UKD 624.041

POLSKI KOMITET

NORMALIZACJI,
MIAR I JAKOŚCI

P O L S K A N O R M A

PN-90

B-03000

Projekty budowlane

Obliczenia statyczne

Zamiast:

PN-69/B-03000

Grupa katalogowa

0702

Building projects. Static calculation

Projets du bâtiments. Calculs statiques

Ńňđ

îčňĺëüíűĺ ďđîĺęňű. Ńňŕňč÷ĺńęčé đŕń÷¸ň

1. WSTĘP

1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy są zasady, jakim powinny odpowiadać obliczenia statyczne projektów budowlanych
pod względem zakresu, układu

, stosowanej terminologii, umownych oznaczeń i formy graficznej.

1.2. Zakres stosowania normy. Normę należy stosować przy wykonywaniu obliczeń statycznych obiektów budowlanych.

1.3. Określenia

1.3.1. ustrój konstrukcyjny - zespół elementów konstrukcyjnych połączonych ze sobą w sposób umożliwiający ich wzajemną
współpracę w przenoszeniu obciążeń.

1.3.2. elementy konstrukcyjne - elementy, które biorą bezpośredni lub pośredni udział w przenoszeniu obciążeń. Do
elementów konstrukcyjnych zalicza się również podłoże budowli.

1.3.3. szczegóły konstrukcyjne - szczegóły określające budowę elementów konstrukcyjnych zgodnie z przyjętymi założeniami i
obliczeniami statyczno-wytrzymałościowymi.

1.3.4. egzemplarz archiwalny obliczeń statycznych - kopia obliczeń statycznych wraz z podpisami i adnotacjami
zatwierdzającymi i uzgadniającymi wykonana na papierze.

2. PODSTAWA, ZAKRES I SPOSOBY WYKONYWANIA OBLICZEŃ STATYCZNYCH

2.1. Podstawa obliczeń. Obliczenia statyczne należy wykonywać na podstawie Polskich Norm, norm branżowych, wytycznych,
instrukcji wydanych przez upoważnione instytucje naukowe oraz innych przepisów.

W

przypadkach konieczności stosowania mało znanych metod obliczeń należy podać uzasadnienie naukowe lub powołać się na

właściwe i dostępne źródła.

2.2. Zakres obliczeń. Obliczenia statyczne powinny obejmować ustroje konstrukcyjne, elementy i te szczegóły konstrukcyjne,
dla których konieczne jest sprawdzenie stanów granicznych nośności i użytkowania lub sprawdzenie wytrzymałości ewentualnie
określenie współczynników bezpieczeństwa.

2.3. Dokładność obliczeń. Obliczenia rachunkowe należy wykonywać z dokładnością nie mniejszą niż do trzech cyfr
znaczących.

2.4. Terminologia i oznaczenia. Terminologię i oznaczenia należy stosować zgodnie z przepisami wymienionymi w 2.1, wg
których wykonywane są obliczenia statyczne.

W

przypadku stosowania oznaczeń nie ujętych w wyżej wymienionych przepisach należy objaśnić ich znaczenie.

2.5. Wykonywanie obliczeń lub ich części przy użyciu programów komputerowych. W przypadku wykonywania obliczeń
przy użyciu programów komputerowych, w opisie technicznym należy podać nazwę instytucji, w której wykonano obliczenia oraz
nazwę programu (jednostkę autorską wraz z informacją na temat zastosowanej metody obliczeń).

W odpowiednim punkcie obliczeń statycznych należy podać schematy obliczeniowe wraz z danymi geometrycznymi oraz
zestawienie wartości przyjętych do wymiarowania konstrukcji.

Strona 1

Wydruki z komputerów stanowią integralną część egzemplarza archiwalnego obliczeń statycznych.

