MIKROKLIMAT GOR
Ą
CY
I ZIMNY
Mikroklimat
:
:
:
: jest to zespół
elementów meteorologicznych
(klimatycznych) cechujących
ograniczone pomieszczenie lub
niewielki obszar terytorialny.
Rozróżnia się mikroklimat naturalny i
sztuczny.
Mikroklimat naturalny rozumiemy jako
stan pogody charakterystyczny dla
danego obszaru ziemi, przy czym jest
on uwarunkowany promieniowaniem
słonecznym i okre
ś
lonym typem
cyrkulacji atmosfery oraz fizyko-
geograficznymi cechami
danego
terenu.
Mikroklimat sztuczny powstaje w wyniku
świadomego działania człowieka, mającego na
celu zapewnienie organizmowi warunków pracy
i bytu lub jest niejako przedmiotem ubocznym
działalności człowieka (np. produkcyjnej).
Środowisko termiczne tzn. warunki cieplne
miejsca pracy człowieka, stanowi ważny
czynnik wpływający na jego samopoczucie,
zdrowie, wydajność pracy, a także
bezpieczeństwo i higienę pracy.
a) znacz
a) znacz
ą
ą
cy
cy
-
-
temperatura powietrza
temperatura powietrza
-
-
wilgotno
wilgotno
ść
ść
wzgl
wzgl
ę
ę
dna,
dna,
-
-
ruch powietrza
ruch powietrza
-
-
ci
ci
ś
ś
nienie atmosferyczne
nienie atmosferyczne
Na warunki klimatyczne sk
Na warunki klimatyczne sk
ł
ł
adaj
adaj
ą
ą
si
si
ę
ę
w
w
spos
spos
ó
ó
b:
b:
b)
b) mniejszy:
-aktywno
ść
fizyczna człowieka
-metabolizm
-izolacyjno
ść
odzie
ż
y
-stosunek powierzchni ciała zakrytej
odzie
żą
do powierzchni nie zakrytej
-temperatura powierzchni odzie
ż
y
Wpływ niektórych parametrów mikroklimatu na organizm człowieka
Temperatura powietrza
Wilgotno
ść
powietrza
Szybko
ść
ruchu powietrza
Zbyt wysoka:
Zbyt niska:
Zbyt wysoka:
Zbyt niska:
Zbyt du
ż
a:
Zbyt mała:
-wzrost ciepłoty
ciała
przyspieszenie
akcji serca
-zmniejszenie
wydajno
ś
ci pracy
- wzrost liczby
bł
ę
dów
-senno
ść
-uczucie
sztywnienia mi
ęś
ni
- spadek napi
ę
cia
uwagi
-zmniejszenie
mo
ż
liwo
ś
ci pracy w
wysokich
temperatu-rach
-wysychanie
ś
luzówek
-bóle mi
ęś
niowe
-zmniejszenie
możliwości pracy w
wysokich
temperaturach
Zapobieganie:
-zwi
ę
kszenie
wydajno
ś
ci
wentylacji
-nawiew chłodnego
powietrza
-nawiew ciepłego
powietrza
zwi
ę
kszenie
intensywno
ś
ci
ogrzewania
-poprawa wentylacji
-nawiew suchego
powietrza
zlikwidowanie
przeci
ą
gów
-zmniejszenie
pr
ę
dko
ś
ci
powietrza
nawiewanego
poprzez
rozpraszanie
strumienia
-poprawa wentylacji
MIKROKLIMAT GOR
MIKROKLIMAT GOR
Ą
Ą
CY:
CY:
Wska
Wska
ź
ź
nik WBGT
nik WBGT
-
-
Uwzgl
Uwzgl
ę
ę
dnia wp
dnia wp
ł
ł
yw temperatury, pr
yw temperatury, pr
ę
ę
dko
dko
ść
ść
ruchu
ruchu
powietrza, wilgotno
powietrza, wilgotno
ść
ść
bezwzgl
bezwzgl
ę
ę
dn
dn
ą
ą
oraz
oraz
ś
ś
rednia temperatur
rednia temperatur
ę
ę
promieniowania otoczenia.
promieniowania otoczenia.
