 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
Mechaniczny Generator Ciep•a
(Opis tego urz•dzenia zmie•ci•em z kserowanych stron z nieznanego •ród•a. Informacje o tym
urz•dzeniu pojawi•y si• w czasopi•mie "Sam Zrobi•" nr 4/14/1988 r., by• to artyku• Wies•awa
Klimowicza - tre•• by•a taka sama jak cz••• "Zasada dzia•ania MGC", tylko nie by•o rysunków
generatora i sposobu jego wykonania, zamiast tego by• rysunek przedstawiaj•cy pod••czenie
generatora do wiatraka. By• mo•e opis wykonania i rysunki generatora pochodz• z innego nr-u tego
pisma.)
Zasada dzia•ania MGC
Generator dzia•a na zasadzie tzw. m•ynka Joul'a. W urz•dzeniu takim energia mechaniczna 
zamieniana jest na ciep•o przez tarcie cieczy roboczej miedzy •opatkami wirnika i stojana. Kszta•ty 
projektuje si• tak, aby wzajemny ruch •opatek wywo•ywa• mo•liwie najwi•ksze zawirowania cieczy 
roboczej znajduj•cej si• w ich otoczeniu. Tarcie cz•steczek cieczy o •opatki i mi•dzy sob• powoduje 
nagrzewanie si• ca•ego urz•dzenia. Dla wykorzystania tej energii nagrzan• ciecz kieruje si• do 
urz•dzenia grzewczego (np. kaloryfera).
Moc przetwarzana przez generator (a wi•c i 
energia mo•liwa do uzyskania w postaci 
ciep•a) zale•y w przybli•eniu od 3 pot•gi 
pr•dko•ci obrotowej wirnika wzgl•dem stojana. 
Dlatego wa•ne jest, aby rozmiary MGC by•y 
dopasowane do mocy •ród•a energii, gdy• 
wtedy wirnik pracuje w najkorzystniejszym 
zakresie pr•dko•ci obrotowej. 
W wi•kszych si•owniach wiatrowych o pr•dko•ci 
pr•dko•ci obrotowej wirnika wielokrotnie 
mniejszej od najkorzystniejszej dla MGC, 
wskazane jest zastosowanie przek•adni 
podwy•szaj•cej. Powinna ona by• 
zainstalowana na dole po to, aby pr•dko•• 
obrotowa d•ugiego wa•u by•a mo•liwie niska. 
W mniejszych urz•dzeniach pr•dko•• obrotowa 
wirnika bywa zbli•ona do pr•dko•ci wymaganej 
dla MGC. W takim wypadku mo•na pionowy 
wa• nap•dowy sprz•c bezpo•rednio z 
generatorem. 
 
Wielko•• energii przetwarzanej przez MGC 
zale•y równie• od wielu innych czynników 
(przede wszystkim rodzaju cieczy roboczej, 
•rednicy wirnika, powierzchni •opatek, 
szeroko•ci szczeliny mi•dzy nimi, liczby 
•opatek oraz proporcji mi•dzy tymi 
wielko•ciami). Dlatego dobre dopasowanie 
w•a•ciwo•ci MGC i na przyk•ad wiatraka wymaga•oby dok•adnej znajomo•ci ich parametrów oraz 
•mudnych oblicze•. Znacznie pro•ciej jest skorzysta• z gotowego wykresu przedstawionego obok. 
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (1 von 7)20.09.2009 15:38:32
 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
Wykres jest wynikiem praktycznych pomiarów przeprowadzonych na specjalnie wykonanym modelu. 
 
Parametry MGC: liczba •opatek - 4, •rednica wirnika - 180 mm, wysoko•• wirnika - 260 mm, szczelina 
mi•dzy •opatkami - 1 mm. 
 
Na wykresie podano zale•no•• mocy przetwarzanej przez MGC od pr•dko•ci obrotowej jego wirnika. 
