1

PROBLEMY NIEDOSTOSOWANIA SPOŁECZNEGO

Prostytucja jako zjawisko wykolejenia społecznego.

PLAN PRACY

Wstęp

I. Nieprzystosowanie społeczne.

1.1.Objawy nieprzystosowania społecznego,

II. Zjawisko wykolejenia społecznego.

III. Prostytucja.

3.1. Pojęcie prostytucji.

3.2. Formy prostytucji.

3.3. Przyczyny uprawiania prostytucji.

2

3.4. Walka z prostytucją.

3.5. Program " Tada " - uliczni wychowawcy.

3.6. Prostytucja nieletnich dziewcząt.

3.7. Zagrożenie zdrowia.

IV. Prostytucja w badaniach statystycznych.

Zakończenie.

Bibliografia.

Wstęp


Objawem wykolejenia społecznego jest niekonwencjonalne zachowanie seksualne -
prostytucja. Uprawianie prostytucji nie pozostaje bez wpływu na psychikę kobiety.
Największe niebezpieczeństwo, jakie niesie prostytucja, polega na całkowitym
odhumanizowaniu życia płciowego, sprowadzeniu go do aktu fizjologicznego odartego z
wszystkich cennych i wzbogacających człowieka elementów psychologicznych ( miłości,
uczuć ).
Trudno ustalić granice prostytucji, w dobie dużej swobody seksualnej, akceptowanej przez
wiele społeczeństw. Trudno określić rozmiary zjawisk zakaz rejestrowania prostytutek - zakaz
prowadzenia statystyk na ten temat, miał na celu odejście od form " negatywnego
wyróżniania " - powód utrudnianie prostytutkom podjęcie decyzji o zmianie życia. Dlatego
dane statystyczne obecnie dotyczą prostytutek, które weszły w konflikt z prawem i zostały
zarejestrowane z powodu popełnienia jakiegoś przestępstwa.
Analiza danych świadczy jednak o stałym wzroście liczby prostytutek.
Wzrost różnego typu agencji towarzyskich oficjalnie reklamujących w prasie swe usługi
niepokoi, choć agencje działają niezgodnie z "literą prawa" prowadzą działalność jawnie i bez
ograniczeń. Niemal lawinowo powstaje coraz więcej agencji, sex-shop-ów, wytwórni filmów
pornograficznych, salonów masażu erotycznego, agencji oferujących panie do towarzystwa z
powinnością spełniania wszystkich zachcianek klientów, prywatne burdeliki dla określonych
grup zawodowych np. kierowców

3

Problemem o charakterze już międzynarodowym stał się transfer kobiet i stręczenie do
nierządu poza granicami kraju. Jest to przestępczość dobrze zorganizowana, jej organizatorzy
dopuszczają się gwałtów, uszkodzeń ciała, stosują groźby wobec kobiet. Werbowanie odbywa
się pod różnymi pretekstami
( zatrudnianie za granicą w charakterze modelek, kelnerek, barmanek, hostess itp. )
Za granicą kobiety zostają ubezwłasnowolnione , presja psychiczna, zabór paszportu, groźby,
wciągnięcie w proceder i kontrolę przez inne prostytutki.
Polskie prostytutki najczęściej werbowane są do nielegalnych domów publicznych na terenie
Niemiec, Belgii, Holandii, Austrii, Szwajcarii, Francji, a także na Bliski Wschód.
Obecnie obywatelki b. ZSRR uprawiają nierząd w TIR-ach, podrzędnych barach, w hotelach
robotniczych, w pociągach tak zwane " wagonówki ".Rezultaty rozpoznawania i ścigania tej
działalności jest wysoce niezadowalające, tym bardziej że zagrożenia związane z patologią
obyczajów będą się nadal poszerzać Coraz częściej ubóstwo, brak pracy i środków
utrzymania rodziny będzie pchać niektóre dziewczyny do uprawiania nierządu. Do
powstałych peep-shop-ów ciągnie młode dziewczęta często doprowadzają je

własne matki, traktując córki jak towar, który można sprzedać drogo a zarazem poufnie bez
wystawiania na moralny osąd własnego środowiska, "Jak dziewczyna jest zgrabna, ma ładny
biust - to niech się rozbiera, co jej szkodzi " - to wypowiedź jednej z matek polskich. Jestem
nauczycielką w szkole średniej , miałam kontakt z dziewczynami które uprawiały prostytucję
, zawsze zadawałam sobie pytanie co je do tego skłoniło, dlaczego tak młode ładne
dziewczyny wybrały właśnie taką drogę życiową ?
Dlaczego rodzice pogodzili się z takimi decyzjami ?
Wybrałam ten temat by pogłębić wiedzę, dostrzec czynniki które skłaniają młode kobiety do
podjęcia takich decyzji , zrozumieć dlaczego- znaleźć odpowiedź na bulwersujące mnie
pytania.

4

I. Nieprzystosowanie społeczne


Nieprzystosowanie społeczne pojawiło się wraz z wystąpieniem pierwszych organizacji
ludzkich, należy do tych negatywnych zjawisk które przedstawiają człowieka w relacji
obojętności lub wrogości wobec pewnych norm.
Termin nieprzystosowanie społeczne używany jest zamiennie podobnymi terminami jak "
niedostosowanie, wykolejenie społeczne " , chociaż ich zakresy pojęciowe nie pokrywają się .
Każdy z wyżej wymienionych terminów odnosi się do zachowań jednostek lub grup
społecznych . Przy czym chodzi tu o takie zachowania które są nieadekwatnymi
powtarzającymi się reakcjami jednostek na wymogi i nakazy zawarte w przypisanych im
przez system społeczny rolach - roli dziecka, kolegi, ucznia,itp.
Nieprzystosowanie społeczne wiąże się z charakterystycznym układem praw lub stanami
osobowości skłaniającymi jednostkę do reagowania w sposób niezgodny z zaleceniami
danego systemu społecznego i wymogami ról społecznych.
O. Lipkowski - Przez niedostosowanie społeczne rozumie się " zaburzenia charakterologiczne
o niejednolitych objawach, spowodowane niekorzystnymi zewnętrznymi lub wewnętrznymi
warunkami rozwoju, a wyrażające się wzmożonymi długotrwałymi trudnościami w
dostosowaniu się do normalnych warunków społecznych i w realizacji zadań życiowych danej
jednostki".
Niedostosowanie społeczne obejmuje wszystkie formy zaburzeń w zachowaniu się, które
utrudniają funkcjonowanie w społeczeństwie, czyli obejmuje wszystkie postacie zaburzeń
psychicznych.


