2.6. Określanie wielkości statycznych za pomocą modeli konstrukcji. W przypadku wyznaczania wielkości statycznych i
wytrzymałościowych za pomocą badania modeli i fragmentów konstrukcji w opisie technicznym należy podać nazwę instytucji, w
której wykonano badania oraz metodę badań. W odpowiednim punkcie obliczeń statycznych należy podać schematy
obliczeniowe wraz z danymi geometrycznymi oraz zestawienie wartości przyjętych do wymiarowania konstrukcji.

Wyniki badań stanowią integralną część egzemplarza archiwalnego obliczeń statycznych.

3. DANE WYJŚCIOWE DO WYKONYWANIA OBLICZEŃ STATYCZNYCH

Obliczenia powinny być wykonywane zgodnie z zatwierdzonymi danymi wyjściowymi i zawierać wszystkie potrzebne informacje,
jak:

- przeznaczenie budowli i wymagania technologiczne,

- obciążenia,

- warunki geotechniczne terenu,

- technologię realizacji,

- stopień agresywności środowiska,

- klasy odporności ogniowej,

- materiały specjalne wymagane np. ze względów technologicznych,

- uzgodnienia, ekspertyzy, opinie, inwentaryzacje itd.,

- wymagania lub zalecenia specjalne.

4. ZAWARTOŚĆ I UKŁAD OBLICZEŃ STATYCZNYCH

4.1. Zawartość obliczeń statycznych. Obliczenia statyczne powinny składać się z:

- opisu technicznego konstrukcji,

- obliczeń statycznych i wymiarowania.

4.2. Stronica tytułowa obliczeń statycznych powinna zawierać następujące dane:

a) nazwę i adres jednostki projektowej, w której wykonano obliczenia,

b) nazwę inwestycji i szczegółową nazwę obiektu,

c) tytuł zawodowy, imię i nazwisko oraz podpis głównego projektanta konstrukcji (jeżeli występuje),

d) tytuł zawodowy, imię i nazwisko oraz podpis projektanta(ów) obliczeń statycznych,

e) tytuł zawodowy, imię i nazwisko oraz podpis weryfikatora obliczeń statycznych,

f) tytuł zawodowy, imię i nazwisko kierownika pracowni lub kierownika jednostki projektowej, podpis i datę,

g) numer produkcyjny projektu (jeżeli występuje),

h) numer archiwalny projektu (jeżeli występuje),

j) liczbę stronic obliczeń, z tym, że stronica tytułowa ma nr 1,

k) liczbę załączników, dodatkowych wykresów, tablic itd. należących do obliczeń,

l) datę i miejsce sporządzenia obliczeń.

W przypadku wykonywania obliczeń statycznych przez inne jednostki niż państwowe biura projektów, obok nazwisk autora i
weryfikatora należy podać numery uprawnień budowlanych oraz ich adresy prywatne.

Przykładowy układ stronicy tytułowej obliczeń statycznych podano w załączniku 1.

4.3. Spis treści powinien zawierać numery i tytuły rozdziałów, wykaz załączników oraz numery stronic. Spis treści należy
umieszczać bezpośrednio po stronicy tytułowej.

Strona 2

Przykładowy układ spisu treści podano w załączniku 2.

4.4. Kopie dokumentów wraz ze stwierdzeniem zgodności z oryginałem powinny być ponumerowane zgodnie z wykazem
załączników.

4.5. Wyciągi z materiałów pomocniczych powinny podawać nazwę instytucji (autora), przez którą materiał został opracowany
oraz tytuł pracy, rozdział itd., skąd wyciąg pochodzi.

Wyciągi mogą być włączone do opisu technicznego konstrukcji w odpowiednich punktach z powołaniem się na materiał
wyjściowy.