Pomiary nale
Pomiary nale
ż
ż
y wykona
y wykona
ć
ć
przy pracy stoj
przy pracy stoj
ą
ą
cej:
cej:
-
-
o,1 ; 1,1 ; 1,7 m od poziomu pod
o,1 ; 1,1 ; 1,7 m od poziomu pod
ł
ł
ogi w
ogi w
ś
ś
rodowisku termicznym
rodowisku termicznym
niejednorodnym ( wahania warto
niejednorodnym ( wahania warto
ś
ś
ci wska
ci wska
ź
ź
nika ponad 5%)
nika ponad 5%)
-
1,1 m w
1,1 m w
ś
ś
rodowisku jednorodnym
rodowisku jednorodnym
przy pracy siedz
przy pracy siedz
ą
ą
cej:
cej:
-
0,1 ; 0,6 ; 1,1 m w
0,1 ; 0,6 ; 1,1 m w
ś
ś
rodowisku termicznym niejednorodnym
rodowisku termicznym niejednorodnym
-
0,6 m w
0,6 m w
ś
ś
rodowisku termicznie jednorodnym
rodowisku termicznie jednorodnym
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
OZNACZENIE METABOLIZMU,
jednego z istotnych sk
jednego z istotnych sk
ł
ł
adnik
adnik
ó
ó
w obci
w obci
ąż
ąż
enia
enia
termicznego, wi
termicznego, wi
ąż
ąż
e si
e si
ę
ę
z pomiarem ilo
z pomiarem ilo
ś
ś
ci ciep
ci ciep
ł
ł
a
a
wytworzonego wewn
wytworzonego wewn
ą
ą
trz cia
trz cia
ł
ł
a ludzkiego. Energia
a ludzkiego. Energia
metabolizmu, stanowi
metabolizmu, stanowi
ą
ą
ca ilo
ca ilo
ść
ść
energii przetworzonej
energii przetworzonej
wewn
wewn
ą
ą
trz cia
trz cia
ł
ł
a, jest wiec dobrym miernikiem oceny w
a, jest wiec dobrym miernikiem oceny w
przemys
przemys
ł
ł
owym
owym
ś
ś
rodowisku pracy. Metabolizm nale
rodowisku pracy. Metabolizm nale
ż
ż
y
y
oznacza
oznacza
ć
ć
na podstawie specjalnych tablic lub w
na podstawie specjalnych tablic lub w
przypadku niemo
przypadku niemo
ż
ż
no
no
ś
ś
ci takiego oznaczenia
ci takiego oznaczenia
ograniczy
ograniczy
ć
ć
si
si
ę
ę
do podzia
do podzia
ł
ł
u pracy na 5 g
u pracy na 5 g
ł
ł
ó
ó
wnych klas
wnych klas
( tak jak w tabeli) i w spos
( tak jak w tabeli) i w spos
ó
ó
b przybli
b przybli
ż
ż
ony na
ony na
podstawie poni
podstawie poni
ż
ż
szej tabeli okre
szej tabeli okre
ś
ś
li
li
ć
ć
przyrost
przyrost
metabolizmu.
metabolizmu.
Klasa
Zakres przyrostu
metabolizmu M w
odniesieniu do jednostki
powierzchni
skóry[W/m2]
Warto
ść
do
zastosowania przy
obliczeniu
ś
redniego
przyrostu metabolizmu
[W/m2]
Przykłady
Wypoczynek 0
M<65
65
Wypoczynek
1
Mały przyrost
metabolizmu (praca
lekka)
65 <M<130
100
Swobodna pozycja siedz
ą
ca:
-lekka praca r
ę
czna(pisanie r
ę
czne, pisanie na
maszynie, rysowanie, szycie, ksi
ę
gowanie)
-praca dłoni i r
ą
k(drobnymi narz
ę
dziami
stolarskimi i
ś
lusarskimi, kontrola, ł
ą
czenie
elementów lub sortowanie lekkich materiałów)
-praca r
ą
k i nóg(prowadzenie pojazdu w
warunkach normalnych, operowanie pedałem)
Pozycja stoj
ą
ca:
-wiercenie lub toczenie małych sztuk,
frezowanie, uzwajanie, skr
ę
canie drobnej
armatury za pomoc
ą
narz
ę
dzi, okresowe
chodzenie z pr
ę
dko
ś
ci
ą
3,5 km/h
2
Umiarkowany przyrost
metabolizmu (praca
umiarkowana)
130<M<200
165
Praca wykonywana dło
ń
mi lub r
ę
kami z napi
ę
ciem
mi
ę
sni (wbijanie, napełnianie):
-praca r
ą
k i nóg (manewrowanie ci
ęż
arówka na placu
budowy lub ci
ą
gnikiem)
- Praca r
ą
k i korpusu (praca wykonywana za pomoc
ą
młota pneumatycznego, ł
ą
czenie pojazdów, tynkowanie,
zbieranie owoców i/lub jarzyn. Popychanie lub ci
ą
gniecie
lekkich wózków lub taczek, chodzenie z pr
ę
dko
ś
ci
ą
od
3,5 do 5,5 km/h)
3
Du
ż
y przyrost
metabolizmu (praca
ci
ęż
ka)
200<M<260
230
Intensywna praca r
ą
k i korpusu:
-transportowanie ci
ęż
kich materiałów, szuflowanie,
praca z młotem, struganie lub piłowanie, koszenie
r
ę
czne, kopanie, chodzenie z pr
ę
dko
ś
ci
ą
od 5,5 do 7
km/h. Popychanie lub ci
ą
gni
ę
cie mocno obci
ąż
onego
r
ę
cznego wózka lub taczki, wyjmowanie odlewów z
formy.
