Nawożenie trawników

Szymon Kołodziejczyk, fitopatolog, AGATA Hydroseeding Poland

Prawidłowy dobór pierwiastków i składników mineralnych

Życie i funkcjonowanie organizmów żywych opiera się na obecności w przyrodzie związków

chemicznych, których elementami są pierwiastki. Ten sam schemat można zaobserwować zarówno w

świecie roślin, jak i zwierząt. Nie ulega zatem wątpliwości, że jeśli chcemy, aby to nasz trawnik wyróżniał

się szczególnie pięknym wyglądem i nienaganną zdrowotnością, musimy zwrócić uwagę na dobranie

optymalnych ilości składników pokarmowych, które najlepiej dostarczyć roślinom w postaci nawozów

mineralnych.

Szczególnie ważne są takie pierwiastki, jak azot (N), fosfor (P) i potas (K). Optymalny wzrost roślin

jest odpowiedzią na prawidłowe nawożenie azotowe. Azot jest nie tylko stymulatorem wzrostu, wpływa na

lepsze krzewienie się traw, a także nadaje roślinom soczystą zieloną barwę, co w przypadku trawników jest

szczególnie istotne. Brak wystarczającej ilości azotu w podłożu powoduje żółknięcie i karłowacenie roślin.

Najlepsze efekty daje podzielenie nawożenia azotowego na kilka dawek w ciągu jednego okresu wegetacji,

przy czym najobfitsze dawkowanie powinno przypadać na okres najintensywniejszego wzrostu traw, tj. maj

i czerwiec. Szczególnie dobrze działa azot na glebach zasobnych w fosfor i potas, przy optymalnej ilości

opadów. Oczywiście należy szczególnie uważać, aby nie przeazotować trawnika, dlatego też dawka nawozu

powinna być dobrana odpowiednio do rodzaju gleby i jej zasobności w fosfor i potas.

Fosfor jest pierwiastkiem mającym wpływ na wykorzystanie innych składników pokarmowych,

a szczególnie azotu. Odpowiednia zawartość fosforu w glebie pobudza do rozwoju mikroflorę glebową,

tym samym zwiększając jej żyzność. Fosfor to pierwiastek poprawiający strukturę glebową. Wiele gleb

wykazuje małą zawartość fosforu w postaci związków przyswajalnych. Z reguły jednak, w przypadku

trawników, wystarczające jest jednorazowe uzupełnienie fosforem w niewielkiej dawce.

Potas to kolejny makroskładnik niezbędny do prawidłowego rozwoju traw. Polskie gleby wykazują

dość duży niedobór tego pierwiastka. Z badań wynika, że posiadamy około 63% gleb o małej zasobności

w związki potasu przyswajalne dla roślin. Potas ma istotny wpływ na przebieg fotosyntezy, przyczynia

się także do zwiększenia odporności traw na mróz oraz choroby i szkodniki. Niedobór tego pierwiastka

objawia się poparzeniami w górnej części liścia, które z czasem postępują ku dołowi. Ważnym czynnikiem

pozwalającym na właściwe dobranie dawki potasu jest użytkowanie trawnika. Należy uważać na

przenawożenie potasem, ponieważ zbyt duża dawka tego makroelementu może uniemożliwić pobieranie

przez rośliny magnezu.

Pozostałe pierwiastki: magnez (Mg), wapń (Ca), żelazo (Fe) nie mają tak kluczowego znaczenia ja

azot, fosfor i potas, aczkolwiek wywierają bardzo istotny wpływ na prawidłowy rozwój i funkcjonowanie

traw. Magnez, podobnie jak fosfor, jest pierwiastkiem występującym w niewielkich ilościach w postaci

związków przyswajalnych, znajdujących się w glebie. Nawóz magnezowy dostarczamy w postaci tlenku

magnezu (MgO), ponieważ rośliny pobierają go w postaci jonu Mg

2+

. Przyswajaniu tego pierwiastka przez

rośliny przeszkadzać może zbyt intensywne wapnowanie i duże dawki nawozów potasowych i azotowych.

Kolejny element, jakim jest żelazo, niezbędny jest przy tworzeniu się chlorofilu. Żelazo zwiększa odporność

traw na szkodniki i choroby, a także pomaga roślinom w przezimowaniu. Trawa zasilona odpowiednią formą

żelaza nabiera pięknego żywego koloru, a liść nie przerasta.

Wapnowanie stosujemy głównie w celu wyregulowania pH gleby w przypadku, gdy mamy do czynienia

z glebą charakteryzującą się dużym zakwaszeniem. Stosujemy je zazwyczaj raz na kilka lat, najczęściej

jesienią. Dostateczna ilość Ca umożliwia właściwy przebieg wszystkich procesów życiowych rośliny, gdyż

wpływa on na lepszą przyswajalność innych składników odżywczych i utrzymuje biokoloidy roślinne w

dobrym stanie fizycznym. W podłożu, oprócz makroelementów, powinna znajdować się także odpowiednia

ilość mikroelementów, dzięki którym zwiększa się zdrowotność roślin. Brak takich pierwiastków jak: bor,

cynk, miedź, mangan czy molibden zarówno w glebie, jak i w roślinach, może powodować zakłócenia

wielu procesów biochemicznych. Niska zawartość tych pierwiastków w formach przyswajalnych dla roślin

przyczyniła się do umieszczania ich jako dodatkowe składniki nawozów wieloskładnikowych.

