WSTĘP

Język duński

na co

dzień

to rozmówki

językowe przeznaczone dla osób chcących

poznać

podstawy

języka

duńskiego.

Obejmują one zasób pytań, odpowiedzi, słów
i zwrotów umożliwiających porozumienie się

w typowych sytuacjach związanych z
wyjazdem i pobytem za granicą. Mogą służyć

jako pomoc w nauce podstaw języka, a także

mogą

być wykorzystane w

pewnych

typowych, określonych sytuacjach.

Rozmówki przeznaczone są głównie dla

osób nie znających języka duńskiego. Mogą
być one również przydatne dla osób, które
wcześniej zetknęły się już

z

językiem

duńskim.

- 5 -

Materiał leksykalny oparty został na

podstawowym słownictwie, podzielonym na
grupy tematyczne takie jak:

zakupy, podróż,

czy też

restauracja

i inne, w ramach których

zastosowano najniezbędniejsze słownictwo

oraz najczęściej występujące struktury

grama�czne. _U�ożliwiają one korzystającym

komumkowame s1ę w danej sytuacji.

Mam?'. nadzieję, że przygotowany przez

nas mm1 kurs będzie Państwu bardzo
przydatny i �achęci do systematycznej nauki

języka. Pros1my o uważne wysłuchanie oraz

powtarzanie nagranych słów i zwrotów.

Na płycie znajdują się nagrania słówek

zwrotów i wyrażeń w języku polskim i duńskim

:

- 6 -

JAK KORZYSTAĆ Z NAGRAŃ

Przed przystąpieniem do nauki języka

przy pomocy naszego zestawu prosimy o

skorzystanie z niżej podanych wskazówek,
co z pewnością ułatwi naukę, a tym samym

przyswajanie materiału.

l . Zapoznaj się z podręcznikiem dla

orientacji w układzie tematów i haseł.

2.

Przesłuchaj wstępnie (raz lub kilka razy)

nagrania dla oswojenia się z brzmieniem
głosu lektorów, tempem przekazywanego

tekstu itp.

3.

Wskazane jest aby przesłuchiwanie

nagrań jak i pierwsze etapy nauki
odbywały się w warunkach zapewniających
spokój.

4.

Jako następny etap nauki proponujemy

przesłuchiwanie płyty z równoczesnym

śledzeniem tekstu drukowanego,
początkowo bez głośnego wymawiania
(powtarzania) tekstu.

- 7-

5 .

Sygnałem do głośnej wymo�'Y

przyswajanego tekstu będzie samoistn:1

próba głośnego powtarzania dialogów

/:t

lektorami.

Życzymy sukcesów w nauce języka

duńskiego!

-8-

PODSTA WOWE INFORMACJE

O JĘZYKU DUŃSKIM

Język duński należy do grupy języków
germańskich. Dla Polaków uczących się

języka duńskiego szczególnie trudna jest

wymowa, ponieważ w systemie dźwiękowym
tego języka jest kilka głosek, których język
polski nie posiada. Ponadto wiele głosek jest

wymawianych z tzw. zwarciem krtaniowym
swd.

ALFABET

Alfabet duński ma następujące litery:

a b c d e f

g h

J

k

m n o p q r

s

u v

w x y z re 0 a

Litery

q,

w, x, z

występują tylko w wyrazach

pochodzenia obcego.

- 9 -

a

pows-..ała

z

podwójnego

a (aa).

!

maYo

U

ją

podobnie jak polskie

o.

PQsz:::tt!��·ln}m

l iterom al fabetu

duńskiego

llie

-sze

odpowiadają te same głoski

-�b

polskiego.

WYMOWA

Samogłoski

W języku duńskim występuje dosyć duża

liczba samogłosek . Wyróżnia się samogłoski
długie

i samogłoski krótkie. Długość

samogłoski

w języku duńskim

rozróżnić podobnie brzmiące wyrazy.

Samogłoski krótkie akcentowane wymawia

się krótko i wyraźnie podobnie jak w języku

polskim o w wyrazach

kot, noc.

Samogłoski

nie akcentowane wymawia się niekiedy

jeszcze krócej niż w języku polskim, np.

e

w

wyrazach

inden (zanim), ingen (nikt).

Samogłoski długie wymawia się nieco dłużej
niż w języku polskim.

- l o-

Samogłoska długa występuje najczęściej

w zgłosce akcentowanej oraz przed pojedynczą
spółgłoską, np.:

(at) małe - malować

(at) tale

- rozmawiać

W zgłosce nie akcentowanej oraz przed

dwoma lub więcej spółgłoskami samogłoska

jest wymawiana krótko, np.:

(at) trelle -liczyć

(at) takke - dziękować

Istnieją jednak liczne wyjątki. W p1sowm

duńskiej

nie

jest

ujawniona

długość

samogłosek. Nie istnieje również zasada,

która normowałaby wszystkie przypadki
długości samogłosek. Konieczne jest więc
przyswojenie sobie prawidłowej wymowy w

różnych wyrazach, posługując się nagraniami
wymowy,

lub korzystając

z

pomocy

rodowitych Duńczyków.

- li -

Samo-

Wymowa

Przykłady

Samo-

Wymowa

Przykłady

a

tak jak polskie

a

(przed

lang-

i

podobnie jak polskie

i

mild-

lub

r,

nk)

długi

(głównie przedf,

Id,

ss,

łagodny

a

tak jak polskie

a,

lecz

Januar-

d

d)

lub

podobnie jak wydłużone

m-

a

dźwięk pośredni

handel -

i

dziewięć

pomiędzy polskim

a

i

e

handel

o

tak jak polskie

o

tolv-

(przed spółgłoskami, za

dwanaście

n,

nk)

o

podobnie jak polskie

o,

bombe-

a

wydłużony dźwięk

teater-

lecz bardziej zaokrąglone

bomba

pośredni pomiędzy

teatr

m,

n

polskim

a

i

e

(przed

o

wydłużone

o

(zbliżone do

moder-

spółgłoskami, z

niem

matka

r)

u

jak polskie

u

musik-

e

tak jak polskie

e

vest-

zachód

u

wydłużone polskie

u

kuglepen-

e

podobnie jak polskie

y,

me!- mąka

lecz

u

podobnie jak polskie

o,

sukker-

podobnie jak polskie

cykel-

lecz bardziej zaokrąglone

cukier

niedomówione

e

(często

e

rower

m,

k, nd,

w wygłosie - prawie

Y

podobnie jak niemieckie

ii

oplysning-

i

podobnie jak polskie

y

ikke- nie

n,

k)

Y

podobnie jak długie

tyve-

niemieckie

ii

dwadzieścia

- 12-

- 13-

Samo-

Wymowa

Przykłady

podobnie jak niemieckie

o

tynd-

przed

n,

t,

cieńki

re

jak polskie

e

hjrelp-

re

wydłużone polskie

e

lrerer-

niemieckie

o

0l-

o

hand- ręka

Spółgłoski

Większość spółgłosek w języku duńskim

wymawia się podobnie jak w języku polskim.

Spółgłoski

b, d, g

są bezdźwięczne. Przy

wymowie

p,

t,

k

następuje lekki przydech,

jeśli nie występują one po spółgłosce

s-.

W

tej sytuacji (po

s)

wymawia się je jako

b, d, g.

Pisow-

Wymowa

Przykłady

nia

a

f

podobnie jak polskie

au

afgang-

odjazd

a

v

au

havn-

- 14-

Pisow-

nia

c

c

ch

d

d

d t

ev

g

hv

Wymowa

Przykłady

podobnie jak polskie

b

bro- most

podobnie jak polskie

k

cafe-

(w wyrazach pochodzenia

kawiarnia

podobnie jak polskie

s

cykel-

(w wyrazach pochodzenia

rower

podobnie jak zmiękczone

chef- szef

podobnie jak polskie

d,

datter-

lecz bezdźwięcznie

córka

podobnie jak angielskie

t h

udstilling-

podobnie jak polskie

d,

lidt - mało

lecz

aj

podobnie jak polskie

eu

evne-

zdolność

podobnie jak polskie

g,

gedde-

lecz bezdźwięcznie

dzień

jak polskie

w

hvede-

- 15-

Pisow-

Wymowa

Przykłady

nia

Pisow-

Wymowa

Przykłady

nia

-

rd

bardzo słabo

r

bard - stół

k

podobnie jak polskie

g,

makaroni-

lecz

makaron

k

podobnie jak polskie

k

kanał -

kanał

l

jak polskie

l

rebie-

Id

polskie

l

kold-

lv

l

halv-

m

jak polskie

m

mave-

brzuch

s

jak polskie

s

skinke-

sj

podobnie jak zmiękczone

sjal- szal

s

t

podobnie jak polskie

d,

s0ster-

lecz

siostra

t

podobnie jak polskie

t

trrene-

trenować

V

jak polskie

w

vinder-

n

jak polskie

n

vinter-

zima

n d

n

hfmd- ręka

p

podobnie jak polskie

b -

spand-

bezdźwięcznie (po

s

w

wiadro

nagłosie oraz w

p

podobnie jak polskie

p

plads-

r

gardłowe

r

trre-

drzewo

r

bardzo słabo słyszalne

r

arbejde-

- 16-

- 17-

Akcent

W języku duńskim akcent najczęściej pada na
zgłoskę rdzenną, którą w wyrazach prostych

jest pierwsza sylaba.

