MATERIAŁY POMOCNICZE DO SZKOLENIA OKRESOWEGO

PRACODAWCÓW I OSÓB KIERUJĄCYCH PRACOWNIKAMI

MATERIAŁY SZKOLENIOWE Z ZAKRESU

BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY DLA

PRACOWNIKÓW

Zgodne z rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 lipca 2004r. 9 (Dz. U. nr 180, poz.1860)

w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, ustawą z 26 czerwca 1974r. Kodeks

pracy, (Dz.U.Nr.74 z 2002r, poz. 676. oraz Dz.U nr 135, poz. 1146, art. 237

2

, 237

3

, 237

4,

237

5

z zm.) oraz

art. 6 ust.1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 81 poz. 351).

Przewodnik może być wykorzystany do szkoleń pracowników w systemie samokształcenia kierowanego.

Kopiowanie, zmienianie, przetwarzanie, rozpowszechnianie i wykorzystywanie materiałów w całości lub części, bez

uzyskania zgody jest niedozwolone i stanowi naruszenie praw autorskich Zgodnie z Dz. U. 94 Nr 24 poz. 83, oraz

Dz. U. 94 Nr 43 poz. 170, kopiowanie, i rozpowszechnianie tych materiałów w całości lub w części bez mojej zgody jest

zabronione.

1. WSTĘP 1
2. CO NALEŻY ZAPAMIĘTAĆ Z KODEKSU PRACY
Rozdział I. PRZEPISY WSTĘPNE 2
Podstawowe zasady prawa pracy
Nadzór i kontrola przestrzegania prawa pracy. Kontrola 5

3. DZIAŁ II. STOSUNEK PRACY. PRZYJĘCIE DO PRACY 8
Dokumentacja. Akta osobowe 9
Przepisy ogólne o rozwiązywaniu umowy o pracę 10
Pojęcie poziomu kwalifikacji

3. DZIAŁ III. WYNAGRODZENIE ZA PRACĘ I INNE ŚWIADCZENIA 15
Ustalanie wynagrodzenia za pracę i świadczeń związanych z pracą. Ochrona wynagrodzenia.
Świadczenia w okresie niezdolności do pracy. Odprawa rentowa, emerytalna, pośmiertna.

4. DZIAŁ IV. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA. Wyjątki z DZIAŁU X. BHP 17

DZIAŁ IV. OBOWIĄZKI PRACODAWCY I PRACOWNIKA

Obowiązki pracodawcy. Odpowiedzialność za naruszenie przepisów i zasad bhp.
Obowiązki pracownika 21
DZIAŁ X. BEZPIECZEŃSTWO I HIGIENA PRACY
Prawa i obowiązki pracownika. Zakaz konkurencji. Regulamin pracy.
DZIAŁ IV. Rozdział VI. ODPOWIEDZIALNOŚĆ PORZĄDKOWA PRACOWNIKÓW – KARY 25
Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną pracodawcy. Mienie osoby trzeciej.
DZIAŁ X. BHP. Jeśli będziesz kierującym pracą innych pracowników. 27
DZIAŁ VI. CZAS PRACY. Systemy i rozkłady czasu pracy 28
Okresy odpoczynku. Godziny nadliczbowe. Praca w porze nocnej. Praca w niedzielę i święta.
DZIAŁ VII. URLOPY PRACOWNICZE I WYPOCZYNKOWE 31

5. DZIAŁ VIII. UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM 34
Wymiary urlopów macierzyńskich. Przerwy na karmienie. Ochrona pracy kobiet. Ochrona prawna związana z
macierzyństwem.

6. DZIAŁ IX. ZATRUDNIANIE MŁODOCIANYCH 41

7. DZIAŁ X. BHP. Rozdz. III. OBIEKTY BUDOWLANE I POMIESZCZENIA PRACY 45
Warunki techniczne budynków oraz pomieszczeń pracy. Warunki techniczne pomieszczeń specjalnych
i technicznych. Obiekty budowlane i teren zakładu pracy.
Pomieszczenia pracy. Oświetlenie. Ogrzewanie i wentylacja.
Pomieszczenia i urządzenia higieniczno-sanitarne – wymagania załącznika nr 3. 52
Szatnie. Umywalnie i pomieszczenia z natryskami. Ustępy. Jadalnie. Pomieszczenia do wypoczynku.
Palarnie. Pomieszczenia do prania, odkażania, suszenia i odpylania odzieży roboczej i ochronnej.
Pomieszczenia do ogrzewania się pracowników.
UZUPEŁNIENIE: Drogi i dojścia. Drzwi do budynków. Parkingi i miejsca postojowe. Pochylnie. 59
Wentylacja i klimatyzacja 61
Instalacja elektryczna 62
Instalacja gazowa 63
Warunki techniczne specjalnych pomieszczeń pracy. Archiwa. 64
Laboratoria chemiczne. Pracownie.
Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy. INNE PRZEPISY PRAWNE 74
Kontrole obiektów. Opady śniegu – usuwanie śniegu z dachu. Praca na dachu.

