz

ą

dzenia oraz wiedz

ę

teoretyczn

ą

. Umie-

j

ę

tno

ść

wykonywania czynno

ś

ci obsługi mo

ż

na naby

ć

na drodze praktyki

zawodowej w charakterze pomocnika operatora

ż

urawia jezdniowego.

Do obsługi

ż

urawi jezdniowych zalecane jest wykształcenie zasadnicze

zawodowe najlepiej w zawodzie z bran

ż

y mechanicznej, np.: 723310

Mechanik monter maszyn i urz

ą

dze

ń

lub w zawodach z grupy 8343 Ma-

szyni

ś

ci i operatorzy maszyn i urz

ą

dze

ń

d

ź

wigowo-transportowych i po-

krewnych. Do obowi

ą

zków operatora

ż

urawia jezdniowego pracuj

ą

cego

w okre

ś

lonych warunkach

ś

rodowiskowych i technologicznych nale

ż

y

organizacja stanowiska pracy, a przy własnej działalno

ś

ci (samoza-

trudnienia), kosztorysowanie robót i przygotowanie ostatecznego rozli-
czenia. Operator

ż

urawia mo

ż

e prowadzi

ć

jednoosobow

ą

działalno

ść

gospodarcz

ą

po spełnieniu okre

ś

lonych warunków prawnych.

8

2.6. Mo

ż

liwo

ś

ci rozwoju zawodowego, potwierdzania/

/walidacji kompetencji

Operator

ż

urawia jezdniowego posiadaj

ą

cy uprawnienia do obsługi

z ograniczeniem ud

ź

wigu mo

ż

e podwy

ż

szy

ć

swoje uprawnienia do

kategorii obsługi

ż

urawi jezdniowych bez ogranicze

ń

ud

ź

wigu. Operator

mo

ż

e uczestniczy

ć

w szkoleniach obsługi

ż

urawi jezdniowych wysoce

wyspecjalizowanych. Warunkiem rozwoju zawodowego jest tak

ż

e od-

powiedni sta

ż

pracy (od kilku miesi

ę

cy do kilku lat) i pozytywna opinia

przeło

ż

onych. Kompetencje w zawodzie operator

ż

urawia jezdniowego

potwierdza poprzez egzamin, stosowne za

ś

wiadczenia wydaje Urz

ą

d

Dozoru Technicznego.

2.7. Zadania zawodowe

Z1.

Organizowanie stanowiska pracy, z uwzgl

ę

dnieniem instrukcji

obsługi, zasad BHP, ochrony ppo

ż

., ergonomii i ochrony

ś

rodo-

wiska (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz2, Kz3, KzS).

Z2. Wykonywanie obsługi technicznej codziennej, okresowej, trans-

portowej

ż

urawia jezdniowego (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1,

Kz2, KzS).

Z3. Przygotowywanie

ż

urawia do wykonywanej pracy (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, KzS).

Z4. Przemieszczanie ładunku w zasi

ę

gu pracy

ż

urawia (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, Kz3, KzS).

Z5. Ocenianie warunków atmosferycznych i warunków otoczenia

panuj

ą

cych przed rozpocz

ę

ciem, jak i w czasie pracy (niezb

ę

dne

kompetencje: Kz1, Kz2, KzS).

Z6. Dobieranie parametrów

ż

urawia w zale

ż

no

ś

ci od wykonywanej

pracy (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, Kz3, KzS).

Z7. Dostosowywanie pr

ę

dko

ś

ci ruchów roboczych

ż

urawia w trakcie

przemieszczania ładunków (niezb

ę

dne kompetencje: Kz2, Kz3,

KzS).

Z8. Dobieranie pomocniczego osprz

ę

tu chwytaj

ą

cego do ładunku

(niezb

ę

dne kompetencje: Kz1, KzS).

Z9. Sprawdzanie stanu technicznego

ż

urawia zgodnie z instrukcj

ą

eksploatacji w zakresie obsługi (niezb

ę

dne kompetencje: Kz1,

Kz2, KzS).

9

2.8. Wykaz kompetencji zawodowych

Kz1 – Przygotowywanie

ż

urawia jezdniowego do pracy (potrzebne do

wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z8, Z9).

Kz2 – Wykonywanie czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z obsług

ą

ż

urawia jezdnio-

wego (potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z2, Z5, Z7, Z9).

Kz3 – Przemieszczanie przestrzenne ładunku

ż

urawiem jezdniowym

(potrzebne do wykonywania zada

ń

: Z1, Z4, Z6, Z7).

