Mykotoksyny i

mykotoksykozy

Sporysz (Claviceps
purpurea)
czarno-fioletowe
przetrwalniki w kłosach (4
x 2,5 cm), zawiera ok. 30
alkaloidów pochodne kwasu
lizergowego i alkaloidy
klawinowe

Ergotamina – rytmiczne

skurcze macicy
Ergostyna, Ergotoksyna –
skurcze naczyń
obwodowych, zap.mięśni
macicy, martwice uszu i
ogona, zgorzel tkanek.

Mykotoksyny

Problem ogólnoświatowy – WHO
Produkty przemiany materii
grzybów pleśniowych powstające
w paszach w okresie zbioru i
przechowywania – ok. kilkuset
metabolitów
Węglowodory aromatyczne
Niewrażliwe na obróbkę cieplną

Mykotoksyny

Składniki odżywcze, tlen, ciepło,
wilgotność- rozwój jest
hamowany poniżej 11,5 %

Mykotoksyny

Aflatoksyny

Aspergillus flavus, parasiticus,
fumigatus, niger.
Działanie karcinogenne i mutagenne

temp. 10 – 42

o

C

wilgotność 17%
orzechy ziemne, kukurydza,
śruta bawełniana, sojowa

Mykotoksyny

Aflatoksyny

Objawy: brak apetytu, apatia,
drżenia, biegunka, zaburzenia
nerwowe,
Drób spadek nieśności,
wylęgowości, zahamowanie
wzrostu

Mykotoksyny

Fumonizyny

Fusarium moniliforme, proliferatum
kukurydza
Konie – leukoencefalomalacja:
kulawiazny, niezborność, parcie na
przeszkody,
Świnie -obrzęk płuc: nagła śmierć
wskutek nagromadzenia się płynu
Drób – objawy nerwowe

Mykotoksyny

W naszej strefie klimatycznej
dominują grzyby
Aspergillus – ochratoksyny
Fusarium - zearalenony

Mykotoksyny -

Ochratoksyny

Aspergillus ochraceus
OA – największe znaczenie u
świń w Polsce,
B,
C
Działanie nefrotoksyczne,

nefrokancerogenne,

Mykotoksyny -

Ochratoksyny

temp. 28

o

C, wilgotność 17%

kukurydza, jęczmień, pszenica,
sorgo, żyto, owies ryż.

Mykotoksyny -

Ochratoksyny

Objawy- OA w paszy ↑ 5-10 mg/kg
poliuria, zahamowanie wzrostu,

wzmożone pragnienie, objawy
nerwowe

AP: powiększenie nerek, zmiana

koloru (bladość), na powierzchni:
cętki, pęcherzyki, cysty,
zwłóknienie części korowej.

Mykotoksyny -

Ochratoksyny

Bydło-poronienie, biegunka,

odwodnienie

Drób-spadek masy ciała, zapalenie

worków powietrznych

Mykotoksyny -

Zearalenony

Fusarium graminaerum, culmorum

właściwości estrogenne największe

znaczenie u świń

temp. poniżej 25

o

C, wilgotność 16%

jęczmień, owies, pszenica.

Współzawodnictwo z 17 β-estradiolem o

receptor

Mykotoksyny -

Zearalenony

Objawy: zawartość -5 mg w kg

paszy = syndrom estrogeniczny

:

symptomy rujowe- wypadanie

pochwy, obrzęk , zaczerwienienie

sromu, ciągłe ruje, ciąże urojone,

bezmleczność, bezpłodność,

martwe płody, słabe prosięta.

Mykotoksyny -

Zearalenony

100 mg w kg paszy =

trwała bezpłodność loch

Profilaktyka
mykotoksykoz
1) Metody fizyczne-
ogrzewanie,
naświetlanie
promieniami gamma,
UV, płukanie

Profilaktyka mykotoksykoz
2) Metody chemiczne –
kwasy organiczne, zasady,
nadtlenek wodoru, amoniak

Profilaktyka
mykotoksykoz
3) Metody biologiczne –
wykorzystanie
mikroorganizmów i ich
enzymów do degradacji
mikotoksyn.

Profilaktyka mykotoksykoz

-Detoksykanty

Hamujące rozwój grzybów: Toxy-
Nil, Mold-Nil Dry,Luctamold,
Myco-Curb, MOLDGARD,
SALGARD
Neutralizujące mykotoksyny:
MYCOBOND, FIX-A-TOX,
Mycosorb.

Diagnostyka
Asperillus- nalot niebieskie
oczka 2% -badania
Fusarium – ziarna
zdeformowane
5% badania

Diagnostyka laboratoryjna
Chromatografia – TLC, LC,
HPLC
Immunologia – test ELISA