4.6. Opis techniczny konstrukcji poprzedza obliczenia statyczne i powinien zawierać, w zależności od potrzeb, następujące
informacje:

a) podstawę formalną (nazwa inwestora - zleceniodawcy, numer umowy itp.),

b) wstęp i założenia, w których należy podać ogólną charakterystykę budowli oraz dane wyjściowe, na podstawie których obiekt
został zaprojektowany,

c) ogólną koncepcję konstrukcji z podaniem zasadniczych wymiarów, rozstawu dylatacji, przerw technologicznych, montażowych
oraz technologii realizacji,

d) opis poszczególnych ustrojów i elementów konstrukcyjnych,

e) wykaz norm dotyczących obciążeń budowli: rodzaje i wielkości obciążeń nie objętych normami muszą być zgodne z
założeniami lub projektem technologicznym,

f) nazwę instytucji, w której wykonano obliczenia przy użyciu programów komputerowych oraz nazwę i symbol zastosowanych
programów albo nazwę instytucji, w której wykonano badania modeli,

g) materiały użyte do konstrukcji z podaniem wytrzymałości, gęstości objętościowej itd., a w przypadku zastosowania nowych
materiałów również tytuły i daty świadectw dopuszczenia do stosowania wydanych przez upoważnione instytucje; w przypadku
zastosowania materiałów specjalnych należy podać ich właściwości, sposoby przygotowania, wbudowania i pielęgnacji, z
uzasadnieniem konieczności i celowości zastosowania,

h) numery kart katalogowych elementów typowych,

j) zastrzeżenia dotyczące rozwiązań konstrukcyjnych lub elementów chroniących patentem albo podlegających specjalnym
wymaganiom czy ograniczeniom,

k) krótki wyciąg z badań geotechnicznych terenu wraz z odesłaniem do materiałów źródłowych,

l) ukształtowanie pierwotnej i projektowanej powierzchni terenu,

m) wymaganą klasę odporności ogniowej budowli i jej elementów konstrukcyjnych,

n) charakterystykę agresywności środowiska i ogólne zasady zabezpieczenia konstrukcji przed korozją,

o) ogólne zasady montażu z zaznaczeniem jego wpływu na stateczność i nośność konstrukcji i elementów,

p) inne informacje mające znaczenie przy wykonywaniu obliczeń statycznych.

4.7. Obliczenia statyczne

4.7.1. Numeracja pozycji obliczeń powinna być wykonana jednolitym przejrzystym systemem, tak, aby łatwo było odnaleźć
poszczególne elementy. Zaleca się numerowanie pozycji zgodnie z PN-77/N-02001.

4.7.2. Schematy statyczne i szkice należy umieszczać w odpowiednich punktach obliczeń lub dołączać w formie załączników.

4.7.3. Wartości liczbowe podawane w obliczeniach powinny wynikać z poprzedzających obliczeń lub powinny być
przytoczone ze wskazaniem źródeł.

4.7.4. Wzory stosowane w obliczeniach (z wyjątkiem wzorów zasadniczych, powszechnie znanych i często stosowanych) należy
podawać w postaci ogólnej, a następnie z podstawieniem wartości liczbowych. Wyniki obliczeń należy podawać wraz z ich
mianem.

W przypadku stosowania wzorów z literatury należy podawać przy nich pełne dane dotyczące publikacji źródłowej.

4.7.5. Skróty utrudniające sprawdzenie obliczeń są niedopuszczalne.

Strona 3

4.8. Stronica końcowa obliczeń statycznych powinna zawierać:

a) kolejną numerację,

b) podpis projektanta (autora obliczeń) z podaniem imienia, nazwiska i tytułu zawodowego oraz daty ukończenia obliczeń.

5. ZMIANY, SKREŚLENIA, UZUPEŁNIENIA I ADAPTACJE OBLICZEŃ STATYCZNYCH

Wszelkie zmiany, skreślenia, uzupełnienia i adaptacje zatwierdzonych obliczeń statycznych, zwane dalej zmianami, powinny być
zarejestrowane na stronicy tytułowej przez wpisanie w rubryce "uwagi" odpowiedniej adnotacji z podaniem, gdzie umieszczono
spis zmian.

