Europejska Sieć Migracyjna (ESM)
Jaki jest cel ESM?
Zaspokojenie zapotrzebowania instytucji Unii oraz organów
i instytucji państw członkowskich na informacje dotyczące
migracji i azylu poprzez dostarczanie aktualnych, obiektywnych,
wiarygodnych i porównywalnych informacji z tych dziedzin,
które pomogą kształtować politykę Unii Europejskiej
w wymienionych wyżej obszarach. ESM dostarcza także tego
rodzaju informacji ogółowi społeczeństwa.
ustanawiająca podstawy prawne dla
ESM i jej celów została przyjęta 14 maja 2008 r.
Jaka jest struktura ESM?
Komisja Europejska (bezpośrednio odpowiedzialna
Generalna do Spraw Wewnętrznych
kontakt:
) koordynuje ESM przy wsparciu
iLiCONN emn@intrasoft-intl.com), we współpracy z
krajowymi punktami kontaktowymi
(KPK ESM),
wyznaczanymi w każdym państwie członkowskim, które z kolei
organizują krajową sieć, w skład której wchodzą podmioty
reprezentujące wszystkie zainteresowane strony. KPK ESM
wyznaczone przez rządy państw członkowskich tworzą w
głównej mierze ministerstwa spraw wewnętrznych oraz
ministerstwa sprawiedliwości, ale także instytuty badawcze,
organizacje pozarządowe oraz krajowe biura organizacji
międzynarodowych. Komitet kierujący, działający pod
przewodnictwem Komisji Europejskiej, w skład którego
wchodzi po jednym przedstawicielu z każdego z państw
członkowskich oraz z obserwatorzy z Parlamentu Europejskiego
oraz Norwegii, dostarcza wytycznych w dziedzinie polityki
dotyczących działalności ESM.
Dlaczego ESM została ustanowiona?
spotkania Rady Europejskiej w Laeken
w 2001 roku Komisja Europejska została zaproszona do
„opracowania europejskiego systemu wymiany informacji w sprawie azylu, imigracji i krajów pochodzenia”,
aby odpowiedzieć na zapotrzebowanie w zakresie wymiany informacji we wszystkich dziedzinach migracji oraz
dokonania wkładu we wspólną politykę azylową i imigracyjną. W rezultacie w 2003 roku zainicjowano
Europejską Sieć Migracyjną jako projekt pilotażowy, a od 2004 r. do końca 2006 r. jako działanie
przygotowawcze
Rada Europejska obradująca w Salonikach
(2003 r.) stwierdziła, że z zadowoleniem przyjmie
ustanowienie Europejskiej Sieci Migracji i zbada możliwości stworzenia w przyszłości stałej struktury.
wzmocnił zapotrzebowanie na wspólną analizę zjawisk migracyjnych (gromadzenie, dostarczanie,
wymiana i skuteczne korzystanie z aktualnych informacji), zaś ESM stanowiła jeden ze środków dla realizacji
tych celów. Jego następca,
, zawiera wiele elementów służących lepszej wymianie
informacji pomiędzy państwami członkowskimi poprzez szeroki zakres spraw z zakresu polityki migracyjnej i
azylowej. Aby najefektywniej je osiągnąć informacje muszą być porównywalne pomiędzy poszczególnymi
państwami.
Co robi ESM?
Po pierwsze, ESM odpowiada na zapotrzebowanie na
informacje poprzez określone Raporty, Badania i
zapytania ad hoc.
Jakiego typu analizy podejmuje ESM?
ESM przeważnie nie prowadzi badań u źródeł, gromadzi
natomiast, poddaje analizie i udostępnia istniejące dane
oraz informacje. ESM działa również na rzecz poprawy
dostępności, porównywalności oraz harmonizacji
istniejących informacji, jak również dokonywaniu wkładu
w formułowanie polityki w oparciu o dowody. W zakres
“analizy źródeł wtórnych” wchodzi prowadzenie
długoterminowych, szczegółowych analiz pewnych
zjawisk migracyjnych, jak również udzielanie odpowiedzi
na zapytania ad-hoc, dotyczące sposobu opracowywania
danego kierunku polityki przez państwo członkowskie
i/lub Komisję Europejską.