1.1. Objawy nieprzystosowania społecznego

5

Symptomy nieprzystosowania społecznego są obserwowalnymi zdarzeniami lub
zachowaniami sprzecznymi z uznawanymi przez społeczeństwo wzorami zachowań. W
zależności od częstości ich występowania, stopnia skumulowania oraz od ich specyfiki mogą
być traktowane jako tzw. cząstkowe wskaźniki nieprzystosowania.
1. Notoryczne kłamstwa;
2. Ucieczki (z domu lub szkoły );
3. Alkoholizowanie się ( nadużywanie alkoholu );
4. Niekonwencjonalne zachowania seksualne ( prostytucja );
5. Pasożytnictwo społeczne ( nadużywanie korzyści cudzej
pracy );
6. Nadużywanie środków odurzających i podniecających
( narkomania, toksykomania );
7. Zachowania agresywne skierowane na otoczenie zewnętrzne;
8. Zamachy samobójcze;
9. Zachowania przestępcze;
Niektórzy autorzy ( o. Lipkowski ) wymieniają także i inne kategorie zachowań lub ich cech
jako symptomatyczne dla osób nieprzystosowanych społecznie, np. nieposłuszeństwo wobec
rodziców, opiekunów, nauczycieli, lenistwo, lękliwość, zaburzenia koncentracji, cynizm,
brawura. Wymienione wyżej kategorie zachowania nie występują w izolacji, lecz łączą się w
tzw. syndromy zachowań, które są podstawą do wyodrębnienia różnych odmian
nieprzystosowania społecznego ze względu na cechy zachowań składających się na dany
syndrom.
J. Konopnicki wyróżnił pięć syndromów nieprzystosowania społecznego, są to:
1. Wrogość- powstająca na tle frustracji potrzeb emocjonalnej
zależności, na które składają się takie cechy zachowania
jak; podejrzliwość, szkodzenie innym ludziom, niszczenie
przedmiotów, awantury, bójki, gwałtowne wybuchy gniewu,
wagary.
2. Zahamowanie - powstające na podłożu uszkodzeń lub
osłabienia systemu nerwowego jednostki np. nadmierna
uległość dziecka, bierność i brak ambitnych aspiracji,
ponoszenie częstych porażek, nieśmiałość, lęk przed
ryzykiem, brak pomysłowości i inicjatywy, zamyślenie,
autyzm.
3. Niekonsekwencja - pojawia się na tle uszkodzenia układu
nerwowego, symptomy to: brak koncentracji uwagi,
nieprzemyślane i natychmiastowe reakcje , nadpobudliwość
oraz stany niezrównoważenia emocjonalnego.
4. Aspołeczność- podstawowe symptomy to: silne dążenie
do szkodzenia innym osobom, bezinteresowne okrucieństwo
brak wrażliwości moralnej, stosowanie przemocy w
stosunkach interpersonalnych.
5. Wrogość z tendencją do aspołeczności - syndrom mieszany.

Jeśli kryterium wyodrębnienia odmian nieprzystosowania społecznego jest nieadekwatność
funkcjonowania jednostki w rolach społecznych, wyrażająca się w niepełnym lub sprzecznym
z przepisami roli, funkcjonowaniu w danej roli
( lub w jej wyraźnym odrzuceniu )- to wówczas można wyróżnić:

6

1. Nieprzystosowanie do wymogów życia rodzinnego - ze
względu na rolę dziecka w rodzinie;
2. Nieprzystosowanie do wymogów w grupie rówieśniczej
- ze względu na rolę kolegi;
3. Nieprzystosowanie do wymogów szkolnych - ze względu
na rolę ucznia;
4. Nieprzystosowanie do wymogów roli zawodowej - ze
względu na rolę pracownika;
5. Nieprzystosowanie do wymogów życia małżeńskiego
- ze względu na rolę męża lub żony;
6. Nieprzystosowanie do psychospołecznych wymogów
związanych z własną płcią - ze względu na rolę płciową.
Objawy wykolejenia społecznego tym łatwiejsze są do zidentyfikowania i pogrupowania, im
częściej występują oraz im wyższy jest ich poziom skumulowania udanej jednostki w
określonym przydziale czasu.



















II Wykolejenie obyczajowe


Wykolejenie obyczajowe - gdy jednostka notorycznie łamie istniejące i obowiązujące ją
normy moralne i obyczajowe;
obejmuj następujące klasy zachowań :
- zachowania autodestrukcyjne ( nadużywanie alkoholu, środków odurzających, próby
samobójcze );
- przedwczesne rozpoczynanie życia seksualnego ( prostytucja )
- pasożytnictwo społeczne ( nieangażowanie się w naukę lub pracę przez młodzież i
dorosłych w wieku produkcyjnym

Istnieje kilka prostych czynników sprzyjających wykolejeniu społecznemu:
1 Niekorzystne warunki ekonomiczno-materialne rodziny
(nędza, ubóstwo czyli wychowanie w kulturze biedy);
2. Choroby rodziców lub ich nieobecność w wychowywaniu

7

dzieci;
3. Kontakt dziecka z podkulturą dewiacyjną;
4. Brak sukcesów szkolnych;
5. Zaburzona struktura rodziny (rozbicie rodziny, sieroctwo)
6. Stagmatyzujące oddziaływanie instytucji wykrywania,
napiętnowania i eliminowania dewiacji (policja, sąd,
zakład poprawczy);
7 Społeczna blokada aspiracji jednostki (np. brak środków
do realizacji aspiracji);
8. Zaburzona struktura osobowości, niska samoocena;
9. Niezrównaważenie emocjonalne;
10.Zaburzenia psychosomatyczne- nadpobudliwość;
11 Odtrącenie dziecka.