Do wyjątków należą m.in.:

. wyrazy z przedrostkami

be-, er-, for-

. wyrazy z przyrostkam i

-er i, -in, -inde, ist

.

wyrazy pochodzenia obcego

W wyrazach złożonych akcent główny pada

najczęściej na pierwszą zgłoskę pierwszej
części złożenia. W wyrazach złożonych
występuje ponadto akcent poboczny padający
z reguły na pierwszą zgłoskę drugiej części
złożenia.

- 18-

ROZMÓWKI POLSKO

-

DUŃSKIE

Przydatne zwroty

Nyttige uiłtryk

Ja

Je

g

ty

d u

on

ha n

ona

hu n

my

wy

l

om

de

one

de

Pan

De

Pani

De

mój

min/ mit

twój

din/ dit

Jego

h ans

nasz

vores

wasz

jeres

ich

deres

tak

ja

nie

n eJ

ktoś

no gen

- 19 -

COŚ

no g et

w

i

który

hvilken/ hvilket

bez

u den

jak

hvordan

pomiędzy

imellem

dlaczego

hvorfor

o g

dlatego

derfor

lub

eller

ile

hvor meget

ale

m en

hvor mange

że

at

kiedy

hvornar

gdzie

hvor

stary

gammel

przed

f o ran

młody

ung

nad

over

nowy

ny

za

ba g

wesoły

gład

na

pa

smutny

tri s t

obok

ved siden

af

ważny

vigtig

wewnątrz

indenfor

nieważny

uvigtig

na zewnątrz

udenfor

dobry

go d

daleko

fjernt

zły

on d

blisko

mer

ładny

p ren

teraz

nu

brzydki

gnm

potem

bagefter

łatwy

nem

przedtem

f

er

trudny

vanskelig

ten

denne/ dette

inny

andenl andet

dobrze

g od t

taki sam

det s

amm

e

źle

darligt

zawsze

altid

do

til

nigdy

aldrig

z

fra

często

tit

- 20-

- 21 -

rzadko

sjreldent

Zgubiłem teczkę z

Je g har ta b t min taske

mało

lidt

dokumentami.

med. dokumenter.

dużo

meget/ mange

Skradziono

mi

Alle mine penge blev

zbyt dużo

for meget/ for mange

wszystkie

stjalet.

późno

sen t

pieniądze.

wcześnie

tidligt

Jak dojechać na

Hvordan kommer jeg

wolno

langsomt

ulicę ... ?

til ... gade?

szybko

hurtigt

Proszę mi to napisać.

Kunne du skrive det

długi

Jan g

ned for mig.

krótki

kort

ztmno

koldt

ciepło

varmt

Pozdrowienia

Hilsner og haflige

i zwroty

ud tryk

Nazywam się Adam.

Jeg hedder Adam.

grzecznościowe·

Nie mówię po polsku.

Jeg taler ikke polsk.

Mówię słabo po

Jeg taler darligt

dzień dobry

god dag

angielsku,

engelsk.

dobry wieczór

god aften

Proszę mówić

Kunne du tale

do widzenia

farvel

wolniej.

langsommere.

dobranoc

god nat

Proszę powtórzyć.

Kunne du gentage.

cześć

hej

Zgubiłem się.

Jeg er faret vild.

przepraszam

undskyld

Czy mogę prosić o

Kunne jeg bede dig

proszę

vrersgo

pomoc?

om hjrelp?

dziękuję

tak

To jest mój adres.

Det er min adresse.

co słychać?

Hvordan gar det?

Potrzebuję pomocy.

Jeg har brug for hjrelp.

jak się czujesz?

Hvordan har du det?

przykro

mi

Je g er ked af det

-

22

-

- 23 -

nic nie szkodzi

det g0r ikke noget

Liczby

Tal

Serdecznie witam

Hjertelig vilkommen

o

nu l

w Krakowie.

til Kraków.

l

en/ et

Przedstawiam panu

Jeg ville geme

2

to

panią Annę.

torestille dig Anna.

3

tre

Bardzo mi miło.

Det er en forn0jelse at

4

fi

re

kende dig.

5

fe m

Czy miała pani dobrą

Havde du en god

6

seks

podróż?

rejse?

7

syv

Dziękuję, wszystko

Mange tak, alt var

i

8

otte

było w porządku.

orden.

9

Cześć Marek. Co

Hej Marek. Hvordan

lO

t i

słychać?

gar det?

11

elleve

W porządku, dziękuję. Det gar godt, tak.

12

tolv

Mam nadzieję, że się

Jeg haber, at vi m0des

13

tretten

jeszcze spotkamy.

t

gen.

14

fjorten

Przepraszam za

Undskyld

15

fernten

kłopot.

ulejligheden.

16

seksten

Dziękuję za

Mange tak for

17

sytten

gościnność.

grestfriheden.

18

atten

Kiedy się znowu

Hvornar ses vi igen?

19

nitten

zobaczymy?

20

tyve

Szczęśliwej podróży.

God rejse.

21

en og tyve

22

to og tyve

23

tre og tyve

-

2

4

-

- 25-

24

fire og tyve

Czas. Podział czasu,

Tid. Tidsopdeling,

25

fem og tyve

dni tygodnia, pory

ugedage, arstider,

30

tred

i

v

e

roku, miesiące

maneder.

40

fyrre

50

halvtreds

zegar

et ur

60

t

r

es

godz

i

na

en time

70

halvfjerds

minuta

et minut

80

firs

sekunda

en sekund

90

halvfems

pół god

z

iny

en halv time

100

et hundrede

kwadrans

et kva1ter

129

et hundrede ni

og ty\

c

dzień

en dag

200

to hundrede

doba

et d0gn

340

tre hundrede og

fyrrc

1000

et tusind

dni tygodnia

ugedage

2004

to tusind og

fire

3785

tre tusind syv

poniedziałek

en mandag

hundrede fem og

wtorek

en tirsdag

fi

rs

środa

en o

n

sda

g

milion

en million

czwartek

en torsdag

dwa mi liony

to millioner

piątek

en fredag

1/2 Uedna

druga)

en halv

sobota

en l

0r

dag

114

Uedna czwarta)

en fjerdedel

n iedziela

en s0ndag

- 26 -

- 27-

pory roku

arstider

Jest pięć po pierwszej. Det er fem minutter

over et.

WIOSna

et forar

Jest wpół do drugiej.

Det er halv to.

lato

en sommer

Jest za dwadzieścia

Det er tyve minutter i

jesień

et efterar

trzecia.

t re

z1ma

en vinter

Jest kwadrans po

Det er et kvarter over

czwartej.

fi

re.

miesiące

maneder

Zbliża się południe

Klokken mermer sig

(północ).

middag (midnat).

styczeń

en januar

O której godzinie?

Hvad tid?

luty

en februar

O piątej po południu.

Klokken fem om

marzec

en marts

eftermiddagen.

kwiecień

en april

O

rano.

Klokken seks om

maj

en maj

morgenen.

czerwiec

en juni

Za trzy godziny.

Om tre timer.

lipiec

enjuli

W

zeszłym tygodniu.

Sidste uge.

sierpień

en august

W

tym roku.

Ik

wrzesień

en septernber

W

I januar.

październik

en oktober

listopad

en november

grudzień

en december

rok

et ar

Która godzina?

Hvad er klokken?

Jest dziesiąta.

