STUDIA INŻYNIERSKIE
KIERUNEK: BUDOWNICTWO
Wykłady z przedmiotu:
Nawierzchnie drogowe i technologia robót
drogowych
Temat:
Podbudowy nawierzchni drogowych
Dr inż. Piotr Zieliński
Politechnika Krakowska
Katedra Budowy Dróg i Inżynierii Ruchu
Rok akademicki 2011/2012
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Zakres technologii stosowanych w podbudowach
wð Podbudowy z kruszyw stabilizowanych mechanicznie (wg PN-
S-06102) lub z mieszanek niezwiÄ…zanych wg WT-4
wð Podbudowy z tÅ‚ucznia kamiennego
wð Podbudowy z kruszyw stabilizowanych spoiwami
wð Podbudowy z chudego betonu
wð Podbudowy z mieszanek mineralno-asfaltowych
wð Podbudowy z recyklingu (np. mieszanki mineralno-
cementowo-emulsyjne  MCE).
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Stan normalizacji w zakresie technologii
podbudów z kruszyw niezwiązanych spoiwem
wð PN-S 06102:1997 - Drogi Samochodowe. Podbudowy z kruszyw
stabilizowanych mechanicznie  norma ma status  aktualna ale z
uwagi na wydanie wymagań technicznych WT-4, nie jest już
stosowana do dróg krajowych.
wð PN-EN 13242  Kruszywa do niezwiÄ…zanych i zwiÄ…zanych
hydraulicznie materiałów stosowanych w obiektach budowlanych i
budownictwie drogowym
wð EN 13285  Mieszanki niezwiÄ…zane - Specyfikacja (norma
uznaniowa w języku angielskim)
wð WT -4 Wymagania techniczne. Mieszanki niezwiÄ…zane do dróg
krajowych, GDDKIA, 2010 (zalecane do stosowania na drogach
krajowych).
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Podbudowa z kruszywa stabilizowanego
mechanicznie
wð Stabilizacja mechaniczna - proces technologiczny,
polegający na odpowiednim zagęszczeniu w optymalnej
wilgotności kruszywa o właściwie dobranym uziarnieniu.
wð Krzywa uziarnienia kruszywa powinna być ciÄ…gÅ‚a i nie
może przebiegać od dolnej krzywej granicznej
uziarnienia do górnej krzywej granicznej uziarnienia na
sąsiednich sitach. Wymiar największego ziarna kruszywa
nie może przekraczać 2/3 grubości warstwy układanej
jednorazowo.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Krzywe graniczne uziarnienia dla stabilizacji mechanicznej
1-2 kruszywo na podbudowÄ™ zasadniczÄ… lub podbudowÄ™ jednowarstwowÄ…
1-3 kruszywo na podbudowÄ™ pomocniczÄ…
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Materiały do stabilizacji mechanicznej
wð Kruszywa naturalnego niekruszone: mieszanka piasku,
mieszanki i/lub żwiru, ew. z dodatkiem kruszywa łamanego,
spełniająca wymagania specyfikacji.
wð Kruszywa naturalne Å‚amane: kruszywo uzyskane w wyniku
przekruszenia surowca skalnego lub kamieni narzutowych i
otoczaków albo ziarn żwiru większych od 8 mm.
wð żużel wielkopiecowy kawaÅ‚kowy z przeróbki wolno ostudzonego
żużla hutniczego (kruszywo powinno być jednorodne bez
zanieczyszczeń obcych i bez domieszek spieków metalicznych).
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Zastosowanie kruszyw niezwiÄ…zanych wg WT-4
wð Mieszanki kruszyw do podÅ‚oża ulepszonego  0/8, 0/11.2, 0/16, 0/22.4,
0/31.5, 0/45, 0/63 [mm]
wð Mieszanki kruszyw do podbudowy pomocniczej  0/31.5, 0/45, 0/63 [mm]
wð Mieszanki kruszyw do podbudowy zasadniczej - 0/31.5, 0/45, 0/63 [mm]
wð Mieszanki kruszyw do nawierzchni niezwiÄ…zanych - 0/8, 0/11.2, 0/16,
0/22.4, 0/31.5, 0/45*, 0/63* [mm]
* tylko w przypadku przykrycia warstwy kruszywa powierzchniowym
utrwaleniem
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Porównanie krzywych uziarnienia 0,31/5mm dla podbudowy
zasadniczej wg PN oraz WT-4
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Widok warstwy ulepszonego podłoża w technologii
stabilizacji mechanicznej
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wymagania dla uziarnienia kruszywa do
stabilizacji mechanicznej:
d60
1. wskaz
nik różnorodności uziarnienia U = , który wg zaleceń
d10
polskich powinien spełniać wymaganie U>5, wg zaleceń
niemieckich U>7
2. francuski wskaz
nik krzywizny uziarnienia, który wg opinii
doświadczonych europejskich drogowców charakteryzuje
(d30 )2
zagęszczalność w bardziej miarodajny sposób: C= .
