maj 2000
POLSKI
KOMITET
NORMALIZACYJNY
POLSKA NORMA
PN-B-01029
Rysunek budowlany
Zasady wymiarowania na
rysunkach
techniczno-budowlanych
Zamiast:
PN-60/B-01029
Grupa katalogowa
ICS 01.100.30
Deskryptory: 0026985 - rysunek, 1126581 - rysunek architektoniczny, 0302530 - rysunek techniczny, 0586360 -
wymiarowanie (rys.)
PRZEDMOWA
Niniejsza norma zastępuje
PN-60/B-01029
Projekty architektoniczno-budowlane - Wymiarowanie na rysunkach.
Postanowienia normy dostosowano do PN-ISO 129 Rysunek techniczny - Wymiarowanie - Zasady ogólne, definicje,
metody wykonania i oznaczenia specjalne oraz znowelizowanych norm PN dotyczących rysunku architektonicznego i
budowlanego.
1 Wstęp
1.1 Zakres normy
W normie podano zasady wymiarowania na rysunkach architektoniczno-budowlanych. Ustalono sposób
wymiarowania elementów konstrukcyjnych, otworów okiennych i drzwiowych, kanałów, schodów i pochylni oraz
elementów powtarzających się.
1.2 Normy powołane
PN-B-01040 Rysunek konstrukcyjny budowlany - Zasady ogólne
PN-B-01042 Rysunek konstrukcyjny budowlany - Konstrukcje drewniane
PN-EN ISO 7519 Rysunek techniczny - Rysunki budowlane - Ogólne zasady przedstawiania na rysunkach
zestawieniowych
PN-ISO 129 Rysunek techniczny - Wymiarowanie - Zasady ogólne, definicje, metody wykonania i oznaczenia
specjalne
PN-ISO 5261 Rysunek techniczny dla konstrukcji metalowych
PN-ISO 5261/Ak Rysunek techniczny dla konstrukcji metalowych
PN-ISO 8560 Rysunek techniczny - Rysunki budowlane - Przedstawianie modularnych wymiarów linii i siatek
2 Zasady wymiarowania
2.1 Znaki ograniczające
Linie wymiarowe zaleca się ograniczać kreskami ukośnymi o tej samej grubości, przy czym podstawę wymiarową
(bazę) można w celu odróżnienia oznaczać kropką.
2.2 Linie wymiarowe
Jeżeli dokładne określenie wielkości wymaga zastosowania kilku ciągów wymiarowych, to należy je rozmieszczać,
licząc od wymiarowanego przedmiotu w następującej kolejności:
a) wymiary szczegółowe,
b) wymiary poszczególnych części lub rozstawienia osi (jeżeli występują),
c) wymiary modularne (jeżeli występują)
d) wymiary całego obiektu lub jego części.
Jako pierwszy ciąg wymiarowy należy przyjmować ciąg najbliższy wymiarowanego przedmiotu. Przykłady
zastosowania ciągów wymiarowych podano na rysunkach 1 i 2.
PN-B-01029:2000 Rysunek budowlany Zasady wymiarowania na rysunkach techniczno-budowlanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 1
Rysunek 1
Rysunek 2
Dopuszcza się nie doprowadzanie pomocniczych linii wymiarowych do linii obrysu. Przykład podano na rysunku 3.
Rysunek 3
2.3 Wymiarowanie z wykorzystaniem siatki modularnej
Wymiarowanie z wykorzystaniem siatki modularnej należy wykonywać wg PN-ISO 8560.
2.4 Wymiarowanie położenia otworów okiennych i drzwiowych
Położenie otworów okiennych i drzwiowych oznaczonych zgodnie z PN-EN ISO 7519 należy wymiarować podając
odległość:
- krawędzi otworu do najbliższego elementu konstrukcyjnego lub najbliżej położonej krawędzi otworu sąsiedniego,
- osi otworu od najbliższego elementu konstrukcyjnego lub najbliżej położonej osi otworu sąsiedniego.
Przykłady wymiarowania podano na rysunkach 4 i 5.