Klokken er ti.

-

2

8-

-

29

-

Miary długości,

Lrengde-, flade-,

pół kilograma

et halvt kilo

powierzchni, masy,

vregt-, rummai

trzy litry

tre liter

pojemności

dużo

megen/ meget

milimetr

en millimeter

kilka

nogle

centymetr

en centimeter

mało

li d t

metr

en meter

trochę

en lilie smule

kilometr

en kilometer

wiele

mange

lekki

l et

metr kwadratowy

en kvadratrneter

ciężki

tu n g

ar

en ar

hektar

en he tar

Kolory

Farver

gram

et gram

kilogram

et kilogram

beżowy

beige

tona

en/ et ton

biały

lwi d

błękitny

himmelbla

litr

en liter

brązowy

bru n

centymetr sześcienny

en

czarny

s ort

czerwony

m

d

butelka wody

en flaske vand

fioletowy

violet

karton mleka

en karton mrelk

granatowy

m0rkebla

puszka sardynek

en dase sarcliner

niebieski

bUt

słoik miodu

et glas honning

pomarańczowy

orange

rolka papieru

en rulle papier

różowy

lilia

ile to waży?

Hvor meget vejer clet':'

szary

- 30-

- 31 -

zielony

gmn

Pada deszcz.

Det regner.

żółty

gul

Pada śnieg.

Det sner

Wieje słaby wiatr.

Det blceser lidt.

Jasny

lys

Niebo jest

H immelen er

ctemny

mmk

zachmurzone.

overskyet.

Przejaśnia się.

Det klarer op.

Pogoda

Vejr

Jest mgła.

Det er tagen.

Nadchodzi burza.

Der kommer en storm.

Jaka jest dziś pogoda?

Hvordan er vejret i

temperatura

temperatur

d

ag?

Dziś jest piękna

V ej ret er smukt i dag.

25 stopni Celsjusza

25 (

celsius-) grader

pogoda.

Jaka

może być jutro

Hvordan bliver vejret

Dane personalne

Persondata

pogoda?

i

morgen?

Jutro i pojutrze może

l morgen og

być ładna pogoda.

overmorgen kan

imię

et fornavn

vejret vcere smukt.

nazwisko

et navn

m iejsce stałego

en bopcel

Jest ładnie.

Det er smukt.

zamieszkania

Jest brzydko.

Yejret er darligt.

data urodzeni a

en f0dselsdato

Jest ciepło.

Det er varmt.

miejsce urodzenia

et f0dselssted

Jest chłodno.

Det er k0ligt.

nazwisko panieńskie

et pigenavn

Jest zimno.

Det er koldt.

adres

en adresse

Jest gorąco.

Det er hedt.

wiek

en alder

Jest

słonecznie.

Det er solskinvejr.

płeć

etk.en

- 32-

- 33 -

zawód
wykształcenie
obywatelstwo

narodowość
stan cywilny

zamężna

żonaty

kawaler

panna

wdowiec
wdowa

rozwiedziony

dowód osobisty
prawo jazdy

numer i seria

paszportu

Nazywam się Adam

Nowak.

Jestem Polakiem.

M am polskie

obywatelstwo.

Jestem narodowości

polskiej.

Jakie ma pan

wykształcenie?

en profession
en uddannelse

et statsborge

r

_

skab

en nationalitet

en civilstand

gift

gift

en ungkarl
en froken

en enkemand
en enke
fraskilt

et ID-kort
et korekort

et pasnummer

Jeg hedder Adam

Nowak.

Jeg er polak.

Jeg har polsk

statsborgerskab.

Je g er af polsk

national itet.

Hvilken uddannelse

har du?

- 34-

Ukończyłem

uniwersytet.

Jestem studentem.

Jaki ma pan zawód?

Jestem technikiem

budowlanym.

Czy jest pan żonaty?

Tak, mam żonę

i jedno dziecko.

Gdzie pracuje pana

żona?

W szkole. Jest

nauczycielką.

Gdzie pan mieszka?
W Warszawie.

Proszę podać datę

urodzenia.

27 października 1983.

Jeg har afsluttet

u n i vers itetsuddanne

lse.

Jeg er studerende.

Hvad er din

profession?

Jeg er en

byggetekniker.

Er du gift?

Ja, jeg har en kone og

et barn.

Hvor arbejder din

kone?

I en skole. Hun er en

lrererinde.

Hvor bor du?
I Warszawa

Ma

jeg bede om din

f0deselsdato?

Syv og tyvende

o ktober

nittenhundrede tre

og firs.

- 35-

Nazwy geograficzne,

Geografiske navne,

Irlandia

lrland

narodowości

nationaliteter

Litwa

Litauen

Luksemburg

Luxemburg

Afryka

Afirka

Łotwa

Letland

Ameryka Porudniowa

Sydamerika

Malta

Malta

Ameryka Północna

Nordamerika

Niemcy

Tyskiand

Antarktyda

Antarktis

Norwegia

Norge

Australia

Australien

Polska

Polen

Azja

Asi en

Portugalia

Portugal

Europa

Europa

Rosja

Rusland

Rumunia

Rumrenien

Anglia

England

Słowacja

Slovakiet

Austria

0strig

Słowenia

Slovenien

Belgia

Belgi en

Szkocja

Skotland

Białoruś

H viderusland

Szwajcaria

Schweiz

Bułgaria

Bulgarien

Szwecja

Sverige

Chorwacja

Kroatien

Turcja

Tyrkiet

Cypr

Cypem

Ukraina

Ukrain e

Czechy

Tjekkiet

USA

De F orenede Stater

Dania

Danmark

Walia

Wal es

Estonia

Estland

Węgry

U n garn

Finlandia

Finland

Wielka Brytania

Storbritannien

·

Francja

Frankrig

Włochy

Italien

Grecja

Grrekenland

Hiszpania

S panien

północ

nor d

Holandia

Holland

południe

syd

- 36-

- 37-

wschód

0St

Słowak, słowacki

slovak, slovakisk

zachód

vest

Słoweniec, słoweński

slovener, slovensk

Szwajcar, szwajcarski

schweizer, schweizisk

Na południowym

I syd - 0st del af

Szwed, szwedzki

svensker, svensk

wschodzie Polski.

Polen.

Węgier, węgierski

ungarer, ungarsk

W północno-

I

Nordvesteuropa

Włoch, włoski

i taliener, italiensk

zachodniej Europie.

Europejczyk,

europreer, europreisk

europejski

Amerykanin,

amerikaner,

amerykański

amerikansk

Skąd jesteś?

Hvor kommer du fra?

Anglik, angielski

englrender, engelsk

Pochodzę z

Jeg kommer fra det

Belg, belgijski

belgier, belgisk

południowej Grecji.

sydlige

Bułgar, bułgarski

bulgarer, bulgarsk

Grrekenland.

Czech, czeski

tjekker, tjekkisk

Mieszkam w

Jeg bor i det

Duńczyk, duński

dansker, dansk

północno-

nord0stlige

Fin, fiński

finne, finsk

wschodniej Austrii.

0ststrig.

Francuz, francuski

franskrnand, fransk

Jakiej jesteś

Af hvilken nationalitet

Grek, grecki

grreker, grresk

narodowości?

er du?

Hiszpan, hiszpański

spanier, spansk

Jestem Polakiem.

Jeg er polak.

Holender, holenderski

hollrender, hollandsk

Czy mówi pan po

Taler du engelsk?

Niemiec, niemiecki

tysker, tysk

angielsku?

Norweg, norweski

nordmand, norsk

Nie, nie mówię po

N ej, jeg tal er ikke

Polak, polski

polak, polsk

angielsku.

engelsk.

Portugalczyk,

portugiser, portugisisk

portugalski

Rosjanin, rosyjski

russer, russisk

- 38-

- 39 -

Napisy i tablice

Skilte og

wyjście

en udgang

informacyjne

opslagstavle

wyjście awaryjne

en n0dudgang

zajęty

optaget

centrum

et centrum

zakaz kąpieli

badning forbudt

ciągnąć

trrekke

zakaz parkowania

parkering forbudt

damski

for darner

zamknięty

lukket

informacja

en information

kasa

en kasse

męski

for herrer

Podróż

Rejse

na sprzedaż

til salg

meczynne

lukket

Pociqg

Et tog

odjazdy

afgange

opłata za autostradę

en motorvejsafgift

dworzec kolejowy

en banegard

otwarty

a ben

rozkład jazdy

en k0replan

palenie wzbronione

rygnmg

forbudt

pociąg osobowy

et persontog

pchać

trykke

pociąg pospieszny

et lyntog

policja

et politi

pociąg ekspresowy

et eksprestog

przejście wzbronione

gennemgang forbudt

wagon

en vogn

przyjazdy

ankomster

wagon sypialny

en sovevogn

toalety

toilletter

wagon restauracyjny

en spisevogn

uwaga!

