Ośmiornice z czasów kredy
Autor tekstu: PZ Myers
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
W
Libanie znaleziono wiele nowych i spektakularnych skamielin głowonogów sprzed 95
milionów lat. Słowo „spektakularne” nie jest tu przesadą – te okazy mają cudownie zachowane
części miękkie, zmineralizowane w drobnoziarnistym fosforanie wapniowym i możecie zobaczyć… no
cóż, zobaczcie sami:
Kliknij, żeby powiększyć obraz)
Keuppia levante sp. nov. from the Upper Cenomanian (Metoicoceras geslinianum Zone)
of Hâdjoula (Lebanon). A, holotype, MSNM i26320a. B, sketch of the holotype.
Ramiona (wszystkie osiem) są nienaruszone aż do przyssawek; zachowały się mięśnie
i skrzela; zwierzę ma woreczek czernidłowy; jest tam także muszla – chitynowy kawałek szczątka
muszli nazywany gladius . U niektórych okazów można także znaleźć błonowe płetwy na płaszczu.
To jest zadziwiające – widziałem już skamieliny głowonogów, ale na ogół są to ciemne plamy na
skale o kształcie kałamarnicy. Na tych widać szczegóły .
Ponieważ jednak jestem przyzwyczajony do sposobu działania umysłów kreacjonistów, ze
smutkiem stwierdzam, że natychmiast zobaczyłem jak to odkrycie zostanie nadużyte. Gwarantuję,
że Harun Yahya już łapie te zdjęcia i pakuje je do swojego następnego, spuchniętego i pełnego
powtórek tomu, z podpisem oznajmiającym, że ośmiornice nie zmieniły się przez 95 milionów lat,
a więc ewolucja to fałsz.
Będzie się mylił. Inną wspaniałą rzeczą w tych okazach jest to, że są wystarczająco dobrze
zachowane, byśmy wszędzie mogli zobaczyć cechy przejściowe . To z pewnością nie są współczesne
ośmiornice.
W szczególności spójrzcie na gladius . Większość z was może o tym nie wie, ale ośmiornica jest
mięczakiem, a mięczaki mają muszle… muszle, które mogą być zredukowane do maleńkich resztek,
ale nadal tam są, ukryte. Jeśli kiedyś czyściliście kałamarnicę, to może znaleźliście wąski, elastyczny
Racjonalista.pl
Strona 1 z 4
pręt w jej płaszczu, który wyciągnęliście i wyrzuciliście. Ośmiornice także mają coś podobnego, ale
we współczesnych ich postaciach jest to zredukowane tylko do delikatnej, małej pałeczki.
Zauważcie, że u Keuppii powyżej gladius jest stosunkowo solidny – wygląda jak para muszli
małży tkwiąca w głowie. A tutaj jest następny okaz znaleziony w tym samym miejscu, Styletoctopus
annae . Spójrzcie na ten gladius .
Styletoctopus annae sp. nov. from the Upper Cenomanian (Metoicoceras geslinianum
Zone)
of Hâqel (Lebanon). A, specimen MSNM i26323. B, close-up of A showing the imprints
of the
stylets situated in the lateral mantle sac.
Co tu się dzieje? Jeśli zestawimy te dane z obserwacjami jeszcze starszych głowonogów,
włącznie z postaciami bardziej przypominającymi kałamarnice, zobaczymy obraz ewoluującej
morfologii od jednej muszli, poprzez podzielone formy, rozpostarte boczne pióra do współczesnej,
jeszcze bardziej zredukowanej postaci.
Kliknij, żeby powiększyć obraz)
Nie dajcie się oszukać powierzchownym podobieństwem – bycie ośmiornicą to coś znacznie
więcej niż po prostu posiadanie ośmiu ramion. Te skamieliny ujawniają więcej szczegółów ewolucji
ośmiornic.
Fuchs D, Bracchi G, Weis R (2009) New octopods (Cephalopoda: Coleoidea) from the late
Cretaceous (Upper Cenomian) of Hâkel and Hâdjoula, Lebanon. “Paleontology” 52(1):65-81.
Pharyngula, 18 marca 2009
Ur 1957. Amerykański profesor biologii na uniwersytecie w Minnesocie, prowadzi również
popularyzujący naukę blog
(Publikacja: 20-03-2009)
(http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,6421)
Contents Copyright
©
2000-2009 Mariusz Agnosiewicz
Racjonalista.pl
Strona 3 z 4
Programming Copyright
©
2001-2009 Michał Przech
Autorem portalu Racjonalista.pl jest Michał Przech, zwany niżej Autorem.
Właścicielami portalu są Mariusz Agnosiewicz oraz Autor.
Żadna część niniejszych opracowań nie może być wykorzystywana w celach
komercyjnych, bez uprzedniej pisemnej zgody Właściciela, który zastrzega sobie
niniejszym wszelkie prawa, przewidziane
w przepisach szczególnych, oraz zgodnie z prawem cywilnym i handlowym,
w szczególności z tytułu praw autorskich, wynalazczych, znaków towarowych
do tego portalu i jakiejkolwiek jego części.
Wszystkie strony tego portalu, wliczając w to strukturę katalogów, skrypty oraz inne
programy komputerowe, zostały wytworzone i są administrowane przez Autora.
Stanowią one wyłączną własność Właściciela. Właściciel zastrzega sobie prawo do
okresowych modyfikacji zawartości tego portalu oraz opisu niniejszych Praw
Autorskich bez uprzedniego powiadomienia. Jeżeli nie akceptujesz tej polityki możesz
nie odwiedzać tego portalu i nie korzystać z jego zasobów.
Informacje zawarte na tym portalu przeznaczone są do użytku prywatnego osób
odwiedzających te strony. Można je pobierać, drukować i przeglądać jedynie w celach
informacyjnych, bez czerpania z tego tytułu korzyści finansowych lub pobierania
wynagrodzenia w dowolnej formie. Modyfikacja zawartości stron oraz skryptów jest
zabroniona. Niniejszym udziela się zgody na swobodne kopiowanie dokumentów
portalu Racjonalista.pl tak w formie elektronicznej, jak i drukowanej, w celach innych
niż handlowe, z zachowaniem tej informacji.
Plik PDF, który czytasz, może być rozpowszechniany jedynie w formie oryginalnej,
w jakiej występuje na portalu. Plik ten nie może być traktowany jako oficjalna
lub oryginalna wersja tekstu, jaki zawiera.
Treść tego zapisu stosuje się do wersji zarówno polsko jak i angielskojęzycznych
portalu pod domenami Racjonalista.pl, TheRationalist.eu.org oraz Neutrum.eu.org.