Klasyfikacje dochodów
budżetu
Daninowe i niedaninowe
Wynikające ze zobowiązań podatkowych
i pozostałe
Podatki, daniny publiczne (także ciężary
i świadczenia publiczne), opłaty lokalne
Pojęcie daniny publicznej
Doktryna:
Dochód państwa lub innego podmiotu publicznego, który
ma charakter świadczenia pieniężnego
stanowi tę część obowiązków obywatelskich, wypełnienie
której prowadzi do ograniczenia prawa własności i
dziedziczenia
ma na celu zapewnienie utrzymania państwa, tzn.
zapewnienie prawidłowego funkcjonowania wszystkich jego
organów
służy wypełnieniu publicznych funkcji wynikających z
konstytucji i ustaw
Orzecznictwo:
Świadczenie powszechne, przymusowe, bezzwrotne,
ustalane jednostronnie i pobierane na rzecz podmiotu
prawa publicznego, w celu realizacji zadań publicznych
Definicja legalna daniny
publicznej
Podatki, składki, opłaty oraz
inne świadczenia pieniężne,
których obowiązek ponoszenia
na rzecz państwa, jednostek
samorządu terytorialnego,
funduszy celowych oraz innych
jednostek sektora finansów
publicznych wynika z odrębnych
ustaw niż ustawa budżetowa
Dochody wynikające ze
zobowiązań podatkowych
podatki, opłaty lokalne, opłata skarbowa
należnosci quasi-podatkowe
podlegające regulacjom działu III
podlegajace regulacjom ordynacji podatkowej
o charakterze prawno-administracyjnym o charakterze cywilnoprawnym
pozostałe
należności budżetowe
Klasyfikacja należności
budżetowych wg ordynacji
podatkowej
Podatki – publicznoprawne, nieodpłatne,
przymusowe oraz bezzwrotne świadczenia
pieniężne na rzecz SP lub JST wynikające z
ustawy podatkowej
Opłaty (właściwe) – publicznoprawne
świadczenia pieniężne wynikające z ustawy
pobierane za wykonanie określonej czynności
przez jednostkę budżetową
Niepodatkowe należności budżetowe - niebędące
podatkami i opłatami należności stanowiące
dochód budżetu państwa lub budżetu JST
wynikające ze stosunków publicznoprawnych
Pojęcie opłaty – tezy z
orzecznictwa
Świadczenia pieniężne, powszechne, bezzwrotne, ustalane
jednostronnie przez państwo
Odpłatność opłaty - pełna ekwiwalentność lub jej brak
Sui generis zapłata za uzyskanie zindywidualizowanego świadczenia
oferowanego przez podmiot prawa publicznego
Jako przymusowe dochody publiczne mogą być pobrane w drodze
egzekucji administracyjnej
Jeżeli opłata pobierana jest za określoną usługę - może zawierać
pewne cechy ceny, jeżeli zaś jest świadczeniem dodatkowym,
pobieranym w wysokości wyższej niż wartość faktycznie świadczonej
usługi - zawiera cechy podatku
Dla uznania opłat za daniny publiczne kluczowe znaczenie mają nie
tylko powyższe cechy, ale także okoliczność, że przeznaczane są na
cele publiczne albo związane są z realizacją takich celów; cele te
określają ustawy szczególne
Wysokość, tryb uiszczania i rozliczania jest ustalony w ustawie,
niezależnie od rzeczywistego nakładu pracy podmiotu publicznego
lub jego woli
Niepodatkowe należności
budżetowe
Publicznoprawne (podstawą ustalania
są akty prawa publicznego, a
pozyskiwanie ma na celu
zaspokajanie potrzeb publicznych)
W przypadku należności budżetu JST
– kryterium organu
Nie nazwane podatkami, ani opłatami
Należności podatkowe i
quasi-podatkowe
Opłaty oraz inne niepodatkowe należności budżetu
państwa oraz budżetów jednostek samorządu
terytorialnego, do których ustalania lub określania
uprawnione są organy podatkowe
Opłaty oraz inne niepodatkowe należności budżetu
państwa, do których ustalenia lub określenia
uprawnione są organy inne niż podatkowe (w zakresie
działu III, o ile przepisy szczególne nie stanowią
inaczej)
Wyłączone należności cywilnoprawne (w tym w
szczególności opłaty za usługi, do których stosuje się
przepisy o cenach)
Klasyfikacja należności
budżetowych
podatki, opłaty lokalne, opłata skarbowa należnosci quasi-podatkowe
podlegające regulacjom działu III
podlegajace regulacjom ordynacji podatkowej
o charakterze prawno-administracyjnym o charakterze cywilnoprawnym
pozostałe
należności budżetowe
Podatek, opłata,
niepodatkowa należność
budżetowa
Podatek - publicznoprawne, nieodpłatne,
przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa,
powiatu lub gminy, wynikające z ustawy podatkowej
Opłata – świadczenie o cechach podatku, z
wyjątkiem (formalnie) nieodpłatności (czynności
administracyjne, przeprowadzenie egzaminu,
wydanie certyfikatu)
Niepodatkowa należność budżetowa - niebędąca
podatkiem ani opłatą należność stanowiąca dochód
BP lub budżetu JST, wynikająca ze stosunków
publicznoprawnych
Zakres materii ustawowej w
prawie daninowym
Nakładanie podatków, innych danin publicznych,
określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania
i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania
ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych
od podatków następuje w drodze ustawy
ustawy podatkowe - ustawy dotyczące podatków,
opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych
określające podmiot, przedmiot opodatkowania,
powstanie obowiązku podatkowego, podstawę
opodatkowania, stawki podatkowe oraz regulujące
prawa i obowiązki organów podatkowych,
podatników, płatników i inkasentów, a także ich
następców prawnych oraz osób trzecich
Należności objęte
regulacją ordynacji
Opłata za wydanie/zmianę zezwolenia telekomunikacyjnego
Opłata z tytułu wzrostu wartości nieruchomości wskutek
uchwalenia/zmiany planu miejscowego – podatek
Opłata za wydanie informacji z KRK
Opłata od wniosku o wpis do ewidencji działalności
Opłata za akredytację i certyfikat
Opłata za egzamin na doradcę podatkowego, audytora
wewnętrznego, detektywa
Opłaty paszportowe i konsularne
Wpłaty z zysku NBP
Wpłaty od jednostek sektora publicznego
Kwota dodatkowa z ustawy o cenach
Zwroty dotacji z budżetu
Należności objęte
regulacją ordynacji
składki na ubezpieczenia społeczne (wiele art. ordynacji – art.
31 ustawy z 1998 o systemie ubezpieczeń społecznych)
składki na FP, FGŚP oraz na ubezpieczenie zdrowotne – w
zakresie poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i
dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania
zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach,
ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz
stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy
dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne
składki na ubezpieczenie społeczne rolników (przepisy o
zobowiązaniach podatkowych – art. 52 ust. 1 pkt 1 ustawy z
1998 o ubezpieczeniu społecznym rolników)
opłata eksploatacyjna (przepisy o zobowiązaniach
podatkowych - art. 87 ust. 1 Prawa geologicznego i
górniczego z 1994)
Należności objęte
regulacją ordynacji
wpłata z zysku jednoosobowych spółek SP (przepisy o
zobowiązaniach podatkowych – art. 2 ust. 6 ustawy z 1995 o
wpłatach z zysku przez jednoosobowe spółki SP) - podatek
wpłata z zysku przedsiębiorstw państwowych (przepisy o zp -
art. 15 ust. 1 ustawy z 1992 o gospodarce finansowej - podatek
wpłata pracodawców na PFRON (ordynacja – art. 49 ust. 1
ustawy z 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych)
należności za czynności urzędów probierczych (odpowiednio
przepisy o zp – art. 16 ust. 3 Prawa probierczego z 1993)
odpisy z zysku na rzecz Funduszu Kinematografii (przepisu o zp
– par. 26 rozporządzenia RM z 1988 w sprawie szczegółowych
zasad gospodarki finansowej instytucji filmowych)
Należności objęte
regulacją ordynacji
opłata produktowa (przepisy działu III ordynacji – art. 18 ust. 1
ustawy z 2001 o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz opłacie produktowej
i opłacie depozytowej)
opłata za korzystanie ze środowiska oraz administracyjne kary
pieniężne (dział III ordynacji - art. 281 ust. 1 Prawa ochrony
środowiska z 2001)
opłaty sankcyjne (ordynacja – art. 15 ust. 2c ustawy z 2001 o
regulacji rynku cukru)
opłaty sankcyjne (dział III ordynacji – art. 72b ustawy z 2001 o
nasiennictwie)
opłaty sankcyjne (dział III ordynacji – art. 22 ustawy z 2000 o
nawozach i nawożeniu)
wpłaty producentów i wydawców na FPT (dział III ordynacji –
art. 113
1
ustawy z 2000 o prawie autorskim)
Należności objęte
regulacją ordynacji
sankcje ekonomiczne (dział III ordynacji – par. 1 ust. 2
rozporządzenia MF z 2000 w sprawie sankcji ekonomicznych za
wprowadzenie do obrotu wyrobów podlegających oznaczeniu
znakiem bezpieczeństwa, a nie oznaczonych tym znakiem lub nie
spełniających innych wymagń, a także za wykonanie usług nie
spełniających odpowiednich wymagań)
administracyjne kary pieniężne (dział III ordynacji – art. 34 ust. 4
ustawy z 2001 o postępowaniu z substancjami zubażającymi
warstwę ozonową)
opłata za przekroczenie kwoty mlecznej (dział III ordynacji – art.
20 ust. 10 ustawy z 2001 o regulacji rynku mleka i przetworów
mlecznych)
opłata za przeprowadzenie badań pasz (dział III ordynacji – art. 45
ust. 2 ustawy z 2001 o środkach żywienia zwierząt)
kwoty nienależnie lub nadmiernie pobranych środków na
realizację WPR (dział III – art. 11 ust. 5 ustawy z o ARiMR)
Obowiązek podatkowy a
zobowiązanie podatkowe
Obowiązek – nie skonkretyzowana powinność
poniesienia przymusowego świadczenia
pieniężnego w związku z zaistnieniem
zdarzenia określonego w ustawie
Zobowiązanie - wynikające z obowiązku
podatkowego zobowiązanie podatnika do
zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa,
województwa, powiatu albo gminy podatku w
wysokości, w terminie oraz w miejscu
określonych w przepisach prawa podatkowego
Podmioty zobowiązań
podatkowych - podatnicy
Podatnicy - podmioty podlegające na mocy
ustaw podatkowych obowiązkowi
podatkowemu, w szczególności osoby
fizyczne, osoby prawne, jednostki
organizacyjne nie mające osobowości
prawnej
Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem
za wynikające ze zobowiązań podatkowych
podatki (małżonkowie – majątkiem
odrębnym i majątkiem wspólnym)
Podmioty zobowiązań
podatkowych – płatnicy
Płatnik - osoba fizyczna lub jednostka organizacyjna obowiązana na
podstawie pp do:
obliczenia podatku
pobrania od podatnika podatku
wpłacenia podatku we właściwym terminie op
Płatnik odpowiada całym swoim majątkiem za niepobranie podatku od
podatnika (pobranie w wysokości niższej od należnej) oraz za
niewpłacenie w terminie pobranych podatków
W razie niedopełnienia przez płatnika obowiązków, op wydaje decyzję
o odpowiedzialności podatkowej płatnika, w której określa wysokość
nie pobranego albo pobranego, a nie wpłaconego podatku – chyba że
podatek nie został pobrany z winy podatnika
Płatnik w ciągu roku od dnia dokonania wpłaty na podstawie decyzji o
odpowiedzialności podatkowej płatnika może dochodzić od podatnika
zapłaty równowartości nie pobranego podatku (roszczenie
cywilnoprawne)
Podmioty zobowiązań
podatkowych - inkasenci
Inkasent - osoba fizyczna lub jednostka
organizacyjna obowiązana do:
pobrania od podatnika podatku
wpłacenia podatku we właściwym terminie op
Inkasent odpowiada całym majątkiem za pobrane,
a nie wpłacone w terminie podatki
W razie niedopełnienia przez inkasenta
obowiązków, op wydaje decyzję o
odpowiedzialności podatkowej inkasenta, w której
określa wysokość nie pobranego albo pobranego,
a nie wpłaconego podatku – chyba że podatek nie
został pobrany z winy podatnika
Podmioty zobowiązań
podatkowych – płatnicy i
inkasenci
Płatnikom i inkasentom przysługuje zryczałtowane
wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania
podatków pobranych na rzecz budżetu państwa
Wynagrodzenie dla płatników lub inkasentów z
tytułu poboru podatków stanowiących dochody
JST może ustalać organ stanowiący JST
Jednostki organizacyjne będące płatnikami lub
inkasentami są obowiązane wyznaczyć osoby, do
których obowiązków należy obliczanie i pobieranie
podatków oraz terminowe wpłacanie op
pobranych kwot, a także zgłosić op imiona,
nazwiska i adresy tych osób
Płatnicy i inkasenci -
przykłady
PIT – większość przychodów (zakłady pracy, organy
rentowe, osoby fizyczne – przedsiębiorcy)
CIT – przychody z tytułu udziału w zyskach
(wypłacający)
Podatek od spadków i darowizn, podatek od czynności
cywilnoprawnych - notariusze
Podatek od gier – przedsiębiorcy sprzedający kartony
do bingo pieniężnego
Podatki: rolny, leśny, od nieruchomości, od posiadania
psów, opłaty lokalne – rada gminy może zarządzić
pobór tych podatków i opłat od osób fizycznych w
drodze inkasa, określając inkasentów i ich
wynagrodzenie
Podmioty zobowiązań
podatkowych – organy
podatkowe
Pierwsza
instancja
naczelnik
urzędu
skarboweg
o,
naczelnik
urzędu
celnego
dyrektor
izby
skarbow
ej,
dyrektor
izby
celnej
Wójt,
burmistrz,
starosta,
marszałek
Druga
instancja
dyrektor
izby
skarbowej,
dyrektor
izby celnej
dyrektor
izby
skarbow
ej,
dyrektor
izby
celnej
Samorządow
e kolegium
odwoławcze
Właściwość funkcjonalna
Urzędy skarbowe:
ustalanie (określanie) i pobór podatków oraz niepodatkowych
należności budżetowych, jak również innych należności, na
podstawie odrębnych przepisów,
rejestrowanie podatników oraz przyjmowanie deklaracji
podatkowych,
wykonywanie kontroli podatkowej
podział i przekazywanie dochodów budżetowych między
budżetem państwa i budżetami gmin
prowadzenie dochodzeń w sprawach karnych skarbowych
rozstrzyganie w pierwszej instancji w sprawach karnych
skarbowych,
wykonywanie egzekucji administracyjnej należności pieniężnych,
a także kar majątkowych, w zakresie określonym w przepisach
kkw oraz ustawy karnej skarbowej
Właściwość funkcjonalna –
c.d.