Pas pa

kuszetka

en l iggevogn

wejście

en indgang

m iejscówka

en pladsbillet

wolne pokoje

frie vrerelser

przedział

en kupe

wolny

fri

pierwsza klasa

f0rste klasse

wstęp wolny

fri adgang

bilet drugiej klasy

en billet pa turist

wstęp wzbroniony

adgang forbudt

klasse

bilet w dwie strony

en returbillet

-

40

-

- 41 -

opóźnienie

en forsinkelse

O której przyjeżdża

Hvornar ankommer

peron

en perran

pociąg z Madrytu?

toget fra Madrit?

przechowalnia bagażu

en bagageopbevaring

Proszę bilety do

Majeg bede om din

przesiadać się

stige om

kontroli.

bill et?

połączenie

en direkte forbindelse

Czy to miejsce jest

Er

den plads ledig?

bezpośrednie

wolne?

konduktor

en togkondukt0r

Te dwa miejsca są

De to p ladser er

wolne, a tamto

ledige, og denne er

Gdzie jest dworzec?

Hvor ligger

zajęte.

optaget.

banegarden?

Czy mogę zapalić

Ma jeg ryge en

Jakim pociągiem

Med. hvilket tog kan

papierosa?

cigaret?

mogę dojechać do

jeg komme til

Tu nie wolno palić.

Man ma ikke ryge her.

Oslo?

Oslo?

Czy mogę otworzyć

Ma je g abne vinduet?

Ile kosztuje bilet do

Hvor meget koster en

okno?

Paryża?

billet til Paris?

Proszę mi napisać

Kunne du skrive

Samolot

Flyvemaskine

godzinę odjazdu

afgangstiden ned

pociągu.

for mig?

bilet lotniczy

en billet

Jakie są połączenia do Hvilke forbindelser findes

lot

et fly

Hamburga?

der til H amburg?

lotnisko

en lufthavn

Ma pan przesiadkę

De skal stige om

przylot

en ankomst

w Berlinie.

i Berlin.

odlot

en afgang.

Czy to jest pociąg do

Er det toget til Wien?

pilot

en pilot

Wiednia?

stewardesa

en stewardesse

Z którego peronu

Fra hvilken perran

pasażer

en passager

odjeżdża pociąg do

afgar tog et t i l

lot bezpośredni

et direkte fly

Wilna?

Wilno?

między lądowanie

en mellemlanding

-

4

2

-

- 43 -

odprawa bagażu

indcheckning af

P asażerowie do

V i beder passagerer til

bagage

Warszawy proszeni

Warszawa at ga

rezerwacJa

en reservenng

są do wyjścia 12.

frem til udgang

nummer 12 (tolv).

Chciałbym

Jeg viłle gerne

Odlot samolotu do

Flyafgang til Lisbon

zarezerwować

reservere plads pa

Lizbony będzie

er

40

( fyrre)

miejsce do Londynu

et fly til London pa

opóźniony o

40

minutter forsinket

na 12 lipca.

den

12.

(tolvte) juli.

minut.

Czy samolot leci

Er det et direkte fly

do

London?

Autobus

Bus l Rutebil

Londynu?

Nie, w Dublinie jest

Nej, der er en

pojechać autobusem

rejse med bus

międzylądowanie.

me Ilemlanding

wsiadać

stige ind

i Dublin.

Czy jest zniżka dla

Findes der nogen

wysiadać

stige ud

studentów?

rabat for

przesiadać się

stige om

studerende?

przystanek

et busstoppested

Tak,

15

procent.

Ja, 15 procent.

autobusowy

Ile kosztuje przelot

H vad koster en

dla dziecka w

flybiłlet for et barn

Gdzie jest najbliższy

Hvor findes det

wieku 12 lat?

pa

12

(tolv) ar.

przystanek

nrermeste

Proszę do kontroli

Majeg bede dig til

autobusowy?

busstoppested?

biletowej

biłlet- og

Za tym

Lige over dette

i bagażowej.

bagagekontrol.

skrzyżowaniem.

gadekryds.

Czy ten autobus jedzie K0rer rutebilen til

do Brukseli?

Bruksel?

Nie.

N ej.

- 44-

- 45-

Gdzie mogę kupić

Hvor kan jeg k0be en

filtr oleju

et o! i e fi !ter

bilet autobusowy?

busbillet?

hamulec

en bremse

W kiosku.

I

kiosken.

sprzęgło

en kobling

Przepraszam, ile jest

Undskyld, hvor

akumulator

et batteri

przystanków do

mange stoppesteder

koło

et hjul

rynku.

er der til torvet?

opona

et drek

Jeszcze trzy

Der kommer nok tre

kierownica

et rat

przystanki.

stoppesteder.

olej

en olie

zderzak

en kofanger

Samochód

Bil

przednia szyba

en frontrude

droga

en ensrettet gade

stacja benzynowa

en tankstation

jednokierunkowa

droga

en veJ

parking

en parkeringsplads

autostrada

en motorvej

prawo jazdy

et k0rekort

skrzyżowanie

en vejkryds

l

dowód rejestracyjny

en registreringsattest

gadekryds

ubezpieczenie

en forsikring

znak drogowy

et vejskilt

światła

et traffikłys

Jak mogę dojechać do

Hvordan kommer jeg

benzyna

benzin

najbliższej stacji

til den nrermeste

olej napędowy

diesel

benzynowej?

tankstation?

warsztat

et bilvrerksted

Na najbliższym

V e d den nrermeste

samochodowy

skrzyżowaniu proszę

vejkryds skal du

awaria samochodu

et motorstop

skręcić w prawo

dreje til h0jre.

mechanik

en mekaniker

Gdzie jest olej

Hvor er diesel henne?

silnik

en motor

napędowy?

- 46-

-

4

7

-

Po przeciwnej stronie.

Proszę 20 litrów

paliwa.

P a den anden side.
Jeg vil geme havc

tyve (20) liter

benzin

l

diesel.

Proszę sprawdzić

ciśnienie w
oponach.

Czy jesteśmy na

właściwej drodze
do Pragi?

Zepsuł mi się

samochód.

Gdzie jest najbliższy

warsztat

samochodowy?

Czy mógłby pan

podholować mój
samochód?

Holowanie na

autostradzie jest
zabronione.

Nie działa hamulec.

Nie mogę uruchomić

samochodu.

Przepraszam, czy

tu

można parkować?

Vil du tiekke

drektryk.ket?

Er vi pa den rigtigc

vej til Prag?

Min bil er gaet i

st:i.

Hvor finder jeg det

nrerrneste

bilvrerksted?

Kunne De slreb� min

bil?

Slrebning pa

motorvejen er

forbud t.

Bremser fungercr

i kk e.

legkan ikke starte

bil en.

Undskyld, ma

man

parkere her?

-48-

Nie, tu jest zakaz

parkowania.

Tam jest parking.

Poczta, telefon

znaczek

list

koperta

kartka pocztowa
nadawca

adresat

adres

kod pocztowy
skrzynka pocztowa

paczka

stempel pocztowy

książka telefoniczna
numer telefonu

Nej, man ma ikke

parkere her.

Der over findes en

parkeringsplads.

Post, telefon

et frimrerke

et brev

en konvolut

et postkort
en afsender

en modtager
en adresse

et postnummer
en postkasse

en pakke

et poststempel
en telefonbeg

et telefonnummer

numer kierunkowy

et omradenummer

rozmowa telefoniczna en telefonsamtaJe

Jak dojść do poczty? Hvordan kommer jeg

til posten?

- 49-

Gdzie mogę kupić

Hvor kan jeg k0be et

pokojówka

en stuepige

znaczek?

frimrerke?

pokój dwuosobowy

et dobbeltvrerelse med

W okienku numer

l kasse nummer tre

z łazienką

bad.

trzy.

