Rozdział I

7

Jan Maciej Chmielewski

Analiza zmian legislacyjnych dokonywanych

od 1961 do 2003 roku,

z punktu widzenia charakterystyki zmian

ustrojowych i ich wpływ na usytuowanie

(kompetencje, prawa i obowiązki)

wszystkich podmiotów biorących aktywny udział

w planowaniu i rzutujących na sprawność procesu

planowania

Rozdział I

Jan M. Chmielewski

8

Spis treści

1. Wstęp

1.1. Zadania badawcze

1.2. Dokumenty objęte analizą

2. Analiza porównawcza ustaw dotyczących planowania przestrzennego
w

latach

1961-2003

2.1. Pola stanowienia ustaw dotyczących planowania przestrzennego

2.2. Podmioty uczestniczące w planowaniu przestrzennym

2.3. Prawna pozycja planu

2.4. Prawo własności i jego pozycja w planowaniu przestrzennym

2.5. Planowanie w skalach krajowej, wojewódzkiej, powiatowej, gminnej

i

miejskiej

2.6. Hierarchiczność planowania

2.7. Obligatoryjność planowania

2.8. Uspołecznienie planowania

2.9. Zakres i znaczenie przepisów wyjątkowych w ustawach dotyczących

planowania

przestrzennego

3. Ocena wpływu planowania przestrzennego na zagospodarowanie przestrzenne

miast i obszarów wiejskich

3.1. Planowanie przestrzenne w okresie międzywojennym

3.2. Planowanie przestrzenne pod dekretem o planowym zagospodarowaniu

przestrzennym

kraju

3.3. Planowanie przestrzenne regulowane aktami ustawodawczymi w PRL

3.4. Efekty zmian w zagospodarowaniu przestrzennym po transformacji

ustrojowej

3.5. Wpływ planowania przestrzennego na ograniczanie konfliktów społecznych

4. Ocena obecnego systemu planowania w Polsce

4.1. Teoretyczna podstawa oceny planowania

4.2. Typy planów zagospodarowania przestrzennego funkcjonujące

w gospodarce przestrzennej w krajach Unii Europejskiej

4.3. Ocena obecnie funkcjonującej ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym w Polsce

4.4. Ocena proponowanych przez rząd RP zmian ustawowych w zakresie

systemu planowania przestrzennego

5. Wnioski z przeprowadzonych badań

5.1. Tezy do zmiany w systemie planowania przestrzennego w Polsce

5.2. Kryteria modelu planowania przestrzennego w Polsce

5.3. Fundamentalne zasady systemu planowania przestrzennego

5.4. Zadania dla systemu planowania przestrzennego

5.5. Pojęcia wymagające zdefiniowania lub skonkretyzowania w systemie

planowania

przestrzennego

5.6. Procedury zatwierdzania dokumentów planistycznych

wymagające

skonkretyzowania

Bibliografia

Rozdział II

89

Sławomir Anusz

Opis dokonań planowania przestrzennego

na podstawie kolejnych edycji monitoringu

Rozdział II

Sławomir Anusz

90

Spis treści

I. Wyniki pierwszego monitoringu planowania przestrzennego wykonanego

w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej – stan na koniec 2001 r.

1.

Wprowadzenie

1.1. Polityczne uwarunkowania planowania przestrzennego po 1994 r.

1.2. Podstawowe dokumenty planowania przestrzennego w Polsce

2. Przedmiot badań monitoringu

2.1. Pytania do poszczególnych poziomów planowania – ankiety

2.2.

Budowa

bazy

danych

2.3.

Baza

danych

dla

gmin

2.4. Analiza odpowiedzi nadesłanych z gmin

2.5. Monitoring planowania przestrzennego na poziomie powiatów

2.6. Monitoring planowania przestrzennego na poziomie wojewódzkim

2.7. Informacje nadesłane z ministerstw i urzędów centralnych

II. Wyniki badania pilotażowego przeprowadzonego w Instytucie Gospodarki

Przestrzennej i Mieszkalnictwa w roku 2004 – stan z 31 grudnia 2003 r.

1. Cele i organizacja badania pilotażowego

2.