Izby skarbowe:
nadzór nad urzędami skarbowymi,
rozstrzyganie w drugiej instancji w sprawach należących
w pierwszej instancji do urzędów skarbowych
Minister finansów
Organ podatkowy (pierwszej instancji drugiej instancji) -
w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji,
wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji
lub stwierdzenia jej wygaśnięcia
Ogólny nadzór w sprawach podatkowych
Zapewnienie jednolitego stosowania prawa podatkowego
przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej
(interpretacje w Dzienniku Urzędowym MF)
Właściwość miejscowa
Właściwość miejscową organów podatkowych ustala się według miejsca
zamieszkania albo siedziby podatnika, płatnika lub inkasenta
Zasady szczególne dotyczą m.in. spraw z zakresu opodatkowania CIT i PIT
dochodów z działalności gospodarczej podatników mających siedzibę
(miejsce zamieszkania) za granicą oraz spraw podatku od spadków i
darowizn
Rozstrzyganie sporów o właściwość:
między urzędami skarbowymi w jednym województwie - izba skarbowa,
miedzy urzędami skarbowymi w różnych województwach – minister
finansów,
między izbami skarbowymi - minister finansów,
między wójtem, burmistrzem (prezydentem), starostą, marszałkiem a
urzędem skarbowym - sąd administracyjny,
między wójtami, burmistrzami (prezydentami miast) i starostami -
wspólne dla nich samorządowe kolegium odwoławcze, a w razie braku
takiego kolegium - sąd administracyjny,
między marszałkami województw - sąd administracyjny
Interpretacje podatkowe
Na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta
organ podatkowy pierwszej instancji obowiązany jest
udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu
zastosowania prawa podatkowego w ich
indywidualnych sprawach, w których nie toczy się
postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo
postępowanie przed sądem administracyjnym
Interpretacja jest wiążąca dla organów podatkowych i
organów kontroli skarbowej właściwych dla
wnioskodawcy i może zostać zmieniona albo uchylona
wyłącznie w drodze decyzji
Zastosowanie się przez podatnika, płatnika, inkasenta,
następcę prawnego lub osobę trzecią odpowiedzialną
za zaległości podatkowe do interpretacji MF lub organu
podatkowego pierwszej instancji - nie może im szkodzić
Powstawanie zobowiązań
podatkowych
Metody przekształcania obowiązku w zobowiązanie
podatkowe:
Z mocy prawa (z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym
ustawa podatkowa wiąże powstanie zobowiązania)
Wymiar podatku (z dniem doręczenia decyzji organu
podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania)
Technika samoobliczenia podatku - podatek wykazany w
deklaracji jest podatkiem do zapłaty
Wymiar kontrolny – decyzja OP określająca wysokość
zaległości podatkowej albo stwierdzająca nadpłatę wydana
wskutek stwierdzenia we wszczętym postępowaniu, że
podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił
podatku albo że wysokość zobowiązania jest inna niż
wykazana w deklaracji
Określenie podstawy
opodatkowania w drodze
oszacowania
OP określa podstawę opodatkowania w
drodze oszacowania, jeżeli
brak jest ksiąg podatkowych lub innych
danych niezbędnych do jej określenia lub
dane wynikające z ksiąg podatkowych
nie pozwalają na określenie podstawy
opodatkowania, lub
podatnik naruszył warunki uprawniające
do korzystania ze zryczałtowanej formy
opodatkowania
Określenie podstawy
opodatkowania w drodze
oszacowania – c.d.
Metody szacowania podstawy opodatkowania:
porównawcza wewnętrzna - porównanie wysokości obrotów w tym samym
przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość
obrotu,
porównawcza zewnętrzna - porównanie wysokości obrotów w innych
przedsiębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie i w
podobnych warunkach,
remanentowa - porównanie wartości majątku przedsiębiorstwa na
początku i na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaźnika szybkości obrotu,
produkcyjna - ustalenie zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa,
kosztowa - ustalenie wysokości obrotu na podstawie wysokości kosztów
poniesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem wskaźnika
udziałów tych kosztów w obrocie,
udziału dochodu w obrocie - ustalenie wysokości dochodów ze sprzedaży
określonych towarów i wykonywania określonych usług, z uwzględnieniem
wysokości udziału tej sprzedaży (wykonanych usług) w całym obrocie
Przedawnienie prawa do
wymiaru podatkowego
Dotyczy zobowiązań powstających w drodze dokonania
wymiaru
Zobowiązanie nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to
zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat albo po
upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w
którym powstał obowiązek podatkowy
Dłuższy termin biegnie w przypadku nie złożenia w
terminie deklaracji podatkowej albo nie ujawnienia w
deklaracji wszystkich danych niezbędnych do ustalenie
wysokości zobowiązania oraz w przypadku dochodu osób
fizycznych nie znajdującego pokrycia w ujawnionych
źródłach przychodów (decyzja określająca), z tym że
bieg terminu rozpoczyna się z końcem roku, w którym
należało złożyć zeznanie
Przedawnienie prawa do
wymiaru podatkowego –
c.d.
W razie niedopełnienia przez podatnika
warunków uprawniających do skorzystania z
uzyskanej ulgi podatkowej, prawo do wydania
decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe
powstaje w dniu, w którym nastąpiło zdarzenie
powodujące utratę prawa do ulgi
Termin do wydania decyzji wynosi 3 lata od
końca roku podatkowego, w którym nastąpiło
zdarzenie powodujące utratę prawa do ulgi
podatkowej, a jeżeli podatnik nie zgłosił
organowi podatkowemu utraty prawa do ulgi - 5
lat
Terminy płatności
Standardowe terminy płatności:
Przy wymiarze podatkowym - 14 dni od dnia
doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania
podatkowego
Przy samoobliczeniu - ostatni dzień, w którym zgodnie
z pp powinna nastąpić wpłata
Terminy ścisłe pp: przedawnienia prawa do wymiaru,
przedawnienia zobowiązania, zwrotu nadpłaty,
wygaśnięcia prawa do zwrotu nadpłaty, wygaśnięcia
prawa do złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty,
wystawiania rachunków, przechowywania rachunków,
wygaśnięcia prawa do wydania decyzji o
odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej
Zaległość podatkowa
Zaległość podatkowa – nie zapłacony w terminie płatności podatek,
zaliczka na podatek lub rata podatku, jak również podatek, zaliczka
lub rata – nie wpłacone w terminie płatności przez płatnika lub
inkasenta
Zobowiązania traktowanie na równi z zaległościami:
nadpłata wykazana w zeznaniu lub w deklaracji nienależnie lub w
wysokości wyższej od należnej, a op dokonał jej zwrotu albo
zaliczenia na poczet zaległości lub zobowiązań podatkowych
zwrot podatku otrzymany nienależnie lub w wysokości wyższej od
należnej, chyba że podatnik wykaże, ze nie nastąpiło to z jego winy
wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie lub w
wysokości wyższej od należnej
oprocentowanie nienależnej nadpłaty lub zwrotu podatku zwrócone
lub zaliczone na poczet zaległych, bieżących lub przyszłych
zobowiązań podatkowych
Zaległość podatkowa – c.d.
Od zaległości podatkowych naliczane
są odsetki za zwłokę
Stawka odsetek za zwłokę wynosi
200% podstawowej stopy
oprocentowania kredytu
lombardowego
Wysokość stawki ogłasza Minister
Finansów w drodze obwieszczenia w
Monitorze Polskim (obecnie 11% p.a.)
Prolongata płatności
Minister Finansów może w drodze rozporządzenia
przedłużać terminy zwykłe przewidziane w pp,
określając grupy podatników, których to dotyczy,
rodzaje sprolongowanych czynności oraz dzień
upływu przedłużonego terminu
Op na wniosek podatnika, ze względu na jego
ważny interes lub interes publiczny, może:
odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć
zapłatę podatku na raty
odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości
podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę
Prolongaty – c.d.
Forma pomocy publicznej
Jeżeli w terminie określonym w decyzji podatnik nie dokonał
zapłaty odroczonego podatku (względnie nie zapłacił którejkolwiek
z rat) – terminem płatności odroczonego podatku (zaliczki na
podatek, raty podatku) jest termin standardowy
W razie odroczenia płatności lub rozłożenia na raty podatku
stanowiącego dochód bp – ustala się opłatę prolongacyjną, której
stawka wynosi 50% stawki odsetek za zwłokę, chyba że wydanie
decyzji:
jest następstwem wypadku losowego lub klęski żywiołowej
następuje w związku z postępowaniem układowym (OP może
odstąpić od ustalenia opłaty)
Organ stanowiący JST może wprowadzić opłatę prolongacyjną z
tytułu odroczenia lub rozłożenia na raty podatku (zobowiązania
płatnika lub inkasenta) stanowiącego dochód JST
Wygasanie zobowiązań
podatkowych
Zobowiązanie wygasa wskutek:
Zapłaty podatku (zaległości)
Potrącenia podatku (zaległości)
Zaniechania poboru podatku
Zaliczenia nadpłaty lub zwrotu podatku
Pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta
Przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych
w zamian za zaległości
Przejęcia własności nieruchomości lub prawa
majątkowego w postępowaniu egzekucyjnym
Umorzenia zaległości podatkowej
Przedawnienia zaległości
Zapłata podatku
Potencjalne formy:
wpłata gotówkowa (wzór formularza)
przelew bankowy (- wzór formularza lub zlecenie pokrycia
należności)
zapłata papierami wartościowymi (bd)
zapłata znakami skarbowymi akcyzy
zapłata znakami opłaty skarbowej
zapłata urzędowymi blankietami wekslowymi
Zapłata w formie bankowych rozliczeń bezgotówkowych -
obowiązkowa dla podatników prowadzących działalność
gospodarczą, prowadzących księgi rachunkowe lub pkpr
Zapłata podatku – c.d.
