149 Ustawa o us ugach turystycznych

background image

brzmienie od 2008-10-25

Ustawa o usługach turystycznych

[1]

z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz.U. Nr 133, poz. 884)

tekst jednolity z dnia 21 marca 2001 r. (Dz.U. Nr 55, poz. 578)

tekst jednolity z dnia 7 pa

ź

dziernika 2004 r. (Dz.U. Nr 223, poz. 2268)

Rozdział 1. Przepisy ogólne

Art. 1. [Zakres regulacji] Ustawa okre

ś

la warunki

ś

wiadczenia przez przedsi

ę

biorców usług

turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a tak

ż

e za granic

ą

, je

ż

eli umowy z klientami o

ś

wiadczenie tych usług s

ą

zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Art. 1a. (uchylony)

Art. 2. [Dopuszczalno

ść

zawierania umów]

[2]

Zawieranie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w

imieniu przedsi

ę

biorcy zagranicznego umów z klientami o

ś

wiadczenie usług turystycznych jest

dopuszczalne, je

ż

eli przedsi

ę

biorca ten prowadzi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalno

ść

gospodarcz

ą

na warunkach okre

ś

lonych w ustawie, o której mowa w art. 1.

Art. 2a. [Zadania marszałka województwa]

[3]

Zadania marszałka województwa, o których mowa w

ustawie, s

ą

zadaniami z zakresu administracji rz

ą

dowej.

Art. 2b. [Organ wy

ż

szego stopnia]

[4]

Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki jest organem wy

ż

szego

stopnia w stosunku do marszałka województwa w sprawach, o których mowa w art. 9 ust. 3, w art. 24 ust.
1, w art. 28 ust. 1, w art. 39a ust. 3, w art. 42 ust. 1, oraz od decyzji marszałka województwa o odmowie
wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 1.

Art. 3. [Słowniczek] Przez u

ż

yte w ustawie okre

ś

lenia nale

ż

y rozumie

ć

:

1) usługi turystyczne - usługi przewodnickie, usługi hotelarskie oraz wszystkie inne usługi

ś

wiadczone turystom lub odwiedzaj

ą

cym;

2) impreza turystyczna - co najmniej dwie usługi turystyczne tworz

ą

ce jednolity program i obj

ę

te

wspóln

ą

cen

ą

, je

ż

eli usługi te obejmuj

ą

nocleg lub trwaj

ą

ponad 24 godziny albo je

ż

eli program

przewiduje zmian

ę

miejsca pobytu;

3) wycieczka - rodzaj imprezy turystycznej, której program obejmuje zmian

ę

miejsca pobytu jej

uczestników;

4) organizowanie imprez turystycznych - przygotowywanie lub oferowanie, a tak

ż

e realizacja

imprez turystycznych;

5) organizator turystyki - przedsi

ę

biorca organizuj

ą

cy imprez

ę

turystyczn

ą

;

6) po

ś

rednik turystyczny - przedsi

ę

biorca, którego działalno

ść

polega na wykonywaniu, na zlecenie

klienta, czynno

ś

ci faktycznych i prawnych zwi

ą

zanych z zawieraniem umów o

ś

wiadczenie usług

turystycznych;

7) agent turystyczny - przedsi

ę

biorca, którego działalno

ść

polega na stałym po

ś

redniczeniu w

zawieraniu umów o

ś

wiadczenie usług turystycznych na rzecz organizatorów turystyki

posiadaj

ą

cych zezwolenia w kraju lub na rzecz innych usługodawców posiadaj

ą

cych siedzib

ę

w

kraju;

7a) przewodnik turystyczny - osob

ę

zawodowo oprowadzaj

ą

c

ą

turystów lub odwiedzaj

ą

cych po

wybranych obszarach, miejscowo

ś

ciach i obiektach oraz udzielaj

ą

c

ą

o nich informacji;

7b) pilot wycieczek - osob

ę

towarzysz

ą

c

ą

, w imieniu organizatora turystyki, uczestnikom imprezy

turystycznej, sprawuj

ą

c

ą

opiek

ę

nad nimi i czuwaj

ą

c

ą

nad sposobem wykonania na ich rzecz

usług;

8) usługi hotelarskie - krótkotrwałe, ogólnie dost

ę

pne wynajmowanie domów, mieszka

ń

, pokoi,

miejsc noclegowych, a tak

ż

e miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz

background image

ś

wiadczenie, w obr

ę

bie obiektu, usług z tym zwi

ą

zanych;

9) turysta - osob

ę

, która podró

ż

uje do innej miejscowo

ś

ci poza swoim stałym miejscem pobytu na

okres nieprzekraczaj

ą

cy 12 miesi

ę

cy, dla której celem podró

ż

y nie jest podj

ę

cie stałej pracy w

odwiedzanej miejscowo

ś

ci i która korzysta z noclegu przynajmniej przez jedn

ą

noc;

10) odwiedzaj

ą

cy - osob

ę

, która podró

ż

uje do innej miejscowo

ś

ci poza swoim stałym miejscem

pobytu, dla której celem podró

ż

y nie jest podj

ę

cie stałej pracy w odwiedzanej miejscowo

ś

ci oraz

niekorzystaj

ą

c

ą

z noclegu;

11) klient - osob

ę

, która zamierza zawrze

ć

lub zawarła umow

ę

o

ś

wiadczenie usług turystycznych

na swoj

ą

rzecz lub na rzecz innej osoby, a zawarcie tej umowy nie stanowi przedmiotu jej

działalno

ś

ci gospodarczej, jak i osob

ę

, na rzecz której umowa została zawarta, a tak

ż

e osob

ę

,

której przekazano prawo do korzystania z usług turystycznych obj

ę

tych uprzednio zawart

ą

umow

ą

;

12) (uchylony)
13) (uchylony)
14) przedsi

ę

biorca - przedsi

ę

biorc

ę

i przedsi

ę

biorc

ę

zagranicznego w rozumieniu ustawy z dnia 2

lipca 2004 r. o swobodzie działalno

ś

ci gospodarczej (Dz.U. Nr 173, poz. 1807).

Rozdział 2. Organizatorzy turystyki, po

ś

rednicy i agenci turystyczni

Art. 4. [Obowi

ą

zek wpisu do rejestru] 1. Działalno

ść

gospodarcza w zakresie organizowania imprez

turystycznych oraz po

ś

redniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o

ś

wiadczenie usług

turystycznych jest działalno

ś

ci

ą

regulowan

ą

w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o

swobodzie działalno

ś

ci gospodarczej i wymaga uzyskania wpisu w rejestrze organizatorów turystyki i

po

ś

redników turystycznych, zwanego dalej "rejestrem".

2. Działalno

ś

ci

ą

regulowan

ą

, o której mowa w ust. 1, nie jest działalno

ść

gospodarcza agentów

turystycznych, polegaj

ą

ca na stałym po

ś

redniczeniu w zawieraniu umów o

ś

wiadczenie usług

turystycznych na rzecz organizatorów turystyki posiadaj

ą

cych wpis do rejestru, lub na rzecz innych

usługodawców posiadaj

ą

cych siedzib

ę

w kraju.

Art. 5. [Obowi

ą

zki przedsi

ę

biorcy] 1.

[5]

Przedsi

ę

biorca wykonuj

ą

cy działalno

ść

gospodarcz

ą

w

zakresie organizowania imprez turystycznych oraz po

ś

redniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu

umów o

ś

wiadczenie usług turystycznych jest obowi

ą

zany spełnia

ć

nast

ę

puj

ą

ce warunki:

1) zapewnia

ć

kierowanie działalno

ś

ci

ą

przedsi

ę

biorstwa oraz działalno

ś

ci

ą

jego jednostek

organizacyjnych samodzielnie dokonuj

ą

cych czynno

ś

ci prawnych przez osoby: a)

posiadaj

ą

ce odpowiednie wykształcenie i praktyk

ę

, o których mowa w art. 6 ust. 1 i 2,

b) niekarane za przest

ę

pstwa przeciwko zdrowiu i

ż

yciu, wiarygodno

ś

ci dokumentów,

mieniu oraz przeciwko obrotowi gospodarczemu;

2) zawrze

ć

: a) umow

ę

gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej albo

b) umow

ę

ubezpieczenia na rzecz klientów


- w zakresie pokrycia kosztów powrotu klienta do kraju, w wypadku gdy organizator turystyki lub

po

ś

rednik turystyczny wbrew obowi

ą

zkowi nie zapewnia tego powrotu, a tak

ż

e na pokrycie zwrotu

wpłat wniesionych przez klientów w razie niewykonania zobowi

ą

za

ń

umownych;


3) składa

ć

marszałkowi województwa oryginały dokumentów potwierdzaj

ą

cych zawarcie kolejnych

umów gwarancji lub ubezpieczenia, o których mowa w pkt 2, przed upływem terminu
obowi

ą

zywania umowy poprzedniej.


2. Przedsi

ę

biorca b

ę

d

ą

cy organizatorem turystyki lub po

ś

rednikiem turystycznym, który w ramach

wykonywanej działalno

ś

ci jednocze

ś

nie działa jako agent turystyczny, jest obowi

ą

zany:

1) wykonywa

ć

działalno

ść

tylko na rzecz organizatorów turystyki wpisanych do rejestru;

2) w umowie zawieranej z klientem wskazywa

ć

jednoznacznie wła

ś

ciwego organizatora turystyki,

którego reprezentuje;

3) działa

ć

na podstawie wa

ż

nej umowy agencyjnej.

background image


3. Obowi

ą

zek posiadania gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, dotyczy

całego okresu wykonywania działalno

ś

ci.

4.

[6]

Tre

ść

gwarancji lub umowy ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1 pkt 2, obejmuje upowa

ż

nienie

dla marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji wypłaty
zaliczki na pokrycie kosztów powrotu klienta do kraju.
5.

[7]

Marszałek województwa jest uprawniony do wyst

ę

powania na rzecz klientów w sprawach wypłaty

ś

rodków z tytułu umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej lub umowy

ubezpieczenia, na zasadach okre

ś

lonych w tre

ś

ci tych umów.

6. Z sumy okre

ś

lonej w umowie gwarancji bankowej, umowie gwarancji ubezpieczeniowej lub umowie

ubezpieczenia pokrywa si

ę

w pierwszej kolejno

ś

ci koszty sprowadzenia do kraju klientów, o których mowa

w ust. 1 pkt 2. Je

ż

eli pozostała suma gwarancji jest niewystarczaj

ą

ca na zwrot wszystkich wpłat

wniesionych przez klientów, wypłaty obni

ż

a si

ę

proporcjonalnie do wysoko

ś

ci pozostałej sumy.

Art. 6. [Praktyka w obsłudze turystów] 1. Działalno

ś

ci

ą

w zakresie organizowania imprez

turystycznych oraz działalno

ś

ci

ą

w zakresie po

ś

rednictwa w zawieraniu umów o

ś

wiadczenie usług

turystycznych, o której mowa w art. 4 ust. 1, mog

ą

kierowa

ć

osoby posiadaj

ą

ce:

1) rok praktyki w obsłudze turystów i uko

ń

czone studia wy

ż

sze z zakresu turystyki i rekreacji,

prawa, ekonomii lub zarz

ą

dzania i marketingu;

2) 2 lata praktyki w obsłudze turystów i uko

ń

czon

ą

szkoł

ę

ś

redni

ą

z zakresu obsługi turystów lub

uko

ń

czone studia wy

ż

sze inne ni

ż

wymienione w pkt 1;

3) 4 lata praktyki w obsłudze turystów i uko

ń

czon

ą

szkoł

ę

ś

redni

ą

inn

ą

ni

ż

wymieniona w pkt 2;

4) 6 lat praktyki w obsłudze turystów, w pozostałych przypadkach.


