34
Promotor 12/07
Bezpieczeństwo
O
PIS
STANOWISKA
Zatrudnienie w hurtowni materiałów wykorzy-
stywanych w budownictwie: pełny etat, praca
zmianowa.
Pracownik powinien:
• mieć ukończone 18 lat,
• przejść wymagane badania lekarskie,
• ukończyć potrzebne szkolenia BHP, a w szcze-
gólności te, które dotyczą zakresu prawidłowych
metod wykonywania ręcznych prac transporto-
wych.
Do zadań pracownika należy:
• przygotowanie bezpiecznych dróg transporto-
wych,
• przygotowanie odpowiedniego sprzętu pomocni-
czego,
• przenoszenie lub przewożenie w transporcie indy-
widualnym i zbiorowym różnorodnych materiałów
oraz układanie (ustawianie) ich w odpowiednich
miejscach,
• układanie materiałów na niskich półkach rega-
łów,
• dbanie o powierzony sprzęt i mienie.
• Ocena ryzyka zawodowego
• Instrukcja stanowiskowa
Ryszard Bryła
U
WAGI
DOTYCZĄCE
OCENY
RYZYKA
ZAWODOWEGO
Zgodnie z normą PN-N 18002/2000 istnieją na-
stępujące poziomy ryzyka (R):
• małe (M), co oznacza, że poziom ryzyka jest
akceptowalny, przy jednoczesnym jego monito-
ringu,
• średnie (S), co oznacza, że poziom ryzyka jest
akceptowalny, przy jednoczesnym podjęciu
stopniowych działań mających na celu poprawę
stanu bezpieczeństwa pracy w zakładzie,
• duże (D), co oznacza, że poziom ryzyka jest
nieakceptowany i istnieje konieczność podjęcia
natychmiastowych działań poprawiających stan
bezpieczeństwa w zakładzie.
U
WAGA
Przedstawioną tutaj kartę oceny ryzyka należy
traktować jako przykładową i dostosować ją do
konkretnego stanowiska pracy. W każdym bowiem
zakładzie istnieje nieco inna specyfikacja zagrożeń
i o tym najlepiej wie zespół powołany do oceny
ryzyka zawodowego.
Transport ręczny
Transport ręczny
www.promotor.elamed.pl
35
Bezpieczeństwo
K
ARTA
OCENY
RYZYKA
ZAWODOWEGO
DLA
PRACOWNIKA
WYKONUJĄCEGO
TRANSPORT
RĘCZNY
WEDŁUG
PN-N 18002/2000
Lp.
Zagrożenie
Możliwe źródło
zagrożenia
Możliwe skutki
zagrożenia
Przed korektą
Środki profilaktyczne
Po korekcie
Uwagi
o realiza-
cji zadań
C*
P*
R*
C*
P*
R*
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1.
Obciążenie
fizyczne
– dynamiczne
i statyczne
(przeciążenie
układu
mięśniowo-
-kostnego)
Zbyt duży wysiłek fizyczny.
Wymuszona pozycja ciała
podczas pracy
Przepuklina.
Uraz kręgosłupa.
Choroby narządu
ruchu
D
D
D
Przestrzeganie podstawowych wymagań
instrukcji stanowiskowej. Przestrzeganie
norm i zasad dotyczących zarówno
transportu indywidualnego, jak i zbiorowego.
Uwzględnienie w transporcie ręcznym
indywidualnych predyspozycji pracownika,
tj.: sprawności fizycznej, wieku i stanu
zdrowia. Stosowanie w szerokim zakresie
sprzętu pomocniczego. Przestrzeganie
zasad ergonomii podczas podnoszenia oraz
przenoszenia ładunków. Stosowanie przerw
i rotacji pracowników zatrudnionych przy
uciążliwych pracach transportowych
S
S
S
2.
Różnica
poziomów
(upadek na
niższy poziom)
Odbieranie towarów na rampie.
Przenoszenie i przewożenie
towarów wzdłuż rampy.
Wchodzenie na drabiny oraz
schodzenie z nich podczas
układania lub zdejmowania
towarów z regałów
Potłuczenia,
złamania
kończyn,
zwichnięcia,
urazy kręgosłupa,
urazy
wewnętrzne
D
S
D
Zachowanie szczególnej ostrożności.