(3).

pokój jednoosobowy

et enkeltvrerelse

Ile kosztuje znaczek

Hvad koster et

portier

en receptionist

na list do Polski?

fri mrerke pa et brev

prysznic

en bruser

til Polen?

recepcja

en reception

Gdzie jest najbliższy

Hvor findes den

ręcznik

et handklrede

automat

nrermeste

schronisko

et ungdomsherberg

telefoniczny?

m0nttelefon?

młodzieżowe

Poproszę o książkę

Kunne jeg

ta

śniadanie

en morgenmad

telefoniczną.

telefonbogen.

wolne pokoje

frie vrerelser

Linia jest zajęta.

Linien er optaget.

zarezerwować

reservere

Czy są wolne pokoje?

Er der nogle ledige

Zakwaterowanie

lndkvartering

vrerelser?

Chciałbym pokój

Jeg ville geme have et

biuro turystyczne

et turistbureau

z dwoma łóżkam i.

vrerelse med to

hotel

et hotel

senge.

kemping

en camping

Ile kosztuje pokój

H vad koster et

klimatyzacja

en airkonditioning

dwuosobowy?

dobbeltvrerelse?

klucz

en n0gle

Czy to cena ze

Er morgenmad

koc

et treppe

śniadaniem?

inkluderet i prisen?

kwatera prywatna

et vrerelse til leje

Czy pokój jest

Er der bad i vrerelset?

namiot

et telt

z łazienką?

numer pokoju

et vrerelsesnummer

Czy jest coś tańszego? Er der noget billigere?

-50-

- 51 -

Czy mogę zobaczyć

Kan je g se vrerelset?

kaplica

et kapel

pokój?

katedra

en domkirke

Ten pokój jest zbyt

Vrerelset er for lilie.

kino

en biograf

mały.

kościół

en kirke

Jaki jest numer

Hvilket nummer har

mapa

et kort

mojego pokoju?

mit vrerelse?

morze

et hav

Proszę o budzenie na

Kunne De vrekke mig

muzeum

et museum

godzinę

7.30.

klokken syv tredive.

pałac

et palre

O której muszę

Hvornar skal jeg

park

en park

opuścić pokój?

forlade vrerelset?

plac

en plads

jutro rano

Jeg rejser

i

mogren,

plaża

en strand

o godzinie ósmej.

klokken otte.

półwysep

en hałv0

przewodnik

en guide

Zwiedzanie,

Turistture, udflugter

ratusz

et radhus

wycieczki

rynek

et torv

rzeka

en flod

bazylika

en basiiikum

stare m iasto

den gamie by

brzeg

en kyst

teatr

et teater

wybrzeże

en havbred

tramwaj

en sporvogn

centrum

et centrum

ulica

en gade

cmentarz

en kirkegard

wieża

et tam

dworzec

en banegard

wycieczka

en udflugt

galeria

et galleri

wyspa

en 0

góry

bjerge

wystawa

en udstilling

JeZIOro

en s0

zabytek

en sevrerdighed

kamienica

et beboelseshus

zamek

et słot

-

5

2

-

-53 -

Chciałbym zwiedzić

Jeg ville gerne bes0g�'

stare miasto.

den gamie by.

Jutro wyjeżdżamy nad I morgen skal vi til

morze.

havet.

Ile kosztuje

Hvad koster en

wycieczka w

udflugt til hoje

wysokie góry?

bjerge?

Jakim autobusem

Med hvilken bus

dojadę do placu

kommer jeg

til den

centralnego?

centrale plads?

O

której otwierają

Hvornar abner man

galerię?

galletiet?

O

dziesiątej przed

Klokken ti om

południem.

morgenen.

Chciałbym zobaczyć Jeg vilłe gerne

se

wystawę sztuki

udstilling en a

f den

współczesnej.

moderne kunst.

Chcę opalać się na

Jeg vil gerne sole mi1ć

plaży.

pa stranden.

Chciałbym wynająć

Jeg vil gerne ud leje

en

samochód.

bil.

Czy na tej wyspie jest Findes der noget

coś ciekawego?

srerligt pa 0en?

- 54 -

Restauracja, bar,

Restaurant, bar, cafe

kawiarnia

butelka

en flaske

ciastko

en kage

danie

en ret

deser

en dessert

filiżanka

en kop

frytki

pomfritter

grzyby

svampe

herbata

en te

jadłospis

et spisekort

jajecznica

en/ et mrreg

jajko

et reg

kawa

en kaffe

kelner

en tjener

kieliszek

et glas

kolacja

en aftensmad

kotlet

en kotelet

kurczak

en kylling

lody

en ts

łyżeczka

en lilie ske

łyżka

en ske

makaron

en pasta

na czym a

et k0kkent0j

- 55 -

naleśniki

en pandekage

talerz

en

tallerek.en

napiwek

drikkepenge

tort

en lagkage

nóż

en kniv

warzywa

gronsager

obiad

en middag

widelec

en gaffel

obrus

en horddug

WinO

en vm

owoce

frugter

zupa

en suppe

pieczeń

en steg

p1eprz

et peber

Czy może mi pan

Kunne du anbefale

plWO

et ol

polecić dobrą

mig en god

płacić

betale

restaurację?

restaurant?

przyprawy

et krydderi

Czy ten stolik jest

Er dette bord ledigt?

przystawka

en forret

wolny?

rachunek

en regmng

Chciałbym

Jeg vil gerne reservere

rosół

en bouillon

zarezerwować

et bord for to

ryba

en fisk

stolik dla

2

osób.

persone r.

sałatka

en sałat

Proszę o jadłospis.

Kunne jeg bede dig

ser

en ost

om spisekottet.

serwetka

en serviet

Jakie są dania rybne?

Hvilke fiskeretter har

sok

en saft

De?

sól

et salt

To danie jest zimne.

Denne ret er kold.

stolik

et bord

Proszę o rachunek.

Ma jeg fa regningen?

stołówka

en kantine

Smacznego.

God appetit.

szatnia

en garderobe

Chciałbym zamówić

Jeg vil gerne bestille

sztućce

bestik

kawę i dwie

en kaffe og to teer.

śniadanie

en morgenmad

herbaty.

- 56 -

- 5

7

-

Proszę lody.

Jeg vil gerne have

is.

masło

et sm0r

Ile płacę za wszystko? Hvor meget udgor det

m1ęso

et kod

hele?

miód

en honning

Każdy płaci za siebie.

Hver betaJer for sig

mleko

en mrelk

selv.

napój

en drik

olej

en olie

oliwa

en olivenolie

Zakupy

lndkob

parówka

en wienerpolse

PIWO

et ol

Artykuły spożywcze

Fedevarer

en 0rred

ryba

en fisk

bułka

en bolle

ryż

en

ris

chleb

et bmd

salami

salami

cielęcina

et kalvekod

ser

en ost

cukier

et sukker

sok

en saft

cukierki

balsjer

sól

et salt

czekolada

en chokolade

szynka

en skinke

dżem

en marmelade

wędliny

et palreg

indyk

en kałkun

wieprzowina

et svinekod

jajka

re g

w mo

en vin

jogurt

en yoghurt

woda mineralna

et mineralvand

kaczka

en and

wołowina

et oksekod

kiełbasa

en polse

wódka

en vodka

kurczak

en kylling

makaron

en pasta

margaryna

en margarine

-

58

-

- 59-

Warzywa

Grvmsager

jabłko

et rebie

jagody

blabrer

cebula

et leg

mandarynka

en mandarine

cukinia

en zucchini

morela

en abrikos

czosnek

et hvidleg

pomarańcza

en appelsin

fasola

en benne

truskawka

en jordbrer

groszek

en rert

winogrona

vindruer

grzyby

svampe

wiśnia

en k irsebrer

kapusta

en kał

kukurydza

en majs

Gdzie jest najbliższy

Hvor ligger den

marchewka

en gulerod

sklep spożywczy?

nrermeste

ogórek

en agurk

fedevareforretning?

papryka

en pel;>erfrugt

Proszę chleb i dwie

Jeg vil gerne have et

pomidor

en tomat

bułki.

bred og to boller.

sałata

en sałat

Poproszę dwa

Jeg vil gerne have to

ziemniak

en kartoffel

k ilogramy jabłek.

kilo rebler.

