1

„Nie zawsze język chce powiedzieć, ucho usłyszeć, ręka napisać to,

o czym pomyśli głowa”

(Ćwiczenia usprawniające umiejętności czytania, pisania i słuchania dla dyslektyków i nie tylko

Ćwiczenia te kształcą percepcję wzrokową koncentrację uwagi, logiczne myślenie, pamięć wzrokową.

Służą także rozwijaniu percepcji wzrokowej i orientacji czasowo-przestrzennej)

1. Należy znaleźć przynajmniej 5 wyrazów, które zawierają podane sylaby(sylaby mogą być na

początku lub w środku wyrazu):

ŻA

ŻE

ŻU

ŻY

ŻO

2. Ułożyć zdanie, w którym każdy wyraz będzie zaczynał się na wybraną przez ucznia sylabę (np. na

„żą”).

3. Ułożyć zdanie, w którym każdy następny wyraz będzie się rozpoczynać kolejną literą alfabetu

(najciekawsze są zdania od A do Z).

4. Ułożyć jak najwięcej nowych słów od podanych wyrazów np.

• MAKULATURA

• KONSTANTYNOPOL
• NEAPOLITAŃCZYK

5. Wpisać wyrazy do właściwej kolumny (wyrazy w przypadkowej kolejności odczytuje nauczyciel,

dla ułatwienia może czytać tylko słowa z wybranych kolumn)

BR – RB

GR – RG

brat

torba

gra

margaryna

broda

farba

gramatyka skarga

obraz

Barbara

gromada

organy

srebro

rabarbar

fotograf

warga

brama

zagroda

brew

grypa

zebra
dobro

KR – RK

TR – RT

krata

kark

teatr

koperta

kram

park

traktor

port

makrela

córka

trąba kurtka

krowa

Irka

potrawa

tort

mokradło

metr

artysta

strona

sport

tron

karta

Warta

6. Należy narysować rysunek tak, jak się słyszy (zdania czyta nauczyciel, nie zwraca się uwagi na

grafikę rysunku, zadania zapisane są wg wzrastającego stopnia trudności)

• Po prawej stronie jest dom, po lewej stronie las, przed domem jest buda dla psa.

2

• Po prawej stronie stołu stoi szafa, po lewej stronie stoi tapczan. Po prawej stronie tapczanu

siedzi kot.

• Dziewczynka w prawej ręce trzyma parasol. (w swojej prawej ręce). Chłopczyk kopie

piłkę lewą nogą . Inny chłopak unosi w górę lewą rękę i prawą nogę.

7. Zadaniem ucznia jest liniowe odczytanie wyrazów na schematach, następnie podział tych samych

wyrazów na sylaby i zaznaczenie wybranym kolorem drugiej sylaby

Np.

ka

wana

ka-ra-wa-na

na ra da na-ra-da
pa da pa-ra-da

napa

ka-na-pa

ka bała

ka-ba-ła

rana

ka-ra-na

8. Należy znaleźć w ciągu sylab wyrazy, pamiętając, że ostatnia sylaba odgadniętego wyrazu zazębia

się z pierwszą sylabą kolejnego. Np. :

Ka-ra-wa-na-ra-da-ro-wa-ła-ma-ga-du-ła-zę-ga-ra-że-la-zo-ba-czy-li-mu-zy-na

Ka-na-pa-ra-so-le-gu-mi-na-pi-sze-ro-ki-no-ma-ni-ko-ty-na

Chełm-no-men-kla-tu-ra-tow-nic-two-rzą-cy-fer-blat

9. Należy wpisać do prawidłowej kolumny wyrazy podobne dźwiękowo (wyrazy czyta nauczyciel)

m n

Badamy

Matura

Mylony

Szukamy

Urodzimy

Pytamy

Łupimy

zadamy

Badany

Natura

Nylony

Szukany

Urodziny

Pytany

Łupiny

zadany

10. Należy wzrokowo wyszukać krótkie słowa ukryte w dłuższych wyrazach

Narada
Zasady
Sałata
Rabaty
Salatera
Parada

Kasyno
Cerata
Fasady
Kometa
Pokora
Rolada

Porada
Wazelina
Pelisy
Malina
Parafina
Rumaki

(wyrazy można wyszukiwać z uwzględnieniem podziału na sylaby lub wyszukiwać takie, które nie
pokrywają się z podziałem sylabowym)

3

11. Tworzone są nowe wyrazy z wybranych liter lub sylab wyrazów, których znaczenie zilustrowano

obrazkiem

( 1 sylaba)

ko-

(3 sylaba)