Zaliczenie zapłaty - jeżeli na podatniku ciążą
zobowiązania podatkowe z tytułu różnych
podatków, dokonaną wpłatę zalicza się na poczet
podatku, zaliczki, raty lub zaległości, począwszy od
zobowiązania o najwcześniejszym terminie
płatności, chyba że podatnik wskaże, na poczet
którego zobowiązania dokonuje wpłaty
Zapłata zaległości podatkowej - jeżeli dokonana
wpłata nie pokrywa zaległości wraz z odsetkami za
zwłokę, wpłatę zalicza się proporcjonalnie na poczet
zaległości oraz kwoty odsetek za zwłokę w
stosunku, w jakim, w dniu wpłaty, pozostaje kwota
zaległości do kwoty odsetek za zwłokę
Potrącenie
Na wniosek podatnika lub z urzędu zobowiązania i zaległości
podatkowe podlegają potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i
wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa,
gminy, powiatu, województwa z określonych tytułów
Wierzytelności podlegające potrąceniu
wierzytelności podatnika wobec jb z tytułu robót
budowlanych, dostaw lub usług wykonanych przez niego w
trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod
warunkiem że potrącenie dokonywane jest przez tego
podatnika i z tej wierzytelności
wierzytelności z tytułu prawomocnego wyroku sądowego
wydanego na podstawie art. 417 lub 419 kc (Skarb Państwa,
420
1
- JST) względnie prawomocnej ugody sądowej zawartej
w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art.
417 lub 419 kc (Skarb Państwa, 420
1
– JST)
Potrącenie – c.d.
wierzytelności z tytułu nabycia przez Skarb Państwa lub JST
nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub
wywłaszczenia nieruchomości
wierzytelności z tytułu odszkodowania za niesłuszne skazanie,
tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie
wierzytelności z tytułu odszkodowania uzyskanego na podstawie
przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób
represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego
Wierzytelności podlegające potrąceniu mogą być na wniosek
podatnika zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań
Potrącenie następuje z dniem złożenia wniosku względnie
wydania postanowienia przez op
Jb, której zobowiązanie zostało potrącone, musi wpłacić
równowartość wygasłego podatku do op w terminie 7 dni od dnia
dokonania potrącenia pod rygorem naliczania odsetek za zwłokę
Przeniesienie własności
rzeczy lub praw
majątkowych
Transfer następuje na wniosek podatnika,
na podstawie pisemnej umowy zawartej, za
wyrażoną na piśmie zgodą właściwego
urzędu skarbowego, pomiędzy podatnikiem
a starostą (zadanie z zakresu administracji
rządowej, podatki SP) względnie organem
wykonawczym gminy, powiatu albo
województwa (podatki JST)
Zobowiązanie wygasa w dniu przeniesienia
własności lub praw majątkowych
Zaniechanie poboru
podatków
Brak możliwości zaniechania ustalania zobowiązań
Forma pomocy publicznej – program pomocowy
Zaniechanie generalne - Minister Finansów może, w drodze
rozporządzenia, w przypadkach uzasadnionych interesem
publicznym lub ważnym interesem podatników
zaniechać poboru podatków (określając rodzaj podatku,
okres, w którym następuje zaniechanie, i grupy
podatników, których dotyczy),
zwolnić niektóre grupy płatników z obowiązku pobierania
podatków lub zaliczek oraz określić termin wpłacenia
podatku i wynikające z tego zwolnienia obowiązki
informacyjne podatników, chyba że podatnik jest
obowiązany do dokonania rocznego lub innego okresowego
rozliczenia tego podatku (pochodne)
Zaniechanie poboru
podatków – c.d.
Generalne zaniechanie poboru – przykłady:
PIT od dochodów (przychodów) posłów do Parlamentu
Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej,
otrzymanych na podstawie regulaminu Parlamentu
Europejskiego na pokrycie kosztów związanych z
wykonywaniem przez nich mandatu posła
PIT od dochodów nierezydentów będących osobami
fizycznymi, uzyskanych z tytułu odsetek od obligacji
wyemitowanych w 2006 na rynkach zagranicznych
oraz z tytułu sprzedaży, zamiany lub innej czynności
prawnej mającej za przedmiot rozporządzanie tymi
obligacjami
Zaniechanie poboru
podatków – c.d.
Indywidualne zaniechanie poboru - OP na wniosek podatnika
może
zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, jeżeli pobranie
podatku zagraża ważnym interesom podatnika, a w szczególności
jego egzystencji, lub podatnik uprawdopodobni, że pobrany
podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku
należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy
ograniczyć pobór zaliczek na podatek, jeżeli podatnik
uprawdopodobni, że zaliczki obliczone według zasad określonych
w ustawach podatkowych byłyby niewspółmiernie wysokie w
stosunku do podatku należnego od dochodu przewidywanego na
dany rok podatkowy
- określając termin wpłacenia przez podatnika podatku lub zaliczki,
chyba ze podatnik jest obowiązany do dokonania rocznego lub
innego okresowego rozliczenia tego podatku
Umorzenie zaległości
podatkowej
Forma pomocy publicznej
Sposoby umorzenia zaległości przez op:
na wniosek podatnika - w przypadkach uzasadnionych
ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym
(możliwe umorzenie samych odsetek)
z urzędu - jeżeli:
1.
zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu
egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki
egzekucyjne
2.
zaległość podatkowa nie przekracza pięciokrotnej wartości
kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym
3.
zaległość podatkowa nie została zaspokojona w zakończonym
postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym
Umorzenie zaległości powoduje automatyczne umorzenie
odsetek za zwłokę
Przedawnienie zaległości
podatkowej
Zaległość podatkowa przedawnia się z upływem 5
lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w
którym upłynął termin płatności podatku
Bieg terminu przedawnienia zostaje przerwany
wskutek pierwszej czynności egzekucyjnej, o
której podatnik został powiadomiony; po
przerwaniu termin przedawnienia biegnie na nowo
Nie ulegają przedawnieniu zobowiązania
podatkowe zabezpieczone hipoteką, jednak po
upływie terminu przedawnienia zaległość
podatkowa może być egzekwowana tylko z
przedmiotu hipoteki
Następstwo prawne –
osoby fizyczne
Spadkobiercy przejmują podatkowe prawa i obowiązki
spadkodawcy
Spadkobiercy ponoszą odpowiedzialność za zaległości
podatkowe, pobrane, a nie wpłacone podatki z tytułu
sprawowanej przez spadkodawcę funkcji płatnika lub inkasenta,
odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych, nie zwrócone przez
spadkodawcę zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług
oraz ich oprocentowanie, opłatę prolongacyjną oraz koszty
postępowania egzekucyjnego
Zapisobierca, który otrzymał należny mu zapis, ponosi
odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy do
wartości otrzymanego zapisu
Do odpowiedzialności spadkobierców i zapisobierców za
zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy kc o
przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi
spadkowe
Odpowiedzialność
podatkowa osób trzecich
W przypadkach przewidzianych w pp osoby
trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem
solidarnie z podatnikiem za
zaległości podatkowe podatnika
podatki nie pobrane oraz pobrane, a nie
wpłacone przez płatników lub inkasentów
odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych
nie zwrócone w terminie zaliczki naliczonego
podatku od towarów i usług oraz za
oprocentowanie tych zaliczek
koszty postępowania egzekucyjnego
Odpowiedzialność
podatkowa osób trzecich
O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej op
orzeka w decyzji, która nie może zostać wydana przed
upływem 14 dni od dnia doręczenia podatnikowi
decyzji ustalającej wysokość zobowiązania lub przed
dniem doręczenia decyzji określającej wysokość
zaległości, decyzji o odpowiedzialności podatkowej
płatnika lub inkasenta, decyzji w sprawie zwrotu
zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług
Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o
odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej może być
wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku
podatnika okazała się w całości lub w części
bezskuteczna
Odpowiedzialność
podatkowa osób trzecich -
przedawnienie
Przedawnienie prawa do wydania
decyzji o odpowiedzialności podatkowej
osoby trzeciej – 5 lat od końca roku, w
którym podatek przekształcił się w
zaległość podatkową
Przedawnienie zobowiązania osoby
trzeciej wynikającego z decyzji – 3 lat od
końca roku, w którym decyzja została
wydana
Odpowiedzialność
członków rodziny
Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada solidarnie z
byłym małżonkiem za zaległości z tytułu zobowiązań
powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej - do
wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku
wspólnym
Członkowie rodziny (z wyjątkiem osób, wobec których na
podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny - w zakresie
wynikającym z tego obowiązku alimentacyjnego) podatnika
odpowiada solidarnie z podatnikiem prowadzącym
działalność gospodarczą względnie wykonującym wolny
zawód za zaległości podatkowe wynikające z tej
działalności i powstałe w okresie, w którym stale
współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając z
tego korzyści – do wysokości uzyskanych korzyści
Odpowiedzialność
nabywcy przedsiębiorstwa
Nabywca przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części
lub środków trwałych, których wartość w dniu zbycia
wynosi co najmniej 15.000 PLN odpowiada solidarnie z
podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości
podatkowe związane z prowadzona działalnością
gospodarczą - do wartości nabytego przedsiębiorstwa,
jego zorganizowanej części lub środka trwałego, a w
przypadku zbycia zorganizowanej części
przedsiębiorstwa lub środka trwałego także do
wysokości zaległości podatkowych w takiej części, w
jakiej wartość nabytej części przedsiębiorstwa lub
środka trwałego pozostaje do wartości środków trwałych,
wartości niematerialnych i prawnych przedsiębiorstwa,
które jest lub było prowadzone przez zbywcę
Odpowiedzialność właściciela
za użytkownika
Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy
lub prawa majątkowego odpowiada za zaległości podatkowe
użytkownika (najemcy, dzierżawcy, leasingobiorcy) powstałe w
związku z działalnością gospodarczą prowadzoną przez
użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z
działalnością gospodarczą lub służą do jej prowadzenia
Odpowiedzialność ta powstaje tylko wtedy, gdy podczas trwania
użytkowania między
właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym
rzeczy lub prawa majątkowego i jej użytkownikiem albo
osobami pełniącymi funkcje zarządzające, nadzorcze albo kontrolne w
podmiocie będącym właścicielem, samoistnym posiadaczem lub
użytkownikiem wieczystym rzeczy lub prawa majątkowego i w
podmiocie będącym jego użytkownikiem
-
istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym,
majątkowym, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, lub
wynikające ze stosunku pracy
-
Odpowiedzialność ograniczona jest do równowartości rzeczy lub
praw majątkowych będących przedmiotem użytkowania
Odpowiedzialność za
zobowiązania związane z
nieruchomością
Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości
odpowiada solidarnie z podatnikiem
będącym właścicielem, użytkownikiem
wieczystym lub posiadaczem samoistnym
nieruchomości za zaległości podatkowe z
tytułu zobowiązań podatkowych,
wynikających z opodatkowania
nieruchomości, powstałych podczas
trwania dzierżawy (użytkowania)
Odpowiedzialność za
zobowiązania spółek
Wspólnik spółki osobowej oraz komplementariusz spółki
komandytowej albo komandytowo-akcyjnej, nie będący
akcjonariuszem, odpowiada solidarnie ze spółką i z pozostałymi
wspólnikami za zaległości podatkowe spółki i wspólników,
wynikające z działalności spółki
Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
(również w organizacji), spółki akcyjnej (również w organizacji)
odpowiadają solidarnie za zaległości podatkowe spółki, jeżeli
egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, chyba ze
członek zarządu wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono
wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie
układowe albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości
oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpilo nie z
jego winy, bądź też wskaże on mienie, z którego egzekucja jest
możliwa
Podatek dochodowy od
osób fizycznych; PIT
Przedmiot
Suma wszelkiego rodzaju
opodatkowanych dochodów podatnika z
wszystkich źródeł przychodów, z
wyjątkiem dochodów nie podlegających
sumowaniu
Dochód/strata ze źródła przychodów -
różnica sumy przychodów z tego źródła
oraz kosztów ich uzyskania osiągnięta w
roku podatkowym
Wyłączenia przedmiotowe
Przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów
z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów
z działów specjalnych produkcji rolnej
z gospodarki leśnej
podlegających przepisom o podatku od spadków
i darowizn
wynikających z czynności, które nie mogą być
przedmiotem prawnie skutecznej umowy
z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków
w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej
wspólności majątkowej
Przedmiot – c.d.