KzS – Kompetencje społeczne (potrzebne do wykonywania zada

ń

:

Z1÷Z9).

2.9. Relacje mi

ę

dzy kompetencjami zawodowymi

a poziomem kwalifikacji w ERK/PRK

Kompetencje zawodowe potrzebne do wykonywania zada

ń

w za-

wodzie sugeruje si

ę

wykorzysta

ć

do opisu kwalifikacji na poziomie 3

wła

ś

ciwym dla wykształcenia zasadniczego zawodowego w Europej-

skiej i Polskiej Ramie Kwalifikacji. Poziom ten jest uzasadniony miej-
scem usytuowania zawodu w Klasyfikacji zawodów i specjalno

ś

ci (gru-

pa wielka 8 i jej odpowiednik w ISCED 2011).

Osoba wykonuj

ą

ca zawód operatora

ż

urawia jezdniowego:

1) w zakresie wiedzy: zna poj

ę

cia ogólne w zawodzie operatora; zna

i rozumie zasady bezpiecznej pracy

ż

urawiem jezdniowym, zna bu-

dow

ę

ż

urawia w zakresie potrzebnym do wła

ś

ciwej obsługi, eksplo-

atacji

ż

urawia; zasady współpracy z osobami pomocniczymi do prac

przeładunkowych;

2) w zakresie umiej

ę

tno

ś

ci: ma umiej

ę

tno

ś

ci wymagane do wykonania

zada

ń

i czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z przygotowaniem do pracy i obsług

ą

ż

urawia jezdniowego oraz z przemieszczaniem przestrzennym ła-

dunków

ż

urawiem jezdniowym; potrafi wykonywa

ć

zadania, uzale

ż

-

niaj

ą

c swoje działania od zmiennych warunków otoczenia; umie or-

ganizowa

ć

stanowisko pracy, rozwi

ą

zywa

ć

typowe problemy; odbie-

ra

ć

i formułowa

ć

wypowiedzi.

10

3. Opis kompetencji zawodowych

Opis kompetencji dotyczy tylko kompetencji zawodowych zdefinio-

wanych w badaniach na stanowiskach pracy.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z3, Z4, Z5, Z6, Z8, Z9 wy-

maga posiadania kompetencji zawodowej Kz1.

3.1. Przygotowywanie

ż

urawia jezdniowego do pracy

Kz1

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, procesy, poj

ę

cia ogól-

ne w zakresie budowy

ż

urawi jez-

dniowych oraz zasady przygoto-
wania

ż

urawia jezdniowego do

pracy, w szczególno

ś

ci zna:

−

podstawowe

przepisy

BHP,

ochrony

ppo

ż

.,

ergonomii,

ochrony

ś

rodowiska w zakresie

przygotowania

ż

urawia jezdnio-

wego do pracy;

−

technologie wykonywania ró

ż

no-

rodnych prac za pomoc

ą

ż

ura-

wia jezdniowego oraz organiza-
cj

ę

stanowiska pracy

ż

urawia

jezdniowego;

−

metody

sprawdzania

stanu

technicznego

ż

urawia jezdnio-

wego;

−

instrukcje eksploatacji, doku-

mentacj

ę

techniczno-ruchow

ą

i eksploatacyjn

ą

;

−

rodzaje, budow

ę

i zasad

ę

dzia-

łania

podzespołów

ż

urawia

jezdniowego;

−

rodzaje, budow

ę

i zasad

ę

dzia-

łania układów hydraulicznych;

−

zasady mo

ż

liwo

ś

ci przyst

ą

pie-

nia do pracy

ż

urawia jezdnio-

wego w zale

ż

no

ś

ci od warun-

ków otoczenia i warunków at-
mosferycznych;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste zadania zwi

ą

zane z organi-

zacj

ą

stanowiska pracy i przygoto-

waniem

ż

urawia jezdniowego do

pracy, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie przygotowania

ż

u-

rawia jezdniowego do pracy;

−

okre

ś

la

ć

obszar pracy, dobiera

ć

metody i narz

ę

dzia pracy oraz

zawiesia wła

ś

ciwe dla masy,

gabarytów i rodzaju ładunku;

−

wykonywa

ć

wszystkie rodzaje

obsługi technicznej

ż

urawi jez-

dniowych;

−

okre

ś

la

ć

mo

ż

liwo

ść

przyst

ą

-

pienia do pracy w panuj

ą

cych

warunkach atmosferycznych;