Podsumowanie

wyników

III. Planowanie przestrzenne w gminach na podstawie badania statystycznego GUS –

stan na 31 grudnia 2004 r.

1. Podsumowanie pytań dotyczących realizacji prac nad studiami uwarunkowań

i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin

2. Polityka zarządzania przestrzenią w gminach, zapisana w studiach

uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego

3. Wykonanie planów miejscowych na podstawie ustawy z 1994 r.

3.1.

Plany

uchwalone

3.2.

Plany

w

trakcie

opracowywania

4. Wykonanie planów miejscowych na podstawie ustawy z 2003 r.

4.1.

Plany

uchwalone

4.2. Projekty planów miejscowych wykonywane na podstawie ustawy z 2003 r.

5. Realizacja procedury decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu

publicznego, wydawanych na podstawie art. 50 ustawy z dnia 27 marca 2003 r.

o

planowaniu

i

zagospodarowaniu

przestrzennym

6. Decyzje o warunkach zabudowy, realizowane na podstawie art. 59 ustawy

o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 r.

7. Relacje pomiędzy wynikami badania pilotażowego i badaniem statystycznym

IV. Badanie statystyczne planowania przestrzennego w gminach w 2006 r. – stan

z grudnia 2005 r.

1. Wzbogacanie spisu o nowe pytania i nowe możliwości analizy

V. Polityka przestrzennego zagospodarowania w miastach powiatowych

VI. Wnioski końcowe

1. Dotyczące systemu planowania przestrzennego

2.

Dotyczące

formularza

Bibliografia

Rozdział III

157

Zbigniew Strzelecki, Bartłomiej Kolipiński

Analiza poziomych – międzydziałowych związków

z planowaniem przestrzennym i próba oceny

dotychczasowego stopnia koordynacji

w tym zakresie na szczeblu krajowym,

wojewódzkim i lokalnym

Rozdział III

Zbigniew Strzelecki, Bartłomiej Kolipiński

158

Spis treści

1. Uwagi

wstępne

2. Planowanie przestrzenne w systemie planowania
2.1.

Okres

PRL

2.2. Ewolucja przepisów o planowaniu przestrzennym w okresie

transformacji

3. Podstawy prawne planowania społeczno-gospodarczego

4. Analiza skuteczności funcji koordynacyjnych planowania przestrzennego

4.1. Brak stabilizacji systemu i konsekwencji działań

4.2. Lokalizacja publicznych inwestycji ponadlokalnych

4.3. Lokalizacja inwestycji w warunkach braku planu miejscowego

4.4. Spec-ustawy dotyczące lokalizacji inwestycji

4.5.

Studia

gmin

5. Planowanie rozwoju i planowanie przestrzenne w świetle badań

5.1. Budowa systemu planowania regionalnego (na przykładzie

województwa

mazowieckiego)

5.2. Planowanie na poziomie lokalnym na Mazowszu

5.3.

Strategiczne

planowanie

krajowe

6. Posumowanie i wnioski
6.1.

Podsumowanie

6.2.

Wnioski

Rozdział IV

209

Wanda Stolarska

Analiza porównawcza procedur składania

wniosków, uzgadniania i opiniowania

wg ustaw z 1984, 1994 i 2003 roku

z jej komplikacjami związanymi z różnym

sposobem interpretowania przepisów

przez organy administracji publicznej

w poszczególnych województwach

Rozdział IV

Wanda Stolarska

210

Spis treści

Trzy ustawy

Po co analiza?

