10. Związki siarki w atmosferze – źródła obecności, przemiany
Dwutlenek siarki SO
2
i trójtlenek siarki SO
3
należą do grupy zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego. Dwutlenek siarki ma charakterystyczny duszący zapach. Trójtlenek siarki
jest związkiem bardzo reaktywnym.
W wyniku spalania paliw zawierających w swoim składzie związki siarki powstaje dwutlenek
i trójtlenek siarki. Ilość pozostałego SO
3
zależy od warunków reakcji a zwłaszcza od
temperatury i mieści się w granicach 1-10% mieszaniny SO
X
2
2
2
2
3
2
2
S
O
SO
SO
O
SO
Istnienie SO
3
w powietrzu atmosferycznym pod postacią gazu jest możliwe tylko, gdy
stężenie pary wodnej jest bardzo małe
3
2
2
4
SO
H O
H SO
Źródła SO
X
1/3 związków siarki (SO
2
) wprowadzanych do powietrza atmosferycznego pochodzi ze źródeł
przemysłowych. Pozostałe 2/3 pochodzą ze źródeł naturalnych (wulkany) jako H
2
S i SO
2
.
Najważniejszym źródłem SO
2
są procesy spalania. Siarka stanowi główne zanieczyszczenie
węgla i ropy naftowej. Pochodzi ona z protein wchodzących w skład substancji z których
powstały paliwa. SO
2
może pochodzić z energetyki, z domowych urządzeń grzewczych,
przemysłu – huty. (źródłem SO
2
są rudy siarczkowe miedzi, cynku, rtęci, ołowiu.
2
2
2
2
2
2
2
2
3
2
) 2
2
3
2
2
2
ZnS
O
Zn
SO
PbS
O
PbO
SO
Cu S
O
Cu
SO
W powietrzu atmosferycznym występują niewielkie ilości SO
3
. Jest to związane z obecnością
pary wodnej i konwersji SO
3
do H
2
SO
4
. Stosunek stężeń kwasu siarkowego do SO
2
zawiera
się w granicach 0,032-0,296 i zależy od: wilgotności powietrza, czasu przebywania
zanieczyszczeń w powietrzu, ilości substancji o właściwościach katalitycznych, stopnia
nasłonecznienia, natężenia opadów.
Przemiany SO
2
w powietrzu atmosferycznym
Układ SO
2
– powietrze atmosferyczne
2
2
3
2
2
2
2
2
2
[
]
[
]
,
300
(
)
h
h
X
SO
O
SO
d SO
K SO
dt
SO
SO
nm pod strzalka to co jest po przecinku
CD13.1
2
2
3
2
2
3
2
3
2
3
2
3
2
2
3
2
2
4
4
2
3
3
2
2
4
1 / 2
2
X
X
X
X
SO
SO
SO
SO
SO
O
SO
O
SO
O
SO
O
O
O
SO O
SO
SO
O
SO
SO
O
SO
SO
SO
SO
SO
H O
H SO