−

ocenia

ć

stan konstrukcji no

ś

nej,

poł

ą

cze

ń

, mocowa

ń

, stan insta-

lacji elektrycznej i hydraulicznej,
stan miejsca posadowienia

ż

u-

rawia jezdniowego;

−

kontrolowa

ć

funkcjonowanie

wszystkich ruchów roboczych,
mechanizmów i urz

ą

dze

ń

za-

bezpieczaj

ą

cych;

11

−

rodzaje

ż

urawi jezdniowych

i ich parametry techniczne;

−

znaki i sygnały bezpiecze

ń

stwa;

−

stanowiskow

ą

instrukcj

ę

BHP;

−

zasady udzielania pierwszej

pomocy w nagłych wypadkach.

−

okre

ś

la

ć

bezpieczne odległo

ś

ci

od napowietrznych linii elektro-
energetycznych, wykopów, obie-
któw i elementów ruchomych

ż

urawia jezdniowego;

−

udziela

ć

pierwszej

pomocy

w nagłych wypadkach.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z2, Z5, Z7, Z9 wymaga posia-

dania kompetencji zawodowej Kz2.

3.2. Wykonywanie czynno

ś

ci zwi

ą

zanych z obsług

ą

ż

urawia jezdniowego Kz2

Wiedza – zna i rozumie podsta-
wowe fakty, zasady, procesy,
poj

ę

cia ogólne i zale

ż

no

ś

ci zwi

ą

-

zane z obsług

ą

ż

urawia jezdnio-

wego, w szczególno

ś

ci zna:

−

podstawowe zasady i przepisy

BHP, ochrony ppo

ż

., ergono-

mii, ochrony

ś

rodowiska w za-

kresie obsługi

ż

urawia jez-

dniowego;

−

zasady bezpiecznej obsługi

ż

urawia jezdniowego;

−

dokumentacj

ę

techniczno-ru-

chow

ą

, instrukcj

ę

obsługi

ż

ura-

wia jezdniowego;

−

rodzaje, budow

ę

i zasad

ę

dzia-

łania podzespołów

ż

urawia;

−

rodzaje, budow

ę

i zasad

ę

dzia-

łania układów hydraulicznych;

−

specyfikacj

ę

techniczn

ą

i pa-

rametry pracy

ż

urawia;

−

budow

ę

i parametry techniczne

osprz

ę

tu do

ż

urawia jezdniowe-

go;

−

stan techniczny

ż

urawia jez-

dniowego;

−

zasady

post

ę

powania

przy

udzielaniu pierwszej pomocy
w nagłych wypadkach.

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje czyn-

no

ś

ci zwi

ą

zane z obsług

ą

ż

urawia

jezdniowego zgodnie z procesem
technologicznym

oraz

według

okre

ś

lonej instrukcji w szczegól-

no

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

w zakresie

obsługi

ż

urawia

jezdniowego;

−

odczytywa

ć

wskazania urz

ą

-

dze

ń

kontrolno-pomiarowych

w kabinie operatora

ż

urawia

jezdniowego;

−

monitorowa

ć

przebieg eksplo-

atacji

ż

urawia jezdniowego;

−

sprawdza

ć

szczelno

ś

ci ukła-

dów hydraulicznych

ż

urawia

jezdniowego;

−

sprawdza

ć

zu

ż

ycie podzespo-

łów

ż

urawia jezdniowego;

−

wykonywa

ć

drobne naprawy

elementów

ż

urawia jezdniowe-

go;

−

identyfikowa

ć

uszkodzenia w os-

prz

ę

cie

ż

urawia jezdniowego;

12

−

kontrolowa

ć

prawidłowo

ść

pracy

ż

urawia jezdniowego;

−

korzysta

ć

z dokumentacji tech-

niczno-ruchowej, instrukcji ob-
sługi

ż

urawia jezdniowego;

−

obsługiwa

ć

ró

ż

ne rodzaje

ż

urawi

jezdniowych zgodnie z posiada-
nym zakresem uprawnie

ń

;

−

udziela

ć

pierwszej

pomocy

w nagłych wypadkach.

Wykonanie zada

ń

zawodowych Z1, Z4, Z6, Z7 wymaga posiadania

kompetencji zawodowej Kz3.

