Alfabet hebrajski (תיבפלא)

Przeczytaj dokładnie objaśnienia pod tabelą!

Lp.

drukowane

r

ę

czne

nazwa

WSP

ML

WL

1

א

alef

nieme

a, e

1

2

ב

bet

wet

b

w

-

2

3

ג

gimel

g

-

3

4

ד

dalet

d

-

4

5

ה

he

h

lub nieme

a, e, o

5

6

ו

waw

w

o, u

6

7

ז

zajin

z

-

7

8

ח

chet

ch

-

8

9

ט

tet

t

-

9

10

י

jod

(jud)

j

i, e

10

11

( כ

)

ך

kaf

chaf

k

ch

-

20

12

ל

lamed

L

-

30

13

( מ

)

ם

mem

m

-

40

14

( נ

)

ן

nun

n

-

50

15

ס

samech

s

-

60

16

ע

ajin

nieme

-

70

Słownik

Podstawy

Gramatyka

Historia

Muzyka

Forum

Inne

Page 1 of 3

Alfabet hebrajski - תיבפלא (www.iwrit.pl)

2008-05-20

http://www.iwrit.pl/alefbet.php

Znaczenie użytych skrótów:

WSP - wartość spółgłoskowa, czyli wymowa jako spółgłoski

ML - wartość samogłoskowa, czyli Mater lectionis

WL - wartość liczbowa

Podając wymowę zastosowałem transkrypcję polską. Wyjaśnienia wymaga
tylko rozróżnienie głosek [h] i [ch], bardzo ważnych dla poprawnej i
zrozumiałej wymowy.
[h] - to łagodne, delikatne H, jak w angielskim home, niezbyt łatwe do
opanowania dla Polaka, ponieważ polska głoska H jest znacznie mocniej
artykułowana (lekko charcząca). Lepiej więc tego [h] nie wymówić wcale (tak
zresztą robi coraz więcej Izraelczyków), niż wymawiać je jak polskie H.
[ch] - to charakterystyczne dla języjów semickich, szorstkie, podniebienne,
niemal charczące H. Wbrew pozorom nie jest trudne do opanowania przez
Polaka, ponieważ polskie H jest nieco podobne (choć słabsze) i w izraelskich
uszach brzmi bliżej chet niż he.

O alfabecie

Alfabet hebrajski składa się z 22 liter. Nie rozróżnia się liter wielkich i małych. Za to
pięć liter (kaf, mem, nun, pe, cadi) przyjmuje na końcu wyrazu inną graficznie
formę, zwaną sofit (w tabelce pokazaną w nawiasach). Nikogo chyba nie zaskoczę,
dodając, że po hebrajsku czyta się od prawej do lewej.

Jak widać w tabelce, kształt liter pisanych (ręcznie) dość znacznie odbiega od ich
pierwowzorów drukowanych.

Należy pamiętać, że wszystkie litery w alfabecie hebrajskim to spółgłoski. Jednak
każda spółgłoska (nie wyłączając niemych) może być "nośnikiem" samogłoski
(zwykle wymawianej po niej).


Spółgłoski

Najważniejszą cechą fonetyczną współczesnego języka hebrajskiego jest
postępujący zanik semickich spółgłosek gardłowych ע א ח ה

(he, chet, alef, ajin).

Zjawisko to występowało już w czasach starożytnych i przeszło do wymowy
aszkenazyjskiej. W wymowie sefaradyjskiej - dzieki wpływom języka arabskiego -
spółgłoski gardłowe zachowały się, lecz było to, najprawdopodobniej, zjawisko
wtórne.

Nowohebrajski nie różnicuje już w wymowie א

alef i ע

ajin (oba są nieme),

17

( פ

)

ף

pe

fe

p

f

-

80

18

( צ

)

ץ

cadi

c

-

90

19

ק

kof

k

-

100

20

ר

resz

r

-

200

21

ש

szin

sin

sz

s

-

300

22

ת

taw

t

-

400

Lp.

drukowane

r

ę

czne

nazwa

WSP

ML

WL

Page 2 of 3

Alfabet hebrajski - תיבפלא (www.iwrit.pl)

2008-05-20

http://www.iwrit.pl/alefbet.php

Jeśli masz jakieś uwagi lub pytania - pisz:

[e-mail]

choć konsekwentnie stosuje je dalej w zapisie.

Gardłowe ח

chet zostało zrównane z palatalnym כ

chaf.

W ostatnim czasie obserwowany jest także zanik ה

hej - wymawiana jest tylko

następująca po nim samogłoska. Tak więc spółgłoska ה

hej staje się niema,

tak jak nieme stały się już spółgłoski א

alef i ע

ayin.

Prasemicki trójdzielny system spółgłoskowy (dźwięczne, bezdźwięczne i
emfatyczne) został uproszczony do dwudzielnego - spółgłoski emfatyczne
(wymawiane na przydechu) - zanikły. Nie ma już więc różnicy w wymowie ק

kof i כ

kaf oraz ט

tet i ת

taw. Ślady starego systemu przetrwały jednak w zachowawczej

pisowni (dwa różne znaki dla [k], dwa dla [t] itd.).

Zredukowana została również grupa tzw. spółgłosek begadkefat (ת פ כ ד ג ב),
wymawianych różnie w zależności od miejsca występowania w wyrazie. Na początku
i po sylabie zamkniętej wymawiane są one "twardo" (wymowa zwarta), a w innych
przypadkach "miękko" (wymowa szczelinowa). Z prasemickiego systemu ostały się
w tej grupie już tylko trzy samogłoski:

ב

- "twardo" jako [b]: תיב

[bajit]; "miękko" jako [w]: הנבל

[levena]

כ

- "twardo" jako [k]: רודכ

[kadur];"miękko" jako [ch]: יכב

[bechi]

פ

- "twardo" jako [p]: לעופ

[poel]; "miękko" jako [f]: לופכ

[kaful]

Wraz z zapożyczeniami weszły do nowohebrajskiego trzy nowe spółgłoski: ż, cz,
dż, oznaczane w druku jako zajin, cadi i gimel ze specjalnym apostrofem (geresz):

׳ז

[ż], np. טק׳ז

[żaket] = żakiet

׳צ

[cz], np. היכ׳צ

[czechja] = Czechy

׳ג

[dż], np. ודו׳ג

[dżudo] = dżudo

Oprac. na bazie tekstu Dariusza Dekierta

Page 3 of 3

Alfabet hebrajski - תיבפלא (www.iwrit.pl)

2008-05-20

http://www.iwrit.pl/alefbet.php