W

spisie zmian należy podać numery pozycji obliczeń statycznych i numery stronic, na których dokonano zmian oraz numery

nowych pozycji obliczeń. Spis zmian powinien być podpisany przez wprowadzającego i weryfikatora z podaniem tytułu
zawodowego, imienia i nazwiska oraz daty i, ewentualnie, zgodnie z 4.2, numeru uprawnień budowlanych i adresu prywatnego.

Unieważnienie części obliczeń należy wykonać przez skreślenie, a obliczenia zamienne należy podać w formie załącznika
podpisanego przez projektanta i weryfikatora.

Z zatwierdzonych obliczeń statycznych nie należy usuwać stronic lub zamieniać na inne. Nie należy również zmieniać
poszczególnych wartości.

6. FORMA GRAFICZNA OBLICZEŃ STATYCZNYCH

6.1. Forma graficzna. Obliczenia statyczne powinny być wykonane na arkuszach formatu A4.

Dopuszcza się wykonywanie wydruków z komputera, schematów, tablic, wykresów itd. na formatach innych niż A4.

Przykładowy układ stronicy obliczeń statycznych podano w załączniku 3.

Zalecane jest stosowanie ramki. W

przypadku, gdy nie stosuje się ramki należy pozostawić margines z lewej strony o

szerokości 25 mm, a z prawej 10 mm.

6.2. Numeracja stronic. Każda stronica obliczeń statycznych powinna być oznaczona kolejną liczbą.

6.3. Czytelność i wprowadzanie poprawek autorskich lub poprawek po weryfikacji w obliczeniach statycznych.
Obliczenia statyczne powinny być napisane w formie zwartej, czytelnie i zrozumiale, pismem ręcznym lub maszynowym.
Konieczne korekty nie powinny zmniejszać czytelności obliczeń.

6.4. Oprawa obliczeń. Egzemplarze obliczeń statycznych powinny być trwale zbroszurowane i oprawione.

6.5. Adnotacje jednostek zatwierdzających i uzgadniających powinny być umieszczone na wewnętrznej stronicy okładki
obliczeń.

KONIEC

ZAŁĄCZNIK 1

PRZYKŁADOWY UKŁAD STRONICY TYTUŁOWEJ OBLICZEŃ STATYCZNYCH

(wymiary w mm)

Strona 4

1)

Jeżeli występuje.

ZAŁĄCZNIK 2

PRZYKŁADOWY UKŁAD STRONICY DRUGIEJ

1)

OBLICZEŃ STATYCZNYCH

(wymiary w mm)

Strona 5

Zaleca się stosowanie ramki (linie przerywane).

2)

Kolejny numer stronicy następny po ostatniej stronicy spisu treści.

ZAŁĄCZNIK 3

PRZYKŁADOWY UKŁAD STRONICY OBLICZEŃ STATYCZNYCH

(wymiary w mm)

Strona 6

Zaleca się stosowanie ramki (linie przerywane).

INFORMACJE DODATKOWE

1. Instytucja opracowująca normę - Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Budownictwa Ogólnego.

2. Istotne zmiany w stosunku do PN-69/B-03000

a) ustalono dokładność przeprowadzanych obliczeń,

Strona 7

b) uaktualniono tryb wykonywania obliczeń lub ich części przy użyciu programów komputerowych,

c) uściślono niektóre punkty normy.

3. Normy związane

PN-77/N-02001 Wytyczne opracowywania normy. Wytyczne ogólne

4. Autorzy projektu normy: prof. dr hab. inż. Józef Sieczkowski - Politechnika Warszawska, mgr inż. Leszek Jarecki, mgr inż.
Jan Sieczkowski - Centralny Ośrodek Badawczo-Projektowy Budownictwa Ogólnego

przy współpracy mgr inż. Mieczysława Michiewicza - COBPBO.

6. Deskryptory

0631027 - projekty budowlane, 0000000

- obliczenia statyczne, 0115379 - układ, 0000000 - forma, 0156705 - zakres.

Strona 8