Z pedagogicznego punktu widzenia do najważniejszych czynników determinujących
wykolejenie społeczne dzieci i młodzieży należą czynniki związane z przebiegiem socjalizacji
dziecka w rodzinie, a zwłaszcza te zdarzenia, które prowadzą do osłabienia lub zerwania
więzi emocjonalnej dziecka z rodzicami.









III Prostytucja.

Prostytucja jest zjawiskiem społecznym . Jest elementem rzeczywistości o charakterze
patologicznym, gdyż wiążąc się z istotną dla każdego człowieka sferą seksualną, nie spełnia
jej podstawowych funkcji ograniczając się jedynie do sfery biologicznej. Kontakty z
prostytutką dają możliwość osiągnięcia odprężenia, natomiast nie zaspokajają potrzeb
psychicznych i społecznych.
Negatywne oceny moralne wywołuje również fakt, że prostytucja deprecjonuje godność
człowieka traktując go w kategoriach przedmiotu. Mimo to prostytucja istniała od wieków i
istnieć będzie niezależnie od zakazów natury prawnej jak i moralnej. Czy prostytucję można
będzie kiedykolwiek całkowicie usunąć. Społeczeństwo musi więc się z tym pogodzić i
przydzielić jej miejsce . Prostytucja nie jest karana przez prawo , karane są związane z nią
ujemne społecznie zjawiska ( sutenerstwo , stręczycielstwo ), zwłaszcza gdy zagrażają
młodzieży.

3.1. Pojęcie prostytucji.

Pojęcie prostytucji - termin „ prostytucja „ pochodzi z łacińskiego prostitutio co oznacza
nierząd uprawiany w celu osiągnięcia zysku , lub od łacińskiego prostare, co oznacza stać
przed czymś, wystawiać, ofiarowywać się na sprzedaż. Prostytucja to oddawanie do
dyspozycji swojego ciała w celu zaspokojenia seksualnego płacących klientów.

8

Większość badaczy uznaje prostytucję za zjawisko mieszczące się w ramach patologii
społecznej, doszukując się w uprawianiu nierządu cech zachowań dewiacyjnych. Podkreśla
się związki prostytucji z przestępczością, alkoholizmem i innymi zjawiskami społecznymi.
Wg M Jasińskiej prostytucja to zjawisko o skali społecznej polegające na tym, że większa lub
mniejsza liczba osób będących członkami danej społeczności uprawia proceder polegający na
świadczeniu usług seksualnych w zamian za korzyści materialne.
„ Prostytutka „ to osoba która zaspakaja potrzeby seksualne przygodnych partnerów za opłatą,
bez zaangażowania uczuciowego i w zasadzie bez wyboru.
Określenia osób uprawiających prostytucję znajdujące się w obiegu:
H i e r o d u l a m i zwano w starożytności niewolników i niewolnice świątynne w służbie
bóstwa, oprócz funkcji pełnionych przy uroczystościach kultowych pełnili oni funkcje
związane z prostytucją, np. w Koryncie prostytuowało się więcej niż 1000 hierodul kobiet.
H e t e r y w starożytnej Grecji najwyższa warstwa prostytutek – wykształcone arystokratki
wśród innych kategorii, hetery były typowymi prostytutkami świeckimi.
P u e l l a p u b l i c a w języku łacińskim dziewczyna publiczna. Do kategorii tej należały
wszystkie kobiety , które bez wyboru uprawiały kontakty seksualne , w burdelu lub
gdziekolwiek, doznając rozkoszy seksualnej lub nie.
K u r t y z n a dama dworu , kobieta lekkich obyczajów , termin „ kurtyzana „ zaczął
funkcjonować w Odrodzeniu . Kurtyzany to prostytutki spędzające życie w wielkim świecie ,
pozostające na utrzymaniu możnych kochanków.
M e t r e s y , z francuskiego maitresse, były to kochanki utrzymanki wysoko postawionych
osobistości, królów lub książąt, posiadały znaczne wpływy.
P o s t u r e – g i r l s , z angielskiego to posture – pozować , to prostytutki , które w XVIII w
specjalizowały się w obnażaniu i pokazywaniu swych wdzięków – włącznie z narządami
płciowymi – zgromadzonym w lokalu mężczyznom. Można je uznać za prekursorki
stripteaserek.
K o k o t y – staromodne określenie prostytutek „ na wysokim szczeblu „ Słowo cocotte
pochodzi z francuskiej mowy dziecięcej w XVIIIw i oznacza kurczątko , kurka.
C a l l – g i r kobiety uprawiające nowoczesny rodzaj prostytucji , „ wysoka klasa „ ( z ang.
call ) – kontakt z nimi nawiązuje się przez telefon. Ich wysoki status jest rezultatem wysokiej
opłaty.
C a l l – b o y jest to młody mężczyzna uprawiający prostytucję
G i g o l o to młody mężczyzna , płatny partner do tańca , będący na usługach kobiet . Czerpie
dochody ze stosunków ze starszymi kobietami .Są to osobnicy uprawiający prostytucję
heteroseksualną i homoseksualną.