Procedury

Ankieta

Podsumowanie i wnioski

Bibliografia

Rozdział V

239

Hanna Czajkowska

Wpływ na procedurę planowania dokumentów

prognostycznych sporządzanych na potrzeby

planowania przestrzennego,

tj. prognoz oddziaływania na środowisko

oraz prognoz skutków finansowych

Rozdział V

Hanna Czajkowska

240

Spis treści

1. Wstęp

2. Ramy problemowe tematu – uzasadnienie wyboru

3. Rola prognozowania w planowaniu przestrzennym, dokumenty prognostyczne

sporządzane na potrzeby planowania przestrzennego

4. Analiza dokumentów prognostycznych sporządzanych na potrzeby planowania

przestrzennego pod względem aspektów kluczowych dla ich jakości

oraz przeprowadzanej procedury

5. Dobra praktyka w sporządzaniu dokumentów prognostycznych sporządzanych

na potrzeby planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym

6. Praktyka, czyli szara rzeczywistość prognozowania na potrzeby planowania
przestrzennego

7. Teoria, prawo, praktyka – zależność pomiędzy kluczowymi aspektami

wpływającymi na procedurę planowania, w tym na koszt i czas opracowania

8. Wnioski

Bibliografia

Rozdział VI

271

Urszula Bereza

Prawodawstwo wybranych państw europejskich

dotyczące odpowiedników polskich dokumentów

prognostycznych sporządzanych na potrzeby

planowania przestrzennego, tj. prognoz

oddziaływania na środowisko oraz prognoz

skutków finansowych

Rozdział VI

Urszula Bereza

272

Spis treści

1. Wstęp – problematyka pracy

1.1.

Wstęp

1.2. Cel pracy

1.3. Zakres pracy

1.4.

Metodyka

2. Ocena oddziaływania na środowisko

2.1. Rola Oceny oddziaływania na środowisko

2.2. Uzasadnienie doboru

2.3. Regulacje unijne

2.4. Ustawodawstwo wybranych państw europejskich

2.5. Procedura sporządzania i zawartość Oceny oddziaływania na środowisko

3. Prognoza skutków finansowych

3.1. Rola Prognozy skutków finansowych

3.2. Umiejscowienie prognozy w prawodawstwie – wnioski płynące z analiz

3.3. Uzasadnienie doboru

3.3.1 Ogólna charakterystyka obu państw

3.3.2 Paralela historyczna

3.3.2 Porównanie gospodarcze – sytuacja ekonomiczna

3.4 Prognoza skutków finansowych w planowaniu miejscowym w Polsce

i

Hiszpanii

3.5. Procedura sporządzania i zawartość prognozy skutków finansowych

4. Uwagi końcowe

5. Wykaz analizowanych aktów prawnych

Rozdział VII

291

Adam Śliwiński

Badanie stanu rozwoju metod i technik

informatyzacji planowania przestrzennego

w Polsce na tle doświadczeń niemieckich

oraz propozycje wprowadzenia rozwiązań

standardowych w cały proces planowania

przestrzennego z wdrożeniem

otwartego systemu udostępniania informacji

o planach

Rozdział VII

Adam Śliwiński

292

Spis treści

1. Dyrektywa INSPIRE a planowanie przestrzenne
1.1.

Cele

dyrektywy

1.2.

Uwarunkowania

merytoryczno-techniczne

1.3. Konsekwencje dla planowania przestrzennego w Polsce

1.4. Polska infrastruktura danych przestrzennych

1.5. Standaryzacja wymiany danych o miejscowych planach

zagospodarowania

przestrzennego

2. Koncepcja wymiany danych cyfrowych o miejscowych planach
zagospodarowania

przestrzennego

2.1. Best practice: niemieckie miasto Bottrop

2.2. Best practice: gminy w niemieckim powiecie Borken

2.3.

Koncepcja

ogólna

2.4.

Koncepcja

informatyczna

3. Identyfikacja i ocena problemów technicznych

3.1. Dostępność danych i metadanych cyfrowych

3.2. Brak technicznego programu ramowego

3.3. Syntaktyczna i semantyczna interoperacyjność

3.4. Wolne i otwarte oprogramowanie

4. Architektura techniczna zorientowana na usługi sieciowe
4.1.

Logiczny

model

rozproszenia

4.2.

Funkcjonalna

dekompozycja

4.3.

Specyfikacja

interfejsów

4.4.

Przykładowa

koncepcja

implementacji

4.5.

Prototypowa

realizacja

5. Podsumowanie, wnioski i propozycja dalszego rozwoju

Spis skrótów

FOSS

wolne i otwarte oprogramowanie

GIS system

informacji

geograficznej

IDP

infrastruktura danych przestrzennych

MPZP

miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego

Rozdział VIII

321

Piotr Fogel, Anna Fogel, Karolina Pawlak, Kacper Kamiński

Badanie stanu rozwoju metod

i technik informatyzacji planowania

przestrzennego w Polsce

oraz propozycje wprowadzenia

rozwiązań standardowych w cały proces

planowania przestrzennego

Rozdział VIII

Piotr Fogel, Anna Fogel, Karolina Pawlak, Kacper Kamiński

322

Spis treści

1. Zapotrzebowanie na cyfrowe dane przestrzenne

2. Audyt danych wejściowych o gminie

3. Warsztat planistyczny a jakość danych przestrzennych

3.1.