Co powstaje w ramach ESM?
ESM opracowuje
, zawierające
przegląd najbardziej istotnych osiągnięć w dziedzinie
polityki i legislacji (także unijnej) oraz debat publicznych
dotyczących migracji i azylu w państwach członkowskich
– od roku 2009 posiada swój wkład w
, dokonujący przeglądu
oraz niektórych elementów Programu
dotyczących migracji i ochrony międzynarodowej
; oraz
Jak wybierane są tematy badań?
Tematy badań wybierane są spośród propozycji
zgłoszonych przez KPK ESM i/lub Komisję Europejską z
uwzględnieniem ich znaczenia dla państw członkowskich
oraz Komisji w zakresie opracowywania polityki.
Szczególną uwagę przywiązuje się do przydatności analiz
dla docelowej grupy ich odbiorców, tj. decydentów –
zarówno na szczeblu UE, jak i państw członkowskich.
Oficjalne zatwierdzanie wyboru tematów w kontekście
rocznego programu pracy ESM stanowi obowiązek
Komitetu Kierującego. Zwykle w ciągu roku
przeprowadzane są dwa badania.
W jaki sposób ESM pracuje nad badaniami?
Na początku opracowywana jest wspólna specyfikacja
badań, mająca na celu zapewnienie lepszej
porównywalności poszczególnych raportów krajowych.
Następnie, każdy KPK ESM tworzy raport krajowy,
często przy współpracy z członkami swoich sieci
krajowych. Kolejny etap to praca nad porównawczym
Raportem Podsumowującym, zawierającym główne
wnioski z badań krajowych oraz prezentującym je w
kontekście europejskim (np. odnosząc je do aktualnych
inicjatyw politycznych).
Jakie badania ESM przeprowadziła do tej pory?
Poniżej znajduje się wykaz badań – poprzez hyperlinki
możliwe jest dotarcie do Raportów Podsumowujących i
raportów krajowych:
i)
Impact of Immigration on Europe’s Societies
imigracji na społeczeństwa europejskie] (2006);
ii)
Reception Systems, Their Capacities and the Social
Situation of Asylum Applicants within the Reception
Systems in the EU Member States
przyjmowania, ich możliwości oraz sytuacja społeczna
osób starających się o udzielenie azylu w ramach
systemów przyjmowania w państwach członkowskich UE]
(2006);
iii)
Managed Migration and the Labour Market – The
[Migracja zarządzana i rynek pracy – Sektor
Illegally Resident Third Country Nationals in the EU
Member States: State approaches towards them, their
profile and social situation
nielegalnie przebywający w państwach członkowskich UE:
podejście państwa wobec nich, ich profil oraz sytuacja
społeczna](2007);
v)
The Conditions of Entry and Residence of Third
Country Highly-Skilled Workers in the EU
wjazdu i pobytu wysoko wykwalifikowanych
pracowników pochodzących z państw trzecich w
państwach członkowskich UE](2007);
vi)
The Organisation of Asylum and Migration Policies in
[Organizacja polityki azylowej i
migracyjnej w państwach członkowskich UE](2009) –
także w wersji polskiej (PL);
ix)
Policies on reception, return and integration
arrangements for, and number of, unaccompanied minors –
an EU comparative study
[Polityki dotyczące
przyjmowania, powrotu i integracji małoletnich
cudzoziemców bez opieki w państwach członkowskich UE
oraz ich liczba – studium porównawcze](2010), (PL);
x)
Programmes and strategies in the EU Member States
fostering Assisted Return to and Re-integration in Third
Countries
(2010) [Programy i strategie państw
członkowskich UE wspierające dobrowolne powroty i
reintegrację w państwach trzecich] , (PL);
xi)
The different national practices concerning granting of
non-EU harmonized protection statuses
krajowe dotyczące udzielania ochrony cudzoziemcom]
(2010), (PL);
xii) Temporary and circular migration: empirical evidence,
current policy practice and future options in EU Member
States [Migracja czasowa i cyrkulacyjna: praktyczne
dowody, bieżąca praktyka i przyszłe opcje w państwach
członkowskich UE] ;
xiii) Satisfying labour demand through migration in EU
Member States [Zaspokajanie potrzeb rynku pracy poprzez
migracje w państwach członkowskich UE].