d60 d10
Wskaz
nik ten powinien spełniać wymaganie C>1.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Sprzęt do stabilizacji mechanicznej
wð mieszarki do wytwarzania mieszanki kruszyw, wyposażone w
urządzenia dozujące wodę. Mieszarki powinny zapewnić
wytworzenie jednorodnej mieszanki o wilgotności optymalnej,
wð równiarki albo ukÅ‚adarki do rozkÅ‚adania mieszanki,
wð walce ogumionych i stalowe wibracyjne lub statycznych do
zagęszczania. W miejscach trudno dostępnych powinny być
stosowane zagęszczarki płytowe, ubijaki mechaniczne lub małe
walce wibracyjne.
wð Polewaczki do regulacji wilgotnoÅ›ci warstwy podczas
zagęszczania
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wytwarzanie mieszanek kruszywa
stabilizowanego mechanicznie
Mieszankę kruszywa o ściśle określonym uziarnieniu i
wilgotności optymalnej należy wytwarzać w mieszarkach
gwarantujÄ…cych otrzymanie jednorodnej mieszanki.
Ze względu na konieczność zapewnienia jednorodności nie
dopuszcza siÄ™ wytwarzania mieszanki przez mieszanie
poszczególnych frakcji na drodze.
Mieszanka po wyprodukowaniu powinna być od razu
transportowana na miejsce wbudowania w taki sposób, aby nie
uległa rozsegregowaniu i wysychaniu.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wbudowanie i zagęszczenie warstwy (1)
Mieszanka kruszywa powinna być rozkładana w warstwie o
jednakowej grubości, takiej, aby jej ostateczna grubość po
zagęszczeniu była równa grubości projektowanej. Grubość
pojedynczo układanej warstwy nie może przekraczać 20 cm po
zagęszczeniu.
Warstwa podbudowy powinna być rozłożona w sposób
zapewniający osiągnięcie wymaganych spadków i rzędnych
wysokościowych. Jeżeli podbudowa składa się z więcej niż jednej
warstwy kruszywa, to każda warstwa powinna być wyprofilowana
i zagęszczona z zachowaniem wymaganych spadków i rzędnych
wysokościowych.
Rozpoczęcie budowy każdej następnej warstwy może nastąpić po
odbiorze poprzedniej warstwy przez Inżyniera.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wbudowanie i zagęszczenie warstwy (2)
wð Wilgotność mieszanki kruszywa podczas zagÄ™szczania powinna
odpowiadać wilgotności optymalnej, określonej według próby
Proctora, zgodnie z PN-B-04481 [1] (metoda II).
wð MateriaÅ‚ nadmiernie nawilgocony, powinien zostać osuszony przez
mieszanie i napowietrzanie.
wð Jeżeli wilgotność mieszanki kruszywa jest niższa od optymalnej o
20% jej wartości, mieszanka powinna być zwilżona określoną
ilością wody i równomiernie wymieszana.
wð W przypadku, gdy wilgotność mieszanki kruszywa jest wyższa od
optymalnej o 10% jej wartości, mieszankę należy osuszyć.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Ocena zagęszczenia
wð KontrolÄ™ zagÄ™szczenia należy oprzeć na metodzie obciążeÅ„
płytowych, wg BN-64/8931-02 i nie rzadziej niż raz na 5000 m2,
lub według zaleceń Inżyniera.
wð ZagÄ™szczenie podbudowy stabilizowanej mechanicznie należy
uznać za prawidłowe, gdy stosunek wtórnego modułu E2 do
pierwotnego modułu odkształcenia E1 jest nie większy od 2,2 dla
każdej warstwy konstrukcyjnej podbudowy.