2. Za praktyk

ę

w obsłudze turystów, o której mowa w ust. 1, uwa

ż

a si

ę

samodzielne wykonywanie

działalno

ś

ci gospodarczej w zakresie organizowania imprez turystycznych lub po

ś

rednictwa w zawieraniu

umów o

ś

wiadczenie usług turystycznych, kierowanie jednostkami organizuj

ą

cymi imprezy turystyczne,

prac

ę

na stanowiskach zwi

ą

zanych z przygotowywaniem i zawieraniem umów o

ś

wiadczenie usług

turystycznych, samodzielne przygotowywanie programów imprez turystycznych, a tak

ż

e wykonywanie

zada

ń

przewodnika turystycznego i pilota wycieczek.

3. Potwierdzeniem praktyki, o której mowa w ust. 2, jest za

ś

wiadczenie o wpisie do ewidencji działalno

ś

ci

gospodarczej

albo

za

ś

wiadczenie

wydane

przez

jednostk

ę

organizacyjn

ą

powierzaj

ą

c

ą

zainteresowanemu czynno

ś

ci przy obsłudze turystów.

Art. 7. [Wpis do rejestru] 1.

[8]

Organem wła

ś

ciwym do prowadzenia rejestru jest marszałek

województwa wła

ś

ciwy ze wzgl

ę

du na siedzib

ę

przedsi

ę

biorcy, a w przypadku przedsi

ę

biorcy

zagranicznego - wybrany przez niego wojewoda, z zastrze

ż

eniem ust. 2.

2.

[9]

W przypadku przedsi

ę

biorcy zagranicznego, który utworzył oddział na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalno

ś

ci gospodarczej,

organem wła

ś

ciwym do prowadzenia rejestru jest marszałek województwa wła

ś

ciwy ze wzgl

ę

du na

siedzib

ę

oddziału.

3. Wpisu do rejestru dokonuje si

ę

na wniosek przedsi

ę

biorcy, zawieraj

ą

cy nast

ę

puj

ą

ce dane:

1) firm

ę

przedsi

ę

biorcy, jego siedzib

ę

i adres, a w przypadku gdy przedsi

ę

biorca jest osob

ą

fizyczn

ą

- adres zamieszkania;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsi

ę

biorca taki numer posiada;

3) okre

ś

lenie przedmiotu działalno

ś

ci;

4) okre

ś

lenie zasi

ę

gu terytorialnego wykonywanej działalno

ś

ci (obszar kraju, kraje europejskie lub

kraje pozaeuropejskie);

5) wskazanie głównego miejsca wykonywania działalno

ś

ci obj

ę

tej wpisem do rejestru oraz

oddziałów;

6) imiona i nazwiska osób upowa

ż

nionych do kierowania działalno

ś

ci

ą

przedsi

ę

biorcy oraz

działalno

ś

ci

ą

jego oddziałów.


4. Do wniosku przedsi

ę

biorca doł

ą

cza oryginał umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, oraz

o

ś

wiadczenie nast

ę

puj

ą

cej tre

ś

ci:

background image

,,O

ś

wiadczam,

ż

e:

1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru organizatorów turystyki i po

ś

redników

turystycznych s

ą

kompletne i zgodne z prawd

ą

;

2) znane mi s

ą

i spełniam warunki wykonywania działalno

ś

ci w zakresie organizowania imprez

turystycznych oraz po

ś

redniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o

ś

wiadczenie usług

turystycznych, okre

ś

lone w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych.''


5. O

ś

wiadczenie powinno równie

ż

zawiera

ć

:

1) firm

ę

przedsi

ę

biorcy oraz jego siedzib

ę

i adres;

2) oznaczenie miejsca i dat

ę

zło

ż

enia o

ś

wiadczenia;

3) podpis osoby uprawnionej do reprezentowania przedsi

ę

biorcy, ze wskazaniem imienia i

nazwiska oraz pełnionej funkcji.


6. Wpis do rejestru obejmuje dane, okre

ś

lone w ust. 3, z wyj

ą

tkiem adresu zamieszkania, je

ż

eli jest on

inny ni

ż

adres siedziby.

7. Rejestr jest jawny.
8. Rejestr mo

ż

e by

ć

prowadzony w systemie informatycznym.

Art. 8. [Ewidencja; wykazy] 1.

[10]

Marszałek województwa przesyła kopi

ę

za

ś

wiadczenia o wpisie do

rejestru oraz kopie dokumentów, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2, ministrowi wła

ś

ciwemu do spraw

turystyki.
2. Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, na podstawie kopii dokumentów, o których mowa w ust. 1,

prowadzi Centraln

ą

Ewidencj

ę

Organizatorów Turystyki i Po

ś

redników Turystycznych, zwan

ą

dalej

"Ewidencj

ą

".

3. Wpisu do Ewidencji, o której mowa w ust. 2, dokonuje si

ę

z urz

ę

du, na podstawie kopii dokumentów, o

których mowa w ust. 1.

4. W ramach Ewidencji prowadzi si

ę

tak

ż

e wykazy:

1) przedsi

ę

biorców, których wykre

ś

lono z rejestru;

2) przedsi

ę

biorców, którzy wykonywali działalno

ść

bez wymaganego wpisu do rejestru.


5.

[11]

Podstaw

ą

umieszczenia w wykazach, o których mowa w ust. 4, jest ostateczna decyzja marszałka

województwa o zakazie wykonywania działalno

ś

ci gospodarczej, o której mowa w art. 71 ustawy o

swobodzie działalno

ś

ci gospodarczej, lub o stwierdzeniu wykonywania działalno

ś

ci bez wymaganego

wpisu do rejestru.
6.

[12]

W wykazach, o których mowa w ust. 4, wskazuje si

ę

termin, w którym upływaj

ą

3 lata od dnia

wykre

ś

lenia wpisu do rejestru lub od dnia uprawomocnienia si

ę

decyzji wła

ś

ciwego marszałka

województwa o stwierdzeniu wykonywania działalno

ś

ci bez wpisu do rejestru.

7. Z wykazów, o których mowa w ust. 4, wykre

ś

la si

ę

przedsi

ę

biorc

ę

po upływie 3 lat od dnia wydania

ostatecznej decyzji o zakazie wykonywania lub o stwierdzeniu wykonywania działalno

ś

ci bez

wymaganego wpisu do rejestru.
8. Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz

ą

dzenia, okre

ś

la organizacj

ę

, szczegółowy

sposób prowadzenia Ewidencji oraz tryb udzielania informacji o danych obj

ę

tych wpisem, uwzgl

ę

dniaj

ą

c w

szczególno

ś

ci dokumenty i dane, na podstawie których dokonuje si

ę

wpisu do Ewidencji.

9.

[13]

Marszałek województwa udziela informacji o danych zawartych w rejestrze na zasadach ustalonych

dla Ewidencji.

Art. 9. [Kontrola działalno

ś

ci] 1.

[14]

Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki oraz marszałek województwa

s

ą

upowa

ż

nieni do kontroli prowadzonej przez przedsi

ę

biorc

ę

działalno

ś

ci gospodarczej, w zakresie:

1) zgodno

ś

ci ze stanem faktycznym danych zawartych w o

ś

wiadczeniu, o którym mowa w art. 7

ust. 4;

2) zgodno

ś

ci wykonywanej działalno

ś

ci z uzyskanym wpisem do rejestru;

3) przestrzegania warunków wykonywania działalno

ś

ci gospodarczej okre

ś

lonych ustaw

ą

;

4) zgodno

ś

ci wykonywanej działalno

ś

ci gospodarczej z zawartymi umowami agencyjnymi;

5) przestrzegania przez przedsi

ę

biorców, daj

ą

cych zlecenie agentom, warunków wykonywania

działalno

ś

ci gospodarczej okre

ś

lonych ustaw

ą

.

background image


2.

[15]

W razie stwierdzenia przez ministra wła

ś

ciwego do spraw turystyki w wyniku kontroli, o której mowa

w ust. 1, uchybie

ń

w sposobie wykonywania działalno

ś

ci gospodarczej, wyst

ę

puje on do wła

ś

ciwego

marszałek województwa o podj

ę

cie stosownych działa

ń

.

3.

[16]

Marszałek województwa wydaje decyzj

ę

administracyjn

ą

o stwierdzeniu wykonywania działalno

ś

ci

gospodarczej, o której mowa w art. 4 ust. 1, bez wymaganego wpisu do rejestru oraz o zakazie
wykonywania działalno

ś

ci gospodarczej obj

ę

tej wpisem do rejestru przez okres 3 lat.

4. Decyzja, o której mowa w ust. 3, zawiera w szczególno

ś

ci:

1) firm

ę

przedsi

ę

biorcy;

2) imi

ę

i nazwisko oraz dat

ę

urodzenia osoby lub osób upowa

ż

nionych do kierowania działalno

ś

ci

ą

przedsi

ę

biorcy;

3) dat

ę

stwierdzenia wykonywania działalno

ś

ci bez wymaganego wpisu do rejestru.

Art. 10. [Gwarancje i ubezpieczenia] 1. Minister wła

ś

ciwy do spraw instytucji finansowych okre

ś

li, w

drodze rozporz

ą

dzenia, minimaln

ą

wysoko

ść

sumy gwarancji, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a,

uwzgl

ę

dniaj

ą

c zakres i rodzaj działalno

ś

ci wykonywanej przez organizatorów turystyki i po

ś

redników

turystycznych.
2. Minister wła

ś

ciwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem wła

ś

ciwym do spraw

turystyki, po zasi

ę

gni

ę

ciu opinii Polskiej Izby Ubezpiecze

ń

, okre

ś

li, w drodze rozporz

ą

dzenia, szczegółowy

zakres ubezpieczenia obowi

ą

zkowego, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b, termin powstania

obowi

ą

zku ubezpieczenia oraz minimaln

ą

sum

ę

gwarancyjn

ą

, bior

ą

c w szczególno

ś

ci pod uwag

ę

specyfik

ę

wykonywanej działalno

ś

ci oraz jej zakres.

Art. 10a. [Ra

żą

ce naruszenie warunków]

[17]

Ra

żą

cym naruszeniem warunków wykonywania

działalno

ś

ci jest:

1) zawieranie umów z klientami bez uprzedniego zawarcia umowy, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt

2;

2) nieprzedło

ż

enie marszałkowi województwa oryginału dokumentu, o którym mowa w art. 5 ust. 1

pkt 2;

3) niedopełnienie obowi

ą

zków przedsi

ę

biorcy okre

ś

lonych w rozdziale 3 ustawy;

4) powierzenie przez organizatora turystyki wykonywania zada

ń

przewodnika turystycznego lub

pilota wycieczek osobie nieuprawnionej lub nieposiadaj

ą

cej znajomo

ś

ci j

ę

zyka, o którym mowa w

art. 31, albo nieposiadaj

ą

cej aktualnego za

ś

wiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskaza

ń

do

wykonywania zada

ń

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z

przepisami wymienionymi w art. 23 ust. 1;

5) u

ż

ywanie oraz powoływanie si

ę

na posiadany wpis do rejestru, w celu wprowadzenia w bł

ą

d

klientów co do rzeczywistego charakteru wykonywanej przez siebie działalno

ś

ci, przy

prowadzeniu sprzeda

ż

y prawa do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w

oznaczonym czasie w ka

ż

dym roku;

6) wykonywanie działalno

ś

ci poza zakresem terytorialnym okre

ś

lonym we wniosku.

Art. 10b. [Agent turystyczny] Przedsi

ę

biorc

ę

wyst

ę

puj

ą

cego wobec klientów jako agent turystyczny,

który:

1) w umowach zawieranych z klientami nie wskazuje jednoznacznie wła

ś

ciwego organizatora

turystyki, którego reprezentuje, lub

2) działa jako agent organizatora turystyki, który nie jest uprawniony do zawierania umów z

klientami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

3) działa bez wa

ż

nej umowy agencyjnej lub przekracza jej zakres


- uznaje si

ę

za organizatora turystyki wykonuj

ą

cego działalno

ść

bez wymaganego wpisu do rejestru

działalno

ś

ci organizatorów turystyki i po

ś

redników turystycznych.

