Instrukcja do laboratorium „Materiały budowlane”

Ćwiczenie 1

IBD sem. 2

- 1 -

ĆWICZENIE 1

ZASTOSOWANIE METOD ANALIZY CHEMICZNEJ W

BUDOWNICTWIE

1.1. WPROWADZENIE

Zaczyn cementowy po związaniu i stwardnieniu powinna charakteryzować

stała objętość. Najważniejszą przyczyną nierównomiernych zmian objętości zaczynu
cementowego jest hydratacja niezwiązanego CaO i MgO (peryklaz). Zawartość wolnego
tlenku wapnia w zaczynie cementowym nie powinna przekraczać 1%.

Jedną z metod oznaczania wolnego tlenku wapnia jest metoda glikolowa,

powszechnie stosowana w cementowniach. Polega ona na związaniu CaO

w

w glikolan

etylenowy w wyniku ogrzewania próbek badanego materiału z bezwodnym glikolem
etylenowym w temperaturze 65÷75

o

C.

2

H C OH

2

H C OH

CaO

2

H C O

2

H C O

H O

Ca

2

2

H C O

2

H C O

2HCl

Ca

2

H C OH

2

H C OH

CaCl

2

1.2. OZNACZENIE ZAWARTOŚCI NIEZWIĄZANEGO CaO W

KLINKIERZE PORTLANDZKIM METODĄ GLIKOLOWĄ

2. Na wadze analitycznej odważyć około 0,75 g próbki przenieść ją ilościowo do

suchej kolby stożkowej o pojemności 200 cm

3

.

3. Wsypać do kolby 2 g wysuszonego, grubego piasku kwarcowego i wymieszać

zawartość kolby.

4. Wlać do kolby 50 cm

3

glikolu etylowego i ponownie wymieszać.

5. Kolbę ogrzewać w temperaturze 65÷75

o

C przez 30 minut, potrząsając ostrożnie

kolbą co 5÷6 minut.

6. Zawartość kolby sączyć przez sączek szklany G-4 lub G-5, używając pompki

wodnej.

7. Osad na sączku przemyć trzy razy bezwodnym alkoholem etylowym.
8. Do przesączu dodać 4 krople czerwieni metylowej lub wskaźnika mieszanego

(czerwień metylowa + zieleń bromokrezolowa).

9. Miareczkować 0,1 M roztworem kwasu chlorowodorowego do zmiany barwy,

odpowiednio z żółtej na czerwoną lub z niebieskiej na pomarańczową.

Zawartość wolnego CaO w próbce [% wag.] można obliczyć ze wzoru:

X

=

(0,2804

V)/m

gdzie: X – zawartość procentowa CaO

w

w badanym materiale [% masy]

V – objętość 0,1 M roztworu HCl użytego do miareczkowania [cm

3

]

m – masa próbki [g].

Instrukcja do laboratorium „Materiały budowlane”

Ćwiczenie 1

IBD sem. 2

- 2 -

Grupa LP - ………/zespół ………

Data……………

1. …………………………
2. …………………………
3. …………………………
4. …………………………

Ćwiczenie 1

OZNACZANIE ZAWARTOŚCI NIE ZWIĄZANEGO CaO

W KLINKIERZE PORTLANDZKIM METODĄ GLIKOLOWĄ

Miano

titranta

Masa

próbki

Objętość

roztworu

użytego do

miareczkowania

Średnia

objętość

Zawartość

procentowa

CaO

w

Nr

próbki

mol/dm

3

g

cm

3

cm

3

%

masy

1

2

Uwagi końcowe:

…………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………