Ile kosztuje kilogram

Hvad koster et kilo

Owoce

F

rugter

bananów?

banan er?

arbuz

en vandmelon

Odzież

Bekfcedning

banan

en banan

brzoskwinia

en fersken

bluzka

en tn'1je/ en bluse

cytryna

en citron

buty

sko

czereśnia

en sedkirsebrer

czapka

en hue

figa

en figen

dres

en trreningsdragt

gruszka

en prere

garnitur

et jakkesret

- 60 -

- 61 -

kapelusz

en hat

koszula

en skjorte

majtki

underbukser

marynarka

en jakke

parasol

en paraply

pasek

et brelte

piżama

en pyjamas

płaszcz

en frakke

przymierzalnia

et pr0verum

rajstopy

str0mper

rozmiar

en st0rrelse

skarpety

sokker

spodnie

bukser

spódnica

en nederdel

stanik

en brystholder

suknia

en kjole

sweter

en pullover

szalik

et sjal

żakiet

en damejakke

W czym mogę

Kan jeg hjrelpe?

pomóc?

Szukam męskiej

Jeg s0ger en

koszuli rozmiar

41.

herreskjorte i

st0rrelse en og fyrrc

( 4 1 ).

- 62-

W jakim kolorze?

Zielony lub niebieski.

Gdzie znajduje się

przymierzalnia?

Ile to kosztuje?

I

hvilken farve?

Gr0n elier bla

Hvor er

pr0verummet?

Hvor meget koster

d et?

Czy jest coś tańszego? Er der noget billigere?

Poproszę te buty.

Jeg vil gerne have

disse sko.

Sprzęt domowy

Husholdning- og

elektronisk udstyr

aparat fotograficzny

et kamera

bateria

et batteri

ekspres do kawy

en kaffemaskine

kalkulator

en lommeregner

kamera

et videokamera

komputer

en computer

lodówka

et k01eskab

magnetofon

en bandoptager

płyta CD

en CD-plade

radio

en radio

suszarka

en

telewizor

et fjernsyn

video

en videobandoptager

- 63 -

zmywarka

en opvaskemaskine

Lekarz, apteka

Lrege, apotek

żelazko

et strygejern

antybiotyk

et antibiotikum

Chciałbym kupić

Jeg vil gerne k0be en

ból brzucha

ondt i maven

komputer z pełnym

computer med

ból gardła

ondt i halsen

oprogramowaniem.

komplet software.

ból głowy

en hovedpine

Ile to będzie

Hvad vil det koste?

ból serca

ondt i hjertet

kosztowało?

ból zębów

en tandpine

Ile kosztuje najtańsza

Hvad koster det

dentysta

en tandlrege

kamera?

billigste

dreszcze

kuldegysninger

videokamera?

grypa

en influenza

Dziękuję bardzo,

Mange tak, jeg skal

karetka pogotowia

en ambulance

muszę się jeszcze

nok overveje det.

kaszel

en hoste

zastanowić.

katar

et snot

Ile kosztuje dobra

Hvad koster en god

lekarstwo

et lregemiddel

suszarka do

hart0rrer?

lekarz

en lrege

włosów?

maść

en salve

Poproszę baterię 9V.

Jeg vil gerne have et

niestrawność

en uford0jelighed

9V (ni volt) batteri.

nudności

en kvalme

pielęgniarka

en sygeplejerske

podpaski

et bind

pogotowie ratunkowe

et redningskorps

skadestnen

przeziębienie

en forkiZJielse

rana

et sar

recepta

en recept

- 64-

- 65-

syrop

en sirup

Gdzie znajduje się

Hvor ligger et apotek?

szpital

et sygehus

apteka?

środek nasenny

et sovemiddel

Chciałbym lekarstwo

Jeg vil geme have et

środek

et smertestillende

od bólu głowy.

!regemidde! mod

przeciwbólowy

middel

hovedpine.

środek uspokajający

et beroligende middel

Ten ząb bardzo mnie

Den tand g0r mig

tabletka

en tablet

boli.

meget ondt.

tampon

en tampon

termometr

et termometer

witamina

et vitamin

Sport, wypoczynek

ldrret, rekreation

wymioty

en opkastning

wysypka

et udslret

basen

en bassin

zastrzyk

en indspmjtning

pływalnia

en sv0mmehal

zawroty głowy

en svimmelhed

biegać

l0be

ząb

en tand

biegi

10b

Gdzie mogę uzyskać

Hvor kan je g

fa

boisko

sportsplads

gimnastyka

gymnastik

pomoc lekarską?

lregehjrelp?

golf

golf

Proszę wezwać

Ville De ringe

cHer

hokej

hockey

pogotowie

ambulance?.

kibic

en fan

ratunkowe.

koszykówka

basketboi d

Mam wysoką

Jeg har h0j feber

og

gorączkę i kaszel.

hosten.

kręgle

bowling

Boli mnie brzuch i

Jeg har mavesmetrer

mecz

en kamp

gardło.

og ondt i halsen.

namiot

et telt

narciarstwo

skisport

- 66-

- 67-

narty

ski

Zagramy w

Skal vi spille

olimpiada

en olympiade

koszykówkę?

basketball?

piłka

et boi d

Chodźmy zagrać

Lad os ga til bowl ing.

piłka nożna

fodbold

w kręgle.

plecak

en rygscek

Biorę namiot, plecak

Jeg tager mit telt,

pływać

sv0mme

i idę na ryby.

rygscek o g je g skal

pływanie

svmnning

til at fiske.

remis

remis

ie zapomnij

Husk din fiskestang.

rower

en cykel

o wędce.

rzut

et kast

Chciałbym popływać.

Jeg har lyst til at

sędzia

en dommer

sv0mme.

siatkówka

volleybali

Czy lubisz grać

Kan du !ide at spille

skok

en spnng

w golfa?

golf?

tenis

tennis

Tak, lecz najbardziej

Ja, men je g kan bedst

tenis stołowy

bordtennis

lubię bieganie.

!ide at ł0be.

wynik

en resultat

zawodnik

en deltager

żeglarstwo

sejlsport

Czy jest tu

Findes der en

wypożyczalnia

cykeludlejning hcr?

rowerów?

Czy to boisko nadaje

Er denne sportplads

się do siatkówki?

god til volleybold?

Nie, to jest boisko do

Nej, det er en

piłki nożnej.

fodboldplads.

- 68-

- 69 -

NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE

Z GRAMA TYKI JĘZYKA DUŃSKIEGO

Rodzajniki

Rodzajnik występuje przy rzeczowniku

wskazując na jego rodzaj oraz formę.

Rodzajniki w języku duńskim dzielą się na

określone i nieokreślone. Rodzajnik to część
mowy, która nie występuje w języku polskim.

Rodzajnik nieokreślony

Rodzajnik nieokreślony ma zastosowanie

w sytuacjach, gdy mowa jest o czymś (łub
o kimś) nieznanym czy bliżej nie określonym,
na przykład o jakimś przedmiocie jako o jednym
z wielu, bez wyszczególnienia jego cech
indywidualnych.

Przykład:

Et bam grreder

- Dziecko płacze

- 70 -

W języku duńskim rodzajnik poprzedza

rzeczownik lub stanowi jego końcówkę.

Imiona własne, tytuły zawodowe, nazwy

geograficzne, nazwy ulic itp. występują bez

rodzajnika. To samo odnosi

się do

rzeczowników

poprzedzonych

zaimkiem

osobowym. Przeważnie także rodzajników
nie umieszcza się w treści reklam, napisów
informacyjnych, w tytułach książek, nazwach
artykułów itp.

Ję�yk duński zna dwa rodzaje:

. rodzaj wspólny (obejmujący rzeczowniki

rodzaju żeńskiego i męskiego)

. rodzaj nijaki

Rodzajnikiem nieokreślonym dla rzeczowników

rodzaju wspólnego jest

en.

Przykład:

en dame

-

pani

en herre

-

pan

- 7 1 -

Dla rodzaju nijakiego rodzajnikiem nieokreślonym

jest et.

Przykład

et

ur

- zegar

W liczbie mnogiej nie stosuje się rodzajnika

nieokreślonego

(

en,

et),

natomiast

zmienić się końcówka.