Rozdział 3. Ochrona klienta

background image

Art. 11. [Stosowanie przepisów Kodeksu cywilnego] W zakresie nieuregulowanym ustaw

ą

do umów

z klientami zawieranych przez organizatorów turystyki i po

ś

redników turystycznych stosuje si

ę

przepisy

Kodeksu cywilnego oraz inne przepisy dotycz

ą

ce ochrony konsumenta.

Art. 11a. [Niewykonanie usługi] 1. Organizator turystyki odpowiada za niewykonanie lub nienale

ż

yte

wykonanie umowy o

ś

wiadczenie usług turystycznych, chyba

ż

e niewykonanie lub nienale

ż

yte wykonanie

jest spowodowane wył

ą

cznie:

1) działaniem lub zaniechaniem klienta;
2) działaniem lub zaniechaniem osób trzecich, nieuczestnicz

ą

cych w wykonywaniu usług

przewidzianych w umowie, je

ż

eli tych działa

ń

lub zaniecha

ń

nie mo

ż

na było przewidzie

ć

ani

unikn

ąć

, albo

3) sił

ą

wy

ż

sz

ą

.


2. Wył

ą

czenie odpowiedzialno

ś

ci za niewykonanie lub nienale

ż

yte wykonanie umowy, w przypadkach

wymienionych w ust. 1, nie zwalnia organizatora turystyki od obowi

ą

zku udzielenia w czasie trwania

imprezy turystycznej pomocy poszkodowanemu klientowi.

Art. 11b. [Ograniczenie odpowiedzialno

ś

ci] 1. Nie mo

ż

na w drodze umowy wył

ą

czy

ć

lub ograniczy

ć

odpowiedzialno

ś

ci okre

ś

lonej w art. 11a, tak

ż

e w razie wyboru prawa obcego, z zastrze

ż

eniem ust. 2 i 3.

2. Odpowiedzialno

ść

za szkod

ę

wyrz

ą

dzon

ą

klientowi wskutek niewykonania lub nienale

ż

ytego

wykonania umowy o

ś

wiadczenie usług turystycznych mo

ż

e by

ć

ograniczona tylko wówczas, gdy okre

ś

la

to umowa mi

ę

dzynarodowa, której stron

ą

jest Rzeczpospolita Polska.

3. Organizatorzy turystyki w umowach z klientami mog

ą

ograniczy

ć

odpowiedzialno

ść

za niewykonanie

lub nienale

ż

yte wykonanie usług w czasie imprezy turystycznej do dwukrotno

ś

ci ceny imprezy turystycznej

wzgl

ę

dem ka

ż

dego klienta.

4. Ograniczenie, o którym mowa w ust. 3, nie mo

ż

e dotyczy

ć

szkód na osobie.

Art. 12. [Informacja pisemne] 1. Organizator turystyki lub po

ś

rednik turystyczny, który proponuje

klientom imprezy turystyczne lub usługi turystyczne, udost

ę

pniaj

ą

c im odpowiednie informacje pisemne, a

w szczególno

ś

ci broszury, foldery, katalogi, jest obowi

ą

zany wskaza

ć

w tych materiałach w sposób

dokładny i zrozumiały:

1) cen

ę

imprezy turystycznej lub usługi turystycznej albo sposób jej ustalenia;

2) miejsce pobytu lub tras

ę

imprezy;

3) rodzaj, klas

ę

, kategori

ę

lub charakterystyk

ę

ś

rodka transportu;

4) poło

ż

enie, rodzaj i kategori

ę

obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu;

5) ilo

ść

i rodzaj posiłków;

6) program zwiedzania i atrakcji turystycznych;
7) kwot

ę

lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej lub usługi turystycznej oraz

termin zapłaty całej ceny;

8) termin powiadomienia klienta na pi

ś

mie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej lub

usługi turystycznej z powodu niewystarczaj

ą

cej liczby zgłosze

ń

, je

ż

eli realizacja usług jest

uzale

ż

niona od liczby zgłosze

ń

;

9) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikaj

ą

ce z umowy;

10) ogólne informacje o obowi

ą

zuj

ą

cych przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o

wymaganiach zdrowotnych dotycz

ą

cych udziału w imprezie turystycznej.


1a. Informacje, o których mowa w ust. 1, nie mog

ą

wprowadza

ć

klienta w bł

ą

d.

2. Je

ż

eli umowa zawarta z klientem nie zawiera odmiennych postanowie

ń

, to odpowiednie wskazania

zawarte w informacjach pisemnych, o których mowa w ust. 1 pkt 1-8, staj

ą

si

ę

elementem umowy.

Art. 13. [Obowi

ą

zek informowania klienta] 1. Organizator turystyki lub po

ś

rednik turystyczny jest

obowi

ą

zany poda

ć

klientowi, przed zawarciem umowy:

1) ogólne informacje o obowi

ą

zuj

ą

cych przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych, w

szczególno

ś

ci o terminach oczekiwania na wydanie paszportu i wizy oraz o wymaganiach

zdrowotnych dotycz

ą

cych udziału w imprezie turystycznej;

2) informacj

ę

o mo

ż

liwo

ś

ci zawarcia umowy ubezpieczenia od kosztów rezygnacji z udziału w

background image

imprezie turystycznej oraz o zakresie ubezpieczenia od nast

ę

pstw nieszcz

ęś

liwych wypadków i

kosztów leczenia.


2. Organizator turystyki jest obowi

ą

zany poinformowa

ć

klienta o szczególnych zagro

ż

eniach

ż

ycia i

zdrowia na odwiedzanych obszarach oraz o mo

ż

liwo

ś

ci ubezpieczenia z tym zwi

ą

zanego. Dotyczy to

tak

ż

e zagro

ż

e

ń

powstałych po zawarciu umowy.

3. Organizator turystyki jest obowi

ą

zany we wła

ś

ciwym czasie, przed rozpocz

ę

ciem imprezy turystycznej,

poda

ć

klientom:

1) nazwisko lub nazw

ę

lokalnego przedstawiciela organizatora turystyki (lub innej instytucji), do

którego klient mo

ż

e zwraca

ć

si

ę

w razie trudno

ś

ci, a tak

ż

e jego adres i numer telefonu;

2) w odniesieniu do imprez turystycznych dla dzieci - informacj

ę

o mo

ż

liwo

ś

ci bezpo

ś

redniego

kontaktu z dzieckiem lub osob

ą

odpowiedzialn

ą

w miejscu pobytu dziecka;

3) planowany czas przejazdu, miejsca i czas trwania postojów;
4) szczegółowe informacje dotycz

ą

ce poł

ą

cze

ń

komunikacyjnych oraz miejsca, jakie klient b

ę

dzie

zajmował w

ś

rodku transportu, w szczególno

ś

ci kabiny na statku lub przedziału sypialnego w

poci

ą

gu.


3a. Informacje, o których mowa w ust. 1-3, powinny by

ć

podane klientowi na pi

ś

mie.

4. Udzielenie informacji, o których mowa w ust. 1-3, nie zwalnia organizatora turystyki od obowi

ą

zku

opieki nad turystami.

Art. 14. [Umowa o

ś

wiadczenie usług turystycznych] 1. Umowa o

ś

wiadczenie usług turystycznych

polegaj

ą

cych na organizowaniu imprez turystycznych wymaga formy pisemnej.

2. Umowa powinna okre

ś

la

ć

:

1) organizatora turystyki i numer jego wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 4 ust. 1, oraz numer

identyfikacji podatkowej (NIP), a tak

ż

e imi

ę

i nazwisko oraz pełnion

ą

funkcj

ę

osoby, która w jego

imieniu umow

ę

podpisała;

2) miejsce pobytu lub tras

ę

wycieczki;

3) czas trwania imprezy turystycznej;

4) program imprezy turystycznej obejmuj

ą

cy rodzaj, jako

ść

i terminy oferowanych usług, w

tym: a) rodzaj, charakter i kategori

ę

ś

rodka transportu oraz dat

ę

, godzin

ę

, miejsce

wyjazdu i planowanego powrotu,

b) poło

ż

enie, rodzaj i kategori

ę

obiektu hotelarskiego zgodnie z przepisami kraju pobytu lub

opis wyposa

ż

enia obiektów niezaliczanych do rodzajów i kategorii,

c) ilo

ść

i rodzaj posiłków,

d) program zwiedzania i inne usługi wliczone w cen

ę

imprezy turystycznej;


5) cen

ę

imprezy turystycznej, wraz z wyszczególnieniem wszelkich koniecznych nale

ż

no

ś

ci,

podatków i opłat, je

ż

eli nie s

ą

one zawarte w cenie, oraz wyra

ź

ne sformułowanie okoliczno

ś

ci,

które mog

ą

spowodowa

ć

podwy

ż

szenie ceny zgodnie z art. 17;

6) sposób zapłaty;
7) rodzaj i zakres ubezpieczenia turystów oraz nazw

ę

i adres ubezpieczyciela;

7a) termin powiadomienia klienta na pi

ś

mie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej lub

usługi turystycznej z powodu niewystarczaj

ą

cej liczby zgłosze

ń

, je

ż

eli realizacja usług jest

uzale

ż

niona od liczby zgłosze

ń

;

7b) termin zawiadomienia o przeniesieniu uprawnie

ń

i przej

ę

ciu obowi

ą

zków, o którym mowa w art.

16 ust. 2;

8) sposób zgłaszania reklamacji zwi

ą

zanych z wykonywaniem usług przez organizatora turystyki

lub osob

ę

z nim współpracuj

ą

c

ą

wraz z podaniem terminu zgłaszania takich reklamacji;

9) wymagania specjalne, o których klient powiadomił organizatora turystyki lub po

ś

rednika

turystycznego i na które strony umowy wyraziły zgod

ę

;

10) podstawy prawne umowy i konsekwencje prawne wynikaj

ą

ce z umowy.


2a. Osoba, która zawarta z klientem umow

ę

o

ś

wiadczenie usług turystycznych, jest obowi

ą

zana

niezwłocznie dostarczy

ć

klientowi jeden egzemplarz tej umowy.

3. Organizatorzy turystyki, organizuj

ą

cy imprezy turystyczne za granic

ą

, maj

ą

obowi

ą

zek zawarcia na

background image

rzecz osób uczestnicz

ą

cych w tych imprezach umów ubezpieczenia od nast

ę

pstw nieszcz

ęś

liwych

wypadków i kosztów leczenia.
4. Organizator turystyki jest obowi

ą

zany wyda

ć

klientowi wpłacaj

ą

cemu nale

ż

no

ść

za imprez

ę

turystyczn

ą

lub zaliczk

ę

przekraczaj

ą

c

ą

10% tej sumy:

1) pisemne potwierdzenie posiadania gwarancji, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. a, wraz ze

wskazaniem sposobu ubiegania si

ę

o wypłat

ę

ś

rodków z tej gwarancji w wypadkach okre

ś

lonych

ustaw

ą

, lub

2) pisemne potwierdzenie zawarcia umowy ubezpieczenia, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 lit. b,

wraz ze wskazaniem sposobu ubiegania si

ę

o wypłat

ę

ś

rodków z umowy ubezpieczenia.


5. Organizator, który przed rozpocz

ę

ciem imprezy turystycznej jest zmuszony, z przyczyn od niego

niezale

ż

nych, zmieni

ć

istotne warunki umowy z klientem, z zastrze

ż

eniem art. 17, powinien niezwłocznie

o tym powiadomi

ć

klienta. W takiej sytuacji klient powinien niezwłocznie poinformowa

ć

organizatora, czy:

1) przyjmuje proponowan

ą

zmian

ę

umowy albo

2) odst

ę

puje od umowy za natychmiastowym zwrotem wszystkich wniesionych

ś

wiadcze

ń

i bez

obowi

ą

zku zapłaty kary umownej.


