Pamięć operacyjna
• Przechowuje aktualnie wykorzystywane dane

oraz programy

• Ma charakter nietrwały
• Umieszczana jest na płycie głównej komputera

Typy pamięci

Pamięć komputera można podzielić na
• RAM (ang. Random Access Memory) –

wykorzystywana podczas pracy z komputerem

• ROM (ang. Read Only Memory) – wykorzystywana

do przechowywania programów systemowych oraz
danych potrzebnych podczas startu systemu

Moduły pamięci

Istnieją trzy podstawowe typy modułów pamięci:

• SIMM – Single Inline Memory Module

(jednorzędowy moduł pamięci)

• DIMM – Dual Inline Memory Module

(dwurzędowy)

• RIMM – nie jest wbrew temu, co można niekiedy

przeczytać skrótem Rambus Inline Memory
Modulem, ale nazwa zastrzeżona przez firmę
Rambus.

3

DIP (ang. Dual In-line Package)

4

Pamięć typu DIP - stosowana w

komputerach PC XT, AT-286

SIMM

• Moduły SIMM – 30 (SIP) (30-pinowy)

Istotną innowacją w układzie SIMM było to, że nie

posiadał od wystających elementów tzw. pinów tak jak w
poprzedniej wersji DRAM, którą był DIP, ponieważ były
one umieszczone na powierzchni płytki montażowej. Inną
ważną zmianą było też takie fizyczne ukształtowanie
płytki pamięci SIMM, aby nie było można zainstalować jej
niewłaściwie. Technicznie pomogło to wyeliminować
możliwość potencjalnych uszkodzeń w trakcie montażu
układu pamięci na płycie głównej.

Na początku wytwarzano wersje o pojemności 256 kB,

później wyłącznie 1 MB lub 4 MB. Większe niebyły
produkowane.

5

Moduły SIMM – 30

Pamięć typu SIMM 30 pin - stosowana w

komputerach PC AT-386 i 486.

Płytka 1MB: 2 x 4Mb (dane) i 1 Mb

(parzystość)

Moduł SIMM 72-pinowy (tzw. "peesowy" od nazwy
komputerów PS/2, w których zastosowano je po raz
pierwszy). Na tego typu modułach mogły być
umieszczane przykładowo pamięci FPM lub EDO.
Pojemność: 1MB – 64MB

SIMM

• Moduły SIMM PS/2 (72-pinowy)

Moduł SIMM PS/2 – 72 styki

8

9

DIMM

Listwa połączeniowa modułów jest dwustronna,
wyróżniamy trzy podstawowe typy:

•168 pinów – SDR SDRAM
•184 piny – DDR SDRAM
•240 pinów – DDR2 SDRAM

DIMM - 168 pinów

System specjalnych wcięć (kluczy) umożliwia

mechaniczne wyróżnienie i zakwalifikowanie
modułu do odpowiedniej klasy w obrębie jednej z
dwóch grup:

§

pamięci buforowane lub niebuforowane

§

napięcie zasilania 3,3V / 5V

W modułach buforowanych lewy klucz znajduje się

w pozycji centralnej. Klucz środkowy przyjmuje
pozycję

centralną

w

modułach

3,3

V.

Przesunięcie

klucza

środkowego

na

lewo

informuje o zasilaniu napięciem 5V.

10

DIMM - 168 pinów buforowany

11

DIMM - 168 pinów niebuforowany

Klucz lewy przesunięty jest w prawo

12

Moduł DIMM DRAM

168 PIN niebuforowana

14

Różnice buforowane i niebuforowane

Rozpoznawanie modułów DIMM – pamięć SPD

Specyfikacja modułów DIMM przewiduje obecność małej pamięci lokalnej SPD (Serial

Presence Detect) przechowującej informacje na temat organizacji wewnętrznej modułu.

SPD to kostka pamięci stałej EEPROM o pojemności 2 kb, programowana przez wytwórcę

modułu.

Moduły DDR przypominają na pierwszy rzut oka te w

wersjach SDRAM-PC-100/133 ( mają tę samą
szerokość). Inna jest jednak topologia listy
połączeniowej, która zawiera 184 pola kontaktowe.
Istnieje tylko jeden klucz (środkowy) kodujący
wartość napięcia zasilającego.

16

Moduły DDR DIMM – 184 piny

17

Moduły DDR DIMM – 184 piny

Moduły DDR DIMM – 184 piny – 2,5 V

Moduł DIMM DDR SDRAM

• 3,3 V

Moduł DIMM DDR2, w których montowane są

pamięci DDR2 SDRAM, są kolejną ewolucją
standardu DIMM. Nowa odmiana charakteryzuje
się:

• Zasilanie napięciem 1,8 V,
• Magistrala adresowa – 17 bitów, umożliwiająca

zaadresować do 8 G słów 64 – bitowych,

• Taktowanie zegarem od 200 MHz do 400 MHz
obecnie nawet 1150MHz - PC2-9200, np. APOGEE

DDR 2 R2-1150-4GDGT 2x2gb

19

Moduły DDR2 DIMM – 240 pinów

Moduły DDR2 DIMM – 240 pinów

Moduły DDR2 DIMM – 240 pinów

• RIMM - jeden z rodzajów kości pamięci komputerowej, na

którym umieszczone są układy scalone z pamięcią Rambus
DRAM (RDRAM).

• Najpopularniejsze kości typu RIMM:
• 160-pinowe, stosowane SO-RIMM
• 184-pinowe, stosowane RIMM 16-bitowe
• 232-pinowa, stosowane RIMM 32-bitowe
• 326-pinowa, stosowane RIMM 64-bitowe
• Kości 16-bitowe pamięci RIMM na płytach głównych muszą

być montowane w parach, kości 32-bitowe mogą być
instalowane pojedynczo. Każde niewykorzystane gniazdo
pamięci na płycie głównej (ang. slot) musi być zamknięte
specjalną zaślepką.

• Kości pamięci RIMM wyposażone są w radiator, konieczny

do odprowadzania nadmiaru ciepła.

22

Moduły RIMM – RDRAM

Moduły RIMM – RDRAM

WKRÓTCE J

24

Moduły DDR3 DIMM

Moduły DIMM zwykło się oznaczać:
PC – aaa – bcd np. PC-133-222
PC2 – aaa – bcd np. PC2-3200-222
aaa – oznaczenie normy PC – opisuje max.

częstotliwość taktowania modułu pamięci

b – opóźnienie T

CL

(CAS latency)

c – wartość przerwy czasowej T

RCD

koniecznej

pomiędzy podaniem adresu wiersza a podaniem
adresu kolumny, wyraża w cyklach zegara,

d – wartość opóźnienia T

RP

oznacza czas

upływający od ostatniej deaktywacji banku do
momentu podania adresu nowego wiersza

Oznaczanie modułów DIMM