Prof. dr hab. inż. Wojciech Feluch
Szkoła Główna Służby Pożarniczej
Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Cywilnego
Zagrożenia powodziowe w sytuacji zmian klimatu
" Pojęcie powodzi: jednoznaczne utożsamianie powodzi z wezbraniem powodującym
straty materialne i ludzkie stanowi ważny element w rozumieniu zagrożenia i procesu
decyzyjnego w zarzÄ…dzaniu kryzysowym.
" Klasyfikacja wezbrań i powodzi w aspekcie przyczynowym: w sytuacji zmian
klimatu istniejąca klasyfikacja wezbrań i powodzi umożliwia kompleksowe
analizowanie zagrożeń powodziowych na podstawie spodziewanych zmian dynamiki
przyczynowo-skutkowej.
" Zmiany klimatu i możliwe implikacje powodziowe:
Obserwacje hydrologiczno-meteorologiczne wskazujÄ… na:
1. zmiany temperaturowe; wzrost średniej temperatury przypowierzchniowej o
ok. 0.6ÚC/150lat
2. zmniejszenie na półkuli północnej zasięgu pokrywy śnieżnej o ok. 10% przy
jednoczesnym kurczeniu siÄ™ okresu zamarzania rzek i jezior o ok. 2 tygodnie
3. zmniejszenie się grubości lodu morskiego o ok. 40% w ciągu 40 lat (z 3.1 m
do 1.8m); zasięg lodu zmniejsza się o 3%/10lat
4. wzrost poziomu oceanu o 10-20 cm w 20-stym wieku spowodowany głównie
wzrostem temperatury
5. wzrost stężenia gazów cieplarnianych; koncentracja CO2 w ciągu 150 lat
wzrosła o 31% i jest największa od 420 tys.lat
Możliwe są dwa alternatywne warianty zmian klimatu:
1. stały trend ocieplenia klimatu na Ziemi prowadzący do topnienia pokrywy
lodowej na biegunach, podnoszenie poziomu mórz, zwiększająca się dynamika
cyklu hydrologicznego; w Polsce susze i zwiększone ryzyko wezbrań i
powodzi,
2. ocieplenie klimatu a następnie ochłodzenie wg scenariusza Pentagonu i
zwiększona liczba głównie powodzi zatorowych i roztopowych.
" Możliwości ochrony przeciwpowodziowej w warunkach zmieniającego się
klimatu: istotne jest doskonalenie wszystkich aspektów zarządzania kryzysowego
związanych z bezpiecznym odprowadzaniem wielkich wód, zmniejszaniem fali
powodziowej oraz ograniczaniem strat powodziowych; na szczególną uwagę
zasługuje perfekcyjne udoskonalenie procedur związanych z możliwością stosowania
zalewów sterowanych jako skutecznej metody reagowania na nadchodzącą falę
powodziowÄ….