Przykłady

en by

by er

en pige

piger

et hus

huse

- miasto

- miasta

-

dziewczyna

- dziewczyny

- dom

- domy

Niektóre rzeczowniki w liczbie mnogieJ nte

końcówek, np.:

en sko

sko

- but

- buty

- 72 -

et ar

ar

- rok

- lata

Rodzajnik określony

Rodzajnik określony jest stosowany wtedy,

gdy osoba, przedmiot, pojęcie sąj uż w jakimś
stopniu znane rozmówcom (czytelnikom).

gdyż zostały nazwane już wcześniej. Ma on
dwie formy - zależnie od tego, czy przed
rzeczownikiem, do którego się odnosi,
znajduje się przymiotnik czy tez go nie ma.

rzeczownik

występuje

bez

przymiotnika, wówczas rodzajnik jest jego
przyrostkiem i tworzy z nim jeden wyraz.

W tej sytuacj i rodzajnik określony przybiera

następujące końcówki:

-n, -en

-t, -et

- liczba pojedyncza, rodzaj

wspólny (męski i żeński)

- liczba pojedyncza, rodzaj nijaki

-n e, -en e

-

liczba mnoga

- 73 -

Przykłady:

pigen - (ta) dziewczyna

pigerne - (te) dziewczyny

reb l et - (to) jabłko

Jeżeli

rzeczownik

poprzedzony

jest

przymiotnikiem, wówczas rodzajnik określony

występuje przed mm w następujących
formach:

den

-

liczba pojedyncza, rodzaj wspólny

det

- liczba pojedyncza, rodzaj nijaki

de

- liczba mnoga

Przymiotnik

w

tej

sytuacji

przybiera

końcówkę

-e

w obu rodzajach i liczbach.

Przykłady:

den sorte hest - czarny koń

de sorte heste - czarne konie

W przypadku

rzeczowników mających

jednakowe formy w l i czbie pojedynczej

- 74-

i mnogiej rodzajnik określony przybiera
w liczbie mnogiej końcówkę

-ene.

Rzeczownik

Jak już wcześniej wspomniano (przy okazji
omawiania rodzajników) w języku dut1skim
występuję dwa rodzaje: rodzaj wspólny

(męski i

żeński) oraz rodzaj

nijaki.

Rzeczowniki

poprzedzone

rodzajnikiem

nieokreślonym en są rodzaju wspólnego,
natomiast

poprzedzone

rodzajnikiem nieokreślonym

et

są rodzaju

nijakiego. Rodzaj gramatyczny w języku

duńskim często różni się od rodzaju w języku
polskim.

Rzeczowniki w języku duńskim występuj ą

dwóch formach: nieokreślonej (bez rodzajnika

łub z rodzajnikiem nieokreślonym) i określonej

(z rodzajnikiem określonym).

W języku duńskim

mają tylko

dwie formy przypadków: mianownik i dopełniacz.

Mianownik jest również nazywany formą

- 75-

podstawową (gdyż odpowiada polskiemu

mianownikowi, celownikowi i biernikowi).

Dopełniacz zarówno liczby pojedynczej,

jak i mnogiej jest tworzony przez dodanie

końcówki

-s

do formy podstawowej

rzeczownika, np.:

skib

- statek

skibs - statku

Liczbę mnogą w języku duńskim tworzy się

w trojaki sposób:

przez dodanie końcówki

-r

do formy liczby

pojedynczej, np.:

en gade
gad er

- ulica

- ulice

Końcówkę -r dodaje się do formy l iczby
pojedynczej

zakończonej

na -e

me

akcentowane.

- 76 -

. przez dodanie końcówki -er lub -e do formy

l iczby pojedynczej, np.:

et brev

- list

breve

- listy

niektóre rzeczowniki nie ulęgają zmianie

w liczbie mnogiej, np.:

et ord

ord

Czasownik

- słowo

- słowa

Bezokolicznik w j ęzyku

poprzedzony słówkiem

at

tłumaczy się na język polski.

Przykłady:

at lrese
at huske

- czytać

- pamiętać

duńskim

którego

Bezokolicznik kończy się samogłoską -e.

- 77 -

jest

me

Czas teraźniejszy

Czas teraźniejszy w języku duńskim tworzy
się przez dodanie do tematu końcówki -er.

jeg lreser

du lreser
han lreser
hun lreser

vi lreser

- czytam

- czytasz

- on czyta

- ona czyta

- my czytamy

I lreser

- wy czytacie

de lreser

- oni/one czytają

De lreser - pan/pani czyta

Do wyjątków należy zaliczyć:

jeg kan
jeg vil
jeg ved

- mogę

- chcę

- w1em

Czasowniki we wszystkich osobach

teraźniejszego maja tę samą formę. Podobnie

jest we wszystkich innych czasach.

- 78 -

Ponieważ w języku duńskim nie występują

odrębne formy fleksyjne dla osób i liczb,
przed czasownikiem stosuje się odpowiedni
zaimek osobowy.

Tryb rozkazujący

Tryb rozkazujący tworzy się w języku
duńskim w następujący sppsób:

l re s

- czytaj, czytajcie

lad os lrese

- czytajmy

Czas przeszły niedokonany

Czas przeszły niedokonany jest tworzony
przez dodanie do tematu końcówki -ede lub

-te,

np.:

jeg huskede
jeg lreste

- pamiętałem, pamiętałam

- czytałem, czytałam

- 79 -

Czas przeszły dokonany

Czas przeszły dokonany tworzy się przez

dodanie do form czasu teraźniejszego
czasownika posiłkowego at have

- mieć

(w pewnych sytuacjach at vcere -

być)

imiesłowu

czasu przeszłego danego czasownika.

Imiesłów czasu przeszłego ma następującą

formę:

lrest -

czytana

Tak więc czas przeszły dokonany ma

następującą postać:

jeg har lrest - czytałem, czytałam

Czas zaprzeszły

Czas zaprzeszły oznacza czynność

która odbyła się przed inną czynnością
przeszłą.

Tworzy się go dodając do form czasu

przeszłego czasownika posiłkowego at have -

- 80-

mieć

(w pewnych sytuacjach at vcere

-

być)

imiesłów

czasu

przeszłego

dariego

czasownika. Ma on wtedy następującą postać:

jeg havde lrest - czytałem, czytałam

Przykład użycia czasu zaprzeszłego:

Huset var solgt. f0r jeg fik noget at vide

om det.

- Dom został sprzedany, nim się o tym

dowiedziałem.

Czas przyszły

Czas przyszły tworzy się przy pomocy
wyrazów vii lub skal i bezokolicznika danego
czasownika.

Vil

używa się najczęściej wtedy gdy chce się

wyrazić chęć, wole, zaś skal, gdy chodzi o
obowiązek, np.:

jeg vil (skal) lrese - będę czytał (czytała)

- 8 1 -

Odmiana czasowników posiłkowych

have

- mieć

vrere

Czas

jeg har

- mam

jeg er

te raź-

Czas

Je g

- miałem

Jeg var

przeszły

havde

(miałam)

niedoko-

Czas

jeg har

- miałem

jeg har

przeszły

haft

(miałam)

vreret

dokona-

Czas

Je g

- miałem

Je g

havde

(miałam)

havde

haft

vreret

Czas

jeg vil

- będę

jeg vil

przyszły

(skal)

miał

(skal)

have

(miała)

vrere

Tryb

hav

. .

- �'.eJ;

vrer

rozkazu-

m teJCle

lad os

vrere

Imiesłów

haft

- brak

vreret

czasu

odpowie

przeszłego

dnika w

- 82 -

- jestem

- byłem

(byłam)

- byłem

(byłam)

- byłem

(byłam)

- będę

- bądź,

bądźcie

- brak

od po-

wiednika

w języku

Strona bierna

W języku duńskim często używa się

czasowników w stronie biernej. Formy strony
biernej tworzy się w następujący sposób:

•

za pomocą czasownika posiłkowego

at

blive,

at

vcere

i imiesłowu biernego danego

czasownika, np.:

ros t

- chwalony

blive rost

- być chwalonym

•

przez dodanie końcówki

-s

do bezokolicznika

strony czynnej, np.:

at rose

roses

- chwalić

- być chwalonym

- 83 -

Przymiotnik

Przymiotniki mogą występować w stopniu
równym, wyższym i najwyższym.

Regularne

stopniowanie

przymiotników

polega na dodaniu do stopnia równego
odpowiednich przyrostków lub przysłówków.