Przyk•ad korzystania z wykresu:  
Istniej•cy wiatrak ma moc oko•o 4kW przy pr•dko•ci obrotowej wirnika oko•o 200 obr/min. Krzywa 
wskazuje, •e dla przetwarzania mocy oko•o 4kW MGC powinien dzia•a• z pr•dko•ci• obrotow• oko•o 
400 obr/min. Nale•y zastosowa• przek•adni• podwy•szaj•c• w stosunku 1:2. 
W modelu jako cieczy roboczej u•yto oleju silnikowego, natomiast ciep•o odbierano dzi•ki przep•ywowi 
wody wokó• zbiornika MGC. Mo•na te• zbudowa• MGC z otwartym obiegiem wody. W tym przypadku w 
zbiorniku MGC trzeba wykona• otwory: wlotowy i wylotowy oraz starannie zabezpieczy• wewn•trzne 
elementy przed korozj•. MGC w postaci przelotowej pracuje jak s•aba pompa od•rodkowa. W ka•dym 
przypadku trzeba dba• o staranne izolowanie cieplne zarówno generatora, jak i przewodów. Sposób i 
materia•y izolacji cieplnej s• dowolne. Dobra izolacja cieplna umo•liwia pe•ne wykorzystanie •rodka 
energii. 
 
Dane techniczne generatora: 
- •rednica - 286 mm 
- wysoko•• - 382 mm 
- pojemno•• zbiornika - 15 litrów 
- liczba •opatek wirnika - 4 szt. 
- liczba •opatek stojana - 8 szt. 
Samodzielne wykonanie MGC nie jest •atwe i wymaga dysponowania dobrze wyposa•onym 
warsztatem mechanicznym. Elementy generatora mo•na zamówi• w zak•adzie rzemie•lniczym, a 
samodzielnie je zmontowa•.
Mechaniczny generator ciep•a sk•ada si• z czterech podstawowych zespo•ów: 
- zawieszenie wirnika 
- wirnik 
- stojan 
- obudowa
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (2 von 7)20.09.2009 15:38:32
 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
Rys. 1. MGC - obudowa i zawieszenie wirnika.
Zawieszenie wirnika
Do mocowania wirnika wykorzystano kompletny zespó• zawieszenia tylnego ko•a samochodu Fiat 
126p (rys. 1, poz. 1.1) z piast•, •o•yskami i uszczelnieniami, osi• ko•a tylnego z nakr•tk• oraz tulej• 
dystansow• i ••cz•c• pó•osie (zwan• flansz•).
Wirnik
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (3 von 7)20.09.2009 15:38:32
 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
Rys. 2. Wirnik
Jest to konstrukcja rurowa z •opatami mocowanymi •rubami (rys. 2). O• wirnika wykonano z rury Ø 38 x 
3 mm, do której przyspawano ko•nierz z blachy o grubo•ci 5 mm oraz cztery wsporniki •opatek 
zrobione z rury instalacyjnej 3/4". Cztery •opatki z blachy stalowej o grubo•ci 5 mm s• przymocowane 
do wsporników dwiema •rubami M8. Wirnik jest przymocowany do swego zawieszenia •rubami M12 (ze 
zmniejszonymi •bami). 
Stojan
Rys. 3. Stojan.
Jest wykonany jako konstrukcja spawana (rys. 3) z p•yty o grubo•ci 10 mm, k•towników 30x30x3 mm, 
które s• •opatkami stojana (poz. 3.2) i krzy•aka wi•••cego. 
Do stojana jest przymocowane zawieszenie wirnika za pomoc• 4 •rub M10.
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (4 von 7)20.09.2009 15:38:32
 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
Obudowa
Obudowa stojana wykonana jest ze stali. Mo•na zrobi• j• równie• z innego materia•u odpornego na 
temperatur•, jak na przyk•ad ocynkowanej blachy stalowej, blachy mosi••nej lub kompozytu (•ywica 
poliestrowa zbrojona w•óknem szklanym). Przy budowie MGC dla instalacji otwartej w obudowie nale•y 
wykona• odpowiednie kró•ce: wlotowy i wylotowy. Obudowa jest mocowana do p•yty stojana wkr•tami 
M5. Otwory dla nich nale•y wywierci• po wst•pnym zestawieniu obudowy ze stojanem.
