Mykotoksyny i mykotoksykozy

Sporysz
(Claviceps
purpurea)
czarno-fioletowe
przetrwalniki w
kłosach (4 x 2,5
cm), zawiera ok.
30 alkaloidów
Bydło, Świnie

Ergotamina, Ergonowina,

Ergostyna, Ergotoksyna,
Ergometryna.
Stężenie zmienne, różne
objawy chorobowe

Patomechanizm

alkaloidy→narastające zgrubienie
bł.środkowej i wewnętrznej
tętniczek→różny przebieg
Alkaloidy wydalne z
mlekiem→objawy
nerwowe/martwica skóry cieląt
Objawy pojawiają się 3 dni – 3
tyg po podaniu paszy

Zatrucie Sporyszem -
ergotyzm

Przebieg:
Ostry: Choroba OUN
Przewlekły: sucha martwica skóry
obwodowych części ciała;
idiopatyczna nietolerancja ciepła
Ronienia

Zatrucie Sporyszem -
ergotyzm

Ergotyzm - efekt zatrucia

sporyszem

zbożowym, jest

także znany jako

ergotoxicosis oraz Ogień

Świętego Antoniego.
Domieszka

sklerot

sporyszu w ziarnach żyta i

w mące stosowanej do

spożycia była przyczyną

halucynacji, przykurczów

mięśni, prowadzących z

powodu niedokrwienia do

martwicy tkanek (w

szczególności kończyn).
Rozpoznanie w fazie

nerwowej = zdrowienie w

ciągu 3 tyg.
HPLC, Test Elisa

Mykotoksyny

Problem ogólnoświatowy – WHO
Produkty przemiany materii
grzybów pleśniowych powstające w
paszach w okresie zbioru i
przechowywania – ok. kilkuset
metabolitów
Węglowodory aromatyczne i
alifatyczne
Niewrażliwe na obróbkę cieplną

Mykotoksyny

W paszy grzyby pleśniowe
występują ogniskowo
W naszym klimacie Penicillim i
Fusarium : deoksyniwalenol 81%
pasz(DON), zearalenon (ZEA)
46%, toksyna T2 i ochratoksyna
A

Mykotoksyny

Działają na poziomie
komórkowym: synteza kw
nukleinowych, zmieniaja
budowę bł. komórkowych,
indukują apoptozę komórek,
zmieniaja ekspresję genów

Mykotoksyny

Przekazywane przez łożysko
(dorosłe bezobjawo mogą
przechodzić zatrucie)
Składniki odżywcze, tlen, ciepło,
wilgotność- rozwój jest
hamowany poniżej 11,5 %

Mykotoksyny

Aflatoksyny

Aspergillus flavus, parasiticus,
fumigatus, niger.
Działanie karcinogenne i mutagenne

temp. 10 – 42

wilgotność 17%
orzechy ziemne, kukurydza,
śruta bawełniana, sojowa

Mykotoksyny

Aflatoksyny

Objawy: brak apetytu, apatia,
drżenia, biegunka, zaburzenia
nerwowe, skurcze tężcowe, kolki
Drób spadek nieśności,
wylęgowości, zahamowanie
wzrostu
Najbardziej wrażliwe: drób,
świnie, przeżuwacze, ryby, ludzie

Mykotoksyny Fumonizyny

Fusarium moniliforme, proliferatum
kukurydza
Konie – (FB1)
leukoencefalomalacja: kulawiazny,
niezborność, parcie na przeszkody,
Świnie -obrzęk płuc: nagła śmierć
wskutek nagromadzenia się płynu
Drób – objawy nerwowe

Mykotoksyny -Ochratoksyny

Aspergillus ochraceus
OA, B,C
Działanie neurotoksyczne,
immunosupresyjne,
teratogennie, mutagennie,
uszkodzenie wątroby,
uszkodzenie nerek

Mykotoksyny -Ochratoksyny

temp. 28

C, wilgotność 17%

kukurydza, jęczmień, pszenica,
sorgo, żyto, owies ryż.
Wrażliwe: monogastryczne, ptaki

Mykotoksyny -Ochratoksyny

Objawy- OA w paszy ↑ 5-10 mg/kg
poliuria, zahamowanie wzrostu,

wzmożone pragnienie, objawy
nerwowe

AP: powiększenie nerek, zmiana

koloru (bladość), na powierzchni:
cętki, pęcherzyki, cysty,
zwłóknienie części korowej.

Mykotoksyny -Ochratoksyny

Bydło-poronienie, biegunka,

odwodnienie

Drób-spadek masy ciała, zapalenie

worków powietrznych

Mykotoksyny -Zearalenony

Fusarium graminaerum, culmorum

właściwości estrogenne największe

znaczenie u świń

temp. poniżej 25

C, wilgotność 16%,

kukurydza, jęczmień, owies, pszenica.

Współzawodnictwo z 17 β-estradiolem o

receptor

Mykotoksyny -Zearalenony

Objawy: zawartość -5 mg w kg

paszy = syndrom estrogeniczny:

symptomy rujowe- wypadanie

pochwy, obrzęk , zaczerwienienie

sromu, ciągłe ruje, ciąże urojone,

bezmleczność, bezpłodność,

martwe płody, słabe prosięta.

Mykotoksyny -Zearalenony

100 mg w kg paszy =

trwała bezpłodność loch

Mykotoksyny – T2 i DON

Fusarium

wszystkie zwierzęta

- Hamuje syntezę DNA i RNA i

podział komórek

Silna immunosupresja, silna hemoliza
DON - tzw. womiotoksyna, łączy się z

rybosomami, hamuje synteze białek

Mykotoksyny objawy

Ostre efekty toksyczne rzadko
Przebieg przewlekły: spadek spożycia

paszy, atonia przewodu pokarmowego,

zaburzenia rozrodu, wtórna ketoza,

wyniszczająca biegunka i jej

konsekwencje

Wpływ na układ immunologiczny – częste

występowanie chorób metabolicznych i

innych (metritis, mastitis, laminitis),

podkliniczny przebieg chorób,

niewydolność wielonarządowa

(oddechowa, krążeniowa)

Mykotoksyny objawy

Wpływ na układ rozrodczy: ciche ruje,

cysty jajnikowe, metritis, przetrwałe
ciałko żółte

Wpływ na układ pokarmowy –

zaburzenia motoryki, atonia,
zaburzenia flory p.pok. Niestrawności

Wpływ na gruczoł mlekowy: obecnośc

mikotoksym w mleku, spadek
wydajności, zmiany składu mleka

Mykotoksyny – p.pok

Żywienie jest PERMANENTNYM

czynnikiem o działaniu
terapeutyczno-prewencyjnym,
ale również PATOGENNYM

Mykotoksyny – p.pok

Wywołują ( i/lub) podtrzymują stany

zapalne jelit: T2, DON i ZEA (małe
dawki) redukują liczbę komórek
produkujących śluz jelitowy,
zmniejszenie produkcji glikokaliksu -
zwiększają przepuszczalność bariery
jelitowej co pozwala na przenikanie
antygenów

Wywołują: stany nekrotyczne komórek

nabłonka i krypt jelitowych (j czcze i
biodrowe), hiperplazję w kom
gruczołowych i śluzowych