E2/E1 2,2
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Zagęszczanie warstwy kruszywa o ciągłym
uziarnieniu walcem stalowym
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Zagęszczanie warstwy kruszywa o ciągłym
uziarnieniu walcem ogumionym
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Zwilżanie warstwy celem zapewnienia
wilgotności optymalnej
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Badania podbudowy stabilizowanej mechanicznie
Lp. Wyszczególnienie Minimalna częstotliwość pomiarów
badań i pomiarów
1 Szerokość podbudowy 10 razy na 1 km
2 Równość podłużna w sposób ciągły planografem albo co 20 m łatą na każdym
pasie ruchu
3 Równość poprzeczna 10 razy na 1 km
4 Spadki poprzeczne*) 10 razy na 1 km
5 Rzędne wysokościowe co 100 m
6 Ukształtowanie osi w co 100 m
planie*)
7 Grubość podbudowy Podczas budowy: w 3 punktach na każdej działce roboczej,
lecz nie rzadziej niż raz na 400 m2
Przed odbiorem: w 3 punktach, lecz nie rzadziej niż raz na
2000 m2
8 Nośność podbudowy: co najmniej w dwóch przekrojach na każde 1000 m
- moduł odkształcenia co najmniej w 20 punktach na każde 1000 m
- ugięcie sprężyste
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Nośność podbudowy stabilizowanej
mechanicznie
Podbudowa
Wymagane cechy podbudowy
z kruszywa
Wskaz
nik Maksymalne ugięcie Minimalny moduł odkształ-
o wskaz
niku
zagęszczenia sprężyste pod kołem, cenia mierzony płytą o średnicy
wnoÅ› nie
IS nie mm 30 cm, MPa
mniejszym
mniejszy niż 40 kN 50 kN od pierwszego od drugiego
niż, %
obciążenia E1 obciążenia E2
60 1,0 1,40 1,60 60 120
80 1,0 1,25 1,40 80 140
120 1,03 1,10 1,20 100 180
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Podbudowa z tłucznia - materiały
Materiałami stosowanymi przy wykonywaniu podbudowy z tłucznia, wg
PN-S-96023 sÄ…:
wð kruszywo Å‚amane zwykÅ‚e: tÅ‚uczeÅ„ i kliniec, wg PN-B-11112,
wð woda do skropienia podczas waÅ‚owania i klinowania.
Do wykonania podbudowy należy użyć następujące rodzaje kruszywa,
według PN-B-11112:
wð tÅ‚uczeÅ„ od 31,5 mm do 63 mm,
wð kliniec od 20 mm do 31,5 mm,
wð kruszywo do klinowania - kliniec od 4 mm do 20 mm.
Inżynier może dopuścić do wykonania podbudowy inne rodzaje
kruszywa, wybrane spośród wymienionych w PN-S-96023, dla których
wymagania zostaną określone w SST.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Sprzęt do wykonania podbudowy z tłucznia
wð równiarki lub ukÅ‚adarki kruszywa do rozkÅ‚adania tÅ‚ucznia i kliÅ„ca,
wð rozsypywarki kruszywa do rozÅ‚ożenia kliÅ„ca,
wð walce statyczne gÅ‚adkie do zagÄ™szczania kruszywa grubego,
wð walce wibracyjne lub wibracyjne zagÄ™szczarki pÅ‚ytowe do
klinowania kruszywa grubego klińcem,
wð szczotki mechaniczne do usuniÄ™cia nadmiaru kliÅ„ca,
wð walce ogumione lub stalowe gÅ‚adkie do koÅ„cowego dogÄ™szczenia,
wð przewoz
ne zbiorniki do wody, zaopatrzone w urzÄ…dzenia do
rozpryskiwania wody.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Technologia wykonania podbudowy tłuczniowej
wð RozÅ‚ożenie tÅ‚ucznia w warstwie o jednakowej gruboÅ›ci, a nastÄ™pnie
przywałowanie dwoma przejściami walca statycznego, gładkiego o
nacisku jednostkowym nie mniejszym niż 30 kN/m.
wð RozÅ‚ożenie kruszywa drobnego, w celu zaklinowania warstwy. Do
zagęszczania należy użyć walca wibracyjnego o nacisku jednostkowym
co najmniej 18 kN/m, albo płytową zagęszczarką wibracyjną o nacisku
jednostkowym co najmniej 16 kN/m2.