3.2. Formy prostytucji.

P R O S T Y T U C J A H E T E R O S E K S U A L N A – świadczenie usług seksualnych
przez kobiety – mężczyznom w zamian za korzyści materialne.
P R O S T Y T U C J A B I O S E K S U A L N A świadczenie usług seksualnych osobom
obojga płci.
P R O S T Y T U C J A H O M O S E K S U A L N A – utrzymywanie stosunków seksualnych
z osobami tej samej płci:

- prostytucja męska ( pederostyczna )
- prostytucja damska ( lesbijska )

Prostytucja jest ściśle mówiąc manifestacją seksu , bowiem motywy jej uprawiania są
przeważnie nie seksualne , jest to raczej swego rodzaju handel rozgrywający się na terenie

9

seksu handel seksem jest trudny do usunięcia , gdyż wynika z różnic , między żeńską podażą
a męskim popytem.







3.3 Przyczyny uprawiania prostytucji.


PRZYCZYNY UPRAWIANIA PROSTYTUCJI – od dawnych czasów ludzi interesowało
pytanie: dlaczego skromna, ładna, czasem pochodząca z dobrego domu dziewczyna zaczyna
uprawiać prostytucję.
a. WPŁYWY ŚRODOWISKOWE

- kryzysy ekonomiczne i związana z nimi potrzeba stwarzania dodatkowych źródeł

dochodu,

- migracja większych grup ludności, wiążąca się z zerwaniem lub rozluźnieniem

dotychczasowych więzi międzyludzkich

- ruchy większych mas wojsk, rozbudowa złożonych systemów komunikacji np. floty

dalekomorskiej

- materialne ubóstwo społeczeństwa – przekształcanie w nieobyczajność.
- wpływ kapitalistycznego stylu życia – z rozwojem ekonomicznych dążeń u człowieka

następuje niszczenie istotnych wartości życia, co doprowadza do tego, że pieniądz staje
się ostateczną miarą sukcesu

- „ głód życia „ – pęd do użycia rozkoszy za wszelką cenę
- wtórny analfabetyzm, fluktuacja na rynku pracy oraz chaos w zakresie pojęć moralnych i

etycznych

- dom rodzinny : atmosfera w rodzinie, brak rodziców, rozbicie rodziny, bieda, nienawiść

do rodziców, pragnienie wczesnej samodzielności, często są to dzieci niemałżeńskie ,
ojca nałogowego alkoholika ,

- wyjście z trudnej sytuacji domowej
Badania przeprowadzone przez dwóch psychiatrów, Borelliego i Starka, wykazały
następujące przyczyny, które skłoniły dziewczęta do uprawiania prostytucji: 20% bieda i
konieczność ekonomiczna, 14% uwiedzenie przez przyjaciół lub starsze prostytutki, 8,5%
rozkosz związana z życiem seksualnym, 8% protest przeciwko rodzicom, 8% rozczarowanie
doznane ze strony ukochanego mężczyzny, 6% przymuszanie do prostytucji przez męża,
29,5% nie potrafiło określić jednoznacznej przyczyny.
CZYNNIKI BIOLOGICZNO – PSYCHOLOGICZNE
- silny temperament
- niski stopień inteligencji
- zaburzenia popędowe
- pochodzenie z konfliktowej lub rozbitej rodziny
- oziębłość seksualna
- potrzeba przygód i odmian w życiu seksualnym
- lenistwo
- upodobanie do zbytku, strojenia się i rozrzutności

10

- motywacja ryzyka, niebezpieczeństw i popełnienia czynów zakazanych cechy

patologiczne ( różnego stopnie niedorozwoju umysłowego , psychozy schizofreniczne lub
maniakalne itp )

SEKS
W miarę wzrastającego promiskuityzmu, a więc uprawiania wolnej miłości , obniża się
wartość prostytucji jako towaru, na który istniało duże zapotrzebowanie.
- skłonności do różnorodnych dewiacji seksualnych ( na pierwszy plan wysuwa się

homoseksualizm 40% prostytutek utrzymuje takie kontakty wg niektórych badań )

- oziębłość seksualna kobiet
- nadmiernie silny popęd seksualny
- przedwczesna dojrzałość płciowa uwarunkowana hormonalnie
- potrzeba odmiany, żądza przygód seksualnych

PSYCHOSEKSUALNE FUNKCJE PROSTYTUCJI
Ważna jest odpowiedz na pytanie: jaki wpływ ma wizyta mężczyzny u prostytutki na jego
osobowość .Martha Stein psychoterapeutka z Nowego Jorku przebadała 1242 klientów
prostytutek i określiła pięć psychoseksualnych funkcji :
- seksualne odprężenie – podstawowa funkcja prostytucji – po zapłaceniu stawki żadnych

zobowiązań

- pogłębienie doświadczeń seksualnych – edukacja seksualna
- więzi – identyfikacja ( ujawnienie tożsamości klienta )
- świadczenie ról emocjonalnych ( 1. wsparcie i wzmocnienie pewności siebie w sprawach

zawodowych, małżeńskich i osobistych towarzyskich oraz element kawalerskich przyjęć.

- podniesienie statusu społecznego - partnerka w biznesie, pani do towarzystwa

3.4. Walka z prostytucją.

PROHIBICJA – prostytucja jest karana przez prawo i uważana za przestępstwo ( prohibicja
nie zdała egzaminu ,szerzyła się nielegalna prostytucja , choroby przenoszone drogą płciową,
alkoholizm. )
REGLAMENTACJA – prostytucję wolno uprawiać tylko w domach publicznych pod
nadzorem służby sanitarnej i władz porządkowych.
NEOREGLAMENTACJA – uprawianie prostytucji bez skoszarowania ale pod nadzorem
służb sanitarnych i porządkowych ( każda prostytutka musi posiadać książeczkę kontrolną ).
ABOLICJONIZM – przeciwdziałanie nie samej prostytucji lecz przyczynom skłaniającym
kobiety do jej uprawiania oraz jej skutkom.



