Okna z PVC i aluminiowe

Andrzej Machalski

Okna z PVC

Wskazówki praktyczne dla inwestora
Okna z PVC maj istotne zalety: doskonał trwało (40-50 lat), precyzj wykonania,
zachowanie geometrii wymiarów w okresie u ytkowania (ale tylko w wyrobach wysokiej
jako ci), łatwo konserwacji (mycia itd.), ró norodno kolorów, wzgl dn tanio
uzyskania nietypowych, atrakcyjnych formatów skrzydeł.
Oferta okien z PVC jest bardzo bogata. Niestety nie wszyscy producenci oferuj okna
wysokiej jako ci. Kupuj c okna z PVC nale y wi c da certyfikatu zgodno ci ze

wiadectwem dopuszczenia do stosowania (do1994 r.) lub aprobat techniczn (po 1994 r.)

wydanymi przez ITB. Zamiast certyfikatu mo e wystarczy deklaracja zgodno ci wydana
prze producenta. Trzeba te sprawdzi , czy wielko oferowanego okna jest zgodna z
wielko ci okre lon w certyfikacie. Jest to istotne, gdy coraz cz ciej spotykany z ró nych
przyczyn wzrost grubo ci szyb z 3 do 4 mm sprawia, e skrzydło staje si bardzo ci kie,
wymagaj c nie tylko mocniejszych przekrojów profili, ale i mocniejszych oku . Konieczne s
dobre wzmocnienia stalowe wewn trz profilu, gdy okna z samego PVC byłyby mniej
sztywne od drewnianych. Do wzmocnie nale y stosowa blach stalow ocynkowan .
Szczególnie nale y uwa a w przypadku wysokich i szerokich skrzydeł, gdzie zbyt słabe
profile prowadz do pogł biaj cych si uszkodze .
Do uszkodze z upływem czasu prowadzi te niewła ciwe wbudowanie okna. Dlatego ekipa
monta owa powinna by autoryzowana przez producenta, co gwarantuje przestrzeganie jego
zalece i instrukcji. Pozwoli to te unikn przerzucania odpowiedzialno ci mi dzy ekip
monta ow a sprzedawc .

Aktualne ostre przepisy krajowe w zakresie ochrony cieplnej budynków mog spełnia ,
generalnie bior c, jedynie profile 3-komorowe skrzydła (tj. ramiaków) i o cie nicy, cho
profile 2-komorowe s wyra nie mocniejsze (o około 30 %).

Wymagania
Tworzywo PVC powinno by wysokoudarowe (oznaczane symbolem PVC-U lub PVC-HI),
wykonuje si z niego profile metod wytłaczania (ekstrudowania). Najcz ciej jest spotykany
(i kupowany) kolor biały; inne kolory otrzymuje si przez barwienie tworzywa w masie lub
barwienie powierzchniowe (dyfuzyjne).

Okna powinny mie jednolity kolor biały lub inny, by bez ciał obcych, raków, p kni i
innych defektów. Dopuszczalne odchyłki wymiarowe podaje norma PN-88/B-10085; w
Niemczech obowi zuj wymagania przepisów RAL-GZ 716/1 oraz normy DIN 16830-2. Z
reguły s dwie uszczelki przylgowe: jedna, zamocowana w profilu o cie nicy, przylega do
profilu skrzydła, a druga, zamocowana w profilu skrzydła, przylega do profilu o cie nicy.
Okna z PVC, je eli maj normalne uszczelki, s bardzo szczelne, dlatego trzeba zapewni
przymusow wentylacj pomieszczenia (nawiew + wywiew), jak na ogół realizuje si tylko
w biurach itp. Je eli nie ma takiej wentylacji, wówczas okno powinno by zaopatrzone w
uszczelki perforowane, okre lane jako "szczelina infiltracyjna", maj ce na przykład 80
otworów na metr. Perforowane s wtedy obie uszczelki przylgowe, wewn trzna i zewn trzna.
W przeciwnym razie grozi zawilgocenie pomieszczenia, nieprzyjemnie odczuwane przez
u ytkowników. Warto ci wymaganej infiltracji powietrza przez okno s podane w przepisach

[8].

Gdy nat enie halasu zewn trznego nie przekracza 70 dB, okno powinno mie izolacyjno
akustyczn Rw = 25-30 dB. Gdy hałas jest wi kszy, izolacyjno okna powinna by
odpowiednio wy sza.