3.3. Przemieszczanie przestrzenne ładunku

ż

urawiem

jezdniowym Kz3

Wiedza – zna i rozumie podstawo-
we fakty, zasady, procesy, poj

ę

cia

ogólne i zale

ż

no

ś

ci obowi

ą

zuj

ą

ce

w czasie przemieszczania prze-
strzennego ładunków

ż

urawiem

jezdniowym, w szczególno

ś

ci zna:

−

zasady BHP, ochrony ppo

ż

.,

ergonomii, ochrony

ś

rodowiska

podczas przemieszczania ła-
dunków;

−

organizacj

ę

stanowiska pracy

ż

urawia jezdniowego;

−

zabezpieczenie terenu w za-

si

ę

gu pracy

ż

urawia jezdnio-

wego;

−

zasady wykonywania czynno-

ś

ci sterowania

ż

urawiem jezd-

niowym;

−

zasady doboru odpowiednich

parametrów pracy;

−

wpływ warunków atmosferycz-

nych na prac

ę

ż

urawia jezd-

niowego;

Umiej

ę

tno

ś

ci – wykonuje niezbyt

proste

czynno

ś

ci

zwi

ą

zane

z przemieszczaniem

przestrzen-

nym ładunków

ż

urawiem jezdnio-

wym, w szczególno

ś

ci potrafi:

−

przestrzega

ć

zasad i przepi-

sów BHP, ochrony ppo

ż

., er-

gonomii, ochrony

ś

rodowiska

podczas przemieszczania ła-
dunków;

−

organizowa

ć

stanowisko pracy

ż

urawia jezdniowego w rze-

czywistych warunkach tereno-
wych i technologicznych;

−

obsługiwa

ć

ż

uraw jezdniowy

w strefie niebezpiecznej w s

ą

-

siedztwie nadziemnych sieci
(mediów) oraz napowietrznych
linii energetycznych;

−

obsługiwa

ć

ż

uraw jezdniowy

w terenie rozpoznanym pod
wzgl

ę

dem warunków geolo-

gicznych i gruntowych;

13

−

wpływ

wska

ź

ników

ż

urawia

jezdniowego na mo

ż

liwo

ść

wy-

konania prac;

−

sposoby post

ę

powania i czyn-

no

ś

ci wykonywane w stanie

zagro

ż

enia

ż

urawia jezdnio-

wego;

−

stanowiskow

ą

instrukcj

ę

BHP

ż

urawia jezdniowego;

−

zasady pracy w pobli

ż

u napo-

wietrznych

linii

energetycz-

nych.

−

operowa

ć

ż

urawiem jezdnio-

wym stosuj

ą

c, wła

ś

ciw

ą

tech-

nik

ę

pracy;

−

kontrolowa

ć

wskazania urz

ą

-

dze

ń

monitoruj

ą

cych zakres

pracy

ż

urawia jezdniowego;

−

ocenia

ć

na bie

żą

co warunki

atmosferyczne;

−

precyzyjnie przemieszcza

ć

ła-

dunek, operuj

ą

c

ż

urawiem jezd-

niowym;

−

współpracowa

ć

z zespołem

maszyn w terenie;

−

operowa

ć

ż

urawiem jezdnio-

wym zgodnie z instrukcj

ą

ob-

sługi;

−

współpracowa

ć

z hakowym

i sygnalist

ą

.

Wykonanie wszystkich zidentyfikowanych w standardzie zada

ń

zawodowych wymaga posiadania kompetencji społecznych KzS.

3.4. Kompetencje społeczne KzS:

–

ponosi odpowiedzialno

ść

za przygotowanie do pracy

ż

urawia jezd-

niowego,

– dostosowuje zachowanie do zmian w

ś

rodowisku pracy

ż

urawia jezd-

niowego,

– pracuje cz

ęś

ciowo samodzielnie i podejmuje współprac

ę

z innymi

urz

ą

dzeniami w zorganizowanych warunkach pracy

ż

urawia jezd-

niowego,

– ocenia wpływ swoich działa

ń

realizowanych w ramach współpracy

zespołowej i ponosi odpowiedzialno

ść

za ich skutki podczas prze-

mieszczania ładunku

ż

urawiem jezdniowym.

14

4. Profil kompetencji kluczowych

Ocen

ę

wa

ż

no

ś

ci kompetencji kluczowych dla zawodu operatora

ż

u-

rawia jezdniowego przedstawia rys. 1.

Wykaz kompetencji kluczowych opracowano na podstawie wykazu

stosowanego w Mi

ę

dzynarodowym Badaniu Kompetencji Osób Doro-

słych − projekt PIAAC (OECD).