Po drugie, ESM gromadzi i dokumentuje informacje w
porównywalny sposób.
Jakiego typu informacje są gromadzone?
Informacje na temat prawnych, demograficznych,
ekonomicznych, społecznych i politycznych wymiarów
migracji obejmują: ustawodawstwo krajowe, orzecznictwo,
publikacje, dane kontaktowe KPK ESM oraz członków
sieci krajowej, a także linki do innych źródeł danych. Aby
ułatwić porównywalność danych i wyszukiwanie danych
opracowano
, rozszerzany na bieżąco,
zawierający terminy i ich definicje pochodzące głównie
UE w dziedzinie migracji i azylu
Gdzie przechowywane są informacje?
Informacje i źródła zebrane przez członków ESM tworzą
podstawę Systemu Wymiany Informacji ESM, który
dostępny jest dla KPK ESM oraz ich partnerów krajowych
za pośrednictwem strony internetowej ESM.
Jakie informacje są udostępniane? Kto ma do nich dostęp?
Wszystkie badania i raporty ESM (krajowe i
porównawcze) są publikowane na stronie internetowej
Sieci i dostępne dla wszystkich. Budowa bazy danych nie
została jeszcze kończona, dlatego dostęp do plików jest
obecnie ograniczony i korzystają z niego tylko KPK ESM,
partnerzy krajowi i inne podmioty UE.
Po trzecie, ESM ma za zadanie ustanowienie
wielopoziomowej sieci mającej na celu świadczenie
pomocy w zakresie prowadzonych przez nią działań.
Na szczeblu europejskim KPK ESM spotykają się
regularnie między sobą, działają w obrębie sieci i
współpracują z innymi instytucjami i organizacjami
europejskimi. Na szczeblu krajowym każdy z KPK ESM
dąży do rozwijania sieci angażującej w obrębie danego
państwa członkowskiego ekspertów w dziedzinie migracji,
wywodzących się z różnych środowisk, i uzyskania
przekrojowego poglądu oraz informacji, np. od rządów
państw członkowskich, (naukowych) środowisk
badawczych, organizacji pozarządowych
.
Dalsze informacje, włącznie z dorobkiem ESM w różnych
dziedzinach, są dostępne na stronie internetowej pod
adresem:
Kto aktualnie tworzy KPK ESM?
Poniżej przedstawiono informacje dotyczące KPK ESM.
W każdym państwie w skład KPK ESM wchodzi co
najmniej trzech ekspertów z jednego bądź kilku
podmiotów. W tym ostatnim przypadku jeden podmiot
pełni rolę koordynatora krajowego i wówczas jego dane
kontaktowe są podane w niniejszej sekcji.
AUSTRIA: AT KPK ESM stanowi
Biuro
Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji (IOM) w
Wiedniu. IOM wspiera rząd austriacki w reagowaniu na
rosnące wyzwania w zarządzaniu migracjami. Celem IOM
jest przyczynienie się do pogłębionego zrozumienia
kwestii migracji, wspieranie społecznego i ekonomicznego
rozwoju poprzez migracje oraz promowanie godności i
dobrostanu migrantów.
