BARWY A OCHRONA PRACY

Badania naukowe w zakresie stosowania barw wykazały, że odpowiednio dobrana barwa może
być skutecznym środkiem w służbie ochrony pracy. Wrażenia barwne odbierane przez człowieka
mogą wpłynąć na jego zachowanie, odruchy i powstawanie różnych stanów psychicznych.
W praktyce stosownie odpowiednich barw pozwala oddziaływać na postępowanie człowieka.
Również dla ochrony pracy istotny wpływ ma odcień barw, który wpływa między innymi na stan
oświetlenia. Otaczające nas światło dzienne, żarówki fluoroscencyjne itp. nazywamy światłem
białym. Jeżeli wiązkę światła białego przepuścimy przez pryzmat, to po przejściu przez niego
ulega ono rozszczepieniu, w wyniku którego otrzymujemy widmo (różnokolorowe) światła
białego. Widmo pozawiera wszystkie znane nam barwy. Jednak wśród otrzymanych barw, brak
jest dwóch zasadniczych, z którymi się tak często spotykamy, tj. białej i czarnej. Wynika to stąd,
że niektóre przedmioty i materiały pochłaniają wszystkie padające na nie promienie świetlne,
przedmioty takie wydają się czarne. Natomiast promienie wszystkich barw zmieszane w świetle
dziennym, wpadając jednocześnie do oka, wywołują wrażenie jednorodne, które nazywamy
barwą białą. Wrażliwość naszych oczy na różne barwy nie jest jednakowa. Najsilniej nasze oczy
reagują na światło o barwie zielonej i żółtej, a najsłabiej na barwę fioletową i czerwoną.
Badania wykazały, że niezależnie od indywidualnych upodobań tych czy innych osób do
pewnych barw, istnieje ogólne działanie określonych barw lub grup barw na ludzi.

Podział barw ze względu na ludzi jest następujący:

• barwy pobudzające (drażniące) to: karmazynowe, szkarłatne, pomarańczowe, żółte

i beżowe,

• barwy uspakajające to: zielone, żółto-zielone, niebiesko-zielone i niebieskie,

• barwy przygnębiające to: fioletowe, fioletowo-niebieskie, purpurowe, niebieskie

/u niektórych osób/, ciemnoszare i czarne.

Stwierdzono, że barwy ciemne działają przygnębiająco, barwy jasne poprawiają nastrój
psychiczny. Zatem przez stosowanie odpowiednich barw możemy wpłynąć na samopoczucie
człowieka w miejscu jego przebywania np. w pracy, w mieszkaniu itd.

Oddziaływanie podstawowych barw na człowieka

Barwa

Złudzenie fizyczne

Skutki

psychologiczne

Skutki zdrowotne

Biała

Zwiększenie objętości
i ciężaru. Daje wrażenie
przestrzeni i czystości.

Działa nużąco.

Fioletowa

Daje wrażenie
zmniejszenia objętości,
dwubarwności.

Powoduje melancholię
i senność.

Korzystnie wpływa
na pracę gruczołów
dokrewnych i układu
nerwowego.

Niebieska

Orzeźwia, daje wrażenie
zmniejszenia ciężaru
i oddalenia.

Uspokaja, przywraca
żywotność, chłodzi
stopy i dłonie, łagodzi
hałas.

Łagodzi napięcia,
zwalnia tętno, działa
przeciwbólowo.

Zielona

Daje wrażenie świeżości,
lekkości, oddala
przedmioty.

Chłodzi, znosi
pobudzenie wywołane
hałasem.

Leczy rozterki serca
i jego dolegliwości.
Zieleń w odcieniu
szarym pogarsza wzrok.

Żółta

Daje wrażenie ciepła,
powiększenia objętości.
Podwyższa i podnosi.

Zachęca do
zwiększonego wysiłku.

Pobudza układ
nerwowy, poprawia
pracę przewodu
pokarmowego i nerek.

Pomarańczowa

Daje wrażenie ciepła,
dwubarwności
i powiększenia objętości.

Wprawia w radosny
nastrój, a nawet
w euforię. Czasem
skłania do obżarstwa.

Nuży wzrok, wspomaga
trawienie, sprzyja
przemianie materii.

Czerwona

Powiększa objętość
i ciężar, daje wrażenie
zbliżenia przedmiotu.

Pobudza, podnieca,
skłania do
gwałtowności.

Przyśpiesza tętno,
podwyższa
ciśnienie krwi.

Czarna

Daje wrażenie
zwiększenia ciężaru
i zmniejszenia objętości.

Może działać
odprężająco, ale
zarazem
przygnębiająco.