- 1 -

P

OLITECHNIKA

W

ROCŁAWSKA

W

YDZIAŁ BUDOWNICTWA

I

NSTYTUT

G

EOTECHNIKI I

H

YDROLOGII

L

Ą

DOWEGO I

W

ODNEGO

Z

AKŁAD

M

ECHANIKI

G

RUNTÓW

S

PRAWOZDANIE Z

M

ECHANIKI

G

RUNTÓW

:

A

NALIZA MAKROSKOPOWA

Prowadzący:

Wykonała :

dr M. Hawrysz

Magdalena Skiba

Rok akademicki 2008/2009

Rok II, sem.IV

- 2 -

Analiza makroskopowa

Analiza makroskopowa gruntów ma na celu określenie rodzaju gruntu, jego stanu, barwy,
wilgotności i zawartości CaCO

3

.

• Ustalenie spoistości gruntów przeprowadza się po wyschnięciu do stanu powietrzno-
suchego. Jeśli grunt tworzy zwarte grudki klasyfikujemy go jako grunt spoisty, jeżeli stanowi
niezwiązane grudki i rozpada się przy nacisku palcem klasyfikujemy go jako grunt niespoisty

• Rodzaj gruntów niespoistych określa się na podstawie wielkości i zawartości ziaren
poszczególnych frakcji, ustalonych oceną makroskopową. Można też wzrokowo ocenić
procentową zawartość frakcji z różnych odległości. Przyjmuje się, iż z odległości 3 m
możemy zauważyć ziarna piasku grubego, z 1 m - średniego, a z 30 cm - drobnego.

Rodzaj gruntów spoistych można wyznaczyć za pomocą:
-próby wałeczkowania polegająca na ręcznym wałeczkowaniu kulki uformowanej z próbki
gruntu i obserwacji skutków tego działania. Próba ta pozwala określić spoistość gruntu.

obserwacja:

rodzaj gruntu:

-

kulka rozpłaszcza się

mało spoisty

grunt nie daje się wałeczkować

-

wałeczek rozwarstwia się

podłużnie

mało spoisty

-

przez cały czas wałeczkowania

powierzchnia gruntu nie ma

ś

rednio spoisty

połysku; wałeczek pęka poprzecznie

-

wałeczek początkowo bez połysku

pod koniec wałeczkowania z połyskiem zwięzło spoisty

pęka poprzecznie

-

kulka i wałeczek od początku z połyskiem bardzo spoisty

-próby rozcierania gruntu w wodzie - próbkę gruntu należy rozcierać między dwoma palcami
zanurzonymi w wodzie. Podczas rozcierania drobne cząstki są wymywane przez wodę, a
pomiędzy palcami pozostają ziarna piasku. Dzięki temu możemy w przybliżeniu określić
zawartość frakcji piaskowej w próbce.

• Określenie barwy dokonuje się na podstawie obserwacji na przełomie bryły gruntu o
naturalnej wilgotności.

• Zawartość CaCO3 określa się działając na grunt 10% roztworem kwasu solnego (HCl) i
obserwacji przebiegu reakcji chemicznej.

reakcja gruntu

zawartość CaCO3

brak reakcji

bezwapnisty

lekko się pieni

wapnisty

intensywnie pieni się

silnie wapnisty

- 3 -

Przebieg ćwiczenia

Na zajęciach laboratoryjnych, które obejmowały analizę makroskopową gruntów wykonano
kolejno:

określenie nazwy gruntu niespoistego (obserwacja i oszacowanie uziarnienia)

określenie nazwy gruntu spoistego (próba wałeczkowania i rozcierania)
określenie pozostałych parametrów gruntu spoistego (wilgotność, barwa i zawartość
CaCO

3

)

Wyniki

Grunt niespoisty.

Grunt drobnoziarnisty . Po zaobserwowaniu wielkości i ilości frakcji określiłam

frakcję główną jako ił z domieszką piasku drobnego. Grunt ma barwę jasnożółtą. Nie reaguje
z 10% HCl, barwa i zapach nie wskazują na zawartość części organicznych. Na sucho grunt
jest gładki, rozcierany w wodzie przypomina w dotyku mydło.

Na podstawie powyższych wyników grunt określiłam jako ił piaszczysty

Sa

Cl .

Grunt spoisty.

Grunt spoisty. Podczas wałeczkowania pęka poprzecznie, pozostaje matowy do końca

wałeczkowania, co świadczy o obecności iłu max.20%. Podczas próby rozcierania w wodzie
wyczuwalna szorstkość, świadcząca o obecności drobnych ziaren piasku, w dotyku
przypomina mydło, co potwierdza obecność iłu.
W stanie suchym grunt rozwarstwia się przy wałeczkowaniu, jednak można z niego ponownie
utworzyć kulkę – grunt określam jako zwarty.
Badany grunt ma barwę szarobrązową. Ze względu na dość intensywny zapach oraz ciemną
barwę potwierdzam zawartość części organicznych.
Podczas przerzucania próbki oraz jej naciskania, dla określenia dylatancji, nie
zaobserwowałam efektu ‘pocenia się’ gruntu, na powierzchni próbki nie pojawiła się woda,
co wskazuje na obecność iłu. Nie zachodzi reakcja z HCl – grunt jest bezwapnisty.

Badany grunt określiłem jako glinę pylastą

SaCl

Si.

Wnioski

Badania makroskopowe są nieskomplikowane oraz do ich wykonania nie są potrzebne
specjalistyczne przyrządy niestety wyniki uzyskane dzięki tym metodą są mało dokładne.
Na podstawie badań określiłam rodzaj, nazwę, stan, barwę i wilgotność gruntu oraz obecność
węglanu wapnia. Badane przeze mnie próbki to: glina pylasta oraz ił piaszczysty.