Średniowieczny

Kościół Polski

Początki Kościoła w Polsce

Rozbicie dzielnicowe

Polska a krucjaty

Zakony rycers

kie

Kościół w odrodzonym

królestwie

Kościół za Jagiellonów

Kosciół na Rusi

Kościół w państwie krzyżackim

Legaci papiescy

Pierwsi polscy kardynałowie

Episkopat średniowieczny

Kler

Środowiska kanonickie

śycie religijne i kultura w

średniowieczu

Kult relikwi w średniowieczu

Dziejopisarstwo w cieniu Koscioła

Średniowieczny

Kościół Powszechny

Początki średniowiecznego

Kościoła

Karolingowie i Papiestwo

Cesarstwo i Papiestwo

Wyprawy krzyzowe

Kryzys Kościoła w późnym

średniowieczu

Średniowieczne herezje

Monastycyzm

śycie religijne

Sobory średniowieczne

Sprawa Tomasza Becketa

Rekonkwista i hiszpańskie

zakony rycerskie

Inkwizycja średniowieczna

Informacje

Autor strony

Literatura

Ciekawe linki

VARIA

Strona główna

MOJA GALERIA

Herezje średniowieczne.

Arianizm, nasila się zwłaszcza na przełomie II i III stulecia. Przedstawiciele nurtu głosili, że Jezus
został stworzony przez Boga-Ojca i był czas kiedy nie istniał. Nie jest więc współistotny Ojcu. Sobór
powszechny w Nicei (325) ogłosił, pod przewodnictwem diakona Atanazego, że Jezus jest prawdziwym
Bogiem z Boga prawdziwego, zrodzonym a nie stworzonym, współistotnym Ojcu. Duże znaczenie arianizm
miał w królestwach germańskich. Wśród Gotów nauczał np. biskup ariański Wulfilas, który dokonał
przekładu Biblii na język gocki. Goci podczas wędrówek ludów przeniesli arianizm do południowej Galii i
Hiszpani jak również do Afryki północnej. II sobór konstantynopolski w 381 potepił jeszcze raz ich naukę.

Ruch pokoju Bożego pojawia się w XI w. Akwitanii. Przedstawiciele głoszą transmigrację dusz poprzez
świat zwierząt.

W XII w. pojawiają się wędrowni kaznodzieje wypaczający sens nauki Kościoła i na własny sposób
interpretujący Biblię. Krytykują także niemoralne życie duchownych zwłaszcza tych ze szczytów drabiny
społecznej, a także bogacenie się kleru. Wędrują głównie po francuskiej prowincji, boso, na osiołku, w
zgrzebnych szatach. Najbardziej znanymi byli niejaki Robert z Arbissel oraz ex-mnich kluniacki Henryk
z Lozanny.

Katarzy. Pojawiają się wyrażnie około lat 40-tych XII. Okreslają się jako dobrzy
chrześcijanie.Organizację wzorują na bogomiłach (bułgarskiej sekcie opartej na manicheizmie). Istniał u
katarów podział na doskonałych i wierzących.Przyjmowali istnienie dwóch pierwiastków dobrego i złego a
więc ducha i materii.Dobry duch Bóg stworzył świat duchowy a zły świat widzialny, materialny.

Umiarkowani katarzy głosili, że stworzony przez jednego Boga świat zepsuł
szatan, a naprawił Jezus, który był aniołem, ale nie Synem Bożym. Duch
Święty zamieszkał w nim i udziela się katarom przez chrzest (dotknięcie
Ewangeliarza i nałożenie rąk) Katarzy nie uznawali katolickich skramentów i
nabożewństw, nie uznawali kapłaństwa.

Waldensi. Zapoczątkowani przez kupca lyońskiego Piotra Waldo ok.
1173 r. Podczas głodu miał on rozdać część majątku biednym ipodjął
działalność wędrownego kaznodziei. Głosił ubóstwo i pokutę, zyskując
zwolenników. Zaczęli także nauczać. W 1184 r. na synodzie w Weronie
zostali ekskomunikowani. Wówczas znalezli się pod wpływem katarów,
odrzucili nauczycielski urząd Kościoła, hierarchię, odrzucili kult relikwii,
świętych,odpustów, karę śmierci. Piotr wyświęcił własnych biskupów,

kapłanów i diakonów. Surowa moralność przysporzyła im wielu zwolenników. Głównie rozpowszechnili się
w Lombardii.