Uwagi wykonawcze
Zaleca si• staranne, dok•adne spasowanie (i sprawdzenie wszystkich spoin), poniewa• urwanie si• 
•opatki mo•e spowodowa• awari• nie tylko MGC, ale i ca•ego uk•adu nap•dowego. 
Je•li jako ciecz robocza ma by• stosowana woda, to wszystkie wewn•trzne elementy konstrukcji 
powinny by• zabezpieczone przed korozj• (sposób zabezpieczenia podany jest poni•ej).
Monta• generatora
Po wykonaniu wszystkich zespo•ów MGC wed•ug rysunków i dok•adnym sprawdzeniu ich wymiarów 
mo•na przyst•pi• do wst•pnego monta•u. W tym celu nale•y kolejno: 
1. montowa• o• ko•a (rys. 1, poz. 1.1.2) do piasty (poz. 1.1.1) i wype•ni• piast• smarem do •o•ysk 
tocznych, a nast•pnie za•o•y• tulej• dystansow• (poz. 1.1.4), tulej• ••cz•c• (poz. 1.1.5) i nakr•tk• (poz. 
1.1.3). Po uzyskaniu w•a•ciwego docisku •o•ysk zabezpieczy• nakr•tk• przed zluzowaniem. 
2. przymocowa• zawieszenie wirnika (poz. 1.1) do p•yty stojana (rys. 3, poz. 3.1). 
3. przymocowa• o• wirnika do osi zawieszenia. 
4. osadzi• •opatki na wirniku. 
5. sprawdzi• szeroko•• szczeliny mi•dzy •opatkami wirnika i stojana (nominalnie 1 mm). Mo•na j• 
skorygowa• przez przesuni•cie •opatki w odpowiednim kierunku (po poszerzeniu otworów Ø 8 mm w 
•opatkach). 
6. za•o•y• obudow• na stojan i przykr•ci• j• wkr•tami M5, szczelno•• nale•y zapewni• przez 
posmarowanie (przed skr•ceniem) powierzchni stykaj•cych si• cienk• warstw• Hermetiku.
Instalowanie MGC w si•owni
MGC powinien by• trwale po••czony z fundamentem posadowionym w ziemi (ni•ej poziomu 
przemarzania) albo przykr•cony do wie•y. Mo•na go mocowa• wy••cznie za pomoc• otworów 
wykonanych w p•ycie stojana (rys. 3, poz. 3.1). Szczególn• uwag• nale•y zwróci• na wspó•osiowo•• 
wa•u nap•dowego si•owni i wirnika MGC. Je•eli generator ma by• nap•dzany bezpo•rednio przez wa•, 
nale•y jego ko•cówk• mocowa• do tulei ••cz•cej (rys. 1, poz. 1.1.5). Wskazane jest zastosowanie tak 
zwanego po••czenia podatnego. Dlatego zamiast tulei ••cz•cej mo•na za•o•y• przegub pó•osi od fiata 
126. Je•eli generator ma by• nap•dzany przez przek•adni• pasow•, wówczas do tulei ••cz•cej przykr•ca 
si• odpowiednie ko•o pasowe.
Zestawienie cz••ci i materia•ów
Nr cz••ci wg
rys.
