FINANSE PRZEDSIĘBIORSTW WYKŁAD 2 21.10.2012

W Polsce główny wpływ na stopy procentowe ma niezreformowany system finansów publicznych, ciągle
kulejemy, a dług publiczny rośnie.

Na cenę pieniądza mają również sami pożyczkobiorcy, a szczególną rolę zajmują przedsiębiorcy – kredyt
kupiecki (udzielanie swoim odbiorcom kredytu – termin płatności). Nie widać tej ceny pieniądza, ale jest
zawarta w cenie towaru.
Przykład:
Pojawia się nowy przedsiębiorca, od razu znaczący, nie chce być pracownikiem, otrzymał spadek, znalazł
lukę, posiada wiedzę w zakresie handlu, angażuje 1 mln w towar, szybko znajduje nabywców, robi się pusta,
ma obroty, daje odbiorcą 1 miesiąc na zapłatę, nie może odnowić towaru, bo nie ma pieniędzy (dostanie
dopiero za miesiąc), u odbiorców ma powyżej 1 mln. Przedsiębiorca musi również ponieść koszty,
zatrudnienia, wynajmu hali, chce również osiągnąć zysk, większy niż z drugiego mln, który zostawił w
banku na 6,5%. Ponieważ pojawił się nagle, więc jako nowy, pozbawiony historii może mieć problem z
uzyskaniem kredytu u swoich dostawców. Jak powinien się zachować:
Powinien zostawić ten drugi mln, aby móc angażować go w koszty oraz zakupy towaru, aby była zachowana
ciągłość. Nie ma wtedy dochodu z banku i myśli o tym, aby ta kwota również przyniosła mu jakiś dochód,
co najmniej na poziomie pierwszego miliona.
Albo: nie angażuje swojego miliona i zaciąga kredyt, ma zabezpieczenie w lokacie banku. Kredyt będzie
niestety bardziej kosztowny i ten koszt musi włączyć do ceny towaru.

Transakcje skonta

– skonto to opust od kwoty faktury np. 1,5% . Jeżeli odbiorca towaru wpłaci za dostawę

w ciągu kilku dni, np. 5, nie czekając na datę wyznaczoną w umowie o kredyt towarowy np. 45 dni.

W

warunkach skonta muszą być określone procenty i dni.

On chętnie zapłaci, ale tylko wtedy, gdy ma

wolne środki – np. na rachunku bieżącym, które nie jest oprocentowane. Ten przedsiębiorca, który decyduje
się na zastosowanie dyskonta woli stracić 1,5%, ale pieniądze dostaje prawie od razu, dzięki takiej
działalności może np. zrezygnować z kredytów w banku. Bank nie dostaje zarobku, którym dzielą się
przedsiębiorcy, bank nie dostaje pieniędzy na akcje kredytowe. Jeśli takie zjawiska są na dużą skalę, to w
dużym stopniu odczuwają to banki, nie zarabiając i nie mogąc udzielać kredytów. Im większe
oprocentowanie kredytów, tym większe korzyści dla wzajemnego kredytowania się przedsiębiorców,
zmniejszenie oprocentowania powoduje mniejsze chęci przedsiębiorców wzajemnym kredytowaniem.

Metody liczenia zmian wartości pieniądza w czasie oparte na rachunku:



odsetek prostych



odsetek złożonych



dyskontowy

POJĘCIE I FORMY FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTW.

Przez

finansowanie

rozumiemy uzyskiwanie kapitału.

W szerokim ujęciu to uzyskiwanie kapitału i dysponowanie nim.

Pozyskiwanie kapitału: na jaki okres, z jakich źródeł, w jakiej postaci, decyzje o utrzymaniu równowagi
finansowej przedsiębiorca, wybór metod regulowania wydatków, lokowanie wolnych środków.

Finansowanie pasywne

– finansowanie własnego przedsiębiorstwa

Finansowanie aktywne

– lokowanie kapitału w innym przedsiębiorstwie, za pomocą pożyczki udzielonej

temu przedsiębiorstwu, kupienie udziałów. Ta pożyczka , to nie jest operacja częsta, raczej nadzwyczajna,
bo zazwyczaj uzyskują dochód z czegoś innego.
Mamy do zrealizowania zamówienie, wszystko posiadamy (moce przerobowe, sprzęt, surowiec), ale niestety
musimy skorzystać z zakupu podzespołów od dotychczasowego dostawcy, niestety on mówi, że nie ma
takiej siły przerobowej, a uzyskanie kredytu na dodatkowe maszyny z banku, trwa zbyt długo i wtedy ta
pożyczka jest świetnym rozwiązaniem. Ryzyko jest małe, bo to nasz dostawca, jak będzie zalegał, to my nie
zapłacimy z dostawy.