Stosowanie sprawnych technicznie
drabin i zachowanie ustalonych zasad
bezpieczeństwa przy ich ustawianiu.
Zachowanie przyjętych procedur
M
M
M
3.
Powierzchnie,
na których
możliwy jest
upadek
(upadek na
tym samym
poziomie)
Śliskie i nierówne
powierzchnie przy dojściu
do magazynu, na rampie
i w samym magazynie.
Zatarasowane przejścia
Potłuczenia,
złamania
kończyn,
zwichnięcia,
urazy
wewnętrzne
S
S
S
Stosowanie przez pracowników
wzmocnionego obuwia, z podeszwą
antypoślizgową. Zapewnienie porządku
i czystości w miejscu pracy. Zachowanie
szczególnej ostrożności
S
M
M
4.
Przedmioty
ostre lub
szorstkie
Ostre i szorstkie krawędzie
przenoszonych lub
przewożonych towarów, palet,
opakowań
Rany cięte.
Otarcia
naskórka
S
S
S
Zachowanie szczególnej ostrożności.
Stosowanie prawidłowo dobranych rękawic
ochronnych. Przestrzeganie przyjętych
procedur
S
M
M
5.
Przemiesz-
czające się
przedmioty
i inne obiekty
(przygniecenie,
uderzenie,
potrącenie)
Poruszające się środki
transportu ręcznego
lub mechanicznego.
Przemieszczające się towary
przewożone wózkiem ręcznym
lub na taczkach. Przewrócenie
się wózka lub taczek.
Przewrócenie się regału.
Upadek składowanych
przedmiotów. Niestabilne
ułożenie materiałów w stosie
lub na paletach
Urazy ciała.
Śmierć
D
S
D
Prawidłowe rozplanowanie dróg
transportowych. Właściwe ułożenie
materiałów na wózku ręcznym lub taczkach.
Stosowanie hełmu ochronnego.
Właściwe oznaczenie wytrzymałości regałów
i przestrzeganie podanych obciążeń.
Układanie najcięższych przedmiotów
na najniższych półkach. Zabezpieczenie
regałów przed przewróceniem się. Układanie
stosów i palet w ten sposób, by zachować
ich stabilność. Prowadzenie rozładunku,
począwszy od najwyższych warstw
S
S
S
6.
Czynniki
chemiczne
– toksyczne,
żrące,
uczulające
Spaliny. Uszkodzenie
opakowań związków
chemicznych
transportowanych do
magazynu – płynnych
i sypkich
Zatrucia.
Uszkodzenia
wewnętrzne
organizmu. Rany
oparzeniowe
i uczuleniowe
D
S
D
Przestrzeganie instrukcji stanowiskowej.
Zachowanie wymaganych procedur
podczas transportu
i przy kontaktach z chemikaliami.
Stosowanie ochron osobistych
S
M
M
7.
Hałas
Środki transportu. Urządzenia
i maszyny pracujące
na zewnątrz magazynu
Uszkodzenie
narządu słuchu
S
S
S
Podjęcie działań zmniejszających
działanie hałasu (zastosowanie – w razie
takiej możliwości – ochron zbiorowych,
systematyczny przegląd i naprawa
„głośnego” sprzętu, zmiana organizacji
stanowiska pracy). Stosowanie w razie
konieczności ochronników słuchu
M
M
M
8.
Prąd
elektryczny
(porażenie
prądem
elektrycznym)
Niesprawna instalacja
elektryczna i osprzęt
– gniazdka, wtyczki. Przebicie
elektryczne do obudowy
urządzeń
Śmierć
D
M
S
Stosowanie sprawnych zabezpieczeń
przeciwporażeniowych. Stosowanie
sprawnego technicznie osprzętu
elektrycznego oraz przewodów
doprowadzających prąd el. Systematyczna
kontrola instalacji elektrycznej
M
M
M
9.
Nieodpowied-
nie oświetlenie
miejsca pracy
Słabe oświetlenie naturalne.
Źle dobrane punkty świetlne
Urazy
spowodowane
wypadkami przy
pracy. Choroby
narządu wzroku
D
M
S
Dbanie o czystość okien. Dostosowanie
poziomu natężenia oświetlenia do rodzaju
wykonywanej pracy – zgodnie z normą
M
M
M
10.