4
Bardzo du
ż
y przyrost
metabolizmu (praca
bardzo ci
ęż
ka)
M>260
290
Bardzo intensywna raca wykonywana w tempie bliskim
maksymalnemu, praca za pomoc
ą
siekiery, szufli,
wchodzenie po schodach, pochylni lub drabinie, szybkie
chodzenie małymi krokami, bieganie, chodzenie z
pr
ę
dko
ś
ci
ą
powy
ż
ej 7 km/h.
Ochrona m
Ochrona m
ł
ł
odocianych w
odocianych w
mikroklimacie gor
mikroklimacie gor
ą
ą
cym:
cym:
- zabronione jest zatrudnianie młodocianych w pomieszczeniu
pracy, gdzie temperatura przekracza 30º C, za
ś
wilgotno
ść
powietrza 65%, a tak
ż
e w warunkach bezpo
ś
redniego
promieniowania.
- dozwolone jest zatrudnianie młodocianych w zakresie
potrzebnym do nauki zawodu, do 3 godz. na dob
ę
, w
mikroklimacie gor
ą
cym warto
ś
ci 26º wska
ź
nika obci
ąż
enia
termicznego WBGT, pod warunkiem zachowania norm
wydatku energetycznego oraz zapewnienia młodocianym na
stanowiskach pracy dostatecznej ilo
ś
ci napojów i
dziesi
ę
ciominutowych przerw po ka
ż
dych 50 minutach pracy.
Prace szkodliwe lub uci
ąż
liwe dla kobiet ( w ci
ąż
y lub
karmi
ą
cych piersi
ą
) s
ą
to prace w
ś
rodowisku, w którym
wyst
ę
puj
ą
nagłe zmiany temperatury powietrza w zakresie
przekraczaj
ą
cym 15 ºC.
Mikroklimat umiarkowany
Mikroklimat umiarkowany - obejmuje
warunki cieplne
ś
rodowisk termicznych
umiarkowanych, a przede wszystkim
odczucia termiczne odnosz
ą
ce si
ę
głównie
do równowagi cieplnej całego ciała.
Wpływa na ni
ą
aktywno
ść
człowieka,
odzie
ż
, jak równie
ż
nast
ę
puj
ą
ce parametry
otoczenia:
-temperatura powietrza
-
ś
rednia temperatura promieniowania
-pr
ę
dko
ść
przepływu powietrza
-wilgotno
ść
powietrza
MIKROKLIMAT ZIMNY:
Wyst
ę
puje na stanowiskach pracy, gdy temperatura
powietrza nie przekracza + 10ºC lub + 14 ºC w
przypadku zatrudnienia młodocianych.
Ze wzgl
ę
du na sposób oddziaływania mikroklimatu na
organizm człowieka wyró
ż
nia si
ę
:
-chłodzenie miejscowe, przy którym działanie
ś
rodowiska
ocenia si
ę
za pomoc
ą
wska
ź
nika siły chłodz
ą
cej WCI.
Wska
ź
nik ten ocenia si
ę
na tych samych poziomach, co
przy oznaczaniu WBGT.
- chłodzenie ogólne, przy którym działanie mikroklimatu
zimnego oceniane jest za pomoc
ą
wska
ź
nika wymaganej
ciepłochłonno
ś
ci odzie
ż
y IREQ. Wska
ź
nik ten,
oznaczony na stanowisku pracy, porównywany jest z
warto
ś
ciami podanymi w normie. Je
ś
li ciepłochłonno
ść
odzie
ż
y pracownika jest ni
ż
sza od warto
ś
ci wyznaczonej
nale
ż
y:
a) zaopatrzy
ć
pracownika w odzie
ż
zabezpieczaj
ą
ca go
przed ogólnym działaniem
ś
rodowiska zimnego na
danym stanowisku pracy.
b) zmniejszy
ć
ujemne obci
ąż
enie termiczne na danym
stanowisku pracy
Ochrona zdrowia młodocianych:
a) wzbronione jest zatrudnianie młodocianych w
mikroklimacie zimnym tj. w temperaturze powietrza niższej niż
14 ºC, a także przy wilgotności względnej wyższej od 65%, a
także, gdy występują warunki narażające na stałe
przemakanie odzieży, powodujące naruszenie bilansu
cieplnego u młodych pracowników;
b)dozwolone jest zatrudnianie młodocianych w wieku
powyżej 16 lat w zakresie potrzebnym do przygotowania
zawodowego z wyłączeniem prac w chłodniach pod
następującymi warunkami:
- wyposażenie młodocianych w odzież o odpowiedniej
ciepłochłonności zgodnej z wymogami Polskiej normy,
- zapewnienie na stanowisku pracy gorących napojów,
- przestrzegania aby wydatek energetyczny nie przekraczał
norm oraz ograniczenia do 3 godzin na dobę czasu pracy w
pomieszczeniach z temperatura niższą niż 10 ºC.