Przykład:
Zamiast samemu rozwijać punkty handlowe, możemy założyć spółkę, ulokować kapitał w firmie, która ma
punkty i potrafi robić zestawienia, konsultingowa.

Finansowanie

– wszystkie przedsięwzięcia, które zapewniają przedsiębiorstwu kapitał i które służą

kształtowaniu optymalnej struktury kapitału oraz obniżaniu kapitału.

Optymalna struktura

– w przedsiębiorstwie istnieją pewne zasady, ile jakiego kapitału powinno być, w

jakich proporcjach, czy spełnia reguły.

FINANSOWANIE, A INWESTOWANIE

Jest ścisły związek między finansowaniem, a inwestowaniem, nie można inwestować, bez środków
finansowych. Inwestuje się również w firmie po to, by uzyskać środki finansowe.

Formy finansowania:

I.

Oparty o kryterium źródła pochodzenia środków finansowych.

a. Zewnętrzne

- spoza przedsiębiorstwa, pieniądze pochodzą z zew. Leasing, kredyty bankowe,

pożyczka zaciągnięta w innym przedsiębiorstwie lub instytucji, wpływy z tyt. Sprzedaży
własnych akcji,

b. wewnętrzne

– przedsiębiorstwo uzyskuje lub zwiększa środki finansowe w drodze

przekształcenia dóbr rzeczowych w środki finansowe . Są 2 sposoby:



przekształcenia majątkowe

– zmiana struktury majątku może następować z wielu

tytułów:

1. finansowanie dodatkowych inwestycji w oparciu o odpisy amortyzacyjne
2. przyśpieszenie obrotu kapitału

– w wyniku błędu, lub innych, część towarów

wyprodukowanych nie może być sprzedana, w magazynie pojawiają się zapasy ponad miarę,
brakuje pieniędzy, na zakup nowych towarów, mamy zamrożony kapitał – zwolnienie
obrotów, jak odmrozić – obniżyć diametralnie ceny, dokonać przeceny, większe
prawdopodobieństwo sprzedaży. Może pojawić się strata, ale odzyskamy część zamrożonego
kapitału.

3. reguły skonta

– przewidujemy, że iluś naszych odbiorców skorzysta i nie wykorzysta w

pełnik kredytu kupieckiego- dzięki temu dokonamy przyspieszenia obrotu kapitałowego.

4. dokonanie gwałtownej przeceny towaru,

który np. jest posezonowy – przyspieszenie

obrotu kapitału, ten kapitał, co się pojawił, może służyć finansowaniu innych

5.

Część np.

środków trwałych

jest niepotrzebna,

sprzedajemy

ciężarówki, które są

niepotrzebne



kształtowanie kapitału

– zatrzymanie

zysku

wypracowanego,

tworzenie

długookresowych rezerw.

II.

Kryterium pozycji prawnej dawcy kapitału dzielimy na:

1. Własne

– finansowanie zysku, z wszelkich wkładów początkowych i późniejszych jakie

wnieśli właściciele przedsiębiorstwa ( jest to finansowanie zewnętrzne, ale z zysku to
będzie wewnętrzne). W wyniku finansowania własnego powiększa się kapitał własny.

2. Obce

– każdy rodzaj kredytu udzielonego przez bank, pożyczki udzielonej przez inne

podmioty, obligacje przemysłowe, leasing, kredyt dostawcy, kredyt odbiorcy – jeśli
odbiorca zapłaci część, zaliczkę, przedpłatę.

III.