Dochód z działalności gospodarczej podatników
sporządzających sprawozdanie finansowe - dochód
wykazany na podstawie prawidłowo prowadzonych
ksiąg, zmniejszony o dochody wolne od podatku i
zwiększony o wydatki nie stanowiące kosztów uzyskania
przychodów, zaliczone uprzednio w ciężar kosztów
uzyskania przychodów
Dochód/strata z działów specjalnych produkcji rolnej -
różnica pomiędzy przychodem z tytułu prowadzenia tych
działów a poniesionymi kosztami uzyskania,
powiększona o wartość przyrostu stada zwierząt na
koniec roku podatkowego w porównaniu ze stanem na
początek roku i pomniejszona o wartość ubytków w tym
stadzie w ciągu roku podatkowego
Przedmiot – capital gains
Dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych -
dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym
także
z umorzenia udziałów (akcji)
z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu
umorzenia tych udziałów (akcji)
wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby
prawnej
dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału zakładowego,
a w spółdzielniach - dochód przeznaczony na podwyższenie
funduszu udziałowego oraz dochód stanowiący równowartość
kwot przekazanych na ten kapitał (fundusz) z innych kapitałów
(funduszy) osoby prawnej
dywidendy z akcji złożonych przez członków pracowniczych
funduszy emerytalnych na rachunkach ilościowych
Przedmiot – capital gains –
c.d.
w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce
otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej,
spółek łączonych lub dzielonych
w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na
skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek
pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części
przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka
nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce
przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub
objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej; jeżeli podział spółki
następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest
wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca
(akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce
dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego
udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w
spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed
podziałem
Przedmiot – c.d.
Dochód z tytułu przeniesienia akcji złożonych na
rachunku ilościowym członka pracowniczego funduszu
emerytalnego do aktywów tego funduszu - różnica
pomiędzy wartością tych akcji w dniu przeniesienia,
wycenionych według zasad wyceny aktywów funduszy
emerytalnych, a kosztem nabycia tych akcji
Dochód z umorzenia udziałów (akcji) objętych w zamian
za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część -
nadwyżka wynagrodzenia otrzymanego w związku z
umorzeniem nad wartością tego przedsiębiorstwa lub
jego zorganizowanej części, wynikającą z ksiąg
przedsiębiorstwa określoną na dzień objęcia tych
udziałów (akcji), nie wyższą jednak niż ich wartość
nominalna z dnia objęcia
Przedmiot – c.d.
Dochód z odpłatnego zbycia rzeczy
określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d),
jeżeli przychód ze sprzedaży nie stanowi
przychodu z działalności gospodarczej -
różnica pomiędzy przychodem uzyskanym
ze sprzedaży rzeczy a kosztem ich nabycia,
zmniejszona o wartość nakładów
poczynionych w czasie posiadania rzeczy
Strata
O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej
w roku podatkowym, można obniżyć dochód
uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po
sobie następujących pięciu latach podatkowych, z
tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych
lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty
Reguły tej nie stosuje się do straty z odpłatnego
zbycia rzeczy i praw majątkowych oraz ze źródeł
przychodów, z których dochody są wolne od PIT,
natomiast do straty z działów specjalnych stosuje się
ją, o ile dochód przez okres następnych pięciu
kolejnych lat podatkowych ustalany jest na
podstawie ksiąg
Podatnicy
Osoby fizyczne
Mieszkające w kraju – opodatkowane
wszystkie dochody (nieograniczony
obowiązek podatkowy)
Niemieszkające w kraju – opodatkowane
dochody osiągane w kraju oraz dochody
z pracy wykonywanej w kraju
(ograniczony obowiązek podatkowy)
Podatnicy - foyer
domestique
Małżonkowie (przez cały rok) podlegający nieograniczonemu
obowiązkowi podatkowemu, ze wspólnością majątkową,
mogą złożyć zeznanie wspólne, a podatek określa się „na
imię obojga małżonków” w podwójnej wysokości podatku
obliczonego od łącznych dochodów
Od osób samotnie wychowujących dzieci małoletnie albo na
które pobierany był zasiłek pielęgnacyjny, albo uczące się do
ukończenia 25 lat – na ich wniosek podatek określa się w
podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy
dochodów
Do dochodów rodziców dolicza się dochody małoletnich
dzieci, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz
dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego
użytku; jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu
opodatkowaniu dochody te dolicza się po połowie
Podatnicy – wspólnicy
spółek osobowych
Przychody z udziału w spółce osobowej (jak również
ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia,
wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania
rzeczy lub praw majątkowych) u każdego podatnika
określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale
w zysku oraz łączy się z pozostałymi przychodami;
w przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje
się, że prawa do udziału w zysku są równe
Analogicznie rozlicza się koszty uzyskania
przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów
uzyskania przychodów i strat, ulg podatkowych
związanych z prowadzoną działalnością w formie
spółki nie będącej osobą prawną
Przychody i koszty ich
uzyskania
Przychody (definicja ogólna) - otrzymane lub postawione do
dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i
wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w
naturze i innych nieodpłatnych świadczeń
Przychody w walutach obcych przelicza się PLN wg kursów
kupna z dnia otrzymania/postawienia do dyspozycji
podatnika, ogłaszanych przez bank, z którego usług korzystał
podatnik (kursu średniego NBP – jeżeli podatnik nie ma banku
albo bank stosuje różne kursy)
Koszty uzyskania przychodów – wszelkie koszty (wg
orzecznictwa w zasadzie wydatki) poniesione w celu
osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem nieuznawanych za
koszty (art. 23)
Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się wg kursu
średniego NBP z dnia poniesienia kosztu
Przychody i koszty ich
uzyskania – c.d.
Koszty potrąca się w roku, w którym zostały poniesione
(„faktycznie”), a u podatników prowadzących księgi
rachunkowe (podatkowe księgi przychodów i rozchodów) koszty
uzyskania przychodów objętych księgami są potrącane w roku
podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty
uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy,
lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone
co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały
zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą
się do przychodów danego roku podatkowego
Jeżeli podatnik ponosi koszty uzyskania przychodów ze źródeł, z
których dochód podlega opodatkowaniu, oraz koszty związane z
przychodami z innych źródeł, a nie jest możliwe ustalenie
kosztów uzyskania przypadających na poszczególne źródła,
koszty te ustala się w takim stosunku, w jakim pozostają
przychody z tych źródeł w ogólnej kwocie przychodów
Praca
Przychody ze stosunku pracy, stosunku
służbowego, spółdzielczego stosunku pracy, z
pracy nakładczej - wszelkie wypłaty pieniężne
oraz wartość pieniężna świadczeń w naturze, w
szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, za
godziny nadliczbowe, dodatki, nagrody,
ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i
wszelkie inne kwoty i świadczenia pieniężne
ponoszone za pracownika (wg definicji ogólnej)
Koszty – ustalone ryczałtowo, np. w przypadku
uzyskiwania przychodu od jednego zakładu
pracy 102,25 PLN miesięcznie
Działalność wykonywana
osobiście
Działalność wykonywana osobiście
literacka, artystyczna, naukowa, publicystyczna, z
działalności arbitrów, biegłych z tytułu świadczenia
usług na podst. zlecenia/umowy o dzieło
Przychody – wg definicji ogólnej
Koszty 20% przychodów lub takie jak w przypadku
pracy
W przypadku podatników podlegających
ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu
większości przychodów z działalności nie łączy się
z innymi przychodami, ale płaci podatek
ryczałtowy w wysokości 20% przychodu
Działalność gospodarcza
Przychody - kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie
otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów,
udzielonych bonifikat i skont (w przypadku sprzedaży towarów
i usług opodatkowanych VATem - pomniejszone o należny VAT)
– definicja szczególna
Dniem uzyskania przychodu jest zasadniczo dzień wystawienia
faktury (rachunku), najpóźniej jednak – ostatni dzień miesiąca,
w którym wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe, wykonano
usługę lub otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia
Art. 14 ust. 2 i 3 zawiera wyszczególnienie przychodów innych
niż ze sprzedaży oraz wpływów nie będących przychodami, np.
nie są przychodem pobrane wpłaty lub zarachowane
należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną
wykonane w następnych okresach sprawozdawczych,
otrzymane pożyczki i kredyty
Działalność gospodarcza -
c.d.
Przychody w walutach przelicza się na złote stosując
średni kurs NBP z dnia uzyskania przychodu i kurs
kupna banku podatnika z dnia faktycznego
otrzymania przychodu
Koszty w walutach przelicza się na złote stosując
średni kurs NBP z dnia „zarachowania” kosztów i kurs
sprzedaży banku podatnika z dnia zapłaty
Różnice kursowe są przychodem wtedy, gdy zostały
faktycznie zrealizowane - różnica wartości przy
zastosowaniu kursu kupna z dnia realizacji różnicy
oraz kursu kupna z dnia faktycznego otrzymania
waluty (kursu sprzedaży, jeżeli waluta pochodzi nie z
transakcji eksportowej, ale została kupiona)
Działalność gospodarcza -
c.d.