6. Je

ż

eli klient, zgodnie z ust. 5, odst

ę

puje od umowy lub je

ż

eli organizator odwołuje imprez

ę

turystyczn

ą

z przyczyn niezale

ż

nych od klienta, klient ma prawo, według swojego wyboru:

1) uczestniczy

ć

w imprezie zast

ę

pczej o tym samym lub wy

ż

szym standardzie, chyba

ż

e zgodzi si

ę

na imprez

ę

o ni

ż

szym standardzie za zwrotem ró

ż

nicy w cenie;

2)

żą

da

ć

natychmiastowego zwrotu wszystkich wniesionych

ś

wiadcze

ń

.


7. W wypadkach okre

ś

lonych w ust. 6 klient mo

ż

e dochodzi

ć

odszkodowania za niewykonanie umowy,

chyba

ż

e odwołanie imprezy turystycznej nast

ą

piło z powodu:

1) zgłoszenia si

ę

mniejszej liczby uczestników ni

ż

liczba minimalna okre

ś

lona w umowie, a

organizator powiadomił o tym klienta na pi

ś

mie w uzgodnionym terminie;

2) siły wy

ż

szej.

Art. 15. (uchylony)

Art. 16. [Przeniesienie uprawnie

ń

] 1. Klient mo

ż

e bez zgody organizatora turystyki przenie

ść

na osob

ę

spełniaj

ą

c

ą

warunki udziału w imprezie turystycznej wszystkie przysługuj

ą

ce mu z tytułu umowy o

ś

wiadczenie usług turystycznych uprawnienia, je

ż

eli jednocze

ś

nie osoba ta przejmuje wszystkie

wynikaj

ą

ce z tej umowy obowi

ą

zki.

2. Przeniesienie uprawnie

ń

i przej

ę

cie obowi

ą

zków, o którym mowa w ust. 1, jest skuteczne wobec

organizatora turystyki, je

ż

eli klient zawiadomi go o tym przed rozpocz

ę

ciem imprezy turystycznej w

terminie okre

ś

lonym w umowie.

3. Za nieuiszczon

ą

cz

ęść

ceny imprezy turystycznej oraz koszty poniesione przez organizatora turystyki

w wyniku zmiany uczestnika imprezy turystycznej klient i osoba przejmuj

ą

ca jego uprawnienia

odpowiadaj

ą

solidarnie.

Art. 16a. [

Ś

wiadczenia zast

ę

pcze] 1. Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy

turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie usług, stanowi

ą

cych istotn

ą

cz

ęść

programu tej

imprezy, jest obowi

ą

zany, bez obci

ąż

ania klienta dodatkowymi kosztami, wykona

ć

w ramach tej imprezy

odpowiednie

ś

wiadczenia zast

ę

pcze. Je

ż

eli jako

ść

ś

wiadczenia zast

ę

pczego jest ni

ż

sza od jako

ś

ci usługi

okre

ś

lonej w programie imprezy turystycznej, klient mo

ż

e

żą

da

ć

odpowiedniego obni

ż

enia ceny imprezy.

2. Je

ż

eli wykonanie

ś

wiadcze

ń

zast

ę

pczych, o których mowa w ust. 1, jest niemo

ż

liwe albo klient z

uzasadnionych powodów nie wyraził na nie zgody i odst

ą

pił od umowy, organizator turystyki jest

obowi

ą

zany, bez obci

ąż

ania klienta dodatkowymi kosztami z tego tytułu, zapewni

ć

mu powrót do miejsca

rozpocz

ę

cia imprezy turystycznej lub do innego uzgodnionego miejsca w warunkach nie gorszych ni

ż

okre

ś

lone w umowie.

3. W razie odst

ą

pienia od umowy, o którym mowa w ust. 2, organizator turystyki nie mo

ż

e

żą

da

ć

od

klienta

ż

adnych dodatkowych

ś

wiadcze

ń

z tego tytułu, w szczególno

ś

ci zapłaty kary umownej. Klient

mo

ż

e

żą

da

ć

naprawienia szkody wynikłej z niewykonania umowy.

background image

4. W razie niemo

ż

no

ś

ci wykonania

ś

wiadczenia zast

ę

pczego, o której mowa w ust. 2, klient mo

ż

e

żą

da

ć

naprawienia szkody wynikłej z niewykonania umowy, chyba

ż

e niemo

ż

no

ść

wykonania

ś

wiadczenia

zast

ę

pczego jest spowodowana wył

ą

cznie:

1) działaniami lub zaniechaniami osób trzecich, nieuczestnicz

ą

cych w wykonywaniu

ś

wiadczenia

zast

ę

pczego, je

ż

eli tych działa

ń

lub zaniecha

ń

nie mo

ż

na było przewidzie

ć

ani unikn

ąć

, albo

2) sił

ą

wy

ż

sz

ą

.

Art. 16b. [Obowi

ą

zek zawiadomienia o wadzie] 1. Je

ż

eli w trakcie imprezy turystycznej klient

stwierdza wadliwe wykonywanie umowy, powinien niezwłocznie zawiadomi

ć

o tym wykonawc

ę

usługi oraz

organizatora turystyki, w sposób odpowiedni dla rodzaju usługi.
2. Umowa powinna jednoznacznie okre

ś

la

ć

obowi

ą

zek klienta w zakresie, o którym mowa w ust. 1.

Art. 17. [Podwy

ż

szanie ceny ustalonej w umowie] 1. Cena ustalona w umowie nie mo

ż

e by

ć

podwy

ż

szona, chyba

ż

e umowa wyra

ź

nie przewiduje mo

ż

liwo

ść

podwy

ż

szenia ceny, a organizator

turystyki udokumentuje wpływ na podwy

ż

szenie ceny jednej z nast

ę

puj

ą

cych okoliczno

ś

ci:

1) wzrostu kosztów transportu;
2) wzrostu opłat urz

ę

dowych, podatków lub opłat nale

ż

nych za takie usługi, jak lotniskowe,

załadunkowe lub przeładunkowe w portach morskich i lotniczych;

3) wzrostu kursów walut.


2. W okresie 20 dni przed dat

ą

wyjazdu cena ustalona w umowie nie mo

ż

e by

ć

podwy

ż

szona.

Art. 18. (uchylony)

Art. 19. [Postanowienia umowy mniej korzystne dla klienta] 1. Postanowienia umów zawieranych
przez organizatorów turystyki z klientami mniej korzystne dla klientów ni

ż

postanowienia niniejszej ustawy

s

ą

niewa

ż

ne.


2. W miejsce postanowie

ń

umowy mniej korzystnych dla klienta obowi

ą

zuj

ą

przepisy ustawy.

Art. 19a. [Odpowiednie zastosowanie] Przepisy niniejszego rozdziału stosuje si

ę

odpowiednio do

przedsi

ę

biorcy działaj

ą

cego w okoliczno

ś

ciach okre

ś

lonych w art. 10b ust. 1.

Rozdział 4. Przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek

Art. 20. [Zagadnienia przewodnika i pilota] 1. Przewodnikiem turystycznym lub pilotem wycieczek
mo

ż

e by

ć

osoba, która posiada uprawnienia okre

ś

lone ustaw

ą

.

2. Do zada

ń

przewodnika turystycznego nale

ż

y oprowadzanie wycieczek oraz fachowe udzielanie ich

uczestnikom informacji o kraju, odwiedzanych miejscowo

ś

ciach, obszarach i obiektach.

3. Do zada

ń

pilota wycieczek nale

ż

y sprawowanie, w imieniu organizatora turystyki, opieki nad

uczestnikami imprezy turystycznej w niezb

ę

dnym zakresie, wynikaj

ą

cym z charakteru imprezy, czuwanie

nad sposobem wykonywania usług

ś

wiadczonych na rzecz uczestników podczas imprezy oraz

przyjmowanie od nich reklamacji dotycz

ą

cych

ś

wiadczonych im usług, a tak

ż

e reprezentowanie

organizatora turystyki wobec kontrahentów

ś

wiadcz

ą

cych usługi w trakcie trwania imprezy.

4. Pilot wycieczek ma obowi

ą

zek potwierdzi

ć

klientowi przyj

ę

cie reklamacji, a w wypadku jej

niezałatwienia, przekazania jej niezwłocznie organizatorowi turystyki.
5. W wypadku odmowy uwzgl

ę

dnienia reklamacji organizator turystyki jest obowi

ą

zany szczegółowo

uzasadni

ć

na pi

ś

mie przyczyny odmowy.

6. Je

ż

eli organizator turystyki nie ustosunkuje si

ę

do reklamacji na pi

ś

mie, w terminie 30 dni od dnia

zako

ń

czenia imprezy turystycznej, a w wypadku zgłoszenia tej reklamacji po zako

ń

czeniu imprezy

turystycznej w terminie 30 dni od jej zło

ż

enia, uwa

ż

a si

ę

,

ż

e uznał reklamacj

ę

za uzasadnion

ą

.

Art. 21. [Uprawnienia przewodnika] 1. Przewodnicy turystyczni otrzymuj

ą

uprawnienia nast

ę

puj

ą

cych

rodzajów:

1) przewodników górskich dla okre

ś

lonych obszarów górskich;

background image

2) przewodników miejskich dla poszczególnych miast;
3) przewodników terenowych dla poszczególnych województw, regionów oraz tras turystycznych.


2. Uprawnienia przewodników górskich dziel

ą

si

ę

na trzy klasy w zale

ż

no

ś

ci od stopnia trudno

ś

ci tras i

wycieczek.
3. Uprawnienia przewodnika terenowego obejmuj

ą

równie

ż

miasta poło

ż

one w obr

ę

bie województwa lub

regionu.
4. Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz

ą

dzenia, mo

ż

e okre

ś

li

ć

wykaz miast, w których

wykonywanie zada

ń

przewodnika turystycznego wymaga posiadania uprawnie

ń

przewodnika miejskiego,

uwzgl

ę

dniaj

ą

c szczególne walory turystyczne tych miast.

Art. 22. [Warunki otrzymania uprawnienia] Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota
wycieczek otrzymuje osoba, która:

1) uko

ń

czyła 18 lat;

2) uko

ń

czyła szkoł

ę

ś

redni

ą

;

3) posiada stan zdrowia umo

ż

liwiaj

ą

cy wykonywanie zada

ń

przewodnika turystycznego lub pilota

wycieczek;

4) nie była karana za przest

ę

pstwa umy

ś

lne lub inne popełnione w zwi

ą

zku z wykonywaniem

zada

ń

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek;

5) odbyła szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz zdała egzamin na przewodnika turystycznego lub

na pilota wycieczek, z zastrze

ż

eniem art. 22a.

Art. 22a. [Dopuszczenie do egzaminu] 1. Osoby wymienione w art. 49 ust. 1, które nie potwierdziły
posiadanych uprawnie

ń

w terminie okre

ś

lonym w art. 49 ust. 2, dopuszcza si

ę

odpowiednio do egzaminu

na przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek bez konieczno

ś

ci odbycia szkolenia teoretycznego i

praktycznego.
2. Osoby posiadaj

ą

ce uprawnienia przewodnika turystycznego dopuszcza si

ę

do egzaminu

umo

ż

liwiaj

ą

cego uzyskanie uprawnie

ń

obejmuj

ą

cych dodatkowy zakres terytorialny bez konieczno

ś

ci

odbycia szkolenia teoretycznego i praktycznego.

Art. 23. [Badania lekarskie] 1. Osoba ubiegaj

ą

ca si

ę

o nadanie uprawnie

ń

przewodnika turystycznego

lub pilota wycieczek podlega badaniom lekarskim wst

ę

pnym, a osoba posiadaj

ą

ca takie uprawnienia -

badaniom okresowym, w trybie i zakresie okre

ś

lonych w przepisach o badaniach lekarskich pracowników.