Rysunek 4
PN-B-01029:2000 Rysunek budowlany Zasady wymiarowania na rysunkach techniczno-budowlanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 2
Rysunek 5
2.5 Wymiarowanie otworów okiennych i drzwiowych oraz bram
Wymiary otworów okiennych i drzwiowych oraz bram należy podawać w świetle ościeżnicy lub w świetle ościeży, jeżeli
otwory są bez ościeżnicy.
Wymiary otworów należy podawać na osi w postaci ułamka: w liczniku szerokość, w mianowniku wysokość. W
przypadku otworów przesklepionych wymiar wysokości powinien być sumą wysokości otworu w wezgłowiu i wymiaru
strzałki łuku lub promienia przesklepienia. Przykłady wymiarowania otworów przesklepionych podano na rysunku 6.
Rysunek 6
W przypadku stosowania w otworach stolarki znormalizowanej, liczby wymiarowe można zastąpić odpowiednim
symbolem umieszczonym na osi.
Wymiar wysokości parapetu lub ściany podokiennej, jeżeli nie jest określony na odpowiednim przekroju pionowym,
należy podawać w nawiasie, przed wymiarem wysokości otworu. Wysokość ściany podokiennej należy liczyć od
PN-B-01029:2000 Rysunek budowlany Zasady wymiarowania na rysunkach techniczno-budowlanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 3
wierzchu podłogi w stanie wykończonym do dolnej poziomej krawędzi ościeży lub do wierzchu parapetu. Przykłady
wymiarowania podano na rysunku 7.
Rysunek 7
2.6 Wymiarowanie kanałów na przekrojach poziomych
Kanały o przekroju prostokątnym należy wymiarować na osi otworu, podając dane liczbowe w postaci ułamka, którego
licznik przedstawia wymiar mierzony równolegle do wymiaru grubości ściany, a mianownik - wymiar mierzony wzdłuż
lica ściany.
Wymiar średnicy kanałów o przekroju kołowym należy zapisywać nad osią, poprzedzając go symbolem .
Jeżeli zachodzi potrzeba, na przekrojach poziomych należy określić odległość pierwszego i ostatniego kanału
najbliższego elementu konstrukcyjnego. Odległości te należy liczyć od skrajnych krawędzi kanału. Przykłady
wymiarowania podano na rysunku 8.
PN-B-01029:2000 Rysunek budowlany Zasady wymiarowania na rysunkach techniczno-budowlanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 4
Rysunek 8
2.7 Wymiarowanie schodów i pochylni
Wymiarowanie schodów i pochylni należy wykonywać zgodnie z normą PN-EN ISO 7519.
Jeżeli zachodzi potrzeba podania na rzucie wymiarów stopni, nad linią wskazującą kierunek wznoszenia należy podać
iloczyn liczby stopni przez ich wysokość, a pod linią - szerokość stopnia liczoną bez zwisu stopnia.
2.8 Wymiarowanie elementów powtarzających się
Na rysunkach przedstawiających takie same elementy (części) należy szczegółowo wymiarować tylko jeden element
(część) i oznaczyć go symbolem literowym, natomiast przy pozostałych powtarzających się elementach należy
podawać przyjęty uprzednio symbol literowy. Przykład wymiarowania podano na rysunku 9.
Rysunek 9
2.9 Wymiarowanie elementów konstrukcyjnych
Wymiarowanie elementów konstrukcyjnych należy wykonywać zgodnie z postanowieniami PN-B-01040, PN-ISO 5261
i PN-ISO 5261/Ak oraz PN-B-01042.
2.10 Wymiarowanie na szkicach inwentaryzacyjnych
Wymiary uzyskane z pomiaru w naturze należy umieszczać na rysunku wzdłuż jednej ciągłej linii wymiarowej, z
zachowaniem kolejności odczytów na taśmie według zasad podanych w PN-ISO 129, p. 5.2.2.
PN-B-01029:2000 Rysunek budowlany Zasady wymiarowania na rysunkach techniczno-budowlanych
Powielanie dokumentu zabronione. Wszelkie prawa zastrzeżone.
INTEGRAM BUDOWNICTWO
Strona 5