Informacje:
BELGIA: BE KPK ESM składa się z ekspertów Urzędu
Imigracyjnego (policy suport unit), migracyjnego
obserwatora z Centrum ds. Równych Możliwości i
Opozycji wobec Rasizmu oraz Komisarza ds. Uchodźców i
Bezpaństwowców (wydział międzynarodowy). Funkcję
koordynatora krajowego pełni Urząd Imigracyjny.
Informacje:
benedikt.vulsteke@dofi.fgov.be
BUŁGARIA: Funkcję BG KPK ESM pełni Dyrektoriat ds.
Migracji w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych.
Informacje:
REPUBLIKA CZESKA: Czeski KPK ESM stanowi
Departament ds. azylu i polityki migracyjnej Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych. Departament ten pełni również
funkcję koordynatora spraw związanych z imigracją i
azylem, zarówno w obszarze legislacyjnym, jak i w kwestii
implementacji; jest również odpowiedzialny za
cudzoziemców.
Informacje:
CYPR:
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
jest
koordynatorem CY KPK ESM, składającego się z
Departamentu Rejestru Cywilnego i Migracji, Służby ds.
Uchodźców oraz Departamentu Policji Imigracyjnej
cypryjskiego rządu.
Informacje:
DANIA: Mimo iż Dania nie uczestniczyła w przyjęciu
decyzji ustanawiającej ESM, uczestniczy nadal w
niektórych działaniach Sieci, reprezentowana przez
Ministerstwo ds. Uchodźców, Imigracji i Integracji.
Informacje:
ESTONIA: Funkcję EE KPK ESM pełni Estońska
Akademia Nauk o Bezpieczeństwie, instytucja państwowa
świadcząca profesjonalną edukację dla urzędników
cywilnych w ramach Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Informacje:
FINLANDIA: Funkcję FI KPK ESM pełni Wydział
Informacji o Krajach Pochodzenia i Służby Prawnej
Fińskiego Urzędu Imigracyjnego (Migri), świadczący
wsparcie dla Urzędu Imigracyjnego i innych władz
działających w kwestiach dotyczących migracji. Urząd
Imigracyjny rozpatruje wnioski o nadanie statusu
uchodźcy, o zezwolenia na pobyt i nadanie obywatelstwa.
Informacje:www.emn.fi
Kontakt:
FRANCJA: FR KPK ES jest Sekretariat Generalny
Ministerstwa Imigracji, Integracji, Tożsamości Narodowej
oraz Solidarnego Rozwoju, reprezentowany przez Szefa
Departamentu Statystyk, Studiów o Dokumentacji.
Informacje:
http://www.immigration.gouv.fr/spip.php?page=dossiers
the m res&nmrubrique=376
emn@immigration-integration.gouv.fr
GRECJA: KPK ESM składa się z trzech odrębnych służb
Greckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, tj. a) ds.
polityki migracji legalnej – dyrekcja polityki migracyjnej,
dyrekcja generalna polityki migracyjnej i integracji
społecznej, b) ds. migracji nielegalnej, polityki azylowej
oraz statystyk: sekcja azylowa – oddział ds.
obcokrajowców, dyrekcja polityki greckiej oraz c) ds.
statystyk dotyczących migracji legalnej – dyrekcja
informatyczna – dyrekcja generalna ds. projektów rozwoju.
Informacje:
HISZPANIA: W skład ES KPK ESM wchodzi ośmiu
specjalistów z czterech ministerstw (Pracy i Imigracji,
Spraw Wewnętrznych, Spraw Zagranicznych
i Współpracy, Sprawiedliwości). KPK jest koordynowany
przez Stałe Obserwatorium Imigracji, organ kolegialny
działający przy Ministerstwie Pracy i Imigracji.
Obserwatorium pełni następujące funkcje: gromadzenie
danych, analiza i wymiana informacji w kwestiach
dotyczących cudzoziemców, imigracji i azylu oraz
promowanie i rozpowszechnianie badań i sprawozdań
związanych z imigracją. Centrum obserwacyjne odpowiada
za opracowywanie Rocznika Imigracji
),
prezentującego dane
statystyczne dotyczące cudzoziemców w Hiszpanii.