2.

[18]

Przewodnik turystyczny lub pilot wycieczek, który nie przedstawi wła

ś

ciwemu marszałkowi

województwa aktualnego za

ś

wiadczenia lekarskiego o braku przeciwwskaza

ń

do wykonywania zada

ń

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego zgodnie z przepisami, o których mowa w ust.
1, nie mo

ż

e wykonywa

ć

zada

ń

wymagaj

ą

cych posiadania odpowiednio uprawnie

ń

przewodnika

turystycznego lub pilota wycieczek.

Art. 24. [Szkolenia] 1.

[19]

Szkolenie, o którym mowa w art. 22 pkt 5, mog

ą

prowadzi

ć

jednostki

organizacyjne lub osoby upowa

ż

nione na podstawie decyzji administracyjnej marszałka województwa

wła

ś

ciwego ze wzgl

ę

du na ich siedzib

ę

lub miejsce zamieszkania, a w wypadku jednostek

organizacyjnych lub osób maj

ą

cych siedzib

ę

lub miejsce zamieszkania na terytorium pa

ń

stwa

członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub pa

ń

stwa członkowskiego Europejskiego

Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym -
wybranego przez nich marszałka województwa, zwane dalej "organizatorami szkolenia", które:

1) do prowadzenia zaj

ęć

teoretycznych dysponuj

ą

kadr

ą

wykładowców posiadaj

ą

cych

wykształcenie wy

ż

sze;

2) do prowadzenia zaj

ęć

praktycznych dysponuj

ą

kadr

ą

instruktorów posiadaj

ą

cych

udokumentowan

ą

praktyk

ę

w zakresie wykonywania zada

ń

odpowiednio przewodnika

turystycznego lub pilota wycieczek w wymiarze co najmniej 50 dni w okresie 5 lat
poprzedzaj

ą

cych dzie

ń

zło

ż

enia wniosku o udzielenie upowa

ż

nienia;

3) zapewni

ą

warunki umo

ż

liwiaj

ą

ce realizacj

ę

zaj

ęć

, w tym tak

ż

e praktycznych, oraz odpowiedni

ą

obsług

ę

biurow

ą

wraz z przechowywaniem i udost

ę

pnianiem dokumentacji szkolenia.

background image


2. Potwierdzeniem posiadania praktyki, o której mowa w ust. 1 pkt 2, jest za

ś

wiadczenie wydane przez

organizatora turystyki lub jednostk

ę

organizacyjn

ą

powierzaj

ą

c

ą

zadania odpowiednio przewodnika

turystycznego lub pilota wycieczek.
3. Upowa

ż

nienie, o którym mowa w ust. 1, wydaje si

ę

na przeprowadzenie jednego szkolenia lub na

stałe.
4. Decyzja, o której mowa w ust. 1, powinna zawiera

ć

w szczególno

ś

ci:

1) numer upowa

ż

nienia;

2) oznaczenie organu udzielaj

ą

cego upowa

ż

nienia;

3) dat

ę

wydania upowa

ż

nienia;

4) oznaczenie organizatora szkolenia;
5) wskazanie siedziby i adresu zakładu głównego organizatora szkolenia oraz oddziałów;
6) imi

ę

i nazwisko osoby (osób) kieruj

ą

cych szkoleniem;

7) okre

ś

lenie przedmiotu i zakresu szkolenia;

8) okres, na który udziela si

ę

upowa

ż

nienia stosownie do ust. 3;

9) pouczenie o obowi

ą

zkach organizatora szkolenia w zwi

ą

zku z prowadzeniem działalno

ś

ci obj

ę

tej

upowa

ż

nieniem oraz o skutkach zwi

ą

zanych z niewywi

ą

zaniem si

ę

z tych obowi

ą

zków.


5. Organizator szkolenia jest obowi

ą

zany zgłasza

ć

organowi, który udzielił upowa

ż

nienia, zmiany danych,

o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6.
6. W wypadku zgłoszenia zmian danych, o których mowa w ust. 4 pkt 5 i 6, organ, który udzielił
upowa

ż

nienia, wydaje decyzj

ę

administracyjn

ą

o zmianie upowa

ż

nienia.

7. Upowa

ż

nienie mo

ż

e zosta

ć

cofni

ę

te, je

ż

eli organizator szkolenia przestał spełnia

ć

warunki okre

ś

lone w

ust. 1 lub gdy szkolenie jest prowadzone niezgodnie z wydanym upowa

ż

nieniem.

Art. 24a. [Uprawnienia kontrolne wojewody] 1.

[20]

Marszałek województwa jest upowa

ż

niony do

kontroli organizatorów szkole

ń

w zakresie:

1) spełniania wymaga

ń

niezb

ę

dnych do uzyskania upowa

ż

nienia;

2) zgodno

ś

ci prowadzonej działalno

ś

ci z wydanym upowa

ż

nieniem.


2.

[21]

Kontroli, o której mowa w ust. 1, dokonuj

ą

osoby imiennie upowa

ż

nione przez marszałków

województwa.
3.

[22]

Marszałek województwaa mo

ż

e wezwa

ć

organizatora szkolenia do usuni

ę

cia stwierdzonych

uchybie

ń

w wyznaczonym terminie, pod rygorem cofni

ę

cia upowa

ż

nienia.

4. Cofni

ę

cie upowa

ż

nienia do szkolenia oraz stwierdzenie jego prowadzenia bez wymaganego

upowa

ż

nienia nast

ę

puje w formie decyzji administracyjnej.

5. Organizator szkolenia, któremu cofni

ę

to upowa

ż

nienie do szkolenia, a tak

ż

e organizator szkolenia,

który prowadził szkolenie bez wymaganego upowa

ż

nienia, nie mo

ż

e uzyska

ć

ż

adnego z upowa

ż

nie

ń

, o

których mowa w art. 24 ust. 3, w okresie 3 lat od daty wydania decyzji o cofni

ę

ciu upowa

ż

nienia lub o

stwierdzeniu prowadzenia szkolenia bez wymaganego upowa

ż

nienia.

Art. 24b. [Upowa

ż

nienie do ministra] Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz

ą

dzenia,

okre

ś

li:

1) warunki, jakie powinien spełnia

ć

organizator szkolenia ubiegaj

ą

cy si

ę

o upowa

ż

nienie do

szkolenia przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci

warunków materialnych umo

ż

liwiaj

ą

cych realizacj

ę

zaj

ęć

, kwalifikacji kadry wykładowców i

instruktorów, oraz warunki przechowywania i udost

ę

pniania dokumentacji szkolenia;

2) warunki, jakim powinien odpowiada

ć

wniosek o upowa

ż

nienie do szkolenia przewodników

turystycznych i pilotów wycieczek oraz tryb i szczegółowe zasady kontroli szkole

ń

, z

uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci dokumentów, jakie powinny by

ć

zał

ą

czane do wniosku oraz ze

szczególnym uwzgl

ę

dnieniem zakresu, procedury i cz

ę

stotliwo

ś

ci dokonywania kontroli szkole

ń

.

Art. 25. [Egzamin] 1.

[23]

Egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powoływana przez marszałek

województwa wła

ś

ciwego ze wzgl

ę

du na:

1) obszar uprawnie

ń

- dla przewodników turystycznych;

background image

2) miejsce organizacji kursu - dla pilotów wycieczek.


2.

[24]

W wypadku gdy obszar uprawnie

ń

, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, obejmuje terytorium

wykraczaj

ą

ce poza jedno województwo, egzamin przeprowadza komisja egzaminacyjna powoływana

przez marszałka województwa wła

ś

ciwego ze wzgl

ę

du na zakres terytorialny jednej z cz

ęś

ci obszaru,

którego dotycz

ą

uprawnienia przewodnika turystycznego.

3. Wyboru komisji egzaminacyjnej w wypadku, o którym mowa w ust. 2, dokonuje osoba ubiegaj

ą

ca si

ę

o

nadanie uprawnie

ń

przewodnika turystycznego.

4. Do komisji egzaminacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, powołuje si

ę

przedstawicieli stowarzysze

ń

zrzeszaj

ą

cych przewodników turystycznych i pilotów wycieczek oraz organizacji zrzeszaj

ą

cych

organizatorów turystyki, a tak

ż

e przedstawiciela wojewódzkiego konserwatora zabytków, je

ż

eli na

obszarze obj

ę

tym uprawnieniami, o które ubiega si

ę

kandydat na przewodnika turystycznego, znajduj

ą

si

ę

obiekty zabytkowe i muzea.
5. Do komisji egzaminacyjnych, o których mowa w ust. 1 i 2, mo

ż

na powoła

ć

tak

ż

e nauczycieli

akademickich specjalizuj

ą

cych si

ę

w dziedzinie turystyki.

6. Za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegaj

ą

cych si

ę

o uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota

wycieczek oraz za sprawdzenie znajomo

ś

ci j

ę

zyka obcego przewodnika turystycznego lub pilota

wycieczek pobiera si

ę

opłaty.

Art. 26. [Zawieszenie uprawnie

ń

] 1. Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek

mog

ą

by

ć

zawieszone za powtarzaj

ą

ce si

ę

uchybienia w wykonywaniu zada

ń

lub post

ę

powaniu

przewodnika turystycznego albo pilota wycieczek:

1) je

ż

eli uchybienie stwierdz

ą

osoby uprawnione do kontroli;

2) w wypadku skarg potwierdzonych co do ich słuszno

ś

ci.


2.

[25]

Zawieszenie uprawnie

ń

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek mo

ż

e nast

ą

pi

ć

na okres do

12 miesi

ę

cy. Przywrócenie zawieszonych uprawnie

ń

marszałek województwa mo

ż

e uzale

ż

ni

ć

od zdania

egzaminu sprawdzaj

ą

cego, obejmuj

ą

cego cz

ęść

lub cało

ść

zakresu umiej

ę

tno

ś

ci wymaganych od

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek.
3. Egzamin sprawdzaj

ą

cy przeprowadza komisja egzaminacyjna, o której mowa w art. 25 ust. 1.

Art. 27. [Cofni

ę

cie uprawnie

ń

]

[26]

Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek cofa

si

ę

, je

ż

eli przewodnik turystyczny lub pilot wycieczek:

1) zostanie skazany prawomocnym wyrokiem za popełnienie przest

ę

pstwa, o którym mowa w art.

22 pkt 4;

2) nie zda egzaminu sprawdzaj

ą

cego, o którym mowa w art. 26 ust. 2;

3) wykonuje zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, nie przedstawiaj

ą

c uprzednio

wła

ś

ciwemu marszałkowi województwa aktualnego orzeczenia o braku przeciwwskaza

ń

do

wykonywania zada

ń

odpowiednio przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, wydanego

zgodnie z art. 23.

Art. 28. [Kompetencje wojewody] 1.

[27]

Uprawnienia przewodnika turystycznego i pilota wycieczek

osobom b

ę

d

ą

cym obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej nadaje, odmawia nadania, zawiesza i przywraca

oraz cofa marszałek województwa wła

ś

ciwy dla miejsca ich zamieszkania, a w wypadku nieposiadania

miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej - marszałek województwa wybrany przez te
osoby ubiegaj

ą

ce si

ę

o te uprawnienia, w formie decyzji administracyjnej, z zastrze

ż

eniem ust. 2 i 3.

2.

[28]

Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek osobom nieb

ę

d

ą

cym obywatelami

Rzeczypospolitej Polskiej, nieposiadaj

ą

cym miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej, spełniaj

ą

cym warunki okre

ś

lone w art. 22, nadaje, odmawia ich nadania, zawiesza, przywraca

oraz cofa marszałek województwa wybrany przez osob

ę

ubiegaj

ą

c

ą

si

ę

o te uprawnienia.