Istnieją następujące sposoby regularnego
stopniowania przymiotników:

Stopień wyższy:

-ere

lub

-re

Stopień najwyższy:

-est

Przykład:

h0j

- wysoki

h0jere - wyższy
h0jest - najwyższy

Stopień wyższy:

-ere

Stopień najwyższy:

-st

-

84

-

Przykład:

1vng
1vngere

ivrigst

- pilny

- pilniejszy

- najpilniejszy

Stopień wyższy:

mere -

Stopień najwyższy:

mest -

Przykład:

rask

- zdrowy

mere rask - bardziej zdrowy
mest rask - najbardziej zdrowy

Niektóre przymiotniki stopniują się w sposób

nieregularny.

Przykłady:

gad

- dobry

bedre - lepszy

bedst - najlepszy

- 85 -

and

- zły

vrerre - gorszy

vrerst - naJgorszy

lille

- mały

mindre - mniejszy

mindst - najmniejszy

ung

- młody

yngre - młodszy

yngst - najmłodszy

Zaimki osobowe

Jeg

-Ja

du

- ty

han

- on

hun

- ona

De

- pan

l

pani

VI

- my

I

- wy

de

- oni

l

one

-86 -

mig
dig
ham
hen de
Dem

os

jer/eder

dem

- mme, mi

- ciebie, ci, tobie

- Jego, Jemu

- Ją, JeJ

- pana panią, panu/pani

- nas, nam

- was, wam

- ich, im

Zaimki dzierżawcze

min

- mój

l

moja

mit

- moJe

din

- twój

l

twoj a

dit

- twoje

s

m

- swój

l

swoja

sit

- swoje (l. poj.)

m me

- nasze

din e

- wasze

sin

- swoje (1. mn.)

- 87 -

Jako zaimki dzierżawcze są również używane
następujące zaimki:

vores, vor, vort, vore

je re s

de re s

De re s

Zaimki zwrotne

- nasz

- wasz

- ich

- pański

W języku duńskim występują następujące

zaimki zwrotne:

sig

- się, sobie

hinanden - brak odpowiednika w

polskim

Zaimka zwrotnego sig używa się w stosunku
do trzeciej osoby liczby pojedynczej i mnogiej,

np.:

Han glreder sig.

-

On

się cieszy.

- 88-

Zaimka zwrotnego hinanden używa się w liczbie
mnogteJ

przy

opisywaniu

czynnoset

wykonywanej wzajemnie przynajmniej przez
dwie osoby.

Zaimki wskazujące

den

denne

(den) samme

selv

sadan

d et

dette

(det) samme

sadant

de
disse

(de) samme

sadanne

- ten, ta

- tamten

- ten sam

- sam, samt

- taki

- to

- tamto

- to samo

- takie

- ci, te

- tamci, tamte

- ci sami, te same

- tacy, takie

- 89-

Zaimki pytające

me d

- z

om

- o, czy

hvem?

- kto, kogo, komu?

over

- ponad

hvad?

- co, który, która, które?

pa

- na, w

h vis?

- czyj, czyja, czyje?

til

- do, dla

hvilken?

- który, która, jaki, jaka?

trods

- pomtmo

hvilket?

- które, jakie?

u den

- bez

hvilke?

- którzy, które, jacy?

ved

- przy, po

Przyimki

Spójniki

Do najczęściej używanych przyimków nakżą:

Do najczęściej używanych przyimków należą:

ad

- po, przez, z

o g

- 1,

a

a f

- z, przez

ogsa

- też

b ag

- za

m en

- lecz

blandt

- wśród

elier

- lub

efter

- za, po, według

nar

- gdy, kiedy

for

- za, dla, ku

f0r

- zamm

fra

- od, z

da

- wtedy, kiedy

gennem

- przez

for

- dla, ponieważ

iblandt

- wśród

- 90 -

- 91 -

for

- dla, ponieważ

ford i

-

p

o

n

i

eważ

lwi s

- jeżeli

end

-

n

i

ż

som

- jak

at

- że

Polecamy:

Słownik polsko

-

angielski

i angielsko - polski

Słownik

pol

s

ko

-

-

bulgarski

i

bułgarsko - polski

Słownik polsko

-

fiński

i 1ir1sko - polski

Słownik polsko -

grecki

i

grecko - polski

Sl011 nik po

l

sko

-

niderlandzki

i n

i

de

rl

andzko

-

polski

Slov.nik polsko

-

norweski

i norwesko - polski

Słownik

p

o

l

sk

o

-

portugalsl•i

i portugalsko

-

po

l

ski

Słownik polsko -

rumulrski

i r

u

m

ur

1sko

-

polski

S1Ównik polsko

szwedzki

i szwedzko - polski

Słownik polsko

ukra i r1ski

i ukraińsko -

www.lev.pl

- 92 -

SPIS TREŚCI

strona

Wstęp ................................... .............. ..............

5

Jak korzystać z nagrań .................... .................

7

Podstawowe informacje o języku duńskim .....

9

Alfabet .............................................................

9

Wymowa .................................. ........................

1 0

Samogłoski .................. ... ... ........... ....... ........ .... l

O

Spółgłoski ......

.................... ............ ............. ..... 14

Akcent ................. ............................................ 1 8

Rozmówki polsko - duńskie ......... ... ........... ..... 1 9

Przydatne zwroty . .. . . . . . .. . .. . ... . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 9

?ozdrowienia i zwroty grzecznościowe .. ........ 23

Liczby .............................................................. 25

Czas ................

.

...................

.

....................

.

....... 27

Dni tygodnia ..... .... ... .... ... ... ... ........... ....... .... .. 27

. Pory roku . .. . . . . .. . . . . . . . . . .. . . . . . . . .. . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . .. . 28
. Miesiące ........................................................ 28

Miary długości, powierzchni, masy,

pojemności ....................................................... 3 0

Kolory ..............................................................

3 1

Pogoda ..........

.

..

.

...

.

.........

.

................................. 3 2

Dane personalne ................... ...........................

33

Nazwy geograficzne, narodowości ..................

36

- 93 -

Napisy i tablice informacyjne ..................

.

....... 40

Podróż ........................

.

.

..................

.

...

.

..

.

.

.

.

....... 4 1

Pociąg ................

.

..........................

.

...

.

........... 4 1

Samolot ....... .....

.

..........................

. .

..

.

............. 43

Autobus ............ ... ........................

.

..

.

.............. 45

Samochód ................ ...... ........... ...... ... .... ... ... .. 46

Poczta, telefon ....

.

.................

.

...............

.

.......... 49

Zakwaterowanie . ............................................. 50

Zwiedzanie, wycieczki ...........

.

.......... .............

.

52

Restauracja, bar, kawiarnia . . . . . . ....

.

................

.

.. 55

Zakupy .... ..............................................

.

...

.

...... 58

Artykuły spożywcze ..................................... 58

Warzywa .....

.

.............................

.

...... ..........

.

.. 60

Owoce ......................

.

.................................... 60

Odzież ............. .

.

. ..

.

..

.

.

............................

.

.

......

6 1

Sprzęt domowy .

.

.................... .... ................... 63

Lekarz, apteka .......................... ...... .................. 65

Sport, wypoczynek ...................

.

...................... 67

Najważniejsze informacje z gramatyki

duńskiego .....

.

................

.

.............................

.

........ 70

Rodzajniki ...

.

.

.................................................. 70

Rodzajnik nieokreślony .............

. .

.................... 70

Rodzajnik określony ...............

.

.......................

.

73

Rzeczownik ..................................................... 75

- 94 -

Czasownik ..................... .......... ........................ 77

Czas teraźniejszy .....................

.

.

...................... 78

Tryb rozkazujący ............................................. 79

Czas przeszły niedokonany ............

.

........... .... . 79

Czas przesz�y dokonany ......................

.

... ........ 80

Czas zaprzeszły .. .. .. .. .. .... .. .. .. .. .. .. .... .. .. .. .. .. .. .. .. . 80

Czas przyszły .. .. .. .. .. .. .. .. .... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. . 8 l

Odmiana czasowników posiłkowych .............. 82

Strona bierna ....... ........... :............. ...... .............. 83

Przymiotnik .......

.

..........................

.

..

.

...

.

... ........ 84

Zaimki osobowe ...........................

. .

......... ........ 86

Zaimki dzierżawcze ................ .... ....... .............. 87

Zaimki zwrotne ................................

.

......

.

..

.

.

.... 88

Zaimki wskazujące ........... ............................... 89

Zaimki pytające ....................

.

............. ............. 90

Przyimki ..........................

.

............................... 90

Spójniki ........................................

.

................

.

. 9 1

- 95 -