wð Po zagÄ™szczeniu caÅ‚y nadmiar kruszywa drobnego należy usunąć z
podbudowy szczotkami tak, aby ziarna kruszywa grubego wystawały nad
powierzchniÄ™ od 3 do 6 mm.
wð NastÄ™pnie warstwa powinna być przywaÅ‚owana walcem statycznym
gładkim o nacisku jednostkowym nie mniejszym niż 50 kN/m, albo
walcem ogumionym w celu dogęszczenia kruszywa poluzowanego w
czasie szczotkowania.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Podbudowa z chudego betonu
wð Podbudowa z chudego betonu - jedna lub dwie warstwy zagÄ™szczonej
mieszanki betonowej, która po osiągnięciu wytrzymałości na ściskanie
nie mniejszej niż 6 MPa i nie większej niż 9 MPa, stanowi fragment
nośnej części nawierzchni drogowej.
wð Chudy beton - materiaÅ‚ budowlany powstaÅ‚y przez wymieszanie
mieszanki kruszyw z cementem w ilości od 5% do 7% w stosunku do
kruszywa lecz nie przekraczającej 130 kg/m3 oraz optymalną ilością
wody, który po zakończeniu procesu wiązania osiąga wytrzymałość na
ściskanie R28 w granicach od 6 do 9 MPa.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Sprzęt do wykonania podbudowy z chudego
betonu
wð wytwórnia stacjonarna lub mobilna do wytwarzania chudej mieszanki
betonowej. Wytwórnia powinna być wyposażona w urządzenia do
wagowego dozowania wszystkich składników, gwarantujące następujące
tolerancje dozowania, wyrażone w stosunku do masy poszczególnych
składników: kruszywo 3%, cement 0,5%, woda 2%. Inżynier może
dopuścić objętościowe dozowanie wody,
wð przewoz
ne zbiorniki na wodÄ™,
wð ukÅ‚adarki albo równiarki do rozkÅ‚adania chudej mieszanki betonowej,
wð walce wibracyjne lub statyczne do zagÄ™szczania lub pÅ‚yty wibracyjne,
wð zagÄ™szczarki pÅ‚ytowe, ubijaki mechaniczne lub maÅ‚e walce
wibracyjne do zagęszczania w miejscach trudno dostępnych.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Przykładowe krzywe graniczne do projektowania
mieszanki chudego betonu
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wymagania dla mieszanki chudego betonu
Lp. Właściwości Wymagania Badania według
1 Wytrzymałość na ściskanie od 3,5 do 5,5 PN-B-06250
po 7 dniach, MPa [10]
2 Wytrzymałość na ściskanie od 6,0 do 9,0 PN-B-06250
po 28 dniach, MPa [10]
3 Nasiąkliwość, % m/m, nie 9 PN-B-06250
więcej niż: [10]
4 Mrozoodporność, 20 PN-B-06250
zmniejszenie wytrzymałości, [10]
%, nie więcej niż:
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wytwarzanie mieszanki chudego betonu
wð MieszankÄ™ chudego betonu o Å›ciÅ›le okreÅ›lonym skÅ‚adzie zawartym
w recepcie laboratoryjnej należy wytwarzać w mieszarkach
zapewniających ciągłość produkcji i gwarantujących otrzymanie
jednorodnej mieszanki.
wð SkÅ‚adniki mieszanki chudego betonu powinny być dozowane
wagowo zgodnie z normÄ… PN-S-96013:1997.
wð Mieszanka po wyprodukowaniu powinna być od razu
transportowana na miejsce wbudowania, w sposób zabezpieczony
przed segregacjÄ… i nadmiernym wysychaniem.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wbudowanie mieszanki chudego betonu (1)
wð UkÅ‚adanie podbudowy z chudego betonu należy wykonywać
układarkami mechanicznymi, poruszającymi się po prowadnicach.
wð Przy ukÅ‚adaniu chudej mieszanki betonowej za pomocÄ… równiarek
konieczne jest stosowanie prowadnic. Wbudowanie za pomocÄ…
równiarek bez stosowania prowadnic, może odbywać się tylko w
wyjątkowych wypadkach, określonych w SST i za zgodą
Inżyniera.