Koszty z tytułu różnic kursowych - różnicę między wartością
środków obliczoną przy zastosowaniu kursu sprzedaży z dnia
faktycznej zapłaty oraz kursu kupna walut z dnia ich otrzymania
(np. z tytułu sprzedaży towarów) albo kursu sprzedaży z dnia
nabycia walut (waluty na koncie podatnika zostały kupione w
banku), ogłaszanego odpowiednio przez bank, z którego usług
korzystał podatnik
W przypadku odpłatnego zbycia nieodpłatnie nabytych rzeczy,
praw, otrzymanych nieodpłatnie świadczeń, w związku z którymi
określony został przychód - kwota tego przychodu pomniejszona
o sumę odpisów amortyzacyjnych stanowi koszt uzyskania
przychodów z odpłatnego zbycia
Amortyzacja – regulacja analogiczna w stosunku do CIT
Przychód z działów specjalnych produkcji rolnej ustala się na
zasadach właściwych działalności gospodarczej, jeżeli podatnik
prowadzi księgi
Udostępnianie
nieruchomości
Przychód z nieruchomości
udostępnionych nieodpłatnie – wartość
czynszowa (równowartość czynszu
najmu/dzierżawy) – definicja szczególna
Przychody z najmu, dzierżawy, umów o
podobnym charakterze, których
przedmiotem nie są składniki majątku
związane z działalnością gospodarczą –
wg definicji ogólnej
Kapitały pieniężne i
niektóre prawa majątkowe
Przychody z kapitałów pieniężnych
odsetki, dyskonto, dywidendy i inne przychody z udziału w zyskach
osób prawnych, przychody z udziału w funduszach kapitałowych, z
odpłatnego zbycia prawa poboru, z odpłatnego zbycia pochodnych
instrumentów finansowych i realizacji praw z tych instrumentów – wg
definicji ogólnej
należne (a nie faktycznie otrzymane) otrzymane przychody z
odpłatnego zbycia udziałów w spółkach kapitałowych i walorów oraz
realizacji praw z praw pochodnych – definicja szczególna
nominalna wartość udziałów w spółce kapitałowej/wkładów w
spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej
niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część – definicja
szczególna
Niektóre prawa majątkowe - autorskie, do wynalazków, do topografii
układów scalonych, znaków towarowych, wzorów zdobniczych –
przychody z praw oraz ich odpłatnego zbycia – wg definicji ogólnej,
koszty - 50% przychodu
Kapitały pieniężne i
niektóre prawa majątkowe
- koszty
W przypadku objęcia udziałów/akcji w
zamian za aport – wartość początkowa
aportu pomniejszona o odpisy
amortyzacyjne, względnie wartość
nominalna akcji/udziałów jeżeli
przedmiotem aportu są akcje/udziały
W przypadku odpłatnego zbycia
akcji/udziałów objętych w zamian za aport –
wartość nominalna objętych udziałów/akcji
Odpłatne zbycie rzeczy i
niektórych praw na
nieruchomościach
Sprzedaż/zamiana nieruchomości i ich części, ruchomości, udziału w
nieruchomości, spółdzielczych praw własnościowych, użytkowania
wieczystego – nie w wykonaniu działalności gospodarczej i przed
upływem 5 lat od końca roku, w którym nastąpiło
nabycie/wybudowanie nieruchomości/praw albo pół roku od końca
miesiąca w którym nastąpiło nabycie rzeczy
Przychód ze sprzedaży rzeczy i niektórych praw
wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o
koszty odpłatnego zbycia (u podatników VAT – także o VAT)
wartość rynkowa - jeżeli cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie
odbiega od wartości rynkowej rzeczy lub praw
Przychód z zamiany – wartość rzeczy lub prawa będącego
przedmiotem zamiany (wyrażona w umowie ewentualnie rynkowa)
Przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw nie łączy się z
innymi przychodami, a płaci się ryczałtowy podatek w wysokości
10% przychodu w ciągu 14 dni od dokonania zbycia
Pozostałe źródła
przychodów
W szczególności: zasiłki z
ubezpieczenia społecznego, stypendia,
dopłaty, nagrody inne nieodpłatne
świadczenia – wg definicji ogólnej
Przychody nieznajdujące pokrycia w
ujawnionych źródłach lub pochodzące
ze źródeł nieujawnionych – ustalane
szacunkowo – definicja szczególna
Przychody wyłączone
z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z
działów specjalnych produkcji rolnej
z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach
oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do
zalesienia
podlegające przepisom o podatku od spadków i
darowizn
wynikające z czynności, które nie mogą być
przedmiotem prawnie skutecznej umowy
z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w
wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej
wspólności majątkowej
Przychody zwolnione
Renty inwalidów wojennych i wojskowych
Niektóre odszkodowania
Wygrane w kasynach gry
Zasiłki rodzinne, pielęgnacyjne, wychowawcze, porodowe
Niektóre świadczenia na rzecz kombatantów i osób
niepełnosprawnych
Ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej
Świadczenia z pomocy społecznej
Dopłaty bezpośrednie w ramach WPR
Przychody ze sprzedaży nieruchomości i niektórych praw
jeżeli w ciągu 2 lat od dnia sprzedaży zostały wydane na nabycie
budynku, lokalu, prawa, gruntu na cele mieszkaniowe albo na spłatę
kredytu/pożyczki zaciągniętej na cele mieszkaniowe przed dniem
uzyskania tych przychodów
jeżeli ich nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny
Podstawa wymiaru -
odliczenia
Dochód pomniejszony o
Składki na ubezpieczenie społeczne
Składki na rzecz organizacji z
obowiązkowym członkostwem
Wydatki na cele rehabilitacyjne
podatnika niepełnosprawnego
Darowizny na rozmaite cele nie
przekraczających 15% lub 10% dochodu
Ulgę odsetkową
Stawki – progresja
szczeblowa
Pw <= 37024 19%pw – 530,08
37024 < pw <= 74048 30%
nadwyżki
Pw > 74048 40% nadwyżki
Kwotę odliczaną i kwoty progowe
indeksuje się corocznie wg CPI
Odliczenia od podatku
Składka na ubezpieczenie
zdrowotne
Ulgi
Podatek zryczałtowany
Działalność wykonywana osobiście przez osoby
podlegające ograniczonemu obowiązkowi
podatkowemu
Odpłatne zbycie nieruchomości i praw
Odsetki od pożyczek i walorów oraz od
środków na rachunku bankowym; – 20%
przychodu
Dywidendy – 15% przychodu
Dochody z nie ujawnionych źródeł przychodów
lub nie znajdujące pokrycia w ujawnionych
źródłach - 75% dochodu
Pobór podatku
Płatności zaliczkowe
Obliczają i pobierają zaliczki płatnicy
„zakłady pracy”, tzn. osoby fizyczne i jednostki
organizacyjne wypłacające osobom przychody ze
stosunku służbowego, pracy, pracy nakładczej lub
spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z
ubezpieczenia społecznego wypłacane przez
zakłady pracy
spółdzielnie pracy - wypłaty z tytułu udziału w
nadwyżce bilansowej
Organy rentowe – zaliczki od emerytur, rent,
zasiłków
Pobór podatku – c.d.
Płatnicy przekazują zaliczki wraz z deklaracjami
właściwemu us do 20 dnia następnego miesiąca
Możliwość obliczenia podatku przez płatników
Do końca stycznia następnego roku płatnicy
przekazują podatnikowi i us informację o
wysokości dochodu i pobranych zaliczkach
Podatnicy osiągający dochody z działalności
gospodarczej, najmu/dzierżawy, rent/emerytur
zagranicznych, ze stosunku pracy z zagranicy
wpłacają bez wezwania zaliczki miesięczne
Zeznania podatkowe
Podatnicy – z wyjątkiem tych, za których
podatek oblicza płatnik - składają
zeznania o wysokości dochodu/straty do
30 kwietnia następnego roku
Podatnicy prowadzący księgi rachunkowe
dołączają do zeznania sprawozdanie
finansowe
W tym samym terminie podatnicy
wpłacają różnicę między sumą zaliczek a
kwotą podatku
Podatek dochodowy od
osób prawnych - CIT
Przedmiot
Dochód bez względu na rodzaj źródeł
przychodów, z jakich został osiągnięty – czyli
nadwyżka sumy przychodów nad kosztami
ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym
Przychodów z odsetek, praw autorskich i
wynalazczych, zysków kapitałowych nie łączy
się z innymi, ale opodatkowuje ryczałtowo
W podatkowych grupach kapitałowych
-dochód stanowiący nadwyżkę sumy
dochodów wszystkich spółek tworzących
grupę nad sumą ich strat
Przedmiot – capital gains
Dochód (przychód) z udziału w zyskach osób prawnych -
dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w
tym także
z umorzenia udziałów (akcji)
z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w
celu umorzenia tych udziałów (akcji)
wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją
osoby prawnej
dochód przeznaczony na podwyższenie kapitału
zakładowego, a w spółdzielniach - dochód przeznaczony
na podwyższenie funduszu udziałowego oraz dochód
stanowiący równowartość kwot przekazanych na ten
kapitał (fundusz) z innych kapitałów (funduszy) osoby
prawnej
Przedmiot – capital gains –
c.d.
w przypadku połączenia lub podziału spółek - dopłaty w gotówce
otrzymane przez udziałowców (akcjonariuszy) spółki przejmowanej,
spółek łączonych lub dzielonych
w przypadku podziału spółek, jeżeli majątek przejmowany na
skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie także majątek
pozostający w spółce, nie stanowi zorganizowanej części
przedsiębiorstwa - ustalona na dzień podziału nadwyżka
nominalnej wartości udziałów (akcji) przydzielonych w spółce
przejmującej lub nowo zawiązanej nad kosztami nabycia lub
objęcia udziałów (akcji) w spółce dzielonej; jeżeli podział spółki
następuje przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów jest
wartość lub kwota wydatków poniesionych przez udziałowca
(akcjonariusza) na objęcie lub nabycie udziałów (akcji) w spółce
dzielonej, ustalona w takiej proporcji, w jakiej pozostaje u tego
udziałowca wartość nominalna unicestwianych udziałów (akcji) w
spółce dzielonej do wartości nominalnej udziałów (akcji) przed
podziałem
Podatnicy
Osoby prawne
Spółki kapitałowe w organizacji
Jednostki organizacyjne nie mające
osobowości prawnej z wyjątkiem
spółek osobowych
Podatkowe grupy kapitałowe
Ograniczony i
nieograniczony obowiązek
podatkowy
Podatnicy mający siedzibę/zarząd na
terytorium RP podlegają obowiązkowi
podatkowemu od całości swoich
dochodów, bez względu na miejsce ich
osiągania
Podatnicy nie mający siedziby/zarządu
na terytorium RP podlegają obowiązkowi
podatkowemu tylko od dochodów, które
osiągają na terytorium RP
Zwolnienia podmiotowe
Skarb Państwa
NBP
Jednostki budżetowe
Przedsiębiorstwa międzynarodowe
JST
ARiMR, ARR, ANR
Fundusze inwestycyjne i emerytalne
Fundusze celowe
ZUS
Polska Organizacja Turystyczna
Podatnicy – wspólnicy
spółek osobowych
Przychody z udziału w spółce osobowej (jak również
ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia,
wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania
rzeczy lub praw majątkowych) u każdego podatnika
określa się proporcjonalnie do jego udziału oraz
łączy się z pozostałymi przychodami; w przypadku
braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że udziały
w przychodach są równe
Analogicznie rozlicza się koszty uzyskania
przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów
uzyskania przychodów i strat, zwolnienia i ulgi
podatkowe oraz obniżenia dochodu, podstawy
opodatkowania lub podatku
Podatnicy powiązani
Jeżeli w wyniku powiązań między podatnikami zostaną
ustalone lub narzucone warunki różniące się od
warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne
podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje
dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich
należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania
nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny
podatek określa się bez uwzględnienia warunków
wynikających z tych powiązań
Dochody powyższe określa się w drodze oszacowania,
stosując metody: porównywalnej ceny
niekontrolowanej; ceny odprzedaży; rozsądnej marży
(„koszt plus”)
Podatnicy powiązani – c.d.
podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu
przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w
kapitale tego przedsiębiorstwa
podmiot zagraniczny bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu
podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego
podmiotu krajowego, albo
te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą
udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich
kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów, albo
podmiot krajowy wykorzystuje swój związek z innym podmiotem krajowym, któremu
przysługują ulgi w podatku dochodowym lub który, będąc osobą fizyczną, korzysta ze
zryczałtowanych form opodatkowania podatkiem dochodowym w związku z
prowadzoną działalnością gospodarczą; lub jest powiązany kapitałowo z innym
podmiotem krajowym; lub pozostaje w związku gospodarczym z innym podmiotem
krajowym
- i w związku z istnieniem takich powiązań lub związków wykonuje świadczenia na
warunkach korzystniejszych, odbiegających od warunków ogólnie stosowanych w
czasie i miejscu wykonywania świadczenia, w wyniku czego nie wykazuje dochodów
albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby warunki
tych świadczeń nie odbiegały od warunków ogólnie stosowanych w czasie i miejscu
wykonywania świadczenia
CIT a rachunkowość
Podatnicy są obowiązani do prowadzenia ewidencji
rachunkowej, zgodnie przepisami prawa
bilansowego, w sposób zapewniający określenie
wysokości dochodu/straty, podstawy
opodatkowania i wysokości należnego podatku za
rok podatkowy, a także do uwzględnienia w
ewidencji środków trwałych oraz wartości
niematerialnych i prawnych informacji niezbędnych
do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych
zgodnie z przepisami ustawy
Jeżeli ustalenie dochodu (straty) w sposób
określony w ust. 1 nie jest możliwe, dochód (stratę)
ustala się w drodze oszacowania
Strata
O wysokość straty poniesionej w
roku podatkowym można obniżyć
dochód w najbliższych kolejno po
sobie następujących pięciu latach
podatkowych, z tym że wysokość
obniżenia w którymkolwiek z tych
lat nie może przekroczyć 50%
kwoty tej straty
Wyłączenia przedmiotowe
Przychody z działalności rolniczej, z
wyjątkiem dochodów z działów specjalnych
produkcji rolnej, chyba że ustalenie
przychodów jest wymagane dla celów
określenia dochodów wolnych od podatku
dochodowego
Przychody z gospodarki leśnej
Przychody wynikających z czynności, które
nie mogą być przedmiotem prawnie
skutecznej umowy
Przychody
Otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również
różnice kursowe
Wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz
przychodów w naturze, z wyjątkiem świadczeń związanych
z używaniem środków trwałych otrzymanych przez zakłady
budżetowe, gospodarstwa pomocnicze jednostek
budżetowych, spółki użyteczności publicznej z wyłącznym
udziałem JST lub ich związków od SP, JST lub ich związków
w nieodpłatny zarząd lub używanie
Przychody związane z działalnością gospodarczą i z
działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku
podatkowym - także należne przychody, choćby nie zostały
jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości
zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont
Uznawanie przychodu
Przychód z działalności gospodarczej uważa się za
uzyskany w dniu wystawienia faktury (rachunku), nie
później jednak w ostatnim dniu miesiąca, w którym
nastąpiło wydanie rzeczy, zbycie praw majątkowych
oraz dostarczenie wszelkiej postaci energii
lub wykonanie usługi, lub otrzymanie zapłaty za
wykonanie świadczenia - w pozostałych przypadkach
W przypadku świadczenia na eksport - datę wywozu
określona w dokumencie odprawy celnej
Przychody z tytułu umów najmu, dzierżawy, leasingu
lub innych umów o podobnym charakterze - przychody
należne określone na dzień, w którym należności
wynikające z tych umów stają się wymagalne
Wyłączenia przedmiotowe
Przychodami nie są
pobrane wpłaty lub zarachowane należności na poczet
dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w
następnych okresach sprawozdawczych
otrzymanych lub zwrócone pożyczki (kredyty), z wyjątkiem
skapitalizowanych odsetek
naliczone, lecz nie otrzymane odsetki od należności, w tym
pożyczek (kredytów)
przychody otrzymane na utworzenie lub powiększenie
kapitału zakładowego
przychody które zwiększają zfśs
należny podatek od towarów i usług i zwrócona różnica VAT
dopłaty wnoszone do spółki
Zwolnienia przedmiotowe
Dochody podatników których celem statutowym jest działalność
naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, kulturalna, w zakresie
kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw
społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na
wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony
zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej
inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele
Dotacje otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek
samorządu terytorialnego, z wyjątkiem dopłat do oprocentowania
kredytów bankowych
Dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia
otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków
związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we
własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i
prawnych, od których dokonuje się podatkowych odpisów
amortyzacyjnych
Koszty
Koszty poniesione w celu uzyskania przychodów
Koszty są potrącalne tylko w tym roku
podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne
także koszty uzyskania poniesione w latach
poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące
przychodów roku podatkowego oraz określone co
do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały
zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono,
jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku
podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było
możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w
roku, w którym zostały poniesione
Wydatki i koszty bilansowe
nie uznawane za koszty up
Wydatki na
nabycie gruntów, nabycie i ulepszenie środków
trwałych, wartości niematerialnych i prawnych
spłatę pożyczek/kredytów, innych zobowiązań
Koszty bilansowe
naliczone, lecz nie zapłacone albo umorzone odsetki
od zobowiązań (w tym pożyczek/kredytów)
rezerwy tworzonych na pokrycie wierzytelności,
których nieściągalność została uprawdopodobniona
(z wyjątkami)
Podatek dochodowy
VAT (z wyjątkami)
Różnice kursowe
Przychody uzyskane oraz koszty poniesione w walutach
obcych przelicza się na złote według kursów średnich z
dnia uzyskania przychodu/poniesienia kosztu,
ogłaszanych przez NBP
Przychody/koszty z tytułu różnic kursowych od
własnych środków lub wartości pieniężnych w walutach
obcych ustala się jako różnicę między wartością tych
środków obliczoną przy zastosowaniu kursu
kupna/sprzedaży walut z dnia faktycznego otrzymania
przychodu/faktycznej zapłaty oraz kursu kupna walut z
dnia ich otrzymania albo kursu sprzedaży z dnia
nabycia walut, ogłaszanego odpowiednio przez bank, z
którego usług korzystał podatnik
Różnice kursowe – c.d.
