Makroekonomia
ćwiczenia III
dr Tomasz Białowąs
Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej
http://www.msg.umcs.lublin.pl/bialowas.htm
bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Zagregowany popyt
• Zagregowany popyt to łączna ilość towarów,
jaką nabywcy decydują się zakupić w danych
warunkach i czasie.
• Zagregowany popyt zależy przede wszystkim
od dwóch czynników: od ogólnego poziomu
cen towarów i od wysokości dochodów
ludności
Zagregowana podaż
• Zagregowana podaż oznacza łączną ilość
towarów, jaką producenci decydują się wytworzyć
w danych warunkach i czasie oraz dostarczyć na
rynek.
• Zagregowana podaż zależy przede wszystkim od
trzech czynników: od zasobów czynników
produkcji i efektywności ich wykorzystania, od
ogólnego poziomu cen towarów oraz od kosztów
produkcji ponoszonych przy wytwarzaniu
towarów.
Zagregowana podaż
• Przy danych zasobach czynników produkcji
wielkość zagregowanej podaży zależy przede
wszystkim od ogólnego poziomu cen oraz od
kosztów produkcji.
• Zagregowana podaż jest zatem rosnącą
funkcją ogólnego poziomu cen i malejącą
funkcją kosztów produkcji.
Zagregowana podaż i popyt
• Faktyczne rozmiary produkcji (dochodu
narodowego) ustalają się w wyniku
wzajemnego oddziaływania agregatowego
popytu i agregatowej podaży.
• Krzywe zagregowanego popytu i podaży mają
podobny sens ekonomiczny, co zwykłe krzywe
popytu i podaży, z tym że odnoszą się nie do
pojedynczego towaru, lecz do wszystkich
towarów.
Zagregowana podaż i popyt
• Kształt krzywej zagregowanego popytu nie
budzi istotnych kontrowersji w literaturze.
Przedstawiciele różnych kierunków i teorii
przyjmują, że krzywa ta opada, co oznacza, że
przy niższych poziomach cen wielkości
zagregowanego popytu są wyższe.
Krzywa zagregowanego popytu
Popyt zagregowany
Zagregowana podaż i popyt
• Kształt zagregowanej podaży wywołuje ostre
spory w teorii ekonomii. Wyodrębnić można
dwa krańcowe stanowiska:
• 1) neoklasyczne, zakładające pionową krzywą
zagregowanej podaży
• 2) keynesistowskie, zakładające poziomy
przebieg krzywej w typowej sytuacji
gospodarczej
Stanowisko neoklasyczne
• Krzywa zagregowanej podaży jest pionowa i
odpowiada poziomowi produkcji potencjalnej.
• Taki kształt krzywej wynika z przekonania o
doskonałej elastyczności cen i dużej skuteczności
działania mechanizmów rynkowych.
• Stany nierównowagi na rynkach czynników
produkcji i na rynku towarowym są szybko
likwidowane i w rezultacie produkcja faktyczna
ustala się na poziomie odpowiadającym pełnemu
wykorzystaniu czynników produkcji
Stanowisko neoklasyczne
• Zmiany zagregowanego popytu na towary nie
pociągają za sobą zmian faktycznej produkcji
• Powodują jedynie zmiany ogólnego poziomu
cen.
Zagregowana podaż
Keynesiści
• Odrzucają przekonanie neoklasyków o doskonałej
giętkości cen i dużej skuteczności działania
mechanizmów rynkowych.
• Krzywa zagregowanej podaży jest całkowicie płaska do
osiągnięcia poziomu produkcji potencjalnej, co
oznacza, że przy danym poziomie cen producenci chcą
dostarczać więcej produktów jeśli mają zapewniony
zbyt.
• Gdy poziom produkcji potencjalnej zostaje osiągnięty,
wówczas krzywa przyjmuje postać linii pionowej.
Oznacza to, że dalsze zwiększenie popytu powoduje
tylko wzrost cen, a nie produkcji.
Zagregowana podaż
Równowaga makroekonomiczna
• Równowaga na
rynku towarów
występuje gdy
nabywcy chcą
kupić dokładnie
taką ilość towarów,
jaką się w
gospodarce
wytwarza.
Równowaga makroekonomiczna
• Warunek równowagi można zapisać następująco
• Y=AD
• Y- dochód narodowy wytworzony w gospodarce
w danym okresie
• AD- Zagregowany popyt na towary w tym samym
okresie
• Poziom faktycznego dochodu narodowego jest
wyznaczony przez poziom agregatowego popytu
na towary.
Zagregowany popyt
• Łączny popyt możemy podzielić na cztery
główne elementy
AD = C + I + G + (Ex-Im)
C – wydatki konsumpcyjne
I – wydatki inwestycyjne
G – wydatki rządowe
Ex – eksport
Im - import
Konsumpcja
• Funkcja konsumpcji wprowadzona została do
badań makroekonomicznych przez Keynesa.
C = a + bY
• „a” - konsumpcja autonomiczna, zmienna
egzogeniczna. To minimalna, niezbędna do
przeżycia konsumpcja. Finansowana jest z
oszczędności i wyprzedaży zasobów.
Konsumpcja
• „b” – współczynnik kątowy, zmienna endogeniczna,
zależna od dochodu. Inaczej: krańcowa skłonność do
konsumpcji –KSK (ang. MPC).
• Wyraża się wzorem:
Δ C
KSK= --------
Δ Y
• Funkcja konsumpcji pokazuje, że istnieje
przewidywalna zależność między rozporządzalnym
dochodem a konsumpcją. Im wyższy jest
rozporządzalny dochód, tym wyższa jest konsumpcja.
Funkcja konsumpcji
Inwestycje
• są częścią agregatowego popytu na towary, a ich
zmiany wpływają zatem na zmiany popytu i
dochodu narodowego
• stanowią znaczącą i mało stabilną część
wydatków, a ich gwałtowne zmiany mogą
wywierać znaczący
• wpływ na popyt globalny, produkcje i
zatrudnienie
• przyczyniają się w długim okresie do rozbudowy
zdolności wytwórczych gospodarki i wzrostu
produkcji potencjalnej
Inwestycje
• Rozmiary inwestycji zależą od:
Wielkości stopy procentowej
– Rozróżniamy stopę procentową nominalną i
realną. O rozmiarach inwestycji decyduje realna
stopa procentowa.
• Zmiany popytu konsumpcyjnego
• Kosztów i efektywności wyposażenia kapitałowego
• Oczekiwań co do przyszłości
• Inwestycje mają charakter autonomiczny względem
dochodu- nie zależą od wielkości dochodu
narodowego.
Inwestycje a stopy procentowe
Funkcja produkcji
• Funkcja produkcji pokazuje zależność wielkości
wytwarzanej produkcji w gospodarce
(dochodu narodowego) od nakładów
czynników produkcji
• Y = f(K,L)
• Y – produkcja wytworzona w gospodarce
• Z – zasób kapitału
• L- zasób pracy