Kryterium terminu pozyskania środków :

1. Długoterminowe

– powstaje w przedsiębiorstwie kapitał stały



każdy kapitał własny



kredyty długoterminowe

2. krótkoterminowe

- zobowiązania bieżące- ten termin określony jest przez czas, czyli do

jednego roku Zobowiązania wobec: pracowników, ZUS, podatkowe, krótkoterminowe
kredyty, pożyczki, kredyt nabywcy, dostawcy

Każde przedsiębiorstwo potrzebuje kapitałów na realizację swoich celów. Czy powinien być to tylko kapitał
własny, obcy. Głównie korzysta się z obcego kapitału, który występuje ciągle. Istnieją opinie, że nie należy
stosować kapitałów obcych, bo są ryzykowne i można doprowadzić przedsiębiorstwo do katastrofy, ale jest
to mylne, tak samo jak w drugą stronę, aby używać tylko obcych – są to błędne założenia.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE KAPITAŁU OBCEGO I WŁASNEGO

WŁASNY

– kto wnosi kapitał, staje się właścicielem i ma prawo do udziału w korzyściach i do zarządzania.

Właściciel nie ma jednak prawa do odsetek od kapitału i zwrotu kapitału.

Jak go odzyskać – są procedury:

1) właściciel może odsprzedać prawo własności

, odsprzedać przedsiębiorstwo, gdy był jedynym

właścicielem, w zależności od sytuacji przedsiębiorstwa, można odzyskać cały kapitał, lub tylko
część. Przy spółce sprzedaje się udziały – czyli nie kwota wniesiona w akcie notarialnym, też zależy
od sytuacji spółki. Najczęściej trzeba powiadomić wspólników, którzy mogą odkupić udziały, lub
zgodzić się na przyjęcie nowego wspólnika. Najprościej jest przy s.a. codziennie są wyceny takiej
spółki, więc łatwo odsprzedaż prawa własności

2) likwidacja przedsiębiorstwa

– przedsiębiorca poszczególne elementy tego przedsiębiorstwa

wyprzedaje – zwalnia pracowników, sprzedaje zapasy, produkty, środki trwałe. Można odzyskać
kapitał własny, część lub wcale

3) bankructwo

– upadłość, sąd wydaje werdykt i ustanawia odpowiednią osobę – syndyka, który

wyprzedaje majątek.

Nie można wziąć z rachunku kwoty w ramach rekompensaty za wniesiony kapitał. Kapitał własny silnie
działa na zainteresowanie rentownością.
Nie wypłacanie odsetek właścicielowi jest korzystne dla przedsiębiorstwa, bo w złej sytuacji nie powiększa
strat,

Kapitał obcy:

1) musi być w terminie zwrócony
2) ma prawo do odsetek
3) nie daje prawa głosu w decyzjach przedsiębiorstwa (wyjątkowa sytuacja – zgoda ze strony

właściciela w ramach ugody sądowej może oddać prawo rządzenia komuś innemu. Właściciel jak ma
do wyboru upadłość, a system naprawczy, czasowy prowadzony przez wierzycieli to wtedy
niechętnie, ale się na to zgadza)

4) jest uprzywilejowany w przypadku upadłości i likwidacji – w pierwszej kolejności likwidowane są

roszczenia

5) oddawany do dyspozycji na krótki lub długi okres
6) z punktu widzenia podatkowego jest korzystny – odsetki można odpisać od podatku dochodowego

Funkcje kapitału własnego i obcego:

kapitał obcy:

1) zabezpieczenie zwrotu
2) robocza funkcja kapitału obcego -

kapitał własny

1) prawo finansowe chroni, mówi, że gdy występuje strata, to najpierw jest pokrywana z kapitału

własnego.

2) Robocza funkcja kapitału własnego, ale jest zabezpieczeniem dla obcego, bo najpierw pokrywane

są straty z niego.

Kapitał

– wszystkie elementy, które występują po stronie pasywów w bilansie przedsiębiorstwa i stanowią