Nazwa cz••ci
Liczba
cz••ci
Materia• (wymiary w mm)
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (5 von 7)20.09.2009 15:38:32
 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
Rys. 1
MGC
1
1.1
Zawieszenie wirnika
1
1.1.1
Piasta
1
Fiat 126p
1.1.2
O•
1
Fiat 126p
1.1.3
Nakr•tka
1
Fiat 126p
1.1.4
Tuleja dystansowa
1
Fiat 126p
1.1.5
Tuleja ••cz•ca
1
Fiat 126p
•ruba M10x20
4
St45
•ruba M12x20
4
St45, sze•ciok•t 17
podk•adka spr••ysta
10,2
4
podk•adka spr••ysta
12,5
4
wkr•t M5
16
St45
1.2
Rys. 3, poz. 3.1
1.3
Rys. 2, poz. 2.4
1.4
zbiornik
1
St, Mo, kompozyt; Ø
282x270
Rys. 2
WIRNIK
1
2.1
ko•nierz
1
St3s; Ø 82x3
2.2
o• wirnika
1
St3s; rura Ø 38x3
2.3
wspornik •opatki
4
rura 34"
2.4
•opatka
4
St3s; 120x56x5
•ruba M8x30
8
St45
nakr•tka M8
8
podk•adka spr••ysta 8,2
8
Rys. 3
STOJAN
1
3.1
p•yta
1
St3s; Ø 282x10
3.2
•opatka stojana
4
St3s; L30x30x3x260
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (6 von 7)20.09.2009 15:38:32
 
DARMOWA ENERGIA - Mechaniczny Generator Ciep•a
3.3
krzy•ak
1
St3s;
L30x30x3x145 
L30x30x3x118 
L30X30X3X266
Sposób zabezpieczenia elementów wewn•trznych
W przypadku zastosowania jako cieczy roboczej wody mo•emy zabezpieczy• elementy wewn•trzne 
przez fosforanowanie. 
Odt•uszczanie.  
Po mechanicznym usuni•ciu •ladów korozji i zgorzelin ze spawów powierzchnie wewn•trzne 
odt•uszczamy przez zmycie acetonem lub benzyn• ekstrakcyjn•. Nast•pnie odt•uszczamy papk• z 
wapna gaszonego lub w k•pieli alkalicznej o sk•adzie: 20g wodorotlenku sodu (NaOH) i 60g w•glanu 
sodu (Na2CO3) oraz woda w obj•to•ci 1 litra. W tej k•pieli ogrzanej do temp 70-90°C odt•uszczamy stal 
przez 5-15 minut, po odt•uszczeniu op•uka• starannie bie••c• wod• i przenie•• do k•pieli trawiennej.
Trawienie. 
Trawienie stalowych wyrobów wykonujemy w 10% wodnym roztworze kwasu solnego (HCl). Proces 
trwa 5-15 minut. Po wytrawieniu nale•y przedmioty (elementy) op•uka• w bie••cej wodzie i natychmiast 
przenie•• do k•pieli fosforanuj•cej. 
Fosforanowanie. 
Do ok. 50 ml wody dola• i 4 ml st••onego kwasu fosforowego o masie w•a•ciwej 1,7/cm3 i wymiesza•. 
Do tego roztworu doda• 1,1 h tlenku •elaza (Fe2O), a nast•pnie ma•ymi porcjami 9 g w•glanu manganu 
(MnCo3) (roztwór burzy si•). Po rozpuszczenie sk•adników roztwór rozcie•czy• do obj•to•ci 1000 ml. 
Zachowuj•c te proporcje mo•na sporz•dzi• wi•ksz• ilo•• roztworu niezb•dn• do zanurzenia 
fosforanowanych elementów. K•piel nale•y ogrza• do temp 95-98°C i utrzymywa• j• przez ca•y czas 
trwania procesu (40-90 minut). Po wyj•ciu z k•pieli starannie op•uka• i wysuszy• w suszarce (120°C) lub 
nadmuchem gor•cego powietrza. Nast•pnie pow•ok• nale•y uszczelni• przez nasycenie gor•cym olejem 
lnianym i pozostawi• do wysuszenia.
http://darmowa-energia.eko.org.pl/pliki/cieplo/mgc.html (7 von 7)20.09.2009 15:38:32