Okna z powłok
Odmian okien z PVC s okna z kolorow powłok licow chroni c je lepiej przed
czynnikami pogodowymi, starzeniem i promieniami UV. Powłoka ta musi wykazywa dobr
przyczepno . Mo na j realizowa w trzech wykonaniach:
a) wspólne wytłaczanie (koekstrudowanie) wraz z PMMA (polimetakrylanem metylu),
b) pokrycie emali , zwykle akrylow ,
c) kaszerowanie foli PVC maj c na sobie dodatkow ochronn powłok poliakrylow .

Według DIN 16830-3 emalia i folia powinny mie za sob okres co najmniej 5 lat
sprawdzenia si w praktyce. Powłoka nie musi by gładka, mo e by strukturowana lub
macerowana (tj. z imitacj słojów). Według DIN 16830-3 grubo koekstrudowanego PMMA
musi wynosi min. 0,3 mm, grubo emalii min. 10 mikrometrów. W wypadku u ycia
materiału z odzysku (recyklingu), płaszcz zewn trzny ze wie ego materiału powinien mie
grubo min. 0,5 mm.

Przykłady
Jednym z wielu znanych na polskim rynku systemów okiennych jest system "Corona AS"
posiadaj cy aprobat techniczn ITB, dotycz cy okien (i oczywi cie te drzwi balkonowych)
z PVC. W tym systemie rozró nia si okna:
a) zlicowane (jednopłaszczyznowe) i wtedy wszystkie profile s 3-komorowe (rys. 1),
b) niezlicowane (dwupłaszczyznowe) i wtedy profile o cie nicy i słupka s 3-komorowe, a
profil skrzydła 2-komorowy.

Ró nica we współczynniku przenikania ciepła U (dawniej k) dla samej ramy jest minimalna:
w wypadku "a" jest U ramy = 1,76, w wypadku "b" jest U ramy = 1,89 wg bada ITB.

Kolejny system okienny to system KSL - trójkomorowy profil wykonany z twardego PVC wg
normy DIN 7748 o wysokiej udarno ci. W zale no ci od współczynnika U przeszklenia
mo na uzyska dla kompletnego okna współczynnik U od 1,5 do ~1,0.

Rozró niamy 3 rodzaje systemu KSL w zale no ci od rodzaju szklenia:
1) System KSL 75 daj cy mo liwo zamontowania szyb termoizolacyjnych o grubo ci do 48
mm (rys. 2),
2) System KSL 60 daj cy mo liwo zamontowania szyb termoizolacyjnych o grubo ci do 36
mm (rys. 3),
3) System KSL HT daj cy mo liwo szklenia wieloszybowym pakietem izolacyjnym do
grubo ci 33 mm (rys. 4).

Ponadto w Systemie KSL przy zastosowaniu odpowiednich oku mo liwe jest wykonanie
okna antywłamaniowego. Izolacyjno akustyczna w zale no ci od przeszklenia dla wersji
jednoskrzydłowej lub okna dwuskrzydłowego wynosi od 34 do 47 dB.

Okna aluminiowe

Wskazówki praktyczne dla inwestora
Zalet okien aluminiowych jest precyzja wykonania i stabilno wymiarów w okresie
wieloletnim oraz wysoka wytrzymało mechaniczna. Wskazówki praktyczne dla inwestora
s w zasadzie analogiczne jak w przypadku okien z PVC. Jeszcze niedawno u ycie okien
aluminiowych ograniczało si do obiektów przemysłowych i wystaw sklepowych, a tak e
ogrodów zimowych przy domach jednorodzinnych. Post p w konstruowaniu okien
aluminiowych sprawił, e z powodzeniem mog by stosowane w budynkach mieszkalnych i
u yteczno ci publicznej. "Ciepłe" okna aluminiowe powinny jednak mie 3-komorowe
profile, zarówno skrzydła, jak i o cie nicy.

Wymagania
Powierzchnia profilu aluminiowego powinna by gładka i bez zadrapa , a powłoka barwna
jednolita. Najcz ciej spotykane kolory to naturalne aluminium, biały i br zowy. Do
barwienia stosuje si lakierowanie proszkowe lub anodowanie (eloksalowanie), to ostatnie
polegaj ce na procesie elektrolitycznym, w którym powstaje ochronna, niekoroduj ca
powłoka tlenkowa daj ca si łatwo barwi .