Jeżeli przychody/koszty wyrażone są w walutach
obcych, a między dniem uzyskania
przychodów/zarachowania kosztów oraz dniem
faktycznego otrzymania przychodów/zapłaty
występują różne kursy walut, przychody/koszty te
odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice
wynikające z zastosowania kursu kupna/sprzedaży
walut z dnia faktycznego otrzymania
przychodów/zapłaty, ustalonego przez bank, z
którego usług korzystał uzyskujący
przychód/ponoszący koszt oraz z zastosowania
kursu średniego ogłaszanego przez NBP z dnia
uzyskania przychodu/zarachowania kosztów
Podstawa wymiaru i
stawka
Dochód po dokonaniu odliczeń (np. darowizn do
wysokości 10% lub 15% dochodu)
Stawka - 19%
CIT od dochodów z dywidend oraz innych przychodów
z tytułu udziału w zyskach osób prawnych mających
siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
wynosi ryczałtowo - 19 % uzyskanego przychodu
Kwotę podatku uiszczonego od otrzymanych
dywidend i innych przychodów z tytułu udziałów w
zyskach osób prawnych mających siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej odlicza się od
kwoty podatku (w braku możliwości – w następnych
latach podatkowych)
Pobór podatku
Podatnicy składają miesięczne deklaracje o wysokości
dochodu i wpłacają miesięczne zaliczki w wysokości różnicy
między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od
początku roku podatkowego a sumą zaliczek należnych za
poprzednie miesiące
Do końca marca następnego roku podatnicy składają
zeznanie i wpłacają różnicę między podatkiem należnym a
sumą wpłaconych zaliczek
Podatnicy obowiązani do sporządzenia sprawozdania
finansowego przekazują do urzędu skarbowego
sprawozdanie wraz z opinią i raportem podmiotu
uprawnionego do badania sprawozdań finansowych, w
terminie 10 dni od daty zatwierdzenia rocznego
sprawozdania finansowego, a spółki - także odpis uchwały
zgromadzenia zatwierdzającej sprawozdanie finansowe
Podatek od towarów i
usług - VAT
Przedmiot
odpłatna dostawa towarów (przeniesienie prawa do rozporządzania
towarami) i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju
eksport towarów
import towarów
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (nabycie prawa do
rozporządzania jak właściciel towarami, które w wyniku dokonanej
dostawy są wysyłane lub transportowane na terytorium państwa
członkowskiego inne niż terytorium państwa członkowskiego
rozpoczęcia wysyłki lub transportu przez dokonującego dostawy,
nabywcę towarów lub na ich rzecz) za wynagrodzeniem na
terytorium kraju
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (wywóz towarów z
terytorium kraju w wykonaniu czynności dostawy na terytorium
państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju)
Podatnicy
Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące
samodzielnie działalność gospodarczą
Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność
producentów, handlowców lub usługodawców, w tym
podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz
rolników, a także działalność osób wykonujących wolne
zawody, również wówczas, gdy czynność została
wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących
na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Działalność gospodarcza obejmuje również czynności
polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości
niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów
zarobkowych
Podatnicy – c.d.
Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, jeżeli
dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych
środków transportu, w przypadku gdy okoliczności
nie wskazują na zamiar wykonywania tej
czynności w sposób częstotliwy
Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające
osobowości prawnej oraz osoby fizyczne na
których ciąży obowiązek uiszczenia cła,
dokonujące wewnątrzwspólnotowego nabycia
towarów, będące usługobiorcami usług
świadczonych przez podatników posiadających
siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu
poza terytorium kraju
Powstanie obowiązku
podatkowego
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania (dostarczenia),
przekazania, zamiany, darowizny towaru lub wykonania usługi
Jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być
potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą
wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu od dnia
wydania towaru lub wykonania usługi
W eksporcie towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą
potwierdzenia przez urząd celny wywozu towaru poza terytorium
Wspólnoty
Obowiązek podatkowy w imporcie towarów powstaje z chwilą
powstania długu celnego
Jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano
część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek,
ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej
części
Podstawa wymiaru
Obrót - kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę
należnego podatku; kwota należna obejmuje całość świadczenia
należnego od nabywcy; obrotem jest także otrzymana dotacja,
subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z
dostawą lub świadczeniem usług
W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty
przekraczające połowę ceny - obrotem jest również kwota
otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o
przypadającą od nich kwotę podatku
Jeżeli należność określona jest w naturze, podstawą opodatkowania
jest wartość świadczenia obliczona na podstawie przeciętnych cen
stosowanych w danej miejscowości lub na danym rynku w dniu
wykonania świadczenia, zmniejszonych o podatek
Obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych rabatów (bonifikat,
upustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych
towarów oraz zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów
o cenach, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur
Stawka
Zróżnicowana: podstawowa – 22%,
dla niektórych towarów i usług –
7%, dla niektórych towarów 3%, w
wewnątrzwspólnotowej dostawie
towarów i eksporcie towarów – 0%
Mechanizm rozliczenia
Podatnik ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o
kwotę podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług,
związanych ze sprzedażą opodatkowaną
Podatek naliczony - suma kwot podatku określonych w fakturach
stwierdzających nabycie towarów i usług względnie z dokumentu
celnego
Obniżenie kwoty podatku należnego następuje nie wcześniej niż w
rozliczeniu za miesiąc, w którym podatnik otrzymał fakturę albo
dokument celny, i nie później niż w rozliczeniu za miesiąc
następny
Podatnik dokonujący sprzedaży towarów opodatkowanych i
zwolnionych od podatku obowiązany jest do odrębnego określenia
kwot podatku naliczonego, związanych ze sprzedażą
opodatkowaną i zwolnioną
Podatnik może zmniejszyć podatek należny o kwotę podatku
naliczonego, związaną ze sprzedażą opodatkowaną
Mechanizm rozliczenia
faza VA
Cena
nett
o
Cena
brutt
o
nalic
zon
y
nale
żny
Do
zapł
acen
ia
I
100
100
122
0
22
22
II
100
200
244
22
44
22
III
100
300
366
44
66
22
IV
40
340
414
66
74
8
V
60
400
488
74
88
14
total 400
88
Rozliczenie
Jeżeli w okresie rozliczeniowym kwota
podatku naliczonego jest wyższa od
kwoty podatku należnego, podatnik ma
prawo do obniżenia o różnicę podatku
należnego za następne okresy lub
zwrotu różnicy
Zwrot różnicy podatku następuje na
rachunek bankowy podatnika w terminie
60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez
podatnika
Wyłączenia możliwości
odliczenia
Obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie
stosuje się do nabywanych przez podatnika:
towarów lub usług służących do wytworzenia lub odprzedaży
towarów bądź świadczenia usług zwolnionych od podatku
importu usług z rajów podatkowych
towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogą być
zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, z wyjątkiem
przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków
do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w
bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku
dochodowego
usług noclegowych i gastronomicznych
towarów i usług, których nabycie nastąpiło w wyniku
darowizny lub nieodpłatnego świadczenia usługi
Pozostałe obowiązki
podatników
Prowadzenie ewidencji
Stosowanie kas rejestrujących
Wystawianie faktur
Akcyza
Akcyza - przedmiot
Czynności opodatkowane VATem dotyczące
wyrobów akcyzowych oraz nadmierne ubytki
i zawinione niedobory niektórych wyrobów
akcyzowych
Wyroby akcyzowe: bitum, asfalt, paliwa
silnikowe, smary, energia elektryczna, broń,
samochody osobowe, automaty hazardowe,
sól, perfumy, yachty, kamery video, napoje
alkoholowe, gaz do samochodów
Nie podlega akcyzie sprzedaż wyrobów
akcyzowych na eksport
Akcyza - podatnik
Producent wyrobów akcyzowych
Importer
Sprzedawca
Podmiot świadczący usługi w zakresie wyrobów
akcyzowych,
Podmiot, u którego stwierdzono nadmierne ubytki lub
zawinione niedobory wyrobów akcyzowych
Obowiązek powstaje na zasadach ogólnych, a w
odniesieniu do niektórych wyrobów akcyzowych – w
momencie przemieszczenia poza teren zakładu, w
którym zostały wyprodukowane; w przypadku
ubytków/niedoborów - w dniu zaistnienia lub
stwierdzenia
Akcyza – podstawa
wymiaru i stawki
Obrót względnie wartość celna
powiększona o cło
Stawki odpowiednio u sprzedawcy
w kraju i importera:
Wyroby spirytusowe – 95%, 1900%
Paliwa – 80%, 400%
Samochody osobowe – 40%, 65%
Podatki stanowiące dochód
gmin
Organy podatkowe w
zakresie podatków
komunalnych
Wójt (burmistrz, prezydent): podatek leśny, rolny, podatki i
opłaty lokalne - płatność na rachunek budżetu właściwej
gminy
Podatki realizowane przez us: podatek od spadków i
darowizn, podatek od czynności cywilnoprawnych – płatność
na rachunek właściwego urzędu skarbowego lub w kasie
urzędu skarbowego
Dochody JST pobierane przez us gromadzone są na rachunku
bankowym urzędu skarbowego i odprowadzane na rachunki
właściwych budżetów JST w ciągu 14 dni po dniu, w którym
wpłynęły na rachunek urzędu (z wyjątkiem udziałów w PIT);
w razie opóźnienia, JST przysługują odsetki w wysokości
ustalonej dla zaległości podatkowych; udziały w PIT
przekazywane z CRB do 10 dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym podatek wpłynął na rachunek us
Podatek od nieruchomości -
przedmiot
Przedmiot:
Grunty
Budynki (ich części) - obiekty budowlane
trwale związane z gruntem, wydzielone z
przestrzeni za pomocą przegród budowlanych,
posiadające fundamenty i dach
Budowle (ich części) związane z prowadzeniem
przedsiębiorstwa (będące w posiadaniu
przedsiębiorcy) – obiekty budowlane nie
będące budynkami ani obiektami małej
architektury oraz urządzenia budowlane
Podatek od nieruchomości –
zwolnienia przedmiotowe
Zwolnienia przedmiotowe ustawowe:
nieruchomości stanowiące własność (użytkowanie wieczyste)
państw obcych lub organizacji międzynarodowych,
przeznaczone na siedziby przedstawicielstw
dyplomatycznych, urzędów konsularnych, etc.