-le-

(2

sylaba)-

ga

(1 sylaba)

ba-

(2

sylaba)

–ra-

(3

sylaba)

-ny

12. Układanie rozsypanek sylabowo-zdaniowych(zadaniem ucznia jest prawidłowe ułożenie zdania)

NP.

ko-ra-le Na-sza ró-żo-we ma-ma no-si ko-cha-na

(przykładowy zapis)

• Nasza kochana mama nosi różowe korale
• W pochodzie idą kombatanci z własnym transparentem
• W naszej szkole zawsze są organizowane imprezy

13. Pisanie zdań złożonych z wyrazów o znanej strukturze ( uczeń może zapisywać sylabami lub

zwartymi wyrazami w zależności od sposobu dyktowania przez nauczyciela)

Np.

Chory zażywa leki i pije syropy ( cho-ry za-ży-wa le-ki i pi-je sy-ro-py)

4

14. Uczeń ma za zadanie słuchowo i wzrokowo różnicować podobne sylaby

SŁO ZŁO

Słoistość

Słodziutki

Słodziej

Słonecznikowy

Słoneczność

Słonisko

słowotwórstwo

Złocistość

Złociutki

Złodziej

Złotówkowy

Złowieszczość

Złomisko

złodziejstwo

15. Zadaniem ucznia jest odnalezienie wszystkich ukrytych słów w dłuższych wyrazach bez względu

na podział sylabowy podanych wyrazów

Klakson
Mądrość
Klakier
Klincz
Stłoczyć
Tlenowce

Myślnik
Kombatant
Transmisja
Strzykawka
Boraks
Traktorzysta

Balans
Barszcz
Elekt
Kserografia
Postument
Asekurant

16. Należy utworzyć nowy wyraz z sylab zapisanych słów

śli-ma-ki

jezd-

nia

sto-li-czek

Utworzony wyraz: śliniaczek

17. Z podanych ciągów wyrazów uczeń ma wybrać odpowiednią literę ( jej numer umieszczony jest

przy każdym z nich ), a następnie zapisać nowe słowo.

Np.

Wiewiórka 4 W
Piątek

2

I

Radio

5

O

Siedem

1

S

Piórnik

5

N

Diabeł

3

A

Piasek

1

P

Miotła

2

I

Piegi

3

E

Kiosk

4

S

Pieniądze 3 E
Książka

1

K

Klatka

5

K

Pralka

2

R

Trąbka

3

Ą

Drążki

4

Ż

Bluzka

5

K

Placki

6

I

Ćwiczenia dla troszkę młodszych uczniów

1. Przeczytaj tekst sylabami i całościowo. Płynnie przeczytaj całość.

Agata i Karolina kupiły lody owocowe na patyku. To są lody jagodowe i malinowe.

Agata i Karolina idą do domu i liżą lody.

2. Uzupełnij tekst brakującymi sylabami.

A . . ta i . . ro . . na ku . . ły lo . . o . . co . . na . . tyku.

To są . . dy ja . . do . . i ma . . no . ..

A . . ta i Ka . . li . . i . . do do . . i li . . . . dy.

3. Przeczytaj tekst i pokoloruj obrazki.

Karolina i Dominika rysują i malują. Pokazują namalowane tulipany, maki i motyle.

4. Przeczytaj tekst sylabami i całościowo. Płynnie przeczytaj całość.

Bartek i Wojtek idą nad wodę. Idą na mostek. Tam tato łowi ryby. Mama dała garnek

z zupą i termos z kawą. Tato je zupę. Bartek i Wojtek pilnują wędki. O! Tam ryba –

pokazuje Wojtek. To tylko listek – mówi tato.

5. Uzupełnij tekst brakującymi wyrazami.

Bartek i .............. idą nad wodę.

Idą na ............... . Tam tato łowi ............... .

Mama dała .............. z zupą i ................ z kawą.

5

6

Tato je ............ . .............. i Wojtek pilnują wędki.

O! ........ ryba - pokazuje .................. .

To ............ ............... - mówi tato.

6. Podpisz uważnie jabłko i pokoloruj.

Zapamiętaj pisownię wyrazu

jabłko.

7. Przeczytaj płynnie tekst.

Lubimy sport. Gramy w piłkę na boisku. Ale po ulewie jest pełno wody i błota.

Zrobimy łopatą rowek i wykopiemy dołek. Woda spłynie do dołka. I boisko gotowe

do gry.

8. Uzupełnij tekst brakującymi literami.

Lubimy s . or .. G . amy w piłkę na boi . ku. Ale po ulew . e jes . pe . no wody i . łota.