- w przypadku konieczności wykonywania pracy bez
rękawic ochronnych, dozwolone jest zatrudnianie
młodocianych w warunkach do wartości 800 kcal/m ² * h
wskaźnika siły chłodzącej WCI.
Oddzia
Oddzia
Oddzia
Oddziałłłływanie mikroklimatu na organizm:
ywanie mikroklimatu na organizm:
ywanie mikroklimatu na organizm:
ywanie mikroklimatu na organizm:
mikroklimat gor
ą
cy- utrata ciepła przy zbyt wysokiej temperaturze odbywa si
ę
w sposób bierny ( promieniowanie, przewodzenie i konwekcja) i czynny
(parowanie potu). W czasie ci
ęż
kiej pracy fizycznej, w wysokiej
temperaturze ilo
ść
potu mo
ż
e osi
ą
ga
ć
3-4 litry na godzin
ę
. Obfite
pocenie si
ę
powoduje tak
ż
e utrat
ę
elektrolitów ( NA, K Cl i innych), co
mo
ż
e spowodowa
ć
zaburzenia w gospodarce energetycznej
pracownika. Wysoka temperatura otoczenia mo
ż
e spowodowa
ć
omdlenia cieplne, kurcze cieplne, wyczerpanie i udar.
Mikroklimat zimny- zagro
ż
enie wyst
ę
powaniem zmian wywołanych przez
działanie zimna jest zale
ż
ne od stopnia utraty ciepła droga
przewodnictwa( wilgotna odzie
ż
, kontakt z zimnym metalem),
konwekcji( ozi
ę
bienie przez wiatr) i promieniowania ( zale
ż
nie od
ró
ż
nicy ciepłoty ciała i otoczenia). Zmiany ogólne, wyst
ę
puj
ą
ce pod
wpływem niskich temperatur to hipotermia( obni
ż
enie temperatury ciała
prowadz
ą
ce do utraty
ś
wiadomo
ś
ci, zwolnienia lub zatrzymania
oddychania, wreszcie zatrzymania kr
ąż
enia)
Profilaktyka –zapobiega niekorzystnemu oddziaływaniu
ś
rodowiska
termicznego polegaj
ą
ce na:
- zapewnieniu pracownikowi odpowiedniej odzie
ż
y
- zapewnieniu odpowiednich napoi pod wzgl
ę
dem zawarto
ś
ci soli
mineralnych
- zastosowaniu
ś
rodków ochrony osobistej
- zapewnieniu odpowiedniej wentylacji
- zapewnieniu odpowiedniej temperatury z zale
ż
no
ś
ci od rodzaju pracy.
Zastrze
Zastrze
Zastrze
Zastrzeżżżżenia zdrowotne
enia zdrowotne
enia zdrowotne
enia zdrowotne (Mikroklimat
(Mikroklimat
(Mikroklimat
(Mikroklimat
gor
gor
gor
gorą
ą
ą
ący, zimny):
cy, zimny):
cy, zimny):
cy, zimny):
W mikroklimacie gor
ą
cym nie powinni by
ć
zatrudniani
pracownicy cierpi
ą
cy na choroby mi
ęś
nia sercowego,
wady serca, chorob
ę
niedokrwienia serca, zaburzenia
rytmu, nadci
ś
nienie t
ę
tnicze, otyło
ść
znacznego
stopnia zaburzenia wydzielania potu, cukrzyca,
nadczynno
ść
tarczycy.
W przypadku pracy w mikroklimacie zimnym nie
powinni by
ć
zatrudnieni pracownicy cierpi
ą
cy na
przewlekłe choroby górnych dróg oddechowych,
przewlekłe zapalenie oskrzeli i dychawic
ę
oskrzelow
ą
,
odmro
ż
enia skóry, chorob
ę
Burgera i inne choroby
naczy
ń
obwodowych, choroby reumatoidalne i inne
zaostrzaj
ą
c si
ę
pod wpływem ochłodzenia
DZI
Ę
KUJ
Ę
ZA
UWAG
Ę ☺
☺
☺
☺