XIII XIX wiek Polska i sąsiedzi


REWOLUCJA PRZEMYSŁOWA W ANGLII : - przejście z ręcznego wytwarzania
manufakturowego, cechowego na wytwarzanie maszynowe, zmechanizowane.
Przyczyny rewolucji :
Anglia monarchią parlamentarną (wpływ na rządy ma burżuazja),
dobrze rozwinięta gospodarczo, Anglia czerpie zyski z kolonii, (napływają
surowce i pieniądze),
Anglia była królową mórz, miała zapewniony rynek zbytu.
Pierwsze wynalazki :
(Jednostką napędową była siła mięśni, później siła zwierząt ,a później siły
przyrody).
maszyna parowa : (Jeans Watt)
skonstruował pierwszą maszynę parową
(przemiana energii cieplnej na mechaniczną),
maszyna przędzalnicza (napęd wodny) : (Ryszard Arkraid 1767 r.) zastępowała
pracę 33 kobiet,
maszyna przędzalnicza (napęd parowy) : (Edmund Kartraid 1785 r.),
węgiel drzewny zastąpiono węglem kamiennym,
(Abraham Derby 1735 r.) wymyślił technologię wytopu surówki.
Rewolucja prz. dotknęła prz. lekki :
wymagało to mniej skomplikowanych maszyn, mniejsze inwestycje (mniejsze
ryzyko), zapewniony rynek zbytu.
Skutki rewolucji przemysłowej :
wzrost produkcji, Anglia stała się potęgą (gospodarczą, handlową,
kolonialną, morską i finansową) świata, pojawienie się wielu wynalazków,
szybko rosną miasta, rozwój bankowości (banków), zalew świata towarami
angielskimi, rewolucja agrarna w rolnictwie, powstawały duże gospodarstwa
rolne, które produkowały na sprzedaż, zamiast trójpolówki wprowadzono
płodozmian.


OŚWIECENIE
Oświecenie to ruch intelektualny wieku XVIII polegający na krytyce ustalonych
poglądów i postaw popierających potęgę ludzkiego umysłu, (dewiza ośw.
miej
odwagę posługiwać się rozumem).
Kierunki filozoficzne :
KRYTYCYZM
(mieć stosunek krytyczny) aktywny stosunek intelektu wobec rzeczywistości i
samego siebie,
RACJONALIZM
(łac.
rozum), głównym środkiem poznanie świata jest rozum. To co da się objąć
rozumem to jest to prawdziwe i rzeczywiste (twórcą jest Rene Dekartez tzw.
KARTEZJUSZ), (cogito ergo sum
myślę więc jestem).
RACJONALIZM
(łac.
empeira
doświadczenie), (Jon Locke) najważniejsze w poznaniu jest
doświadczenie,
RELIGIA NATURALNA
Główne myśli filozofów angielskich dążących do stworzenia religii uniwersalnej,
wszystkich ludzi.
Deizm
zachowywał wiarę w Boga, ale odrzucano ingerencję Boga w sprawy
ludzkie,
Ateiści
Boga nie ma (odrzucenie Boga) świat powstał z materii.
Ideał człowieka oświecenia :
człowiek wykształcony, błyskotliwy, kosmopolita, znający języki (przeważnie
francuski), należący do salonów literackich, klubów itp.

W oświeceniu krytykowano feudalizm, szczególnie przywileje stanowe, sprzeczne
ze zdrowym rozsądkiem i prawami natury.

WZROST ZNACZENIA SĄSIADÓW POLSKICH
AUSTIA, ROSJA, PRUSY : ROSJA
Reformy
polityczne : zamiast dumy bojarskiej
Senat Rządzący od siebie uzależniony,
uprzywilejowana pozycja szlachty, (1721) Piotr I przyjmuje tytuł imperatora.
Gospodarka : polityka merkantylistyczna, nowa stolica (Petersburg), rozwój
handlu zagranicznego, rozwój przemysłu ciężkiego, eksport zboża. Armia i flota
: 200 tyś. Armia, najsilniejsza flota na morzu, armia ludowa, bardzo dobrze
wykształcona, system awansów, tworzono szkoły wojskowe, akademie morskie.
Nauka i oświata : dla mężczyzn przymus szkolnictwa, wyższe szkoły : wojskowe,
prawnicze, inżynierskie, medyczne, nowy uproszczony alfabet (grażdanka),
pierwsza rosyjska gazeta. Religia : Car zniósł patriarchat, sam staną na czele
kościoła prawosławnego. Obyczaje : Obowiązek noszenia niemieckich ubrań oraz
zgolenie brody. Upowszechnienie kalendarza juliańskiego.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Poeci staropolscy Poezja Polska XIII XV wiek
Poeci staropolscy Poezja Polska XIII XV wiek
Poeci staropolscy Poezja Polska XIII XV wiek
Antologia Poezja polska XIII XV wiek
Poezja polska XIII XV wiek
13 XIX wiek
XIX wiek Bum fałszerstw
Historia literatury notatki xix wiek
Polska ziemie XII XIII w
Poeci staropolscy Poezja polska XIII XV wieku

więcej podobnych podstron