3.

[29]

Uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek obywatelom pa

ń

stw członkowskich

Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub pa

ń

stw członkowskich Europejskiego Porozumienia o

Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, nieposiadaj

ą

cym miejsca

zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy nabyli kwalifikacje do wykonywania zawodu
przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek w tych pa

ń

stwach, nadaje, zawiesza, przywraca oraz

background image

cofa marszałek województwa wybrany przez osob

ę

ubiegaj

ą

c

ą

si

ę

o te uprawnienia. Podstaw

ę

do

nadania uprawnie

ń

stanowi decyzja ministra wła

ś

ciwego do spraw turystyki o uznaniu kwalifikacji do

wykonywania zawodu przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, wydana na podstawie odr

ę

bnych przepisów.


4.

[30]

Ewidencj

ę

nadanych uprawnie

ń

przewodnika turystycznego i pilota wycieczek prowadz

ą

marszałkowie województw, o których mowa w ust. 1-3.
5. Nadanie uprawnie

ń

przewodnika turystycznego i pilota wycieczek dokumentuje si

ę

poprzez wydanie

odpowiedniej legitymacji i identyfikatora.

Art. 29. [Kontrola] 1. Osoby wykonuj

ą

ce zadania przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek

podlegaj

ą

kontroli. Kontrola obejmuje:

1) posiadanie uprawnie

ń

co do ich obszaru i wa

ż

no

ś

ci;

2) poprawno

ść

wykonywania zada

ń

przewodnika turystycznego i pilota wycieczek.


2. Kontroli podlega tak

ż

e zapewnienie przez organizatorów turystyki opieki przewodnika turystycznego

lub pilota wycieczek nad uczestnikami imprezy turystycznej, przewidzianej w art. 30 i art. 31.
3.

[31]

Kontroli, o której mowa w ust. 1 i 2, dokonuj

ą

osoby imiennie upowa

ż

nione przez marszałków

województw.
4.

[32]

Osoby dokonuj

ą

ce kontroli powiadamiaj

ą

o stwierdzonych uchybieniach marszałka województwa

wła

ś

ciwego ze wzgl

ę

du na miejsce dokonanej kontroli.

5.

[33]

Marszałek województwa, o którym mowa w ust. 4, przekazuje otrzymane wyniki kontroli

marszałkowi województwa, który nadał uprawnienia przewodnikowi turystycznemu lub pilotowi wycieczek.

Art. 30. [Wymogi opieki dla uczestników wycieczki] 1. Organizatorzy turystyki, podlegaj

ą

cy

obowi

ą

zkowi uzyskania wpisu w rejestrze, organizuj

ą

cy wycieczki w kraju i za granic

ą

, w których

uczestniczy co najmniej 10 osób realizuj

ą

cych wspólny program, s

ą

obowi

ą

zani, je

ż

eli umowa nie stanowi

inaczej, zapewni

ć

uczestnikom:

1) wycieczek w kraju - usługi przewodnika turystycznego oraz opiek

ę

pilota wycieczek,

2) wycieczek za granic

ą

- opiek

ę

pilota wycieczek


- posiadaj

ą

cych odpowiednie uprawnienia.

2. Przedsi

ę

biorcy, o których mowa w ust. 1, s

ą

obowi

ą

zani wystawi

ć

przewodnikowi turystycznemu i

pilotowi wycieczek pisemne zlecenie, okre

ś

laj

ą

c w nim miejsce (obszar) i czas usługi przewodnickiej lub

pilotarskiej, oraz upowa

ż

nienie do działania w imieniu organizatora w zakresie niezb

ę

dnym do

prowadzenia imprezy turystycznej.

Art. 31. [Znajomo

ść

j

ę

zyka obcego] 1. Organizator turystyki organizuj

ą

cy wycieczki za granic

ą

jest

obowi

ą

zany zapewni

ć

opiek

ę

pilota wycieczek posiadaj

ą

cego znajomo

ść

j

ę

zyka powszechnie znanego w

kraju odwiedzanym lub j

ę

zyka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.

2. Organizator turystyki organizuj

ą

cy wycieczki dla turystów z zagranicy jest obowi

ą

zany zapewni

ć

usługi

przewodnika turystycznego i opiek

ę

pilota wycieczek posiadaj

ą

cych znajomo

ść

j

ę

zyka obcego

umo

ż

liwiaj

ą

c

ą

swobodny kontakt z uczestnikami lub j

ę

zyka uzgodnionego z kontrahentem zagranicznym.

Art. 32. [Rozwini

ę

cie] 1. Znajomo

ść

j

ę

zyka obcego dokumentuje si

ę

dyplomem uko

ń

czenia studiów

filologicznych, nauczycielskiego kolegium j

ę

zyków obcych lub

ś

wiadectwem uko

ń

czenia szkoły z obcym

j

ę

zykiem wykładowym za granic

ą

.

2. Osoby, które nie legitymuj

ą

si

ę

dokumentami wymienionymi w ust. 1, mog

ą

zło

ż

y

ć

egzamin ze

znajomo

ś

ci j

ę

zyka obcego przed komisj

ą

egzaminacyjn

ą

j

ę

zyków obcych, o której mowa w ust. 3.

3.

[34]

Komisje egzaminacyjne j

ę

zyków obcych powołuj

ą

marszałkowie województw spo

ś

ród osób

znajduj

ą

cych si

ę

na li

ś

cie ministra wła

ś

ciwego do spraw turystyki, ogłoszonej w formie obwieszczenia w

dzienniku urz

ę

dowym urz

ę

du obsługuj

ą

cego ministra wła

ś

ciwego do spraw turystyki.

4. Minister wła

ś

ciwy do spraw o

ś

wiaty i wychowania, w drodze rozporz

ą

dzenia, mo

ż

e uzna

ć

za

udokumentowan

ą

znajomo

ść

j

ę

zyka obcego potwierdzon

ą

ś

wiadectwem wystawionym przez inne

instytucje ni

ż

wymienione w ust. 1.

background image

Art. 33. [Oprowadzanie po muzeach, wystawach, zabytkach]

[35]

1. Przewodnicy turystyczni mog

ą

oprowadza

ć

obsługiwane wycieczki po muzeach, wystawach i zabytkach znajduj

ą

cych si

ę

na obszarze

ich uprawnie

ń

, je

ż

eli zadania tego nie wykonuje uprawniony etatowy pracownik.


2. Oprowadzanie wycieczek, o których mowa w ust. 1, odbywa si

ę

w sposób okre

ś

lony przez dyrektora

muzeum, organizatora wystawy albo wła

ś

ciciela zabytku w regulaminie dla zwiedzaj

ą

cych.

Art. 33a. (uchylony)

Art. 34. [Upowa

ż

nienie] 1.

[36]

Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz

ą

dzenia

[37]

,

okre

ś

li:

1) wła

ś

ciwo

ść

terytorialn

ą

marszałków województw powołuj

ą

cych komisje egzaminacyjne dla

przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci podziału

administracyjnego kraju;

2) kwalifikacje, skład, sposób powoływania i odwoływania członków komisji egzaminacyjnych, o

których mowa w art. 25, zasady egzaminowania kandydatów na przewodników turystycznych i
pilotów wycieczek oraz wzór

ś

wiadectwa wydawanego przez te komisje, ze szczególnym

uwzgl

ę

dnieniem sposobu powoływania zespołów egzaminacyjnych;

3) warunki, jakim powinien odpowiada

ć

wniosek o nadanie uprawnie

ń

przewodnika turystycznego i

pilota wycieczek, z uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci dokumentów, jakie powinny by

ć

zał

ą

czane

do wniosku;

4) programy szkolenia kandydatów na przewodników turystycznych i pilotów wycieczek, z

uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci minimalnego wymiaru godzin zaj

ęć

dla poszczególnych

przedmiotów stanowi

ą

cych program szkolenia;

5) warunki uzyskiwania poszczególnych klas przewodników górskich, zakres terytorialny uprawnie

ń

przewodników górskich i stopie

ń

trudno

ś

ci tras oraz wycieczek prowadzonych przez

przewodników górskich posiadaj

ą

cych uprawnienia okre

ś

lonej klasy, ze szczególnym

uwzgl

ę

dnieniem programów podstawowego szkolenia specjalistycznego oraz programów

uzupełniaj

ą

cego szkolenia dla przewodników górskich poszczególnych klas;

6) miasta i obszary, na których organizatorzy turystyki, zgodnie z art. 30 ust. 1, maj

ą

obowi

ą

zek

zapewnienia opieki przewodnika turystycznego, ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem najwi

ę

kszych

miast o znaczeniu historycznym i kulturowym oraz obszarów posiadaj

ą

cych szczególne walory

turystyczne;

7) skład i zasady działania komisji egzaminacyjnych j

ę

zyków obcych, o których mowa w art. 32 ust.

3, wzór

ś

wiadectwa wydawanego przez te komisje oraz tryb wyłaniania kandydatów do

umieszczenia na li

ś

cie ministra wła

ś

ciwego do spraw turystyki, o której mowa w art. 32 ust. 3, ze

szczególnym uwzgl

ę

dnieniem wymaga

ń

, które kandydaci do umieszczenia na tej li

ś

cie powinni

spełnia

ć

, oraz sposobu dokumentowania tych wymaga

ń

;

8) wysoko

ść

opłat za sprawdzenie kwalifikacji osób ubiegaj

ą

cych si

ę

o uprawnienia przewodnika

turystycznego lub pilota wycieczek, sprawdzenie znajomo

ś

ci j

ę

zyka obcego przez komisj

ę

egzaminacyjn

ą

j

ę

zyków obcych, o której mowa w art. 32 ust. 3, oraz wysoko

ść

wynagrodzenia

egzaminatorów, z uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci wysoko

ś

ci opłat za poszczególne cz

ęś

ci

egzaminów, zasad ich zwrotu w wypadku nieprzyst

ą

pienia do egzaminu oraz zasad

wynagradzania egzaminatorów za przygotowywanie pyta

ń

do egzaminu;

9) wzory dokumentów potwierdzaj

ą

cych posiadanie uprawnie

ń

przewodnika turystycznego i pilota

wycieczek, a tak

ż

e tryb okazywania legitymacji przewodnika turystycznego i pilota wycieczek

upowa

ż

nionym organom oraz sposób noszenia identyfikatorów podczas wykonywania zada

ń

przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek, ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem danych

dotycz

ą

cych rodzaju potwierdzanych uprawnie

ń

i terminów wa

ż

no

ś

ci tych uprawnie

ń

.


2.

[38]

Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki ogłasza, w drodze obwieszczenia, na wniosek marszałka

województwa lub marszałków województw, zakres terytorialny regionów oraz przebieg tras turystycznych,
o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3.
3. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawiera

ć

:

1) okre

ś

lenie regionu, ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem przebiegu jego granic lub okre

ś

lenie

przebiegu trasy turystycznej;

background image

2) uzasadnienie zawieraj

ą

ce w szczególno

ś

ci opis miejscowo

ś

ci i obiektów o znaczeniu

historycznym, kulturowym i krajobrazowym lub posiadaj

ą

cych szczególne znaczenie turystyczne,

znajduj

ą

cych si

ę

na trasach turystycznych.

Rozdział 5. Usługi hotelarskie

Art. 35. [Warunki o obiektach hotelarskich] 1. Usługi hotelarskie mog

ą

by

ć

ś

wiadczone w obiektach

hotelarskich, które spełniaj

ą

:

1) wymagania co do wielko

ś

ci obiektu, jego wyposa

ż

enia oraz zakresu

ś

wiadczonych usług,

ustalone dla rodzaju i kategorii, do których obiekt został zaszeregowany;

2) wymagania sanitarne, przeciwpo

ż

arowe oraz inne okre

ś

lone odr

ę

bnymi przepisami.