1

2

3

4

5

Umiejętność obsługi komputera i wykorzystania Internetu

Umiejętności matematyczne

Umiejętność czytania ze zrozumieniem i pisania

Sprawność motoryczna

Planowanie i organizowanie pracy

Wywieranie wpływu/przywództwo

Komunikacja ustna

Współpraca w zespole

Rozwiązywanie problemów

Serie1

Zbędne

Mało ważne

Ważne

Istotne

Bardzo ważne

Rys. 1. Profil kompetencji kluczowych dla zawodu 834316 Operator

ż

urawia

jezdniowego

15

5. Słownik

Zawód

−

zbiór zada

ń

(zespół czynno

ś

ci) wyodr

ę

bnionych w wyniku społecz-

nego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami
przez poszczególne osoby i wymagaj

ą

cych odpowiednich kwalifikacji

i kompetencji (wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych)

zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu
stanowi

ź

ródło dochodów.

Specjalno

ść

−

jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera cz

ęść

czynno

ś

ci o podobnym charakterze (zwi

ą

zanych z wykonywan

ą

funkcj

ą

lub przedmiotem pracy) wymagaj

ą

cych pogł

ę

bionej lub do-

datkowej wiedzy i umiej

ę

tno

ś

ci zdobytych w wyniku dodatkowego

szkolenia lub praktyki.

Zadanie
zawodowe

−

logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyra

ź

nie okre-

ś

lonym pocz

ą

tku i ko

ń

cu, wyodr

ę

bniony ze wzgl

ę

du na rodzaj lub

sposób wykonywania czynno

ś

ci zawodowych powi

ą

zanych jednym

celem, ko

ń

cz

ą

cy si

ę

produktem, usług

ą

lub decyzj

ą

.

Kompetencje
zawodowe

−

wszystko to, co pracownik wie, rozumie i potrafi wykona

ć

, odpowied-

nio do sytuacji w miejscu pracy. Opisywane s

ą

trzema zbiorami: wie-

dzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompetencji społecznych.

Wiedza

−

zbiór opisów faktów, zasad, teorii i praktyk przyswojonych w procesie

uczenia si

ę

, odnosz

ą

cych si

ę

do dziedziny uczenia si

ę

lub działalno-

ś

ci zawodowej.

Umiej

ę

tno

ś

ci

−

zdolno

ść

wykonywania zada

ń

i rozwi

ą

zywania problemów wła

ś

ci-

wych dla dziedziny uczenia si

ę

lub działalno

ś

ci zawodowej.

Kompetencje
społeczne

−

zdolno

ść

autonomicznego i odpowiedzialnego uczestniczenia w

ż

yciu

zawodowym i społecznym oraz kształtowania własnego rozwoju,
z uwzgl

ę

dnieniem kontekstu etycznego.

Kompetencje
kluczowe

−

wiedza, umiej

ę

tno

ś

ci i postawy odpowiednie do sytuacji, niezb

ę

dne

do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem,
integracji społecznej i zatrudnienia.

Standard
kompetencji
zawodowych

−

norma opisuj

ą

ca kompetencje zawodowe konieczne do wykonywania

zada

ń

zawodowych wchodz

ą

cych w skład zawodu, akceptowana

przez przedstawicieli organizacji zawodowych i bran

ż

owych, praco-

dawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych.

Kwalifikacja

−

zestaw efektów uczenia si

ę

(zasób wiedzy, umiej

ę

tno

ś

ci oraz kompe-

tencji społecznych), których osi

ą

gni

ę

cie zostało formalnie potwier-

dzone przez uprawnion

ą

instytucj

ę

.

Europejska
Rama
Kwalifikacji

−

przyj

ę

ta w Unii Europejskiej struktura i opis poziomów kwalifikacji,

umo

ż

liwiaj

ą

cy porównywanie kwalifikacji uzyskiwanych w ró

ż

nych

krajach. W Europejskiej Ramie Kwalifikacji wyró

ż

niono 8 poziomów

kwalifikacji opisywanych za pomoc

ą

efektów uczenia si

ę

; stanowi

ą

one układ odniesienia krajowych ram kwalifikacji.

Polska Rama
Kwalifikacji

−

opis hierarchii poziomów kwalifikacji wpisywanych do zintegrowane-

go rejestru kwalifikacji w Polsce.

Krajowy
System
Kwalifikacji

−

ogół rozwi

ą

za

ń

słu

żą

cych ustanawianiu i nadawaniu kwalifikacji

(potwierdzaniu efektów uczenia si

ę

) oraz zapewnianiu ich jako

ś

ci.