wð Podbudowy z chudego betonu wykonuje siÄ™ w jednej warstwie o
grubości od 10 do 20 cm, po zagęszczeniu. Gdy wymagana jest
większa grubość, to do układania drugiej warstwy można
przystąpić po odbiorze jej przez Inżyniera.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wbudowanie mieszanki chudego betonu (2)
wð Natychmiast po rozÅ‚ożeniu i wyprofilowaniu mieszanki należy
rozpocząć jej zagęszczanie. Powierzchnia zagęszczonej warstwy
powinna mieć prawidłowy przekrój poprzeczny i jednolity wygląd.
wð ZagÄ™szczanie należy kontynuować do osiÄ…gniÄ™cia wskaz
nika
zagęszczenia nie mniejszego niż 0,98 maksymalnego zagęszczenia
określonego według normalnej próby Proctora zgodnie z PN-B-
04481: 1988, (duży cylinder metoda II). Zagęszczenie powinno
być zakończone przed rozpoczęciem czasu wiązania cementu.
wð Wilgotność mieszanki chudego betonu podczas zagÄ™szczania
powinna być równa wilgotności optymalnej z tolerancją + 10% i -
20% jej wartości.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Spoiny robocze
wð Wykonawca powinien tak organizować roboty, aby unikać
podłużnych spoin roboczych, poprzez wykonanie podbudowy na
całej szerokości koryta.
wð Jeżeli w dolnej warstwie podbudowy wystÄ™pujÄ… spoiny robocze, to
spoiny w górnej warstwie podbudowy powinny być względem nich
przesunięte o co najmniej 30 cm dla spoiny podłużnej i 1 m dla
spoiny poprzecznej.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Nacinanie szczelin
W początkowej fazie twardnienia betonu zaleca się wycięcie szczelin
pozornych na głębokość około 1/3 jej grubości.
Szerokość naciętych szczelin pozornych powinna wynosić od 3 do 5 mm.
Szczeliny te należy wyciąć tak, aby cała powierzchnia podbudowy była
podzielona na kwadratowe lub prostokątne płyty. Stosunek długości płyt do
ich szerokości powinien być nie większy niż od 1,5 do 1,0.
W przypadku przekroczenia górnej granicy R7 i spodziewanego
przekroczenia R28, wycięcie szczelin pozornych jest konieczne.
Alternatywnie można ułożyć na podbudowie warstwę antyspękaniową w
postaci:
wð membrany z polimeroasfaltu,
wð geowłókniny o odpowiedniej gÄ™stoÅ›ci, wytrzymaÅ‚oÅ›ci, gruboÅ›ci i
współczynniku wodoprzepuszczalności poziomej i pionowej,
wð warstwy kruszywa od 8 do 12 cm o odpowiednio dobranym uziarnieniu.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Pielęgnacja podbudowy z chudego betonu
Podbudowa z chudego betonu powinna być natychmiast po zagęszczeniu
poddana pielęgnacji według jednego z następujących sposobów:
wð skropienie preparatem pielÄ™gnacyjnym, w iloÅ›ci ustalonej w SST,
wð przykrycie na okres 7 do 10 dni nieprzepuszczalnÄ… foliÄ… z tworzywa
sztucznego, ułożoną na zakład co najmniej 30 cm i zabezpieczoną przed
zerwaniem z powierzchni podbudowy przez wiatr,
wð przykrycie matami lub włókninami i spryskiwanie wodÄ… przez okres 7 do
10 dni,
wð przykrycie warstwÄ… piasku i utrzymanie jej w stanie wilgotnym przez
okres 7 do 10 dni.
Stosowanie innych środków do pielęgnacji podbudowy wymaga
każdorazowej zgody Inżyniera.
Nie należy dopuszczać żadnego ruchu pojazdów i maszyn po podbudowie w
okresie 7 do 10 dni pielęgnacji, a po tym czasie ewentualny ruch budowlany
może odbywać się wyłącznie za zgodą Inżyniera.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Podbudowy z recyklingu - materiały
wð Destrukt asfaltowy (ang. Reclaimed asphalt pavement RAP)
stosowany w formie granulatu do produkcji MMA na gorÄ…co
(recykling na gorÄ…co) lub jako destrukt do recyklingu na zimno czy
też do utwardzania poboczy, dróg dojazdowych itp.