. robimy łopatą rowek i wykopiemy dołek. Woda s . łynie do do . ka. I boi . ko gotowe

do g . y.

7

9. Rozwiąż krzyżówkę.

Wiosenna krzyżówka

Krzyżówka do ćwiczeń ułatwiających naukę czytania i pisania dla uczniów

klas młodszych

A B C D E F G H I J K

1

2

3

4

5

6

C1 C2 C3 C4 C5 C6

C1) Najdłuższa rzeka w Polsce.

B2) Siostra mamy.

B3) Dziewczyna, gdy dorośnie.

B4) Jest po liczbie siedem.

C5) Kolor nieba.

A6) Tworzy się przy praniu.

8

1. Naucz się pięknie czytać.

Rano był szron i szczypał mróz. Teraz jest cieplej, ale pada deszczyk. Szczepan wkłada

płaszcz i owija szyję szalikiem. Trzeba wyjść z Puszkiem na spacer. Szczepan głaszcze

pieska i bierze smycz. Puszek wesoło szczeka. Nie boi się deszczu.

2. Podkreśl w tekście ćwiczenia 1 wszystkie wyrazy z sz, cz, szcz.

3. Uzupełnij zdania brakującymi literami sz, cz, szcz.

Sz.......epan zajada jaje.......nicę ze ........czypiorkiem.

Zimą sz.....ypie siar .....ysty mróz.

Letnie słone .....ko mocno grzeje.

Zęby trzeba .....czotkować dobrą sz..... ote.....ką.

Kwiat słone .....nika przypomina słone.....ko.

W czasie desz.....u schronimy się pod da.....kiem.

Marta kupuje czerwone buraki na bar..... .

W gą.....u le.....yny jest dużo orzechów.

4. Zestaw parami te same imiona dzieci, ale różnie napisane. Wpisz je w chmurki według wzoru.
Wyjaśnij różnicę w ich pisowni.

Zosia, Grześ, Joaśka, Stasiek, Zdzisiek, Franuś, Baśka, Jaś, Jadzia, Zośka, Grzesiek,
Jadźka, Franio, Staś, Basia, Joasia, Zdziś, Jasio

Np.:

Zosia Zośka

9

5. Z końcowych sylab podanych wyrazów utwórz nowe wyrazy i zapisz je.

koło – jedzie ........................

Jasia – brudno .......................

konie – bobo ..........................

łóżko – Kazio – stołek ........................

firana – Wiesio – panna .........................

Oleś – goni – liczy ...........................

6. Wstaw brakujące litery.

W le.....e rosną drzewa iglaste i li.....ciaste.

Je.....enią z drzew liś.....astych opadają li.....cie.

Z li.....ci ś.....ele się kolorowy dywan.

Drzewa iglaste pozostają .....elone.

Pod drzewami rosną papro.....e i trawy.

Dookoła czuć wo..... mchu i zapach le.....nych .....iół.

1. Opisz obrazek, używając wyrazów: krajobraz, śnieg, mróz, gwiazdki, gałązki, dąb, krzew.

2. W podanych zdaniach wyrazy wpisane w nawiasach zastąp wyrazami pokrewnymi z głoskami
tracącymi dźwięczność. Następnie przeczytaj płynnie wszystkie zdania z wpisanymi wyrazami.

W ..................................... stoi ...................................... . (ogrodzie, ława)

Na łąkach pasą się ............................., ........................... i cielęta. (kozy, krowy)

W akwarium pływają ................................... . (ryby)

Latem w lesie zbieramy ..................................., a jesienią ..................................... .

(jagody, grzyby)

Mama wkłada pieniądze do ..................................., a ............................ do siatki. (torby,

chlebek)

Jezioro przepłyniemy ............................................ . (łodzią)

Wojtek i Maciek opalają się na ......................................... . (trawie)

...................... zjada ..................... kapusty. (koza, kapustę)

Jaskółki budują ..................... pod dachami. (gniazda)

W maju na ............................ bzu jest dużo pachnących kwiatów. (gałęziach)

3. Z podanych sylab utwórz wyrazy:

10

ciąg po ............................................................................................

ka kred ............................................................................................

raz ob ............................................................................................

ka ław ............................................................................................

ki łód ............................................................................................

ka toreb ............................................................................................

ro wóz pa ............................................................................................

wiedź niedź ............................................................................................

ka kiew rzod ............................................................................................

gód ka ja ............................................................................................

4. Podpisz i pomaluj obrazki.

Opracowanie tekstu: mgr Bronisława Opara

Konsultacja: mgr Bożena Smyk

11