GRYPA:
CHOROBY ZAKAŹNE (INFEKCYJNE) – są to stany kliniczne (choroby) i objawy wywołane przez biologiczny czynnik zakaźny.
Dzielą się na:
Zaraźliwe : grypa, odra
Niezaraźliwe : tężec
ETIOLOGICZNY PODZIAŁ CHORÓB ZAKAŹNYCH:
1. BAKTERYJNE: błonica, czerwonka, krztusiec, tężec
2. KRĘTKOWIECE: kiła, borelioza
3. RIKETSJOZY: dur plamisty
4. WIRUSOWE: grypa, odra, AIDS
5. WYWOŁANE PRZEZ PIERWTONIAKI I TKANKOWCE: świerzb
GRYPA- ostra wirusowa choroba zakaźna układu oddechowego.
Czynnik etiologiczny:
wirus grypy
materiał genetyczny wirusa
występuje w 3 odmianach: A, B i C
A i B są przyczyną ciężkich zachorowań, które mogą osiągać rozmiary epidemii, natomiast typ C powoduje zachorowanie o lżejszym przebiegu i nie wywołuje epidemii.
ŹRÓDŁO ZAKAŻENIA: miejsce pobytu i rozmnażania się zarazków, którego przenoszą się one na osoby wrażliwe.
Człowiek chory na pełnoobjawową lub poronną postać choroby.
Człowiek zakażony w końcowej fazie okresu wylęgania choroby.
NOSICIEL: człowiek lub zwierzę, w którego organizmie bytuje i rozmnaża się zarazek nie wywołując u niego objawów chorobowych.
Zwierzę chore na pełnoobjawową lub poronną postać choroby.
Żywność, gleba lub inna materia nieożywiona, w której zarazki mogą się rozmnażać, czy też która stanowi ich naturalny rezerwuar.
REZERWUAR ZARAZKA: środowisko, w którym zarazki przebywają stale, namnażają się, przechowują (formy przetrwalnikowe) i rozprzestrzeniają się dalej.
ŹRÓDŁA ZAKAŻENIA W GRYPIE: człowiek
DROGI SZERZENIA CHORÓB ZAKAŹNYCH:
AEROZOLOWA (KROPELKOWA) - drobnoustroje przenoszone z kropelkami płynów w powietrzu np. grypa
WODNO-POKARMOWA – drobnoustroje chorobotwórcze znajdują się w pożywieniu np. dur brzuszny, Salmonelloza
KONTAKTOWA – drobnoustroje chorobotwórcze przenoszone są poprzez kontakt bezpośredni osoby chorej lub nosiciela z osobą zdrową. Czynnik zakaźny jest w tym przypadku w płynach, wydalinach lub wydzielinach ustrojowych chorego. W ten sposób przenoszone są np. kiła, rzeżączka, AIDS.
TRANSYMISYJNA/WEKTOROWA – czynnik zakaźny przenoszony jest przez stawonogi, np. malaria, borelioza, kleszczowe zapalenie mózgu
GRYPA = DROGI SZERZENIA:
1. KROPELKOWA (kaszel, kichanie), przebieg kliniczny:
-okres inkubacji 1-4 dni
-okres, w jakim istnieje możliwość transmisji zakaźnego wirusa na inne osoby kształtuje się następująco:
u dorosłych: począwszy od dnia poprzedzającego wystąpienie objawów chorobowych do ok. 5-7 dni po wystąpieniu objawów choroby.
u dzieci: do ponad 10 dni, przy czym małych dzieci przez okres do 6 dni zanim wystąpią objawy choroby
POWIKŁANIA POGRYPOWE:
1. Ze strony układu oddechowego:
-grypowe zapalenie płuc i oskrzeli
-zapalenie oskrzelików u dzieci
-wtórne bakteryjne zapalenie płuc wywołane głównie przez Staphylococcus aureus
-zaostrzenie istniejących chorób przewlekłych
2. Ze strony innych układów:
-zapalenie ucha środkowego
-zapalenie mięśnia sercowego i osierdzia
-zaostrzenie istniejących chorób przewlekłych
-drgawki gorączkowe
-zespół wstrząsu toksycznego
-niewydolność nerek
-powikłania neurologiczne (niedowład, zaburzenia równowagi)
NADZÓR EPIDEMIOLOGICZNY: to ścisła obserwacja połączona z kontrolą zdrowotną, w celu wczesnego rozpoznania zakażenia lub wykrycia choroby zakaźnej.
ENDEMIA: stałe występowanie zachorowań na określoną chorobę zakaźną na dużym terenie w liczbie przypadków utrzymujących się od lat na tym samym poziomie. Np. WZW typu B i C
EPIDEMIA: pojawienie się w zbiorowisku ludzkim na określonym terenie jednoczasowych zachorowań zakaźnych w liczbie przypadków większej niż w latach poprzednich i odbiegającej od ilości przewidywanej na podstawie wieloletnich obserwacji.
FAZY EPIDEMII :
-narastanie
-szczyt
-rzuty
-zanikanie (ogon epidemii)
EPIDEMIA GRYPY WYSTĘPUJĘ CO SEZON !
EPIDEMIE GRYPY:
1. Co roku na świecie choruje 330-990 mln
2. W strefie umiarkowanej, sezon epidemiczny trwa od września/października do marca/kwietnia
3. W Polsce, w sezonie epidemicznym notuje się do kilku mln zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę
4. W Polsce szczyt zachorowań na grypę występuje pomiędzy styczniem a marcem
5. Największa zapadalność u dzieci i nastolatków
PANDEMIA: epidemia, która obejmuje ogromne straty np. w obrębie jednego lub kilku kontynentów. (na zaliczeniu wyjaśnić co to epidemia)
ZWALCZANIE CHORÓB ZAKAŹNYCH:
-likwidacja źródeł (izolacja chorych)
-przecinanie dróg szerzenia (maski na twarz)
-podnoszenie odporności (szczepionki)
POSTĘPOWANIE PODCZAS EPIDEMII:
-szybka diagnostyka wirusologiczna
-ograniczenie kontaktów, odwiedzin w szpitalach, zawieszenie zajęć szkolnych
-przygotowanie opiek do reakcji na masowe zachorowania
-promocja zachowań pozwalających na ograniczenie skutków epidemii
Test: źródła zakażenia, drogi, pandemia, epidemia.