Informacje:
http://extranjeros.mtin.es/es/RedEuropeaMigraciones
HOLANDIA: NL KPK ESM jest umiejscowiony w
ramach Centrum Informacji i Analiz Holenderskich Służb
Imigracyjnych i Naturalizacyjnych (IND) Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Stosunków Królestwa –
Information and Analysis of the IND (INDIAC). Badania
prowadzone przez INDIAC zapewniają władzom
krajowym dostęp do obiektywnych informacji na temat
napływu azylantów oraz przepływów migracyjnych.
Informacje:
IRLANDIA: IE KPK ESP to Instytut Badań
Gospodarczych i Społecznych (ESRI), który jest główną
instytucją prowadzącą badania gospodarcze i społeczne,
działającą na terenie Irlandii. Jest to niezależny organ
badawczy, pełniący misję prowadzenia wysokiej jakości
analiz dla potrzeb decydentów oraz społeczeństwa. Cele
instytutu to dążenie do zapewnienia wysokiego poziomu
badań, obiektywności, odniesienia do polityki oraz
rozpowszechnianie wyników na szeroką skalę.
Informacje:
LITWA: LT KPK ESM to organizm łączący aktorów
rządowych i pozarządowych. Składa się z przedstawicieli
Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Departamentu
Migracji, oraz Biura Międzynarodowej Organizacji ds.
Migracji w Wilnie. Współpraca ta zapewnia bardziej
różnorodną perspektywę dla wyzwań migracyjnych oraz
prowadzi do zwiększającej się współpracy i
dostosowywaniu różnych punktów widzenia w trakcie
wdrażania działań ESM.
Informacje:
LUKSEMBURG: LU KPK ESM tworzy
interdyscyplinarny zespół ekspertów z Ministerstwa
Spraw Zagranicznych, Ministerstwa ds. Rodziny i
Integracji,
Centrum Nauki i Kształcenia
Międzykulturowego i Społecznego (CEFIS); Narodowego
Instytutu Statystycznego Luksemburga (STATEC);
Centrum Studiów nad Populacjami, Ubóstwem i
Politykami Socjoekonomicznymi (CEPS/INSTEAD) oraz
Uniwersytetu Luksemburskiego, pełniącego rolę
koordynatora krajowego.
Informacje:
ŁÓTWA: LV KPK ESM stanowi Biuro ds. obywatelstwa i
spraw migracyjnych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych.
Odpowiada ono za wdrażanie polityki migracyjnej
państwa, prowadzenie rejestru ludności oraz wydawanie
dokumentów podróży i tożsamości.
Informacje:
MALTA: KPK ESM na Malcie jest Ministerstwo
Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych.
Informacje:
www.mjha.gov.mt/page.aspx?pageid=96
NIEMCY: DE KPK ESM ustanowiono w Federalnym
Biurze ds. Migracji i Uchodźców (BAMF), które zajmuje
się również rozpatrywaniem wniosków o udzielenie statusu
uchodźcy i ochrony uzupełniającej. Jako centralna agencja
migracyjna, biuro federalne odpowiada za integrację
imigrantów i przewodniczy krajowemu programowi
integracji. BAMF prowadzi badania naukowe kwestii
związanych w migracją i integracją w celu uzyskania
wniosków analitycznych dotyczących kontroli imigracji.
Ponadto obserwuje i dokonuje oceny sektora badań na
szczeblach krajowym i międzynarodowym, włącznie z
zapewnianiem rządowi federalnemu doradztwa w kwestii
polityki imigracyjnej.
Informacje:
NORWEGIA: na podstawie Porozumienia Roboczego
pomiędzy Komisją Europejską a norweskim
Ministerstwem Sprawiedliwości i Policją, Norwegia
uczestniczy w ESM. W pracach bierze dział także
Dyrektoriat ds. Imigracji.
