Instrukcja do laboratorium „Materiały budowlane”

Ćwiczenie 9

IBD sem. 2

- 1 -

ĆWICZENIE 9

TYNKI

9.1. OZNACZANIE PRZYCZEPNOŚCI

Oznaczenie przyczepności polega na określeniu maksymalnej siły odrywającej

metalowy krążek przytwierdzony do badanej próbki od podłoża.

Aparatura i przyrządy, które zostaną wykorzystane do oznaczania:

•

metalowe krążki o średnicy 50 mm i grubości nie mniejszej niż 10 mm, zaopatrzone w

środku w zaczep przegubowy do połączenia z urządzeniem ciągnącym,

•

kleje na bazie żywic (np. żywicy epoksydowej lub metylowo-metakrylanowej),

•

nacinak do wykonania w utwardzonej zaprawie gipsowej nacięć o średnicy 50 mm ± 0,5

mm,

•

urządzenie ciągnące pozwalające przyłożyć do metalowych krążków siłę rozciągającą bez

wywierania naprężeń oraz zapewniające odczyt badanej siły z dokładnością do ± 5 % w
stosunku do maksymalnej zmierzonej siły.

Rys. 9.1. Aparat do badania wytrzymałości na odrywanie

Przebieg oznaczania. Tynk należy wymieszać z wodą i nałożyć na przygotowane podłoże
zgodnie z zaleceniami producenta. Po związaniu zaprawy na podłożu, próbki sezonować
przez 7 dni w warunkach atmosferycznych przeznaczonych do przeprowadzenia badań. Aby
odizolować badany obszar od otaczającego tynku, wykonać za pomocą nacinaka nacięcia w
podłożu na głębokość ok. 5 mm. Do odizolowanego obszaru zaprawy przykleić centralnie
metalowe krążki zaopatrzone w zaczepy przegubowe. Za pomocą urządzenia ciągnącego
przyłożyć prostopadle do obszaru poddanego badaniu siłę rozciągającą ze stałą prędkością w
zakresie 0,003 N/mm

2

÷ 0,1 N/mm

2

na s. Szybkość obciążenia należy dobrać w zależności od

oczekiwanej przyczepności uwzględniając tabelę 9.1.

Instrukcja do laboratorium „Materiały budowlane”

Ćwiczenie 9

IBD sem. 2

- 2 -

Tab. 9.1. Szybkość obciążenia.

Oczekiwana przyczepność Szybkość obciążenia

(N/mm

2

) (N/s)

(N/mm

2

· s)

< 0,2

5

0,003

od 0,2 do 0,5

25

0,013

od 0,5 do 1,0

100

0,050

> 1,0

200

0,100

Obszar oznaczania A = 1,963 mm

2

(

 50 mm).

Wynik oznaczania. Pojedynczą przyczepność oblicza się według zależności:

A

F

R

u

u



gdzie: R

u

- przyczepność, N/mm

2

,

F

u

– siła odrywająca próbkę, N,

A – powierzchnia odciętej cylindrycznej próbki, mm

2

.

Przyczepność należy obliczyć jako średnią arytmetyczną pojedynczych wartości przyczepności próbki
zaokrąglając do 0,01 N/mm

2

.

W niektórych przypadkach rozerwanie może nastąpić:

•

w samej zaprawie lub podłożu,

•

w kleju na metalowym krążku.

W takich przypadkach przyczepność będzie większa niż zmierzona wartość przyczepności,
wartości te powinny zatem zostać odrzucone przy obliczaniu wartości średniej. W każdym
przypadku należy jednak opisać występujące modele rozerwania zgodnie z rysunkami od 9.2a
do 9.2d. Możliwe jest także rozerwanie np. częściowo w podłożu i częściowo w tynku. Taki
przypadek należy także opisać oceniając jednocześnie udziały procentowe uszkodzenia w
każdej części.

Instrukcja do laboratorium „Materiały budowlane”

Ćwiczenie 9

IBD sem. 2

- 3 -

a)
Rozerwanie adhezyjne – rozerwanie na styku
pomiędzy zaprawą i podłożem . Wartość
oznaczania równa się przyczepności zaprawy.

1 – metalowy krążek, 2 – warstwa kleju,
3 – zaprawa, 4 - podłoże

b)
Rozerwanie kohezyjne – rozerwanie w samej
zaprawie. Przyczepność jest większa niż
wartość oznaczania.

c)
Rozerwanie kohezyjne – rozerwanie w
materiale podłoża. Przyczepność jest większa
niż wartość oznaczania.

d)
Rozerwanie w warstwie klejącej na skutek
błędu powstałego podczas klejenia. Jeżeli
wystąpi ten model rozerwania, badanie
należy powtórzyć.

Rys. 9.2. Modele rozrywania

Instrukcja do laboratorium „Materiały budowlane”

Ćwiczenie 9

IBD sem. 2

- 4 -

Grupa LP - ………/zespół ………

Data……………

1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. …………………………

Ćwiczenie 9

OZNACZANIE PRZYCZEPNOŚCI TYNKÓW

Powierzchnia

odciętej

cylindrycznej

próbki

Siła

odrywająca

próbkę

Model

rozrywania

Przyczepność Wartość

średnia

przyczepności

Nr

pomiaru

mm

2

N

- N/mm

2

N/mm

2

1

2

3

4

5

………………

Wnioski:

…………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………