Wykorzystanie

danych

4. Wykorzystanie przestrzennych baz danych – opisy przypadków

4.1.

Gmina

wiejska

Przasnysz

4.2. Gmina wiejska Ostrów Mazowiecka

4.3. Miasto będące metropolią – Wrocław

5. Od cyfrowych danych przestrzennych ku metadanym

6. Prawne aspekty gromadzenia i udostępniania cyfrowych danych

przestrzennych wytwarzanych w toku procedur planistycznych

7. Propozycje wprowadzenia rozwiązań standardowych w cały proces

planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym

8. Wdrożenia z zakresu planowania miejscowego publikowane w Internecie

8.1. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego miasta Baborów

8.2. Interaktywny System Prezentacji Miejscowych Planów

Zagospodarowania Przestrzennego gminy Lesznowola

9. Wnioski

Rozdział IX

365

Tomasz Sławiński, Małgorzata Denis

Rozlewanie się zabudowy w świetle zmian

ustawodawstwa z 1994 i 2003 roku

Rozdział IX

Tomasz Sławiński, Małgorzata Denis

366

Spis treści

1. Wstęp

2. Analizy porównawcze przepisów prawnych

3. Okres 1994-2003

3.1. Pod działaniem ustawy o planowaniu przestrzennym z 1984 roku

3.2. Pod działaniem ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 roku

4. Okres 2003-2007

4.1. Pod działaniem ustawy z 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu

przestrzennym

5. Wpływ uregulowań prawnych na rozlewanie się miast – próba spojrzenia
statystycznego

5.1. Analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym w zakresie

rozprzestrzeniania się miast, poprzez badanie studiów uwarunkowań

i kierunków zagospodarowania przestrzennego, planów zagospodarowania

przestrzennego oraz wydanych zgód na zmianę przeznaczenia gruntów

rolnych i leśnych

5.2. Analizy zmian w kształtach i zapisach studiów uwarunkowań i kierunków

zagospodarowania przestrzennego dla wybranych dużych miast i ich

obszarów metropolitalnych, mniejszych miast i osiedli wiejskich, będące

rezultatem zmian legislacyjnych, na przykładach kilku gmin z obszaru

całego

kraju

5.2.1.

Warszawa

5.2.2.

Łódź

5.2.3.

Wrocław

5.2.4. Miasto i gmina Góra Kalwaria – województwo mazowieckie

5.2.5. Gmina Opoczno – województwo łódzkie

5.2.6. Gmina Przasnysz – województwo mazowieckie

5.2.7. Gmina Wilczyce – województwo świętokrzyskie

5.3. Analiza wyników ankiety prowadzonej przez Instytut Gospodarki

Przestrzennej i Mieszkalnictwa na przełomie roku 2006/2007

pod kątem zmian legislacyjnych dokonanych w roku 1994 i 2003

6. Wnioski z analiz w zakresie oddziaływania nowych uregulowań na system

planowania przestrzennego oraz możliwości kształtowania terenów

zurbanizowanych i terenów wiejskich, wywierania wpływu na proces

„rozlewania” się dużych miast oraz penetrowania przez osadnictwo terenów

położonych z dala od gęstej zabudowy, w tym obszarów chronionych

przyrodniczo – lasów i terenów rolnych

7. Rekomendacje zmian w ustawodawstwie

8. Bibliografia

Rozdział X

431

SYNTEZA I WNIOSKI

Rozdział X

Rozdział X

432

Spis treści

1. Wnioski dotyczące systemu planowania przestrzennego

2. Wnioski dotyczące stanu planowania przestrzennego w gminach na podstawie

badania statystycznego w latach 2004 i 2005

3. Wnioski o charakterze systemowym

4. Wnioski praktyczne