grunty pod wodami płynącymi i kanałami żeglownymi
nieruchomości (ich części) zajęte na potrzeby organów JST
budowle dróg publicznych wraz z pasami drogowymi oraz
zajęte pod nie grunty
budowle kolejowe (wraz z zajętymi gruntami), budowle
infrastruktury portowej (wraz z zajętymi gruntami), lotniska
zabytki, muzea,
Rada gminy może uchwałą ustanowić inne zwolnienia
przedmiotowe
Podatek od nieruchomości
- podmiot
Podatnicy:
Jeśli nieruchomość (obiekt budowlany) znajduje się w
samoistnym posiadaniu - samoistni posiadacze, poza tym
właściciele, użytkownicy wieczyści, posiadacze nieruchomości
(obiektów budowlanych) stanowiących własność SP lub JST
Zwolnienia podmiotowe:
Szkoły wyższe (również zawodowe i wojskowe),
Publiczne i niepubliczne szkoły, placówki, zakłady kształcenia
Placówki naukowe PAN
Jednostki badawczo-rozwojowe
Zakłady pracy chronionej, zakłady aktywności zawodowej
Jeżeli jest kilku współwłaścicieli lub współposiadaczy – są oni
zobowiązani solidarnie, a nieruchomość lub obiekt budowlany
stanowi odrębny przedmiot opodatkowania
Podatek od nieruchomości
– ramy czasowe STB
Obowiązek podatkowy powstaje:
pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym
powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku, a
wygasa z upływem miesiąca, w którym ustały okoliczności
uzasadniające ten obowiązek
przypadku nowo wybudowanych budowli albo budynków (części)
obowiązek podatkowy - z dniem 1 stycznia roku następującego po
roku, w którym budowa została zakończona, albo w którym rozpoczęto
użytkowanie budynku lub jego części przed ich ostatecznym
wykończeniem
Jeżeli w trakcie roku podatkowego zaistniało zdarzenie wpływające na
wysokość podatku w tym roku, podatek ulega obniżeniu lub
podwyższeniu od pierwszego dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym nastąpiło to zdarzenie
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub wygasł w ciągu roku, podatek
za ten rok ustala się proporcjonalnie do liczby miesięcy, w których
istniał obowiązek
Podatek od nieruchomości
– podstawa wymiaru
Grunty – powierzchnia
Budynki (części) – powierzchnia użytkowa
Budowle (części) – podstawa amortyzacji ustalona na
dzień 1 stycznia, a w przypadku budowli całkowicie
zamortyzowanych podstawa amortyzacji ustalona na 1
stycznia roku, w którym dokonano ostatniego odpisu;
jeśli od budowli nie dokonuje się odpisów
amortyzacyjnych – podstawą wymiaru jest określona
przez podatnika wartość rynkowa
Wartość części budowli położonych w danej gminie, w
przypadku budowli usytuowanych na obszarze dwóch
lub więcej gmin, określa się proporcjonalnie do długości
odcinka budowli położonego na terenie danej gminy
Podatek od nieruchomości
– stawka
Stawki określa uchwałą rada gminy
Ustawa określa plafony stawek dla
poszczególnych rodzajów przedmiotów
podatku, np. dla budowli wynosi on 2%
podstawy amortyzacji (wartości rynkowej)
Rada może różnicować wysokość stawek
dla poszczególnych rodzajów
przedmiotów opodatkowania
uwzględniając m.in. lokalizację, rodzaj
działalności, rodzaj zabudowy
Podatek od nieruchomości
- deklaracje
Osoby fizyczne składają op informację o
nieruchomościach i obiektach budowlanych
w ciągu 14 dni od wystąpienia okoliczności
uzasadniających powstanie lub wygaśnięcie
obowiązku podatkowego względnie zmianę
wysokości podatku
Jednostki organizacyjne składają op
deklarację do 15 stycznia, względnie w
ciągu 14 dni od wystąpienia okoliczności
uzasadniających powstanie obowiązku lub
zmianę wysokości podatku
Podatek od nieruchomości
– sposób i terminy
płatności
Osoby fizyczne – wymiar podatkowy,
płatność w 4 ratach
Jednostki organizacyjne – zobowiązanie
powstaje z mocy prawa, płatność w 12
ratach do 15 dnia każdego miesiąca
Rada gminy może zarządzić pobór podatku
od osób fizycznych w drodze inkasa oraz
wyznaczyć inkasentów i określić wysokość
wynagrodzenia za inkaso
Podatek od środków
transportowych
Przedmiot: samochody ciężarowe, ciągniki, przyczepy,
naczepy, autobusy
Zwolnienia przedmiotowe: środki będące w posiadaniu
przedstawicielstw dyplomatycznych, urzedów
konsularnych, etc. oraz członków ich personelu, środki
stanowiące zapasy mobilizacyjne, specjalne, używane
do celów specjalnych, pojazdy zabytkowe
Rada gminy może uchwałą ustanowić inne zwolnienia
przedmiotowe
Podatnicy: właściciele, względnie jednostki
organizacyjne, na które środek jest zarejestrowany;
jeżeli jest kilku współwłaścicieli, są oni zobowiązani
solidarnie
Ramy czasowe STB
Obowiązek podatkowy powstaje od
pierwszego dnia miesiąca następującego
po miesiącu, w którym środek został
zarejestrowany, a w przypadku nabycia
środka zarejestrowanego - od pierwszego
dnia miesiąca następującego po
miesiącu, w którym środek został nabyty
Obowiązek podatkowy wygasa z końcem
miesiąca, w którym środek transportowy
został wyrejestrowany lub zbyty
Podstawa wymiaru i stawki
Podstawa wymiaru – liczba środków
transportowych
Stawki określone uchwałą rady gminy nie
mogą przekroczyć ustawowych plafonów
ustalanych stosownie do dopuszczalnej masy
całkowitej względnie liczby miejsc
siedzących
Rada gminy może różnicować wysokość
stawek dla poszczególnych rodzajów
środków uwzględniając m.in. rok produkcji,
wpływ środka na środowisko
Podatek od środków
transportowych -
deklaracje
Podatnicy składają w terminie do dnia 15 lutego
właściwemu op deklaracje na dany rok podatkowy,
a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu -
w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności
uzasadniających powstanie tego obowiązku
W razie zaistnienia okoliczności mających wpływ na
powstanie lub wygaśnięcie obowiązku
podatkowego, a także zmiany miejsca zamieszkania
lub siedziby – podatnicy korygują deklaracje w
terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności
Podatek od psów
Podatnicy – posiadacze psów
Zwolnienia: członkowie personelu
przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów
konsularnych, osoby niepełnosprawne,
seniorzy, rolnicy
Podstawa wymiaru – liczba psów
Rada gminy określa wysokość stawki z
zachowaniem ustawowego pułapu, zasady
ustalania, poboru i terminy płatności, może
zarządzić pobór w drodze inkasa, może ustalić
zwolnienia przedmiotowe
Opłaty - podatki
Opłata targowa - zryczałtowany podatek przychodowy pobierany
od osób fizycznych, prawnych, jednostek organizacyjnych
dokonujących sprzedaży na targowiskach – za każdy dzień
Opłata miejscowa – podatek konsumpcyjny pobierany od osób
fizycznych przebywających dłużej niż dobę w celach
wypoczynkowych, zdrowotnych, szkoleniowych lub turystycznych,
w miejscowościach o korzystnych właściwościach klimatycznych,
walorach krajobrazowych, itp. - za każdy dzień pobytu
Prawo pobierania opłaty miejscowej ustala na wniosek rady gminy
wojewoda po uzgodnieniu z ministrem środowiska
Rada gminy określa uchwałą zasady ustalania i poboru oraz
terminy płatności i wysokość stawek opłat z zachowaniem
ustawowych pułapów, może zarządzić pobór tych opłat w drodze
inkasa oraz ustanawiać zwolnienia przedmiotowe od opłat
lokalnych
Karta podatkowa
Karta podatkowa – forma zryczałtowanego podatku dochodowego
płaconego przez osoby fizyczne osiągające przychody z pozarolniczej
działalności gospodarczej oraz osiągające przychody w związku z
prowadzeniem działalności w zakresie wolnych zawodów – w
warunkach określonych w załączonej do ustawy tabeli
Pozarolnicza działalność gospodarcza (działalność gospodarcza w
rozumieniu ordynacji) - każda działalność zarobkowa w rozumieniu
przepisów prawa działalności gospodarczej, wykonywanie wolnego
zawodu, a także każda inna działalność zarobkowa wykonywana we
własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne
ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub
osoby wykonującej taką działalność - do przedsiębiorców
Wolny zawód - pozarolnicza działalność gospodarcza wykonywana
osobiście wyłącznie na rzecz osób fizycznych przez lekarzy (w tym
stomatologów i weterynarzy), techników dentystycznych, felczerów,
położne, pielęgniarki, tłumaczy oraz nauczycieli w zakresie świadczenia
usług edukacyjnych polegających na udzielaniu lekcji na godziny
Karta podatkowa - zasady
Brak obowiązku prowadzenia ksiąg, składania zeznań
podatkowych, deklaracji o wysokości uzyskanego dochodu,
wpłacania zaliczek na podatek dochodowy
Stawki określone kwotowo w tabeli dla poszczególnych rodzajów
działalności; w przypadkach określonych w ustawie mogą być
obniżane lub podwyższane
Podatnik składa do właściwego urzędu skarbowego wniosek o
zastosowanie karty podatkowej za dany rok podatkowy do dnia 20
stycznia roku podatkowego, a jeżeli rozpoczyna działalność w
trakcie roku podatkowego - przed rozpoczęciem działalności; w
przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w
formie spółki cywilnej wniosek o zastosowanie opodatkowania w
formie karty podatkowej składa jeden ze wspólników
Urząd skarbowy uwzględniając wniosek o zastosowanie karty
wydaje decyzje ustalające wysokość podatku odrębnie na każdy
rok podatkowy
Podatek od czynności
cywilnoprawnych
Przedmiot – nieprofesjonalny obrót cywilnoprawny, tzn.