wð Destrukt betonowy (ang. Reclaimed concrete pavement RCP)
stosowany do podbudów nawierzchni, jako kruszywo do chudego
betonu czy też jak kruszywo do dolnej części płyty betonowej w
nawierzchni betonowej
wð MateriaÅ‚y podbudowy nawierzchni (ang. Reclaimed base and
subbase) - stosowany jako materiał do wykonani ulepszonego
podłoża, podbudów nawierzchni lub do utwardzania poboczy
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Destrukt bitumiczny po sfrezowaniu nawierzchni
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
KORZYÅšCI ZE STOSOWANIA DESTRUKTU
1) Ekonomiczne:
wð tani, gdyż starÄ… nawierzchniÄ™ trzeba rozebrać,
wð dostÄ™pny na miejscu.
2) Ekologiczne:
wð energooszczÄ™dny  ogranicza energochÅ‚onne procesy wytwarzania
nowych materiałów,
wð brak odpadów przy renowacji zniszczonych nawierzchni a co za
tym idzie konieczności zajmowania terenu na składowanie.
3) Techniczne:
wð MateriaÅ‚ speÅ‚niajÄ…cy wymagania wytrzymaÅ‚oÅ›ci i trwaÅ‚oÅ›ci
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
METODY WYKONANIA RECYKLINGU
NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH
1) Recykling powierzchniowy (na gorÄ…co)
wð Termoprofilowanie
wð Remiksing
wð Remiksing plus
2) Recykling głęboki (na zimno)
wð Na miejscu (in situ)
wð W wytwórni (in place)
3) Recykling w otaczarkach (na gorÄ…co)
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
ASPEKTY TECHNOLOGICZNE WPA
YWAJ
CE NA
ZASTOSOWANIE RECYKLINGU GA

BOKIEGO:
1. Konieczność przebudowy mająca związek ze wzrostem ruchu pojazdów
ciężkich i ze zwiększeniem ich nacisków, co prowadzi do wzrostu obciążenia
nawierzchni
2. Konieczność zwiększenia wytrzymałości nawierzchni bez zwiększania jej
grubości
3. Usunięcie odkształceń trwałych (kolein)
4. Możliwość dokonania naprawy podbudowy
5. Usunięcie pojedynczych i siatkowych spękań nawierzchni, które są objawem
starzenia się lepiszczy asfaltowych, jak również niedowymiarowania
nawierzchni albo złej jakości mieszanek mineralno-asfaltowych, jak również
skutków działania wody i mrozu
6. Usunięcie tzw. spękań odbitych w nowej warstwie ścieralnej, indukowanych w
warstwie sztywnej podbudowy
7. Realizacja robót bez wyłączania całego obiektu z eksploatacji (możliwość
naprawy tylko jednego pasa ruchu na jezdniach wielopasowych)
8. Korekta składu istniejącej mieszanki mineralno-bitumicznej
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Recykling na miejscu (in situ)
Zalety Ograniczenia
Niskie koszty transportu i Szerokość limitowana szerokością
wykonania recyklera
Szybkość wykonania Urządzenia obce w nawierzchni, płytkie
uzbrojenie podziemne
Duża wydajność duża niejednorodność przetwarzanej
konstrukcji
Możliwość kilkukrotnego Głębokość recyklingu limitowana
mieszania możliwościami recyklera
Uzależnienie od warunków
atmosferycznych
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Recykling w wytwórni (in place)
Zalety Ograniczenia
Kontrola dodawanych materiałów oraz Wyższe koszty transportu
gotowej mieszanki (jakość mieszania) i robót
Możliwość kontroli podłoża pod układaną Niższa wydajność
warstwÄ…
Dowolna szerokość układanej warstwy
Dowolna grubość układanej warstwy, przy
grubych warstwach można układać w
kilku przejściach
Mniejsze uzależnienie od warunków
atmosferycznych
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
TECHNOLOGIA MIESZANEK MINERALNO-
CEMENTOWO-EMULSYJNYCH (MMCE)
MMCE jest mieszanką o ciągłym uziarnieniu wykonaną metodą recyklingu na
zimno, zawierającą następujące składniki:
wð Destrukt z frezowania nawierzchni asfaltowej (może być również destrukt z
podbudowy zwiÄ…zanej spoiwem oraz kruszywo z istniejÄ…cej podbudowy),
rozdrobniony do 31,5 mm lub do 63,0 mm, jeżeli frezowana warstwa zawierała
tłuczeń