Joachimici. Cysters Joachim z Fiore (1135-1202) głosił podział dziejów ludzkości na trzy epoki; Boga
Ojca, Syna Bożego i Ducha Świętego. Ta trzecia epoka miałą dopiero nadejść a wtedy zniknie obecny
Kościół i jego zepsucie a zapanuje Kościół duchowy, złozony ze swiętych. Został potępiony na soborze
laterańskim IV. Jego zwolenników - joachimitów tępiła inkwizycja.

Inkwizycja. (więcej w osobnym dziale pn. Inkwizycja sredniowieczna). Początkowo sprawowano ją
poprzez lokalnych biskupów. Na synodzie w Weronie (1184) papież Lucjusz III wydał szczegółowe przepisy
dla biskupów. Na synodzie na którym obecny był również cesarz Fryderyk I radzono nad herezjami
rozpowszechniającymi się w Lombardii. Gdy katarzy w Tuluzie zamordowali legata papieskiego Piotra de
Castelano (1208) papież Innocenty III ogłosił krucjatę.Hrabia Tuluzy Rajmund VI zgłosił chęć udziału w
krucjacie, chcąc załatwić osobiste porachunki i spray majątkowe ze zbuntowanym wasalem Rogerem z
Beziers. Gdy okrucieństwo i osobiste cele krucjaty wyszły na jaw, został ekskomunikowany a na wodza
krucjaty powołano Szymona de Montfort. Walki prowadzono do 1219 r. do pokoju paryskiego. Inkwizycja
kościelna wspierana była przez ramię świeckie. Cesarz Fryderyk II w 1220 . wydał szczegółowe prawa
przeciwko heretykom:wygnanie, konfiskata majatku. W 1224 r. wprowadzono karę śmierci przez spalenie,
a heretykowi, któremu sąd darował życie należy wyrwać język.Papież Grzegorz IX (1227-1241)
energicznie przystąpił do tepienia heretyków. Wpisał do papieskich regestów konstytucję cesarza Fryderyka
II z 1224 r. o paleniu heretyków, uścislając, że spalenie trzeba rozumieć jako spalenie na stosie.
Konstytucja papieska o herezjach (1231r.) do kanonów soboru laterańskiego IV dodała zakaz dyskusji ludzi
świeckich o wierze, zakaz pogrzebu kośielnego dla heretyków, karę dożyotniego więzienia dla załujacych
heretyków, odmówienie potomkom heretyka do drugiego stopnia pokrewieństwa prawa pełnienia funkcji
kościelnych, nakazano oznaczanie wypędzonych z więżień heretyków krzyżem na strooju, heretyków zaś
zmarłych kazano wydobywać z grobu i palić. Władzy swieckiej wyznaczono okres ośmiu dni do wykonania
kar, denuncjatorom miano zaś przekazywać trzecią część majątku heretyka.Innocenty IV (1243-54) w bulli
"Ad exstirpanda" (1252) zezwolił na stosowanie tortur w czasie przesłuchań. i nakazał nieujawnianie
oskarżonemu imion świadków i oskarżycieli.Szczególnie ponurą sławę inkwizytora zdobył sobie niejaki
Konrad z Marburga(1180-1233), jesli oskarżony przyznawał się
do winy karał go więzieniem, jeśli nie palił na stosie.

Herezje średniowieczne

http://www.arekbednarczyk.republika.pl/her.shtml

1 z 2

2009-11-14 14:48

Dzisiaj: 14.11.2009

w 1878 Urodził się Leopold

Staff

Nagrody

Po tym, jak był świadkiem spalenia za herezję na stosie cysterskiego zakonnika zaczął uważać, że tylko
cierpienie prowadzi do zbawienia. W 1214 roku został w Niemczech głosicielem V krucjaty organizowanej
przez Honoriusza III, która doszła do skutku w latach 1217-21. Dzięki temu poznał Ludwika IV landgrafa
Turyngii, a w1227 roku stał się duchowym przewodnikiem 20-letniej wówczas wdowy po nim, Elżbiety
(późniejszej świętej, znanej jako Elżbieta Węgierska której spowiednikiem był od 1225 roku. Po
przekonaniu jej do porzucenia trójki swoich dzieci zachęcał ją do praktykowania najsurowszych umartwień
i m.in. bił ją do krwi. W końcu doprowadził do jej śmierci 1231 r. Był świadkiem w jej procesie
kanonizacyjnym.

W 1231 roku papież Grzegorz IX mianował go papieskim inkwizytorem dla Niemiec.