Informacje:
www.regjeringen.no/nb/dep/jd.html?id=463
POLSKA: PL KPK ESM jest Ministerstwo Spaw
Wewnętrznych i Administracji, z wiodącą rolą
Departamentu Polityki Migracyjnej. Ustanowiony w 2006
roku Departament jest odpowiedzialny za ogólną
koordynację polskiej polityki migracyjnej oraz współpracę
międzynarodową. W ramach ESM współpracuje ściśle z
Ministerstwem Pracy i Polityki Społecznej, Urzędem ds.
Cudzoziemców, Komendą Główną Straży Granicznej i
Głównym Urzędem Statystycznym.
Informacje:
PORTUGALIA: Rolę PT KPK ESM pełni Służba
Kontroli Cudzoziemców i Granic (SEF), centralny organ
rządowy należący do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych,
zajmujący się kwestiami imigracyjnymi. Odpowiada on za
wjazd, pobyt, wyjazd i wydalenia obcokrajowców oraz
udzielanie wsparcia technicznego w ramach polityki
imigracyjnej i azylowej. PT KPK ESM współpracuje ściśle
z Krajowym Instytutem Statystycznym (INE) oraz z
Wysoką Komisją ds. Imigracji i Dialogu
Międzykulturowego (ACIDI).
Informacje:
RUMUNIA: KPK ESM jest Centrum Badań, Analiz i
Prognoz Rumuńskiego Urzędu Imigracyjnego.
Informacje:
SŁOWACJA: SK KPK ESM złożony jest z
przedstawicieli Biura IOM w Bratysławie (pełniącego rolę
koordynatora krajowego),
Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych, szczególnie Biura Policji ds.
Cudzoziemców i Granic, Biura Migracyjnego, Sekcji
Legislacji i Stosunków Zewnętrznych, Ministerstwa Pracy,
Spraw Socjalnych i Rodziny oraz Urzędu Statystycznego.
Informacje:
SŁOWENIA: Rolę SI KPK ESM pełni Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych.
Informacje:
SZWECJA:
SE KPK ESM stanowi Szwedzka Rada ds.
Migracji (Swedish Migration Board).
Informacje:
WĘGRY: HU KPK ESM tworzy Departament
Współpracy Europejskiej Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych. Departament jest odpowiedzialny za
wypracowywanie i koordynację polityki migracyjnej,
azylowej i integracyjnej oraz nadzoruje pracę Biura ds.
Imigracji i Obywatelstwa. Ponadto, odpowiada za zadania
związane z Europejskim Funduszem na rzecz Integracji
Obywateli Państw Trzecich, Europejskim Funduszem
Uchodźczym oraz Europejskim Funduszem Powrotu
Imigrantów.
Informacje:
WŁOCHY: Funkcję IT KPK ESM sprawuje Ministerstwo
Spraw Wewnętrznych – Departament Wolności
Obywatelskich i Imigracji, Dyrekcja Centralna ds. Polityki
Imigracyjnej i Azylowej – działające jako koordynator
krajowy oraz IDOS/Dossier Statistico Immigrazione.
Informacje:
mariagrazia.colosimo@interno.it
WIELKA BRYTANIA: UK KPK ESM jest
umiejscowiony w strukturze agencji granicznej UK Border
Agency Analysis, Research and Knowledge Management
(ARK). ARK składa się z wielodyscyplinarnej grupy
badaczy i statystyków wspierających decydentów i
działania Agencji. Prowadzi program badawczy nt.
uwarunkowań i skutków migracji, bezpieczeństwa granic,
wdrażania prawa imigracyjnego, europejskich i
międzynarodowych uwarunkowań migracji do WB.
Uczestniczy w ewaluacji prowadzonych polityk i
programów, scala badania prowadzone przez departamenty
rządowe oraz angażuje się w prace badawcze poza
strukturami rządowymi.
Informacje:
Wersja polska – styczeń 2011,
na podstawie wersji angielskiej z dnia 22 października 2010 r.