wð Kruszywo doziarniajÄ…ce (naturalne kruszone lub niekruszone [tylko dla KR1-2],
żużel wielkopiecowy kawałkowy lub stalowniczy) o uziarnieniu maksymalnie
do 31,5 mm
wð Kationowa emulsja asfaltowa wolnorozpadowa lub nadstabilna (C 60 B5 R lub
C60 B6 R) w ilości 3,0 - 5,5 %
wð Cement portlandzki CEM I klasy 32,5 lub 42,5 w iloÅ›ci 1,5  4,0% dla destruktu
asfaltowego i maksymalnie do 7% dla destruktu smołowego
wð Woda dla zapewnienia wilgotnoÅ›ci optymalnej mieszanki wg Proctora
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
BADANIA PRZED RECYKLINGIEM
Badania powinny być wykonane na próbkach wywierconych z
istniejącej nawierzchni łącznie z materiałem pobranym z podłoża w
ilości zależnej od jednorodności nawierzchni. Dla każdej pobranej
próbki należy określić:
wð rodzaj i grupÄ™ noÅ›noÅ›ci podÅ‚oża,
wð grubość i rodzaj warstw konstrukcyjnych starej nawierzchni,
wð materiaÅ‚ tworzÄ…cy poszczególne warstwy,
wð zawartość starego lepiszcza bitumicznego w warstwach
bitumicznych.
Zaleca się pobieranie próbek ze starej nawierzchni w postaci
destruktu w wyniku wykonania próbnego frezowania.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
PROJEKTOWANIE UZIARNIENIA MMCE
Krzywe graniczne uziarnienia dla KR 3-6
wð A-B - obszar uziarnienia standardowego,
wð A-C - dopuszczalny obszar uziarnienia w przypadku recyklowania istniejÄ…cej
nawierzchni z warstwą tłuczniową
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
PROJEKTOWANIE SKA
ADU MMCE - ZALECENIA
1) Zawartość asfaltu, łącznie z asfaltem wytrąconym z emulsji dla dróg wszystkich
kategorii ruchu powinna być nie większa niż :
wð w mieszance od 0 do 31,5mm  6,0 % m/m,
wð w mieszance od 0 do 63,0mm  5,5 % m/m.
2) Zawartość emulsji asfaltowej powinna wynosić 3,0 - 5,5 %
3) Zawartość cementu powinna wynosić:
wð 1,5  4,0 % dla destruktu asfaltowego
wð Maksymalnie do 7% dla destruktu smoÅ‚owego
Ze względu na sztywność uzyskanej warstwy korzystne jest stosowanie
dodatku cementu do 3%, w przeciwnym wypadku należy zaprojektować
warstwę antyspękaniową jak dla podbudowy sztywnej.
4) Dodatek wody wynika z warunku zapewnienia mieszance MMCE wilgotności
optymalnej przy zagęszczaniu
5) Ilość koniecznego doziarnienia kruszywem wynika z potrzeby zapewnienia
wymaganego uziarnienia mieszanki destruktu z kruszywem oraz
nieprzekroczenia sumarycznej zawartości asfaltu (starego w destrukcie oraz
nowego w emulsji).
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
WYMAGANIA DLA MIESZANEK MMCE
Lp. Właściwości KR1 - KR2 KR3 -KR6
Stabilność wg Marshalla w temp. 60o C, próbek
1
zagęszczonych i pielęgnowanych wg metody I lub II, od 4,0 do 20,0 od 8,0 do 20,0
kN
Odkształcenie wg Marshalla w temp. 60o C, próbek
2
zagęszczonych i pielęgnowanych wg metody I lub II, od 1,0 do 3,5 od 1,0 do 3,5
mm
Wolna przestrzeń w próbkach Marshalla
3
zagęszczonych i pielęgnowanych wg:
metody I , % v/v od 9,0 do 16,0 od 9,0 do 16,0
metody II , % v/v od 5,0 do 12,0 od 5,0 do 12,0
Minimlana grubość warstwy technologicznej, cm, z
4
mieszanek o uziarnieniu :
0/12,8 mm, 0/16 mm 6,0 -
0/20 mm, 0/25mm, 0/31,5mm 10,0 10,0
0/63 mm 15,0 15,0
Wskaz
nik zagęszczenia warstwy , % 98 98
5
Wolna przestrzeń w warstwie , % v/v od 7,0 do 18,0 od 7,0 do 18,0
6
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
TYPOWE KONSTRUKCJE NAWIERZCHNI
Z PODBUDOW
Z MMCE
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
WYKONANIE PODBUDOWY Z MMCE METOD
IN SITU
1) Należy sfrezować starą nawierzchnię i wyprofilować powierzchnię
2) Na starej nawierzchni należy rozłożyć równomiernie kruszywo
doziarniające (o ile wynika to z ustaleń w recepcie) i cement. Cement
można podawać również w postaci zawiesiny z wodą bezpośrednio na
bęben maszyny frezująco-mieszającej, jeżeli konstrukcja maszyny na to
pozwala.