źródło finansowania składników majątkowych zgromadzonych w przedsiębiorstwie. Dysponowanie tym
kapitałem łączy się koniecznością ponoszenia określonych kosztów.
Koszt kapitału ma kluczowe znaczenie dla rachunku ekonomicznej efektywności inwestycji. Z tego
względu niezbędne jest umieć oszacować koszt kapitału. Ta analiza opiera się m.in. o rachunek średni
ważony koszt kapitału – nie każdy kapitał kosztuje i nie każdy tyle samo:



własny

–

wywołuje określony koszt

–

musi się wielu pośredników na to złożyć:

prospekty emisyjny,

koszty giełdy, koszty biura maklerskiego, koszt dywidendy udziałowca, prowizje, opłaty z tych powodów
kapitał własny jest najdroższy, trzeba wypracować duży zysk, bo akcjonariusze mają nieograniczone
apetyty, jednocześnie nie można go odpisać od podatku dochodowego. K

apitał w SA może być dzielony

na uprzywilejowany

– zarządem, więcej głosów, lub większe dochody czyli dla zarządzającego większe

koszty



obce

–

mogą być darmowe

, zobowiązania wobec pracowników, zus, us, dostaw odbiorców,

przedsiębiorcy starają się mieć dość dużo, oczywiście w ramach rozsądku.

DŹWIGNIA = PRZEKŁADNIA

– sposób na osiągnięcie efektu dochodowego przedsiębiorstwa opartego

o koszt stały.

W przypadku operacyjnej – o koszt stały, a dźwigni finansowej o odsetki

.

Dźwignia finansowa

polega na wykorzystywaniu obcego kapitału do poprawy rentowności kapitału

własnego, jest zatem instrumentem optymalizacji struktury kapitału.

Dźwignia jest odpowiedzią na odwieczne pytanie jak używać kapitału i którego. Można wyciągnąć wniosek,
że kapitału obcego nie powinno być więcej niż własnego, bo wtedy jest całkowicie zabezpieczony, ale tak
nie jest do końca, może być w stosunku 2:1. Dopiero nauka amerykańska sformułowała zasadę dźwigni,
proporcje najwłaściwsze są takie które dają maksymalny zysk.

Punktem optymalnym jest wtedy, gdy stopa procentowa kredytów zrówna się z rentownością
przedsiębiorstwa. Ciągle szukamy punktu optymalnego w przedsiębiorstwie.

Przykład liczbowy:

Struktura kapitału, a zasada dźwigni finansowej

Relacja

zadłużenia

%

Ogółem

aktywa

(kapitał) tys.

zł

Zadłużenie

w tys. zł

1x2

Kapitał

własny

w tys. zł

2-3

Liczba akcji
1 akcja =20,

w tys.

4:20

Stopa

procentowa

%

Koszt

odsetek w

tys. zł

3x6

1

2

3

4

5

6

7

0

200

0

200

10

0

0

10

200

20

180

9

8.5

1,7

20

200

40

160

8

9

3,6

30

200

60

140

7

10

6,0

40

200

80

120

6

11.5

9.2

50

200

100

100

5

14

14,0

60

200

120

80

4

17

20,4

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

0

0

0

Zysk przed opodatkowaniem

0

36000

72000

Podatek dochodowy 20%

0

720

14400

Zysk netto

0

28800

57600

Dywidenda uprzywilejowane

0

3600

3600

Dochód dla akcji zwykłych

0

25200

54000

Zysk E/P

0

2,52

5,4

25 200 dochód dla akcji zwykłych

2,52 = ------------

10 000 liczba akcji przy odsetkach „0” -> dane z tabelki wyżej

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

Zysk przed opodatkowaniem

Podatek dochodowy 20%

Zysk netto

Dywidenda uprzywilejowane

Dochód dla akcji zwykłe

Zysk E/P

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

Zysk przed opodatkowaniem

Podatek dochodowy 20%

Zysk netto

Dywidenda uprzywilejowane

Dochód dla akcji zwykłe

Zysk E/P

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

Zysk przed opodatkowaniem

Podatek dochodowy 20%

Zysk netto

Dywidenda uprzywilejowane

Dochód dla akcji zwykłe

Zysk E/P

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

Zysk przed opodatkowaniem

Podatek dochodowy 20%

Zysk netto

Dywidenda uprzywilejowane

Dochód dla akcji zwykłe

Zysk E/P

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

Zysk przed opodatkowaniem

Podatek dochodowy 20%

Zysk netto

Dywidenda uprzywilejowane

Dochód dla akcji zwykłe

Zysk E/P

Sprzedaż roczna

6 000 szt.

12000

18000

Zysk operacyjny

0

36000

72000

Odsetki

Zysk przed opodatkowaniem

Podatek dochodowy 20%

Zysk netto

Dywidenda uprzywilejowane

Dochód dla akcji zwykłe

Zysk E/P