3.6. Prostytucja nieletnich dziewcząt.

Dziewczęta niechętnie mówią o swoich doświadczeniach seksualnych. Swoje odczucia i
opinie wyrażają w sposób pośredni np. opowiadają o fikcyjnych koleżankach - prostytutkach
lub mówią o tym podczas badań metodami projekcyjnymi. Około 90% badanych dziewcząt
mówi o życiu seksualnym jako czymś oderwanym od uczucia, traktowane jest ono w
kategoriach wysiłku fizycznego. Dokonując opisów dziewczęta używają wielu
wulgaryzmów. Inaczej zachowują się rozmawiając z koleżankami. Bogate doświadczenia
seksualne traktowane są jako element nobilitujący, nadający wyższą rangę w społeczności.
Nie znalazła potwierdzenia teza, iż większość nieletnich uprawiających nierząd to osoby
upośledzone umysłowo. W grupie dziewcząt w PMOW w Kwidzynie ( jest to placówka dla

11

dziewcząt upośledzonych umysłowo) tylko 16,7% trudniło się nierządem. W literaturze
polskiej badaniem wpływu czynników biologicznych i psychosocjalnych na wybór drogi
życiowej, polegającej na uprawianiu prostytucji, zajmowała się J. Pabian.
Z przedstawionych analiz wynika, że powodem uprawiania prostytucji jest najczęściej
wczesna inicjacja seksualna ( przed 17 rokiem życia ), brak zainteresowania nauką, bierna
postawa wobec pracy, prymitywizm umysłowy i powierzchowność myślenia.
Stwierdzono spaczenie popędu seksualnego polegającego na obojętnym traktowaniu
partnerów i na łatwości korzystania z perwersyjnych technik seksualnych oraz
nieprzeżywaniu orgazmu. Miało to związek z nieprawidłowym rozwojem osobowości i
niekorzystnymi wpływami środowiska. Osoba wychowująca się w atmosferze pozbawionej
miłości jest narażona na fiksację emocjonalną , niezdolność do przeżywania uczuć i bardzo
podatna na " realizowanie popędu w prostytucji ". Odrębny problem stanowią nadużycia
seksualne , na które narażone były prostytutki w okresie dzieciństwa. Badania
przeprowadzone wykazały, iż odsetek napastowanych seksualnie dziewcząt jest bardzo
pokaźny . Negatywne doświadczenia wywołujące uczucie upokorzenia, wstydu i bezsilności
mogą stanowić przyczynę prostytuowania się. Istotnym elementem jest wpływ grupy
rówieśniczej, nacisk kolegów zwłaszcza z grup patologicznych. Współcześnie panuje
tendencja do wieloczynnikowego ujmowania zjawisk, w tym - także prostytucji. Niewątpliwe
znaczenie mają więc czynniki ekonomiczne, sytuacja rodzinna dziewczyny oraz jej
predyspozycje osobowościowe. Rola poszczególnych czynników jest różna u

poszczególnych osób, stąd wynika konieczność indywidualnego ich traktowania. W nowej
rzeczywistości ustrojowej w Polsce prostytucja staje się pokusą dla młodych dziewcząt, które
postrzegają swoją sytuację życiową jako beznadziejną. Perspektywa dostatniego życia często
osłabia opory natury moralnej i zagłusza świadomość negatywnych następstw wynikających
z wyboru drogi życiowej opartej na uprawianiu nierządu.


3.7. Zagrożenia dla kobiet uprawiających prostytucję.

Prostytucja niesie liczne zagrożenia , zarówno dla prostytutek jak i ich rodzin, głównie
dzieci, a także skutki o charakterze społecznym. Wśród zagrożeń jednostkowych należy
wymienić:
- Zagrożenie zdrowia fizycznego i psychicznego;
- Zagrożenie zakażenia chorobą weneryczną;
- Możliwość zakażenia wirusem HIV;
- Szczególne narażenie na chorobę alkoholową;
- Możliwość zajścia w niepożądaną ciążę;
- Uzależnienia od narkotyków;
- Niebezpieczeństwo związane z dewiacjami i agresywnymi zachowaniami
niektórych klientów.

Badania wykazały , w grupie prostytutek działających na terenie Warszawy
30% było alkoholiczkami, nieletnie prostytutki uzależnione od alkoholu 78%
70,4% pali papierosy, 25% zażywa narkotyki.
Coraz częściej u nieletnich prostytutek stwierdza się depresje, próby samobójcze i choroby
psychiczne.
Uprawianie prostytucji przez kobietę dotyka również jej najbliższych, zwłaszcza dzieci. Nie
dbają one bowiem o swoje zdrowie, prowadzą bardzo niekorzystny tryb życia. Wśród

12

prostytutek które urodziły swoje dzieci przedwcześnie, 33% nie korzystało z opieki lekarskiej
w czasie ciąży.
W grupie kobiet 14 - 20 lat, które były w ciąży, stwierdzono: rzeżączkę u 15%, kiłę u 6%,
opryszczkę u 6%, zatrucie ciążowe u 2%, zatrucie toksyczne organizmu u 28% , nadciśnienie
u 15%, poród przedwczesny u 22%.
Wymienione problemy występujące w czasie ciąży i porodu nie pozostawały bez wpływu na
stan zdrowia noworodków . 30% dzieci prostytutek miało zaburzenia neurologiczne, 14,5%
urodziło się z niższą niż przeciętna waga ciała.
Negatywne konsekwencje nierządu ponoszą również rodzice prostytutki i jej rodzeństwo. W
wielu przypadkach skazani są na izolację społeczną.
Prostytucja jest źródłem rozprzestrzeniania się czynników, które degradują społeczeństwo;
chorób wenerycznych, AIDS, alkoholizmu, przestępczości.
najniebezpieczniejszą konsekwencją prostytucji jest odhumanizowanie życia płciowego.






IV Prostytucja w badaniach statystycznych.