Pożar. Wybuch
Zaprószenie ognia w miejscu
magazynowania materiałów
łatwo palnych
Oparzenia ciała.
Urazy. Śmierć
D
S
D
Zachowanie szczególnej ostrożności.
Przestrzeganie przyjętych w magazynie
procedur. Wyposażenie stanowiska
w wymagany sprzęt ppoż. Systematyczna
konserwacja i przegląd tego sprzętu
S
M
M
11.
Obciążenie
emocjonalne
(stres)
Konflikty międzyludzkie.
Wysokie wymagania, duże
ograniczenia, małe wsparcie
Wystąpienie
choroby nerwo-
wej lub chorób
ogólno-
ustrojowych
S
D
D
Ustalenie sprawiedliwego regulaminu
nagradzania i karania. Właściwy dobór
pracowników. Częste rozmowy nadzoru
z pracownikami i wyjaśnianie zaistniałych
problemów
S
M
M
C* – ciężkość, P* – prawdopodobieństwo, R* – ryzyko
36
Promotor 12/07
Bezpieczeństwo
I
NSTRUKCJA
BHP
DOTYCZĄCA
RĘCZNYCH
PRAC
TRANSPORTOWYCH
P
RZED
PRZYSTĄPIENIEM
DO
PRACY
1. Musisz posiadać aktualne, wymagane badania lekarskie i przejść
przeszkolenie w dziedzinie BHP. Przed pracą wysłuchaj wskazó-
wek przełożonego.
2. Musisz posiadać odpowiednie obuwie, ubranie robocze i rękawice
ochronne.
3. Przygotuj potrzebny sprzęt pomocniczy spośród takiego jak:
pasy, liny, łańcuchy, zawiesia, dźwignie, rolki, kleszcze, uchwyty,
nosze, kosze, legary, przestawne pochylnie, taczki i wózki ręczne
– w zależności od rodzaju przemieszczanych przedmiotów i wy-
stępujących zagrożeń.
4. Przygotuj bezpieczne drogi transportowe. Dopilnuj, by powierzch-
nia, po której są przemieszczane przedmioty, była równa i stabilna
i nie była śliska.
W
CZASIE
PRACY
1. Pamiętaj, że przemieszczając przedmioty, należy trzymać je jak
najbliżej ciała i podnosić przy wyprostowanym kręgosłupie, dbając
o to, by nie wykonywać przy tym skrętów tułowia.
2. W trakcie transportu pamiętaj, aby przedmiot przemieszczany
ręcznie nie ograniczał pola widzenia.
3. Pamiętaj o tym, by przedmiot nieporęczny lub trudny do utrzyma-
nia był przemieszczany przy użyciu sprzętu pomocniczego.
4. Pamiętaj, że zwoje taśmy, drutu, kabla itp. podczas ich przenoszenia
powinny być zabezpieczone przed rozwinięciem się i wyginaniem.
5. Pamiętaj, że w razie konieczności przenoszenia przedmiotu
trzymanego w odległości większej niż 30 cm od tułowia należy
zmniejszyć o połowę dopuszczalną jego masę.
6. Pamiętaj, że masa przedmiotów przenoszonych przez jednego
pracownika nie może przekraczać: 30 kg – przy pracy stałej
– i 50 kg – przy pracy dorywczej. Niedopuszczalne jest ręczne
przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 30 kg, na
wysokość powyżej 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m.
7. Pamiętaj, że masa przedmiotów wtaczanych na pochylnie przez
jednego pracownika nie może przekraczać 50 kg oraz niedo-
puszczalne jest przenoszenie i przetaczanie przedmiotów po
pochylniach niezwiązanych w sposób stały z konstrukcją budynku,
o kącie nachylenia ponad 15°, oraz przenoszenie ich po schodach
o kącie nachylenia ponad 60°.
8. Pamiętaj, że niedopuszczalne jest przebywanie pracownika
między legarami podczas przetaczania przedmiotów po pochyło
ustawionych legarach.
9. Pamiętaj, że przenoszenie przedmiotów, których długość przekracza
4 m, a masa – 30 kg, musi odbywać się zespołowo, pod warunkiem,
iż na jednego pracownika przypadała masa nieprzekraczająca:
25 kg – przy pracy stałej – i 42 kg – przy pracy dorywczej.