Spirytuałowie. Radykalny ruch franciszkanów, głoszących całkowite ubóstwo na wzór Chrystusa i jego
Apostołów zapoczątkowany przy końcu XIII w., gdy papieżem był członek spirutuałów Celestyn V. Potepieni
przez władze kościelne (1286 r) głosili spirytuałowie że Kościół zdradził pierwotne ubóstwo. Potępił ich
papież Bonifacy VIII, spalono jednego z przywódców Gerarda Segarelliego (1300 zm.) Generał zakonu
Michał z Ceseny i papiez Jan XXII chcieli podporządkować konstytucją z 1317 r. przywódców, a gdy to nie
pomogło najbardziej opornych spalono na stosie.Papież Jan XXII w bulli Cum inter nonnullos (1323) uznał
wypowiedz, że Chrystus i Apostołowie niczego nie posiadali na własność za herezję. Michał z Ceseny zbiegł
do cesarza Ludwika IV. Wybrano nowego generała zakonu Gerarda Odona.Podział franciszkanów na
obserwantów i konwentualnych usankcjonowano dopiero w 1373 roku przy zezwoleniu papieża Grzegorza
XI.

Beginki i begardzi. Byli rychem ubogich kobiet i mężczyzn, żyjących w zgromadzeniach i oddających
się pracy dobroczynnej, stanowili konkurencję dla zakonów żebraczych, dlatego ci ostatni patrzyli na nich
niechetnym okiem. Sami begini i begardzi nie byli uznawani za heretyków. Jednak w ich łonie powstawały
liczne sekty. Np. Bractwo Wolnego Ducha, którego członkowie głosili kazania nago. W 1312 r. sobór w
Vienne stwierdził, że istnieja odłamy heretyków wśród beginów i begardów. Potepiono twierdzenia, że
część z nich uzyskało stan doskonałości przez co są oni niezdolni do grzechu, nie muszą przestrzegac
postu, nie muszą dokonywać dobrych uczynków, te bowiem są wymagane jedynie od grzeszników. Za
heretyckie uznano twierdzenia głoszone przez niektórych begardów, że stosunek płciowy nie ma nic z
grzeszności, gdyz domaga się tego natura.

Biczownicy. Czarna smierć, epidemia z lat 1348-51 spowodowała smierc jednej trzeciej mieszkańców
Europy. Pojawiły się wówczas pochody zakapturzonych biczowników smagających wzajemnie swoje nagie
ciała batami, co miało przynieść odkupienie win. Papież Klemens VI wydał w 1349 roku zakaz
przynalezności do biczowników, którzy powoływali się na list, który rzekomo spadł z nieba na ołtarz św.
Piotra w Jerozolimie i wzywał do konieczności takich praktyk.

Wiklef i lollardzi. Wiklf (1330-84) teolog i filozof, profesor Oxfordu dostrzegł objawy zła w Kościele.
Twierdził , że władza papieży wywodzi się nie od sw. Piotra ale od rzymskich cesarzy. Nie widział potrzeby
istnienia kapłanów (pośredników pomiędzy Bogiem a człowiekiem, człowieka zbawiają jego własne uczynki.
śadał odprawiania nabożeństw w języku angielskim i rozpowszechnienia wśród wiernych czytania Biblii.
Krytykował transsubstancjancję, czyli realną obecność ciała i krwii Chrystusa w czasie mszy.Jego
zwolenników wędrownych kaznodziejów, którzy łączyli się w pary nazywano lollardami i potepiano ich
naukę, ostatni raz na soborze w Konstancji 1414 roku. Wczesniej na synodzie londyńskim 1382 r.
potepiono 24 twierdzenia z nauki Wiklefa.

Naukę Wiklefa propagował też uczony czeski, prof. Uniwersytetu w Pradze Jan Hus (1369-1415).
Zapoznał się z tą nauka przez Hieronima z Pragi. Nie podzielał wprawdzie najbardziej radykalnych
twierdzeń Wiklefa. Hus wypowiadał się iż jedyna głową Kościoła jest Chrystus nie potrzeba więc papieża.
Kościół jest wspólnotą tych, którzy przeznaczeni są do zbawienia.Papiez Jan XXIII potepił jego nauki,
ekskomunikował i obłozył Pragę interdyktem, dopóki przebywać w niej będzie Jan Hus.

Jan Hus propagował nabożeństwa w jezyku czeskim oraz komunię pod dwoma postaciami. Ponieważ był
przedstawicielem stronnictwa narodowego nie podobał się Niemcom, których król Zygmunt Luksemburski
zamierzał w przyszłosci objąć władzę w Czechach. Zwabił więc podstepnie Husa do Konstancji, dając mu list
żelazny, a tam oskarżono go o herezję i spalono. Jan Hus umarł z słowami spiewu Kyrie Eleison na ustach.

Herezje średniowieczne

http://www.arekbednarczyk.republika.pl/her.shtml

2 z 2

2009-11-14 14:48