Badania przeprowadzono wśród kobiet uprawiających prostytucję na terenie Bydgoszczy.
Zbiorowość liczyła 104 prostytutki trudniące się nierządem zawodowo:
Wiek badanych
17 - 19 lat 11 prostytutek

10,6%

20 - 22 lata

31 prostytutek

29,8%

23 - 25 lat 25 prostytutek

24,0%

26 - 28 lat 13 prostytutek

12,5%

29 - 31 lat 24 prostytutki

23,1%

Pochodzenie społeczne

liczba

inteligenckie

19

robotnicze i chłopskie 85
Wykształcenie

liczba

podstawowe

27

zawodowe

48

średnie i wyższe

29

Rodzaj ukończonej szkoły
podstawowa

22

przyzakładowa

5

zawodowa

48

technikum

9

liceum

12

pomaturalna

2

wyższa

6

Stan cywilny - wszystkie stanu wolnego, w tym 92,7% panien oraz 7,7% rozwiedzionych

Czynniki sytuacyjne
Struktura rodzin

liczba

rodziny pełne

77

rodziny niepełne- na skutek śmierci rodzica

16

13

rodziny niepełne na skutek rozwodu, separacji.

11

Sytuacja wewnątrzrodzinna prostytutek

liczba

oboje rodzice

64

tylko jedno z rodziców

16

z matką i ojczymem - ojcem i macochą

14

okresowo lub stale u krewnych lub placówka owych.

10

Liczba dzieci w rodzinie prostytutek
jedynaczki

14

2 - 3

76

4 - 5

14

Wykształcenie rodziców

ojciec

matka

podstawowe

12

36

zawodowe

59

33

średnie

15

26

wyższe

17

8

Sytuacja materialna

liczba

bardzo dobra

5

dobra

30

przeciętna

17

zła

42

Zjawisko nadużywania alkoholu w rodzinach badanych
rodzina w której nie nadużywa się alkoholu

58

nadużywa ojciec

21

nadużywa matka

5

oboje rodzice

8

rodzeństwo

12

Zjawisko przestępczości

liczba

rodziny, w których nie popełniono przestępstw

60

popełnili przestępstwo

44

Rodzaj orzeczonej kary
pobyt w zakładzie lub poprawczaku

37

kara grzywny lub w zawieszeniu

7

Pożycie rodziców
harmonijne

48

przeciętne

21

złe

35

Częstotliwość występowania konfliktów między rodzicami
częste

40

sporadyczne

16

prawie nigdy nie występowały

48

Stosunek emocjonalny rodziców do badanych
przyjazny

47

obojętny

47

wrogi

10

Stosunek prostytutek do rodziców
pozytywny do obojga

34

pozytywny do jednego z rodziców

24

brak kontaktu

46

Atmosfera wychowawcza w środowisku
przyjazna

49

14

obojętna

20

konfliktowa

19

demoralizująca

16

Model wychowania

liczba

styl opiekuńczy

14

styl autokratyczny

20

styl laissez-faire

70

Reakcje rodziców na przewinienia
kary fizyczne

42

rozmowa i upomnienie

4

zakazy i ograniczenia

24

znęcanie się fizyczne

5

pobłażanie

59

inne ( krzyk, wymówki)

16

Opóźnienia szkolne prostytutek
nieopóźnione

73

opóźnione

31

Trudności szkolne
nauka nie sprawiała trudności

49

kłopoty sprawiały niektóre przedmioty

23

nauka sprawiała duże trudności

32

Stosunek nauczycieli do badanych
była lubiana

26

była nielubiana

51

lubiana przez niektórych nauczycieli

27

Symptomy społecznego wykolejenia
wagary

53

ucieczki z domu

36

przynależność do subkultur

14

picie alkoholu

65

palenie papierosów

82

Wiek uświadomienia seksualnego
przed 10 rokiem życia

5

11 - 12 lat

24

13 - 14 lat

41

15 - 16 lat

25

17 i więcej lat

9

Źródła informacji z jakich czerpały wiedzę o życiu seksualnym
rodzina

27

koleżanki

63

szkoła

20

partner seksualny

36

literatura

47

Doświadczenia seksualne badanych z dzieciństwa
molestowanie seksualne

43

zabawy o charakterze seksualnym

39

gwałt

6

15

brak doświadczeń seksualnych

16

Wiek inicjacji seksualnej
przed 13 rokiem życia

15

14 - 15 lat

62

16 - 17 lat

16

18 - 19 lat i więcej

11

Ocena emocjonalna pierwszego kontaktu seksualnego
przeżycia przykre

14

przeżycia przyjemne

85

stosunek obojętny

5

Charakter przeżyć
satysfakcja

82

ból

30

wstręt

5

niechęć

10

Charakter pierwszego kontaktu seksualnego
kontakt seksualny z wyboru

55

kontakt seksualny przypadkowy

49

Zmiany partnerów seksualnych
częste zmiany partnerów

76

sporadyczne zmiany partnerów

28

Aktywność zawodowa
podjęły pracę zawodową

64

nie podjęły pracy zarobkowej

40

Powody uprawiania nierządu
powód ekonomiczny

86

chęć zmiany środowiska

27

perspektywa ciekawszego lepszego życia

33

niedosyt seksualny

17

liczne , urozmaicone kontakty z mężczyznami

16

namowa koleżanki

11

przymus ze strony rodziny

4

brak pracy

31

1. Prostytucja nie jest zjawiskiem jednolitym i jako taka podlega wewnętrznym podziałom, o
których decyduje najczęściej;
- wygląd zewnętrzny prostytutki;
- ogólny poziom intelektualny;
- kultura osobista;
- kategoria lokali w których nawiązywane są kontakty z klientami;
- umiejętności zawodowe.
Analizując środowisko prostytutek można stwierdzić ,że generalnie w rodzinach tych
występuje więcej zjawisk wskazujących na dysfunkcjonalność do społeczeństwa jak i w
relacjach do członków rodziny.
Reasumując można stwierdzić, że zawierające się w sytuacji rodzinnej czynniki, które
wpływać mogą na wykolejenie się nieletnich dziewcząt, a w konsekwencji na wybór drogi
życiowej polegającej na uprawianiu prostytucji tkwią w:
- w strukturze wewnątrzrodzinnej;
- niskim poziomie uzyskanego przez rodziców wykształcenia i braku
kwalifikacji zawodowych , co wpływa na niższy standard życia i pozycję
społeczną;