2. Usługi hotelarskie mog

ą

by

ć

ś

wiadczone równie

ż

w innych obiektach, je

ż

eli obiekty te spełniaj

ą

minimalne wymagania co do wyposa

ż

enia, o których mowa w art. 45 pkt 4, oraz wymagania okre

ś

lone w

ust. 1 pkt 2.
3. Za inne obiekty, w których mog

ą

by

ć

ś

wiadczone usługi hotelarskie, uwa

ż

a si

ę

tak

ż

e wynajmowane

przez rolników pokoje i miejsca na ustawianie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach
rolnych, je

ż

eli obiekty te spełniaj

ą

minimalne wymagania co do wyposa

ż

enia, o których mowa w art. 45

pkt 4, oraz wymagania okre

ś

lone w ust. 1 pkt 2.


Art. 36. [Rodzaje obiektów hotelarskich] Ustala si

ę

nast

ę

puj

ą

ce rodzaje obiektów hotelarskich:

1) hotele - obiekty posiadaj

ą

ce co najmniej 10 pokoi, w tym wi

ę

kszo

ść

miejsc w pokojach jedno-i

dwuosobowych,

ś

wiadcz

ą

ce szeroki zakres usług zwi

ą

zanych z pobytem klientów;

2) motele - hotele poło

ż

one przy drogach, zapewniaj

ą

ce mo

ż

liwo

ść

korzystania z usług

motoryzacyjnych i dysponuj

ą

ce parkingiem;

3) pensjonaty - obiekty posiadaj

ą

ce co najmniej 7 pokoi,

ś

wiadcz

ą

ce dla swoich klientów

całodzienne wy

ż

ywienie;

4) kempingi (campingi) - obiekty strze

ż

one, umo

ż

liwiaj

ą

ce nocleg w namiotach, samochodach

mieszkalnych (campobusach) i przyczepach samochodowych, przyrz

ą

dzanie posiłków,

parkowanie samochodów, a tak

ż

e

ś

wiadcz

ą

ce usługi zwi

ą

zane z pobytem klientów; obiekty te

mog

ą

dodatkowo umo

ż

liwia

ć

nocleg w domkach turystycznych lub innych obiektach stałych;

5) domy wycieczkowe - obiekty posiadaj

ą

ce co najmniej 30 miejsc noclegowych, dostosowane do

samoobsługi klientów oraz

ś

wiadcz

ą

ce minimalny zakres usług zwi

ą

zanych z pobytem klientów;

6) schroniska młodzie

ż

owe - obiekty przeznaczone do indywidualnej i grupowej turystyki

młodzie

ż

owej, dostosowane do samoobsługi klientów;

7) schroniska - obiekty zlokalizowane poza obszarami zabudowanymi, przy szlakach turystycznych,

ś

wiadcz

ą

ce minimalny zakres usług zwi

ą

zanych z pobytem klientów;

8) pola biwakowe - obiekty niestrze

ż

one, umo

ż

liwiaj

ą

ce nocleg w namiotach.

Art. 37. [Kategorie] Ustala si

ę

dla:

1) hoteli, moteli i pensjonatów - pi

ęć

kategorii oznaczonych gwiazdkami;

2) kempingów (campingów) - cztery kategorie oznaczone gwiazdkami;
3) domów wycieczkowych i schronisk młodzie

ż

owych - trzy kategorie oznaczone cyframi rzymskimi.

Art. 38. [Ewidencje] 1.

[39]

Zaszeregowania obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów

dokonuje, kategori

ę

nadaje oraz prowadzi ich ewidencj

ę

marszałek województwa wła

ś

ciwy ze wzgl

ę

du na

miejsce poło

ż

enia obiektu hotelarskiego, z zastrze

ż

eniem ust. 2.

2. Zaszeregowania pól biwakowych dokonuje i prowadzi ich ewidencj

ę

wójt (burmistrz, prezydent miasta)

wła

ś

ciwy ze wzgl

ę

du na miejsce ich poło

ż

enia.

3. Ewidencj

ę

obiektów, o których mowa w art. 35 ust. 2 i 3, prowadzi wójt (burmistrz, prezydent miasta)

wła

ś

ciwy ze wzgl

ę

du na miejsce ich poło

ż

enia.

4. Przed wydaniem decyzji w zakresie rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich organy wymienione w

background image

ust. 1 mog

ą

zwraca

ć

si

ę

o opini

ę

do wyspecjalizowanych stowarzysze

ń

.

5. Zadania okre

ś

lone w ust. 2 i 3 s

ą

zadaniami własnymi gminy.

Art. 39. [Rozpocz

ę

cie i zako

ń

czenie

ś

wiadczenia usługi] 1. Przed rozpocz

ę

ciem

ś

wiadczenia usług

hotelarskich w obiekcie hotelarskim, o którym mowa w art. 35 ust. 1, przedsi

ę

biorca jest obowi

ą

zany

uzyska

ć

zaszeregowanie tego obiektu do odpowiedniego rodzaju i kategorii.

2.

[40]

W razie rozpocz

ę

cia

ś

wiadczenia usług w obiekcie hotelarskim, który posiada zaszeregowanie, o

którym mowa w ust. 1, przedsi

ę

biorca jest obowi

ą

zany wyst

ą

pi

ć

do wła

ś

ciwego marszałka województwa o

potwierdzenie lub zmian

ę

dotychczasowego zaszeregowania.

3. Przed rozpocz

ę

ciem

ś

wiadczenia usług hotelarskich w obiekcie, o którym mowa w art. 35 ust. 2,

przedsi

ę

biorca lub rolnik zamierzaj

ą

cy

ś

wiadczy

ć

usługi hotelarskie w gospodarstwie rolnym jest

obowi

ą

zany zgłosi

ć

ten obiekt do ewidencji wymienionej w art. 38 ust. 3.

4. Przedsi

ę

biorcy

ś

wiadcz

ą

cy usługi hotelarskie w obiektach, o których mowa w art. 35, maj

ą

obowi

ą

zek

informowania wła

ś

ciwego organu o okoliczno

ś

ciach powoduj

ą

cych zmian

ę

rodzaju lub kategorii obiektu

hotelarskiego oraz o zako

ń

czeniu

ś

wiadczenia usług hotelarskich.

5. Rolnicy

ś

wiadcz

ą

cy usługi hotelarskie w gospodarstwie rolnym maj

ą

obowi

ą

zek informowania

wła

ś

ciwego organu o zako

ń

czeniu

ś

wiadczenia usług hotelarskich.

Art. 39a. [Promesa] 1. Przedsi

ę

biorca, który zamierza rozpocz

ąć

ś

wiadczenie usług hotelarskich w

obiekcie hotelarskim, mo

ż

e ubiega

ć

si

ę

o przyrzeczenie zaszeregowania obiektu hotelarskiego do

odpowiedniego rodzaju i kategorii, zwane dalej "promes

ą

".

2.

[41]

Promes

ę

wydaje, na wniosek przedsi

ę

biorcy, marszałek województwa wła

ś

ciwy ze wzgl

ę

du na

miejsce poło

ż

enia obiektu hotelarskiego.

3. Promesa jest wydawana w formie decyzji administracyjnej na czas okre

ś

lony nie dłu

ż

szy ni

ż

dwa lata.


4. Wniosek, o którym mowa w ust. 2, powinien zawiera

ć

w szczególno

ś

ci:

1) oznaczenie przedsi

ę

biorcy wraz z podaniem jego siedziby i adresu, a w wypadku gdy

przedsi

ę

biorc

ą

jest osoba fizyczna - miejsca zamieszkania i adresu;

2) nazw

ę

obiektu, je

ż

eli usługi b

ę

d

ą

ś

wiadczone z u

ż

yciem nazwy własnej obiektu;

3) okre

ś

lenie poło

ż

enia obiektu, wraz z podaniem jego adresu;

4) wskazanie rodzaju obiektu hotelarskiego i kategorii, o które ubiega si

ę

przedsi

ę

biorca.


5. Do wniosku doł

ą

cza si

ę

ostateczn

ą

decyzj

ę

o pozwoleniu na budow

ę

lub zmian

ę

sposobu u

ż

ytkowania

obiektu.
6. W okresie wa

ż

no

ś

ci promesy przedsi

ę

biorca nie mo

ż

e

ś

wiadczy

ć

usług hotelarskich w obiekcie, z

zastrze

ż

eniem ust. 7. Przedsi

ę

biorca mo

ż

e u

ż

ywa

ć

nazwy rodzajowej i oznaczenia kategorii do celów

informacyjnych i promocyjnych obiektu hotelarskiego.
7.

[42]

Marszałek województwa mo

ż

e, w drodze postanowienia, zezwoli

ć

na rozpocz

ę

cie

ś

wiadczenia

usług hotelarskich przez przedsi

ę

biorc

ę

, który otrzymał promes

ę

, po zło

ż

eniu przez niego kompletnego

wniosku o zaszeregowanie obiektu hotelarskiego do odpowiedniego rodzaju i kategorii.

Art. 40. [Kontrola obiektów] 1. (uchylony)
2. (uchylony)
3. Organy wymienione w art. 38 maj

ą

prawo kontrolowa

ć

, w zakresie swojej wła

ś

ciwo

ś

ci miejscowej,

przestrzeganie wymaga

ń

, okre

ś

lonych w art. 35, w stosunku do wszystkich obiektów hotelarskich i innych

obiektów, w których s

ą

ś

wiadczone usługi hotelarskie. Je

ż

eli obiekt, pozostaj

ą

cy poza ewidencj

ą

organu

dokonuj

ą

cego kontroli, nie spełnia wymaga

ń

przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których został

zaszeregowany, lub minimalnych wymaga

ń

dla innych obiektów

ś

wiadcz

ą

cych usługi hotelarskie, organ

kontroluj

ą

cy zawiadamia organ prowadz

ą

cy ewidencj

ę

obiektu.

4. Organy, o których mowa w art. 38, mog

ą

wykonywa

ć

nast

ę

puj

ą

ce czynno

ś

ci kontrolne:

1) dokonywa

ć

kontroli wszystkich pomieszcze

ń

i urz

ą

dze

ń

wchodz

ą

cych w skład kontrolowanych

obiektów;

2)

żą

da

ć

od kierownika obiektu oraz od wszystkich osób, które s

ą

w tym obiekcie zatrudnione,

pisemnych i ustnych informacji w sprawach obj

ę

tych kontrol

ą

;

3)

żą

da

ć

okazania dokumentów potwierdzaj

ą

cych spełnienie przez obiekt wymaga

ń

, o których

mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2.

background image


5. Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki mo

ż

e dokonywa

ć

kontroli w zakresie spełniania przez obiekt

hotelarski wymaga

ń

przewidzianych dla rodzaju i kategorii, do których został zaszeregowany. Do kontroli

wykonywanej przez ministra wła

ś

ciwego do spraw turystyki stosuje si

ę

odpowiednio ust. 3 i 4.

6. W razie stwierdzenia,

ż

e obiekt hotelarski nie spełnia wymaga

ń

przewidzianych dla rodzaju i kategorii,

do których został zaszeregowany, minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki wyst

ę

puje do wła

ś

ciwego organu o

dokonanie zmiany rodzaju lub kategorii obiektu.

Art. 41. [Niespełniania wymaga

ń

przez obiekt] 1. Je

ż

eli obiekt hotelarski przestał spełnia

ć

wymagania

okre

ś

lone dla rodzaju i kategorii, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 1, wła

ś

ciwy organ dokonuje z urz

ę

du

zmiany rodzaju lub kategorii obiektu b

ą

d

ź

uchyla decyzj

ę

o zaszeregowaniu obiektu do okre

ś

lonego

rodzaju.
2. Je

ż

eli obiekt, w którym s

ą

ś

wiadczone usługi hotelarskie, nie spełnia wymaga

ń

okre

ś

lonych w art. 35

ust. 1 pkt 2 lub w art. 35 ust. 2, organ prowadz

ą

cy ewidencj

ę

obiektu mo

ż

e nakaza

ć

wstrzymanie

ś

wiadczenia usług hotelarskich do czasu usuni

ę

cia stwierdzonych uchybie

ń

.