8. DZIAŁ X. BHP. Rozdział IV. MASZYNY I INNE URZĄDZENIA TECHNICZNE 75
Minimalne wymagania BHP przy maszynach. Przykładowa lista kontrolna oceny zgodności
maszyn i urządzeń.
Spawalnie, prace spawalnicze. Gazy techniczne. Wymagania . Zasady bezpieczeństwa 85

9. Rozdział V. CZYNNIKI I PROCESY PRACY STWARZAJĄCE SZCZEGÓLNE ZAGROŻENIE DLA
ZDROWIA LUB ŻYCIA 91
Instrukcja dla pracowników pracujących w kontakcie z czynnikami chemicznymi, dezynfekcyjnymi,
chemią gospodarczą. Karta charakterystyki preparatu chemicznego 92

10. Rozdział VI. PROFILAKTYCZNA OCHRONA ZDROWIA 103
Rodzaje badań. Konsekwencje braku badań.

11. Rozdział VII. WYPADKI PRZY PRACY, CHOROBY ZAWODOWE 109

Obowiązki pracownika, świadka wypadku. Obowiązki pracownika poszkodowanego w wypadku.
Klasyfikacja wypadków. Wypadki w drodze do pracy i z pracy do domu.
Postępowanie powypadkowe. Procedury powypadkowe. Świadczenia.

Choroba zawodowa 115

12. Rozdział VIII. SZKOLENIA 117

Okresy szkoleń. Obowiązek szkolenia przy innych formach zatrudnienia.

Szkolenie w zakresie zasad udzielania pierwszej pomocy.
Szkolenie w zakresie ochrony przeciwpożarowej.

13. Rozdział IX. ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ. ODZIEŻ I OBUWIE ROBOCZE 122

14. Rozdział X. SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY 123

Rozdział XI. Konsultacje w zakresie bhp oraz Komisja BHP

15. DZIAŁ XII. ROZPATRYWANIE SPORÓW O ROSZCZENIA ZE STOSUNKU PRACY 124
Przedawnienie roszczeń.
16. INNE PRZEPISY PRAWNE 126
Okulary korygujące wzrok
Posiłki i napoje
Środki do utrzymania higieny osobistej
Środki do udzielania pierwszej pomocy
Uwaga na alkohol w pracy i odpowiedzialność
Pracownik niepełnosprawny.

17. ROZDZIAŁ II – PRACA 131
I. OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKACH PRACY
II. ZASTOSOWANIE ERGONOMII W ŻYCIU GOSPODARCZYM
III. PRZYGOTOWANIE DO PRACY, RODZAJE PRACY
1. Psychofizjologiczne uwarunkowania człowieka
2. Stanowisko pracy
3. Rodzaje pracy
4. Zasady prawidłowego przenoszenia ciężaru. Normy dźwigania i przenoszenia ładunków
5. Proces pracy i zagrożenia człowieka w procesie pracy.

Urządzenia elektryczne. Poślizgnięcia i upadki. Transport wewnętrzny i zewnętrzny.
6. Czynniki szkodliwe i uciążliwe w środowisku pracy. Ocena zagrożeń, podział czynników.
6.1. Czynniki fizyczne. Hałas 142
6.2. Wibracja
6.3 Mikroklimat
6.4 Promieniowanie
6.5. Pyły
6.6. Czynniki chemiczne
6.7. Szkodliwe czynniki biologiczne

18. IV. INSTRUKCJE 159
1. Ochrona przeciwpożarowa. Zasady postępowania w sytuacjach kryzysowych.
2. Pierwsza pomoc przedmedyczna 162
3. Zasady wykonywania prac biurowych.
Praca przy komputerze. Profilaktyka – ćwiczenia ruchowe przy komputerze 179
4. Prace remontowe, budowlane. Zagrożenia oraz zasady bezpieczeństwa pracy 187

5. Grupy zawodowe. Zagrożenia. Podstawowe zasady bezpieczeństwa pracy 202

Malarze, tapeciarze i zawody pokrewne

Hydraulicy, konserwatorzy
Cieśle, stolarze i zawody pokrewne
Elektrycy, elektromechanicy, konserwatorzy
Murarze i zawody pokrewne
Poligrafia. Zagrożenia, warunki pracy, zasady bezpieczeństwa 207
Kierowca, mechanik – kierowca, mechanik
Ślusarz., mechanik konserwator

Pracownicy rolni 214

Pracownik gospodarczy. Pracownicy dbający o zewnętrzne wygląd firmy i jej otoczenie 217

Informatyka – elektronik, informatyk
Archiwista
Nauczyciel. Wycieczki.
Bibliotekarz

Bezpieczeństwo imprez, obiektów, mienia i osób – dozór mienia, portier, dozorca

19. ZAŁĄCZNIK 1 - Oznakowanie ewakuacyjne i informacyjne w ochronie przeciwpożarowej 236
ZAŁĄCZNIK 2 - Oznakowanie stosowane w BHP
ZAŁĄCZNIK 3 - BHP. Ręczne sygnały bezpieczeństwa
ZAŁĄCZNIK 4 - Zasady i możliwości organizacji szkoleń okresowych przez pracodawcę
w uzależnieniu od stanowisk pracy.
Karta szkolenia wstępnego w dziedzinie bhp.
ZAŁĄCZNIK 5 – Wymagane średnie natężenia oświetlenia pomieszczeń.

20. Wykaz materiałów i przepisów prawnych wykorzystanych w pracy 243