16

- zachowaniach patologicznych manifestowanych przez rodziców i członków
rodzin;
- złej z punktu widzenia wychowawczego atmosferze niezaspokajającej
potrzeby miłości i bezpieczeństwa u dzieci i przyczyniającej się do
manifestowania przez nie zachowań aspołecznych;
- złym pożyciu rodziców, objawiającym się częstymi konfliktami i
demoralizującym zachowaniem;
- obojętnym, a niekiedy i wrogim stosunku emocjonalnym rodziców wobec
dzieci;
- brak bliskich i przyjaznych więzi uczuciowych w stosunku do rodziców;
- stosowanie nieprawidłowych z punktu widzenia pedagogicznego środków,
wychowawczych , zbyt surowych lub zbyt pobłażliwych.
- nadużywanie alkoholu przez rodziców i członków rodziny;
- przestępczość członków rodziny;
Niepowodzeń szkolnych nie wolno utożsamiać z procesem wykolejenia ,
niemniej mogą one stanowić przyczynę pojawienia się trudności wychowawczych i zaburzeń
zachowania, aż do zachowań patologicznych włącznie. Niepowodzenia szkolne powodują
poczucie krzywdy i niezaspokojonych aspiracji, mogą być przyczyną konfliktów z
nauczycielami i rówieśnikami. Skłaniają młodzież do poszukiwania rekompensaty w
zachowaniach i działaniach społecznie nieaprobowanych, które mogłyby podnieść autorytet
wśród rówieśników.
Powody uprawiania prostytucji w opiniach prostytutek są różnorodne, stwierdzić można ,iż
wybór drogi życiowej w uprawianiu nierządu głownie umożliwia im dostęp do luksusowych
dóbr materialnych, otwiera możliwość zawierania interesujących znajomości i zapewnia
zaspokojenie potrzeb seksualnych oraz własnej próżności.

STRĘCZYCIELSTWO – SUTENERSTWO - KUPLERSTWO
Stręczycielstwo – nakłanianie innej osoby do uprawiania prostytucji
Sutenerstwo przejawia się w czerpaniu korzyści z cudzego nierządu..
Sutener często jest kochankiem prostytutki żyjącym z jej zarobków.
Kuplerstwo przejawia się w ułatwianiu cudzego nierządu w celu osiągnięcia korzyści
majątkowych

PROSTYTUCJA DZIECIĘCA - ważnym źródłem prostytucji dziecięcej jest
stręczycielstwo i handel dziewczętami. Nieletnie uprawiają prostytucję nie w wyniku
własnych decyzji , lecz dlatego , że zostały do niej przyuczone , namówione lub też spotkały
kogoś kto je zmusił do stosunków
w seksualnych z obcymi i starszymi ludźmi




CAŁOKSZTAŁT DOŚWIADCZEŃ historycznych przemawia za koniecznością akceptacji
lub tolerancji faktu istnienia prostytucji, koniecznością przyjęcia do wiadomości , że
prostytucja istnieje. Oddziaływania jeśli mają być racjonalne ,winny zmierzać do tego , aby :
1. Opracować metody przeciwdziałające uprawianiu prostytucji przez osoby, które są do tego
zmuszane przez okoliczności. 2. Osoby uprawiające prostytucję otoczyć opieką sanitarną –
higieniczną. 3. Znieść znamię infamii ciążące nad prostytutkami i przywrócić im godność. (

17

obecnie związki prostytutek walczą , o legalizację zawodu ) 4. Zapewnić warunki życia w
społeczeństwie tym osobom , które chcą porzucić uprawianie prostytucji.




















Z a ko ń c z e n i e


W P o l s c e p r o s t yt u c j a n i e j e s t k a r a l n a ; p r a w o i n g e r u j e j e d y n i e w t e d y,
g d y n i e r z ą d u p r a w i a o s o b a n i e l e t n i a . P r o s t yt u c j a t r a k t o w a n a j e s t w t e d y
ja k o p r z e ja w d e mo r a l iz a c j i; p o c ią g a t o u mie s z c z e n ie n ie le t n ie j
p r o st yt u t k i w p la c ó w c e o p ie k u ń c z o - w yc ho w a w c z e j lu b
r e so c ja l iz a c y j n e j. P r o b le m r e so c ja l iz a c j i k o b ie t u p r a w ia ją c yc h
p r o st yt u c ję na l e ż y d o je d n e g o z na jt r u d n ie js z yc h . N a sk u t e c z no ść
w p ł yw a w ie le c z yn n ik ó w, m ię d z y in n y m i st o p ie ń " z a a w a n so w a n ia "
z a w o d o w e g o p r o st yt u t k i, b a r d z o w a ż n y je st p o t e m p r o b le m
z a t r u d n ie n ia p r o st yt u t k i , c z ę st o br a k t y m k o b ie t o m k w a l i f ik a c j i
z a w o d o w yc h M yś lę , ż e n a jw a ż n ie js z ą r o lę p r z e c iw d z ia ła n ia sz e r z e n ia
s ię t e g o p r o c e d e r u ( o be c n ie mó w i s ię ż e w P o lsc e u p r a w ia g o o k o ło 1 4
t ys ię c y k o b ie t ) je st p o t r z e ba o b s e r w a c j i i u ja w n ia n ia śr o d o w isk
p a t o g e n n yc h , w mo me n c ie g d y p o mo c im o k a z a na b ę d z ie je s z c z e
s k u t e c z n a , a n e g a t y w n e w p ł y w y n i e z a w a ż ą n a p r o c e s i e w y c h o w a n i a
d z i e c k a .
N a s z c z e g ó ln ą u w a g ę z a s łu g u je śr o d o w is k o sz k o ln e , t o je g o d z ia ła n ie
je st w a ż n e w p r o c e s ie so c ja l iz a c j i d z ie c k a . Ka ż d e u c h yb ie n ie mo ż e
p r z yn ie ś ć n ie o d w r a c a ln y s k u t e k , d la t e g o t a k w a ż n e je st b y n a u c z yc ie l
k o c h a ł d z ie c i i b y ł p e d a g o g ie m z w ybo r u i z a m i ło w a n ia . Wa ż n y m
c z yn n ik ie m je st t a k ż e p r o b le m o św ia t y se k su a ln e j, st w ie r d z o no , ż e
w p ł yw n a k s z t a łt o w a n ie s ię o r ie nt a c j i ż yc io w e j, p o le g a ją c e j n a
a k c e p t o w a n iu c z e r p a n ia z ys k ó w z u p r a w ia n e j p r z e z s ie b ie p r o st yt u c j i,
je st b a r d z o w c z e s ne i c z ę st o p r z yp a d k o w e p o d e jmo w a n ie ż yc ia
se k su a ln e g o . K sz t a łt o w a n ie k u lt u r y s e k su a ln e j w in n o r o z p o c z yn a ć s ię
n a t yle w c z e ś n ie , b y w n a t u r a ln y sp o só b z a sp o k o iło c ie k a w o ść d z ie c i i