3. Przepis ust. 2 nie narusza uprawnie

ń

innych organów, wynikaj

ą

cych z odr

ę

bnych przepisów.

Art. 42. [Wydanie decyzji administracyjnej] 1. Zaszeregowanie, odmowa zaszeregowania,
potwierdzenie zaszeregowania b

ą

d

ź

zmiana zaszeregowania obiektu hotelarskiego do okre

ś

lonego

rodzaju, nadanie, odmowa nadania lub zmiana kategorii, odmowa wpisu do ewidencji obiektów
hotelarskich i wykre

ś

lenie z ewidencji obiektów hotelarskich, a tak

ż

e nakazanie wstrzymania

ś

wiadczenia

usług hotelarskich nast

ę

puje w formie decyzji administracyjnej.

2. Podstaw

ą

odmowy wpisu do ewidencji obiektów hotelarskich jest decyzja o odmowie zaszeregowania

lub o odmowie potwierdzenia zaszeregowania obiektu hotelarskiego do okre

ś

lonego rodzaju i kategorii.

Art. 43. [Ochrona prawna nazw rodzajów obiektów] 1. Nazwy rodzajów i oznaczenia kategorii
obiektów hotelarskich, o których mowa w art. 36 i art. 37, podlegaj

ą

ochronie prawnej i mog

ą

by

ć

stosowane wył

ą

cznie w odniesieniu do obiektów hotelarskich w rozumieniu niniejszej ustawy.


2. Przepis ust. 1 nie dotyczy nazw rodzajów u

ż

ywanych w kontek

ś

cie, z którego jednoznacznie wynika,

ż

e obiekty te nie s

ą

obiektami hotelarskimi w rozumieniu niniejszej ustawy.

3. Przedsi

ę

biorcy

ś

wiadcz

ą

cy usługi hotelarskie mog

ą

do oznaczenia obiektów hotelarskich, obok nazw

rodzajów okre

ś

lonych w ustawie, stosowa

ć

inne nazwy.

Art. 44. [Informacje umieszczane na widocznym miejscu] 1. W obiektach hotelarskich nale

ż

y

umie

ś

ci

ć

na widocznym miejscu:

1) nazw

ę

oraz siedzib

ę

lub imi

ę

i nazwisko, a tak

ż

e adres przedsi

ę

biorcy

ś

wiadcz

ą

cego usługi

hotelarskie w tym obiekcie;

2) tablic

ę

okre

ś

laj

ą

c

ą

rodzaj i kategori

ę

obiektu;

3) informacj

ę

o zakresie

ś

wiadczonych usług wraz z podstawowymi cenami;

4) informacj

ę

o przystosowaniu obiektu do obsługi osób niepełnosprawnych.


2. Informacje, o których mowa w ust. 1 pkt 2 i 4, nale

ż

y umie

ś

ci

ć

równie

ż

na zewn

ą

trz obiektu

hotelarskiego.
3. Przedsi

ę

biorcy

ś

wiadcz

ą

cy usługi hotelarskie w obiektach hotelarskich mog

ą

, w celu zapewnienia

porz

ą

dku oraz bezpiecze

ń

stwa klientów i ich mienia, wydawa

ć

regulaminy porz

ą

dkowe wi

ążą

ce wszystkie

osoby przebywaj

ą

ce na terenie obiektu.

4. Wykaz wymaga

ń

dla obiektów hotelarskich, odpowiadaj

ą

cy rodzajowi i kategorii obiektu, a tak

ż

e pełny

cennik usług powinny by

ć

udost

ę

pnione na

żą

danie klienta.

Art. 44a. [Opłaty] 1. Za dokonanie oceny spełniania przez obiekt hotelarski wymaga

ń

niezb

ę

dnych do

zaszeregowania obiektu do okre

ś

lonego rodzaju i kategorii pobiera si

ę

opłaty.

2. Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki okre

ś

la, w drodze rozporz

ą

dzenia, wysoko

ść

opłat zwi

ą

zanych z

dokonywaniem ocen okre

ś

lonych w ust. 1 oraz tryb pobierania tych opłat.

Art. 45. [Upowa

ż

nienie] Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz

ą

dzenia, okre

ś

la:

background image

1) wymagania dla poszczególnych rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich co do

wyposa

ż

enia oraz zakresu

ś

wiadczonych usług, w tym usług gastronomicznych, oraz

warunki dopuszczenia odst

ę

pstw od tych wymaga

ń

, ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem

wymaga

ń

w zakresie: a) zewn

ę

trznych elementów zagospodarowania i urz

ą

dzenia,

b) instalacji i urz

ą

dze

ń

technicznych,

c) podstawowych elementów dotycz

ą

cych funkcji, programu obsługowego i u

ż

yteczno

ś

ci

obiektu,

d) cz

ęś

ci mieszkalnej,

e) oferty usług podstawowych i uzupełniaj

ą

cych;


2) szczegółowe zasady i tryb zaliczania obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów i

kategorii, z uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci sposobu oceny obiektu hotelarskiego;

3) sposób dokumentowania spełnienia wymaga

ń

, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 2, z

uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci rodzajów dokumentów, jakie powinny by

ć

doł

ą

czone do wniosku

o zaszeregowanie;

4) minimalne wymagania co do wyposa

ż

enia obiektów

ś

wiadcz

ą

cych usługi hotelarskie, o których

mowa w art. 35 ust. 2 i 3;

5) tryb sprawowania kontroli nad przestrzeganiem w poszczególnych obiektach wymaga

ń

co do

wyposa

ż

enia i

ś

wiadczenia usług, odpowiadaj

ą

cych rodzajowi i kategorii obiektu, o których mowa

w art. 40, z uwzgl

ę

dnieniem w szczególno

ś

ci cz

ę

stotliwo

ś

ci dokonywania kontroli i warunków

kontroli;

6) sposób prowadzenia ewidencji obiektów hotelarskich oraz innych obiektów, w których s

ą

ś

wiadczone usługi hotelarskie, ze szczególnym uwzgl

ę

dnieniem danych, jakie powinna zawiera

ć

karta ewidencyjna obiektów hotelarskich, a tak

ż

e innych obiektów, w których s

ą

ś

wiadczone

usługi hotelarskie.

Rozdział 6. Zmiany w przepisach obowi

ą

zuj

ą

cych oraz przepisy przej

ś

ciowe i

ko

ń

cowe

Art. 46.

[43]

(pomini

ę

ty)

Art. 47.

[43]

(pomini

ę

ty)

Art. 48.

[43]

(pomini

ę

ty)

Art. 49. [Regulacje dotycz

ą

ce osób] 1. Osoby, które przed dniem wej

ś

cia w

ż

ycie ustawy:

1) posiadały uprawnienia przewodnika turystycznego lub pilota wycieczek krajowych, nadane im

przez terenowe organy administracji rz

ą

dowej,

2) zdały egzamin na przewodnika turystycznego w Polskim Towarzystwie Turystyczno-

Krajoznawczym albo u innego organizatora szkolenia w zakresie obowi

ą

zuj

ą

cym w Polskim

Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym,

3) posiadały uprawnienia pilota wycieczek zagranicznych, nadane im przez centralny organ

administracji rz

ą

dowej do spraw turystyki lub przez instytucj

ę

uprawnion

ą

przez ten organ


- staj

ą

si

ę

odpowiednio przewodnikami turystycznymi lub pilotami wycieczek w rozumieniu ustawy, z

zastrze

ż

eniem

ust. 2. 2. Osoby, o których mowa w ust. 1, s

ą

obowi

ą

zane, pod rygorem utraty dotychczasowych

uprawnie

ń

, do wyst

ą

pienia, w terminie dwóch lat od dnia wej

ś

cia w

ż

ycie ustawy, z wnioskiem o

potwierdzenie posiadanych uprawnie

ń

oraz ich udokumentowanie.

3. Minister wła

ś

ciwy do spraw turystyki, w drodze rozporz

ą

dzenia, okre

ś

la sposób i tryb zaliczania

uprawnie

ń

, o których mowa w ust. 1, do zakresu uprawnie

ń

przewodników turystycznych i pilotów

wycieczek ustalonego ustaw

ą

.

4. W sprawach, o których mowa w ust. 2, wydaje si

ę

decyzj

ę

administracyjn

ą

.

Art. 50. [Zaszeregowanie obiektów hotelarskich] 1. Zaszeregowanie obiektów hotelarskich do

background image

poszczególnych rodzajów i kategorii na podstawie dotychczasowych przepisów zachowuje wa

ż

no

ść

, o ile

rodzaj i kategoria obiektu odpowiada wymaganiom ustalonym w ustawie.
2. Je

ż

eli do dnia wej

ś

cia w

ż

ycie ustawy obiekt hotelarski nie został zaszeregowany do okre

ś

lonego

rodzaju i kategorii lub dotychczasowy rodzaj i kategoria obiektu nie odpowiada wymaganiom ustalonym w
ustawie, przedsi

ę

biorca

ś

wiadcz

ą

cy usługi hotelarskie w tym obiekcie jest obowi

ą

zany wyst

ą

pi

ć

, w

terminie 6 miesi

ę

cy od dnia wej

ś

cia w

ż

ycie aktów wykonawczych do ustawy, o których mowa w art. 45,

do wła

ś

ciwego organu o zaszeregowanie obiektu według nowych przepisów.

Art. 51.

[43]

(pomini

ę

ty)

Art. 51a.

[44]

(uchylony)

Art. 51b. [Odesłanie] W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do wykonywania działalno

ś

ci

gospodarczej, o której mowa w art. 4 ust. 1, stosuje si

ę

przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie

działalno

ś

ci gospodarczej.

Art. 52. [Wej

ś

cie w

ż

ycie] Ustawa wchodzi w

ż

ycie z dniem 1 lipca 1998 r.

Odno

ś

nik 1. Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdro

ż

enia dyrektywy 90/314/EWG z

dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podró

ż

y, wakacji i wycieczek (Dz.Urz. WE L 158 z

23.06.1990).
Dane dotycz

ą

ce ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem

uzyskania przez Rzeczpospolit

ą

Polsk

ą

członkostwa w Unii Europejskiej - dotycz

ą

ogłoszenia tych aktów

w Dzienniku Urz

ę

dowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
18, Turystyka i Rekreacja US, Gospodarka Turystyczna
149 USTAWA (dział I, II(1 7), III o gospodarce nieruchomościami
USTAWA z dnia) o uslugach turystycznych
ANALIZA RYNKU US UG TURYSTY, Zarządzanie projektami, Zarządzanie(1)
Ustawa o Polskiej Organizacji Turystycznej
ustawa o turystyce, KURS WYCHOWAWCÓW KOLONIJNYCH, akty prawne
ustawa o samorządzie wojewodztwa, Administracja Notatki UŚ, ADMINISTRACJA I ROK, Regulamin czynności
ustawa o uslugach turystycznych, SZKOŁA- TECHNICY★ ############################, HOTELARSTWO #######
Ustawa z dnia 29 kwietnia 2010 r. o zmianie ustawy o uslugach turystycznych oraz o zmianie ustawy –
Ustawa o uslugach turystycznych 1
USTAWA o usługach turystycznych stan na 05 2004r
USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r, turystyka
Ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów(1), Psychologia UŚ, Semestr VI, Ety
Ceny us, notatki, testy, Ekonomika turystyki
Ustawa o dowodoach osobistych Dziennik Ustaw z 10 września 2010 Nr 167 poz, szkoła, US, semestr I
ustawa o usługah turystycznyh Ściąga
Ustawa o usługach turystycznych, hotelarstwo(2)

więcej podobnych podstron