Jak można stwierdzić na podstawie powyższych informacji, bardzo ważne jest dostosowanie

odpowiednich dawek każdego ze składników pokarmowych. Nadmiar jednego pierwiastka w glebie, może

niekorzystnie wpłynąć na przyswajalność innego i odwrotnie. Mówią nam o tym dwa prawa. Pierwszym

z nich jest prawo minimum (Lebiega), z którego wynika, że niedobór któregokolwiek ze składników

pokarmowych ogranicza działanie pozostałych. Prawo maksimum natomiast informuje nas o tym, że

nadmiar jednego składnika ogranicza skuteczność działania innych. Istnieją wartości graniczne dla ilości

składników dostarczanych w postaci nawozów, których nie możemy przekroczyć. Konkretna dawka zależna

jest między innymi od zasobności gleby w składniki pokarmowe. Im gleba bardziej jałowa tym większe

dawki stosujemy.

Praktyka i doświadczenie nauczyły nas, że nie ma idealnego zestawienia N:P:K, które przynosi

doskonałe rezultaty w każdych warunkach, ponieważ różne rodzaje gleby charakteryzują się inną

żyznością i przepuszczalnością. Przyjęty jest uniwersalny stosunek tych składników — 4:1:2 — gdzie dawka

nawozu fosforowego oscyluje w przedziale 50–80 kg/ha. Jednak zupełnie inaczej mogą kształtować się

dawki nawozów w przypadku gleb bardzo ubogich. Jak do tej pory jest to temat nie do końca zbadany.

Wiadomo natomiast, że ilość zastosowanych nawozów w przypadku gleb jałowych może wzrosnąć nawet

dziesięciokrotnie. Biorąc pod uwagę wymagania i potrzeby klientów, przemysł nawozowy opracował

nawozy zawierające wiele składników pokarmowych w jednym zestawie. Noszą one nazwę nawozów

wieloskładnikowych. Od lat firmy prześcigają się w opracowaniach najnowocześniejszych i najbardziej

skutecznych formuł, odpowiednio dobranych pod kątem uprawianych roślin. Ze względu na właściwości

gleby i inne specyficzne wymagania, powstają różne formy nawozów, począwszy od nawozów płynnych,

przez sypkie, krystaliczne, granulaty czy nawet nawozy otoczkowane, które stały się hitem ostatnich lat.

Istnieje szeroka gama nawozów odpowiednio dobranych do pielęgnacji trawników. Każdy może

wybrać coś dla siebie pod kątem indywidualnych potrzeb oraz wymagań nawozowych gatunków traw

zastosowanych w ogrodzie. Nawozy stosujemy na trawnikach do 5 razy w sezonie. Przyjęta jest metoda

stosowania nawożenia 4 do 1, czyli 4 cięcia jedno nawożenie, przy czym ostatni zabieg wykonujemy nie

później niż do połowy sierpnia. Pierwsze nawożenie zalecane jest po pierwszym koszeniu trawnika. Ważne

jest, aby nawóz nie był zastosowany na mokry trawnik, gdyż może to spowodować poparzenie roślin.

Bardzo istotne jest natomiast, podlanie trawnika zaraz po wykonaniu zabiegu nawożenia, tak by stał się

on bezpieczny dla roślin i łatwiej dostępny. W przypadku nawozów otoczkowanych — długo działających
— wystarczające jest jednorazowe zasilenie trawnika nawozem.

Także w przypadku metody hydrosiewu, w mieszance nasion traw, mulczu celulozowego agacell®HS i
innych składników wspomagających, stosowane są innowacyjne hydronawozy. Ich celem jest pobudzenie
nasion traw do kiełkowania, a młode siewki do szybkiego wzrostu i zrównoważonego rozwoju. Zawartość
hydronawozów stosowanych w mieszance używanej w hydrosiewie jest genialnym rozwiązaniem, które
zaspokaja rośliny w początkowych fazach wzrostu. W późniejszym okresie wegetacji traw, zalecane jest
stosowanie dodatkowych nawożeń.

Na zdjęciach poniżej przedstawiamy porównanie jakości trawy w przypadku, której stosowane było
nawożenie mineralne tego samego gatunku rosnącego w identycznych warunkach glebowych i klimatycznych
bez zasilania jej nawozami. Wyraźnie widać różnicę.

Fragment trawnika nawożonego charakteryzuje się większą zdrowotnością, ładniejszym wybarwieniem
oraz przyspieszonym wzrostem i zadarnianiem, w przeciwieństwie do fragmentu trawnika, na którym
nawóz nie był stosowany.

Reasumując, należy pamiętać, że nieodpowiednie nawożenie może wywołać więcej szkody niż pożytku,
a przy tym przyczynić się do zachwiania równowagi ekologicznej. W tej pesymistycznej scenerii człowiek
staje się ofiarą swojej własnej działalności. Jeśli natomiast dostarczymy roślinom wystarczającej ilości
składników pokarmowych w odpowiednich proporcjach, będziemy mogli cieszyć się pięknym i zadbanym
trawnikiem.

Szymon Kołodziejczyk, fitopatolog,

AGATA Hydroseeding Poland

tel. [phone],

[e-mail]

fot. Lolson Zawadzki