Przykłady
Za przykład mo e posłu y okno systemu "Concept System 68". W rozwi zaniu na rysunku 4
gł boko (wymiar prostopadły do oszklenia) skrzydła wynosi 68 mm, st d nazwa wersji;
gł boko o cie nicy wynosi przy tym 59 mm. Współczynnik przenikania ciepła przez ram
U ramy = 2,8 W/(m 2 K) sprawia, e nawet przy u yciu szyby zespolonej zwykłej (U szyby =
2,7) zostaj praktycznie spełnione wymagania naszych przepisów [8]; przykładowo dla okien
domów jednorodzinnych, okre lone na U = 2,6 W/(m 2 K). Równie du e znaczenie ma
izolacja termiczna typu "omega" z poliamidu zbrojonego włóknem szklanym. System "68"
nadaje si do szyb zespolonych o grubo ci zestawu od 14 do 41 mm, które mocuje si na
sucho uszczelkami z kauczuku syntetycznego (EPDM). Uszczelka przyszybowa jest ci gła,
nie wymaga przycinania w naro nikach. Firma Reynaers oferuje te okna systemu "59" o
mniejszej gł boko ci profilu skrzydła, bo tylko 59 mm, a wi c nieco "zimniejsze" (U ramy =
3,1) oraz okna systemu "77" o gł boko ci profilu skrzydła 77 mm, gwarantuj cej dobry
współczynnik przenikania ciepła U ramy = 2,0).

Rozwi zanie profilu słupka mi dzyskrzydłowego lub lemienia jest we wszystkich systemach
podobne jak profilu skrzydła. Przykładem mo e by system okienny i witrynowy "Wicline 50
E". Gł boko profilu lemienia wynosi tu 50 mm, profilu skrzydła 68 mm (rys. 6). Na wietle
jest otwierane, natomiast skrzydło pod lemieniem jest stałe (nieotwierane) w wykonaniu
ukrytym. System "Wicline 50 E" nadaje si do szyb zespolonych grubo ci do 45 mm; w jego
oznaczeniu 50 mm to wła nie gł boko profilu podstawowego.

W popularnym od szeregu lat systemie "Royal S 65" ( wiadectwo ITB nr 1110/94) gł boko
profilu o cie nicy wynosi 65 mm, gł boko profilu skrzydła 75 mm; gł boko słupka jest
mo liwa a do 140 mm. O cie nica i skrzydło s zlicowane (rys. 7). Uszczelki przyszybowe
s z EPDM, wkładki termoizolacyjne z poliamidu. Materiałem konstrukcyjnym jest stop
aluminium, magnezu i krzemu.

Literatura
[1] PN-87/B-02151/03. Akustyka budowlana Ochrona przed hałasem pomieszcze w
budynkach. Izolacyjno akustyczna przegród w budynkach oraz izolacyjno akustyczna
elementów budowlanych. Wymagania.
[2] PN-88/B-10085. Stolarka budowlana. Okna i drzwi. Wymagania i badania.
[3] PN-B-13079:1997. Szkło budowlane. Szyby zespolone.
[4] DIN 16830-2. Fensterprofile aus hochschlagz-hem Polyvinylchlorid (PVC-HI). Wei§.
Anforderungen (Profile okienne z wysokoudarowego polichlorku winylu. Białe. Wymagania).
[5] DIN 16830-3. Fensterprofile aus hochschlagz-hem Polyvinylchlorid (PVC-HI). Profile mit
beschichteten, farbigen Oberfl-chen. Anforderungen (Profile okienne z wysokoudarowego
polichlorku winylu. Profile z barwnymi powłokami. Wymagania).
[6] RAL-GZ 716/1. Kunststoff-Fenster. G.tesicherung. Abschnitt 1. Kunststoff-Fensterprofile
(Okna tworzywowe. Zapewnienie jako ci. Rozdział 1. Profile okienne tworzywowe).
[7] RAL-RG 636/1. Aluminiumfenster. G.tesicherung (Okna aluminiowe. Zapewnienie
jako ci).
[8] Obwieszczenie Ministra Spraw Wewn trznych i Administracji z dnia 4 lutego 1999 r. w

sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporz dzenia Ministra Gospodarki Przestrzennej i
Budownictwa w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich
usytuowanie (Dz. U. nr 15 z 1999 r., poz. 140).
[9] Instrukcje monta owe producentów okien.