18

m ło d z ie ż y i b y u o d p o r n i ło je n a t e o d d z ia ł yw a n ia , k t ó r e w yp a c z a ć
mo g ą p ó ź n ie js z y k sz t a łt ż yc ia e r o t yc z n e g o . N ie sp o só b p o m in ą ć br a k ó w
z z a k r e s u w ie d z y se k su a ln e j O t ó ż b y z l ik w id o w a ć t e lu k i p o t r z e b n e są
o d p o w ie d n ie p r o g r a m y e d u k a c y jn e . M y ś lę , ż e o be c n ie c o ś d rg n ę ło w
p r o g r a mie d la sz k ó ł " w yc ho w a n ie d o ż yc ia w r o d z in ie " . P r o g r a m
w z b o g a c o n y o u s t a l e n i a z z a k r e s u m e d y c y n y, p r a w a , b io l o g i i i d o t e g o
r e a l iz o w a n y p r z e z o d p o w ie d n io p r z yg o t o w a n ą k a d r ę p e d a g o g ic z ną ,
mo ż e w p r z ys z ło ś c i d a ć w y m ie r ne su k c e s y . P r a c u ją c w ie le la t w sz k o le
mo g ę st w ie r d z ić , ż e z a n ie d ba n ia w t e j d z ie d z in ie b y ł y o g r o mn e
O be c n ie o bs e r w u ję ja k b y d u ż ą p o p r a w ę st a nu r z e c z y, N o w y p r o g r a m
w ie d z y s e k su a ln e j, p r z y ję t y z o st a ł p r z e z m ło d z ie ż i ic h r o d z ic ó w . W
sz k o le w k t ó r e j p r a c u ję je st sk r z ę t n ie w d r a ż a n y p r z e z k o le ż a n k i k t ó r e
u z ys k a ł y w ie d z ę i p r z yg o t o w a n ie d o je g o w d r o ż e n ia . S łu c ha ją c o p in i i
u c z n ió w , mo g ę st w ie r d z ić , ż e c o r a z w ię c e j u c z n ió w u c z ę sz c z a na
z a ję c ia t w ie r d z ą c , ż e są c ie k a w e i w c i e k a w y sp o só b ,
n i e k o n w e n c jo n a l n y p r o w a d z o n e .
R e a su mu ją c na le ż y p o d k r e ś l ić , ż e p o r a d n ic t w o o s ią g n ie c e l je ś l i
d z ia ła n ia n ie b ę d ą p o w ie r z c ho w n e , n ie z n iw e lu ją w a r u nk ó w, k t ó r e
t w o r z ą z u p r a w ia n ia p r o st yt u c j i t a k d o br z e p ła t ne g o z a ję c ia , ż e
k o r z yśc i ma t e r ia ln e g r a t yf ik u ją n a w e t u t r a t ę po z yc j i sp o łe c z n e j.

19

B i b l i o g r a f i a

M . Z i e m s k a , R o d z i n a i o s o b o w o ś ć , Wa r s z a w a 1 9 7 5 r
M . K o w a l c z y k - J a m n i c k a , S p o ł e c z n o - k u lt u r o w e u w a r u n k o w a n i a
p r o s t yt u c j i w P o l s c e , B y d g o s z c z 1 9 9 8 r
K. S ła w ik , P a t o lo g ie w I I I R z e c z p o sp o l it e j, Ka t o w ic e 1 9 9 4 r.
W. Ja s i ń s k a , P r o c e s sp o łe c z ne g o w yk o le je n ia m ło d o c ia n yc h , Wa r sz a w a
1 9 6 7 r.
K. S z c z u t o w sk a , P s yc ho sp o łe c z ne p r o b le m y n ie d o st o so w a n ia
sp o łe c z ne g o , B yd g o sz c z 1 9 9 3 r.
K. P o sp is z y l, E . Ża bc z yń s k a , P s yc ho lo g ia d z ie c k a n ie d o st o so w a n e g o
sp o łe c z n ie , Wa r sz a w a 1 9 8 5 r.
M ie s ię c z n ik ME N , P r o b le m y o p ie k u ń c z o w yc ho w a w c z e ,
g r u d z i e ń 1 9 9 4 r, a r t yk u ł , J . M o c z y d ł o w s k a , P r o s t yt u c j a n i e l e t n i c h
d z ie w c z ą t .
ma r z e c 1 9 9 6 r, J. Mo c z yd ło w sk a , Wyb r a ne a sp e k t y p r o st yt u c j i.