10. Pamiętaj, że przy zespołowym przenoszeniu przedmiotów musi
być zapewniony odpowiedni dobór pracowników pod względem
wzrostu i wieku oraz odstępy pomiędzy pracownikami – co naj-
mniej 0,75 m.
11. Pamiętaj, że przenoszenie przedmiotów długich i o dużej masie
powinno odbywać się przy zastosowaniu sprzętu pomocniczego,
pozwalającego na transport takich przedmiotów z możliwie naj-
mniejszym unoszeniem ich ponad poziom podłoża.
12. Pamiętaj, że w przypadku zespołowego przenoszenia przedmiotów
na ramionach pracownicy muszą:
• wkładać i opuszczać przenoszony przedmiot jednocześnie i na
komendę,
• znajdować się po jednej stronie przenoszonego przed-
miotu,
• używać środków ochrony indywidualnej chroniących
ramiona.
13. Pamiętaj, że niedopuszczalne jest zespołowe przemiesz-
czanie przedmiotów o masie przekraczającej 500 kg.
14. Pamiętaj, że ostre i wystające elementy powinny być zabez-
pieczone w sposób zapobiegający powstawaniu urazów.
15. Pamiętaj o tym, że niedopuszczalne jest przenoszenie przez
jednego pracownika materiałów ciekłych: gorących, żrących
albo o właściwościach szkodliwych dla zdrowia, których
masa wraz z naczyniem i uchwytem przekracza 25 kg.
16. Pamiętaj podczas układania przedmiotów, aby te najcięższe
i tłukące się znajdowały się na najniższych półkach.
17. Pamiętaj, aby balony szklane z kwasami lub innymi ciecza-
mi żrącymi były przewożone na specjalnych wózkach. W wy-
jątkowych przypadkach balony te mogą być przenoszone
przez dwóch pracowników, w odpowiednio wytrzymałych
koszach z uchwytami. Niedopuszczalne jest przenoszenie
balonów na plecach lub przed sobą.
18. Pamiętaj, że dopuszczalna masa ładunku przemieszczane-
go na wózku po terenie płaskim, o twardej nawierzchni nie
może przekraczać 450 kg na pracownika, łącznie z masą
wózka. Przy przemieszczaniu ładunku na wózku po pochy-
leniach większych niż 5% masa ładunku, łącznie z masą
wózka, nie może przekraczać 350 kg.
19. Sposób ładowania, a także rozmieszczenia ładunków na
wózkach oraz taczkach powinien zapewniać ich równowagę
i stabilność.
20. Masa ładunku przemieszczanego na taczce, łącznie z masą
taczki, nie może przekraczać: 100 kg – po twardej nawierzch-
ni – i 75 kg – po nawierzchni nieutwardzonej. Niedopuszczal-
ne jest przemieszczanie ładunku na taczce po pochyleniach
większych niż 8% oraz na odległość przekraczającą 200 m.
P
O
ZAKOŃCZENIU
PRACY
1. Sprawdź, czy przeniesione przedmioty i materiały ustawione
(ułożone) są we właściwym miejscu, prawidłowo i stabilnie.
2. Ułóż narzędzia oraz sprzęt pomocniczy po ich uprzednim
oczyszczeniu na właściwe miejsce.
3. Sprawdź, czy pozostawione stanowisko nie stwarza jakich-
kolwiek zagrożeń.
P
OSTĘPOWANIE
W
SYTUACJI
AWARYJNEJ
1. Pamiętaj, że w przypadku stwierdzenia, iż sposób wykony-
wania prac jest nieprawidłowy i stwarza zagrożenia, musisz
wstrzymać prace, informując o tym fakcie przełożonego.
2. Nie lekceważ nawet drobnych skaleczeń, opatrując zranienia.
3. Każde zdarzenie wypadkowe zgłoś swemu przełożonemu
i udziel pomocy poszkodowanemu.
4. W razie wystąpienia pożaru postępuj zgodnie z instrukcją
przeciwpożarową. W pierwszej kolejności zaalarmuj pozo-
stałych pracowników i próbuj ugasić pożar w zarodku.
Opracował Zatwierdził
……………............... .............……………..
Uwaga: Powyższą instrukcję należy traktować jako przykładową.