3) Wymieszanie destruktu z frezowania z kruszywem doziarniajÄ…cym,
cementem, emulsją asfaltową i wodą przy użyciu recyklera. Emulsja
dozowana jest za pomocÄ… automatycznego systemu sterowania
samobieżnej maszyny frezująco-mieszającej.
4) Zagęszczania podbudowy walcami przy wilgotności optymalnej, do
uzyskania wskaz
nika zagęszczenia minimum 98%. Rodzaj i kolejność
użytego sprzętu zagęszczającego oraz ilość przejść sprzętu
zagęszczającego powinna być ustalone na odcinku próbnym.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Rozdrabnianie nawierzchni przed recyklingiem
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wstępne wyprofilowanie do zadanych spadków
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Doziarnianie destruktu kruszywem
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Rozsypanie cementu ze sprawdzeniem
dozowania na tacy
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wymieszanie recyklerem destruktu z kruszywem
doziarniajÄ…cym, cementem i emulsjÄ…
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wstępne zagęszczenie i wyprofilowanie warstwy,
a następnie zagęszczenie ostateczne przy użyciu walców
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
WYKONANIE PODBUDOWY Z MMCE METOD
IN PLACE
1. Frezowanie nawierzchni istniejÄ…cej i odwiezienie destruktu do miejsca
ustawienie wytwórni do MMCE
2. Wytworzenie mieszanki MCE w wytwórni z destruktu z frezowania
nawierzchni, kruszywa doziarniajÄ…cego, cementu, emulsji i wody
3. Transport mieszanki MCE na budowę samochodem samowyładowczym
4. Ułożenie mieszanki MCE przy użyciu układarki na odpowiednio
przygotowanym podłożu (wyprofilowane i zagęszczone)
5. Zagęszczania podbudowy walcami przy wilgotności optymalnej, do
uzyskania wskaz
nika zagęszczenia minimum 98%. Rodzaj i kolejność
użytego sprzętu zagęszczającego oraz ilość przejść sprzętu
zagęszczającego powinna być ustalone na odcinku próbnym.
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wytwórnia do produkcji mieszanek MCE
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wbudowanie i zagęszczenie mieszanki MCE
wyprodukowanej w wytwórni
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
PIEL
GNACJA PODBUDOWY Z MMCE
wð Podbudowa nie wymaga pielÄ™gnacji gdy temperatura przy sÅ‚onecznej
pogodzie nie przekracza 28o C. Jeżeli ten warunek nie jest spełniony, to
po dwóch dniach od wykonania podbudowy, należy skrapiać ją wodą
przez 7 dni. Na wykonanej podbudowie jest dozwolony tylko ruch
pojazdów roboczych z prędkością ograniczoną do 30 km/h, z zakazem
wykonywania gwałtownych manewrów.
wð Na wykonanej podbudowie po upÅ‚ywie 7 dni może być ukÅ‚adana
następna warstwa wg technologii na gorąco. Przed ułożeniem warstwy,
podbudowę należy skropić asfaltem upłynnionym AUN 250/400 lub
asfaltem drogowym 160/220 bÄ…dz
emulsjÄ… asfaltowÄ… szybkorozpadowÄ….
wð Podbudowa z mieszanki MCE powinna być przykryta nastÄ™pnÄ… warstwÄ…
nawierzchni przed okresem zimowym
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education
Wykonanie nowych warstw bitumicznych
na podbudowie z MMCE
Project  The development of the didactic potential of Cracow University of Technology in the range of modern construction is co-financed by the European Union within the
confines of the European Social Fund and realized under surveillance of Ministry of Science and Higher Education