sprzedaż oraz zamiana rzeczy i praw majątkowych, pożyczka,
darowizna - w części dotyczącej przejęcia przez
obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
dożywocie oraz ustanowienie odpłatnej renty, umowny dział
spadku oraz umowne zniesienie współwłasności - w części
dotyczącej spłat lub dopłat, umowy majątkowe małżeńskie,
ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania,
w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, depozyt
nieprawidłowy, umowy (akty założycielskie) spółki
zmiany tych umów, jeżeli powodują podwyższenie podstawy
opodatkowania
orzeczenia sadów, w tym również polubownych, oraz ugody,
jeżeli wywołują takie same skutki prawne, jak opodatkowane
czynności cywilnoprawne
Podatek od czynności
cywilnoprawnych -
podatnicy
Liczne zwolnienia przedmiotowe oraz zwolnienie
o charakterze podmiotowo-przedmiotowym -
czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej
jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności
na podstawie odrębnych przepisów jest
opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub
jest zwolniona od tego podatku
Podatnicy – strony czynności cywilnoprawnych
(zobowiązane solidarnie), a w przypadku
podwyższenia kapitału zakładowego – spółki
kapitałowe
Podatek od czynności
cywilnoprawnych - ramy czasowe
STB
Zobowiązanie powstaje z chwilą dokonania
czynności prawnej (z pewnymi wyjątkami), podjęcia
uchwały o podwyższeniu kapitału, złożenia
oświadczenia o ustanowieniu hipoteki,
uprawomocnienia się orzeczenia sądu
Podatnicy w ciągu 14 dni od powstania zobowiązania
powinni złożyć deklarację oraz obliczyć i zapłacić
podatek, chyba że wymiar i pobór należą do płatnika
Płatnikami są notariusze – od czynności
dokonywanych w formie aktu notarialnego, oraz
kupujący rzeczy przeznaczone do przerobu lub
odsprzedaży
Pozostałe elementy
konstrukcyjne
Podstawa wymiaru: cena, kwota, wartość rynkowa
Stawki procentowe – zwykle 2% lub 1%
Liczne zwolnienia
Podmiotowe: SP, JST, jednostki budżetowe
Przedmiotowe: sprzedaż ruchomości za cenę niższą
od 1000 PLN, sprzedaż papierów wartościowych
biurom maklerskim albo za pośrednictwem biur
maklerskich
Jeżeli jedna ze stron czynności dwustronnej jest
zwolniona stawka podatku ulega obniżeniu o
połowę
Zwrot podatku
Podatek podlega zwrotowi, jeżeli uchylone zostały
skutki prawne oświadczenia woli; nie spełnił się
warunek zawieszający, od którego uzależniono
wykonanie czynności cywilnoprawnej; umowa
spółki w wyniku ostatecznej decyzji odmawiającej
spółce wydania koncesji na podjęcie działalności
gospodarczej została rozwiązana; podwyższenie
kapitału spółki określone w uchwale
zarejestrowane zostanie w wysokości niższej; nie
dokonano wpisu hipoteki do księgi wieczystej
Podatek nie podlega zwrotowi po upływie 5 lat od
końca roku, w którym został zapłacony
Podatek od spadków i
darowizn
Przedmiot – nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych
tytułem spadku, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego
zniesienia współwłasności, zachowku – o ile uprawniony nie
uzyskał go w innej postaci, nabycie praw do wkładu
oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładcy
Liczne zwolnienia przedmiotowe, np. nabycie rzeczy lub praw o
wartości rynkowej poniżej ustawowego minimum dla
poszczególnych grup podatkowych, nabycie w drodze spadku
lub darowizny praw autorskich i pokrewnych, praw do
projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów
zdobniczych oraz wierzytelności wynikających z nabycia tych
praw, nabycie własności lub użytkowania wieczystego
gospodarstwa rolnego
Podatnicy – nabywcy własności lub praw, a w przypadku
darowizny – darczyńca i obdarowany zobowiązani są solidarnie
Ramy czasowe STB
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą
przyjęcia spadku względnie z chwilą złożenia
przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu
notarialnego, a jeśli forma ta nie została
zachowana – z chwilą spełnienia świadczenia
Podatnicy obowiązani są do składania zeznań
właściwemu urzędowi skarbowemu w ciągu
miesiąca od powstania obowiązku
(zobowiązania) podatkowego, chyba że
obowiązek pobrania podatku ciąży na
płatniku
Powstanie zobowiązania
podatkowego
Zobowiązanie powstaje z chwilą doręczenia
decyzji, chyba że pobór podatku należy do
płatnika
Płatnikami podatku od darowizny dokonanej
w formie aktu notarialnego albo zawartej w
tej formie umowy nieodpłatnego zniesienia
współwłasności lub ugody w tym
przedmiocie są notariusze
Notariusz jest obowiązany pobrać należny
podatek z chwilą sporządzenia aktu
notarialnego
Podstawa wymiaru i
stawka
Podstawa wymiaru - wartość nabytych rzeczy i praw
majątkowych po potraceniu długów i ciężarów (czysta wartość),
ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu
nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku
podatkowego
Jeżeli nabywca nie podał wartości nabytych rzeczy i praw lub
wartość podana przez nabywcę według oceny urzędu
skarbowego nie odpowiada ich wartości rynkowej, urząd wzywa
nabywcę do określenia wartości rzeczy i praw lub podwyższenia
tej wartości w terminie nie krótszym niż 14 dni; w razie
nieudzielenia odpowiedzi lub podania wartości nie
odpowiadającej wartości rynkowej, urząd skarbowy ustali
wartość z uwzględnieniem opinii biegłych
Stawki progresywne o wysokości uzależnionej od grupy
podatkowej
Przekazywanie
w przypadku pobranego przez płatnika podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia, w drodze darowizny, własności
nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu
jednorodzinnego i prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której jest
położona nieruchomość; jeżeli nieruchomość ta jest położona na obszarze różnych gmin lub darowizna obejmuje przedmioty
położone na obszarze różnych gmin - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której ma miejsce zamieszkania (siedzibę)
darczyńca w dniu przyjęcia darowizny przez obdarowanego, a jeżeli darczyńca nie ma miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju
- na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania obdarowanego;
2) w przypadku pobranego przez płatnika podatku od spadków i darowizn z tytułu nabycia, w drodze nieodpłatnego zniesienia
współwłasności, przedmiotów, o których mowa w pkt 1 - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której jest położona
nieruchomość, a jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze różnych gmin - na rachunek budżetu gminy, na obszarze
której ma miejsce zamieszkania nabywca w dniu powstania obowiązku podatkowego, a jeżeli nabywca nie ma miejsca
zamieszkania w kraju - na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na miejsce zamieszkania (siedziby) zbywcy;
3) w przypadku darowizny innych rzeczy lub innych praw majątkowych, niż wymienione w pkt 1 - na rachunek budżetu gminy,
na obszarze której ma miejsce zamieszkania lub siedzibę darczyńca w dniu przyjęcia darowizny przez obdarowanego, a jeżeli
darczyńca nie ma miejsca zamieszkania (siedziby) w kraju - na rachunek budżetu gminy, właściwej ze względu na miejsce
zamieszkania obdarowanego;
4) w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności innych rzeczy lub innych praw majątkowych, niż wymienione w pkt 1
- na rachunek budżetu gminy, na obszarze której w chwili powstania obowiązku podatkowego ma miejsce zamieszkania
nabywca, a jeżeli nabywca nie ma miejsca zamieszkania w kraju - na rachunek budżetu gminy, właściwej ze względu na
miejsce zamieszkania zbywcy;
5) z tytułu spadku lub zachowku - na rachunek budżetu gminy, na obszarze której są położone przedmioty spadku, a jeżeli
przedmioty spadku są położone na obszarze różnych gmin - na rachunek budżetu gminy właściwej ze względu na ostatnie
miejsce zamieszkania (pobytu) spadkodawcy; jeżeli spadkodawca nie miał miejsca zamieszkania w kraju - na rachunek
budżetu gminy, na terenie której ma miejsce zamieszkania spadkobierca;
6) z tytułu zasiedzenia, jeżeli:
a) przedmiotem zasiedzenia jest własność nieruchomości lub służebność gruntowa - na rachunek budżetu gminy, na obszarze
której jest położona nieruchomość,
b) przedmiotem zasiedzenia jest nieruchomość położona na obszarze różnych gmin lub rzeczy ruchome - na rachunek
budżetu gminy, na obszarze której ma miejsce zamieszkania nabywca;
7) w pozostałych przypadkach - na rachunek miasta stołecznego Warszawy
Podatek rolny
Przedmiot – grunty sklasyfikowane w ewidencji
jako użytki rolne z wyjątkiem gruntów zajętych
na prowadzenie pozarolniczej działalności
gospodarczej
Podatnicy – jeżeli grunt znajduje się w
posiadaniu samoistnym – posiadacz samoistny,
poza tym osoby fizyczne i jednostki
organizacyjne będące właścicielami,
użytkownikami wieczystymi gruntów,
posiadaczami gruntów stanowiących własność
SP lub JST
Zwolnienia podmiotowe: SP, gminy
Zwolnienia i ulgi
Liczne zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe (jak w
podatku od nieruchomości): użytki V i VI klasy, grunty
powstałe z zagospodarowania nieużytków, użytki
ekologiczne
Ulgi: inwestycyjna (odliczenie od podatku 25%
udokumentowanych rachunkami nakładów na określone
w ustawie cele), dla żołnierzy odbywających służbę
zasadniczą (60% należnego podatku), dla gruntów
położonych na terenach górskich lub podgórskich (30 lub
60%)
Zaniechanie ustalania lub poboru w razie klęski
żywiołowej
Rada gminy może wprowadzić uchwałą dodatkowe
zwolnienia i ulgi przedmiotowe
Ramy czasowe STB
Obowiązek podatkowy powstaje od początku
miesiąca następującego po miesiącu, w
którym zaistniały okoliczności uzasadniające
powstanie tego obowiązku, a wygasa
ostatniego dnia miesiąca, w którym
przestały istnieć okoliczności uzasadniające
ten obowiązek
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub
wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten
rok ustala się proporcjonalnie do liczby
miesięcy, w których obowiązek istniał
Podatek rolny – podstawa
wymiaru i stawka
Podstawa wymiaru:
Dla gruntów gospodarstw rolnych – liczba
hektarów przeliczeniowych (przelicznik
ustalany w zależności od rodzaju, klasy,
okręgu podatkowego)
Dla pozostałych gruntów – liczba
hektarów
Stawka – średnia cena skupu 2,5 lub 5 q
żyta
Deklaracje, zapłata
podatku
Osoby fizyczne składają właściwemu op informacje o gruntach w
terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających
powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub o
zaistnieniu zmian, wpływających na wysokość podatku
Podatek rolny na rok od osób fizycznych ustala w drodze decyzji
op właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów; podatek
płatny jest w czterech ratach
Jednostki organizacyjne składają w terminie do 15 stycznia
właściwemu op deklaracje na podatek rolny na dany rok
podatkowy, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu -
w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności
uzasadniających powstanie tego obowiązku; w razie zaistnienia
okoliczności wpływających na wysokość podatku korygują
deklaracje w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zmian; wpłacają
obliczony w deklaracji podatek rolny na rachunek budżetu
właściwej gminy w czterech ratach
Nakaz płatniczy
Rada gminy może zarządzić pobór podatku od
osób fizycznych w drodze inkasa
Osobom fizycznym, na których ciąży obowiązek
podatkowy w zakresie podatku rolnego oraz
jednocześnie w zakresie podatku od
nieruchomości lub podatku leśnego dotyczący
przedmiotów opodatkowania położonych na
terenie tej samej gminy, wysokość należnego
zobowiązania podatkowego pobieranego w
formie łącznego zobowiązania pieniężnego
ustala organ podatkowy w jednej decyzji
(nakazie płatniczym)
Podatek leśny
Przedmiot – lasy (grunty leśne sklasyfikowane w
ewidencji gruntów i budynków jako lasy), z wyjątkiem
lasów zajętych na wykonywanie innej działalności
gospodarczej niż działalność leśna
Podatnicy – posiadacze samoistni oraz właściciele,
użytkownicy wieczyści, użytkownicy lasów
stanowiących własność SP lub JST
Zwolnienia przedmiotowe i podmiotowe (jak w
podatku od nieruchomości) – lasy z drzewostanem w
wieku do 40 lat, lasy wpisane do rejestru zabytków,
użytki ekologiczne
Rada gminy może wprowadzić uchwałą dodatkowe
zwolnienia przedmiotowe
Ramy czasowe STB
Obowiązek podatkowy powstaje od początku
miesiąca następującego po miesiącu, w
którym zaistniały okoliczności uzasadniające
powstanie tego obowiązku, a wygasa
ostatniego dnia miesiąca, w którym
przestały istnieć okoliczności uzasadniające
ten obowiązek
Jeżeli obowiązek podatkowy powstał lub
wygasł w ciągu roku, podatek rolny za ten
rok ustala się proporcjonalnie do liczby
miesięcy, w których obowiązek istniał
Podstawa wymiaru i
stawka
Podstawa wymiaru – liczba hektarów
Stawka – średnia cena sprzedaży
0,22 m
3
drewna
Rada gminy może zarządzić pobór
podatku od osób fizycznych w
drodze inkasa, wyznaczając
inkasentów i określając wysokość ich
wynagrodzenia
Deklaracje i zapłata
podatku
Osoby fizyczne składają właściwemu op informacje o lasach w
terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności uzasadniających
powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego lub o
zaistnieniu zmian, wpływających na wysokość podatku
Podatek rolny na rok od osób fizycznych ustala w drodze decyzji
op właściwy ze względu na miejsce położenia gruntów; podatek
płatny jest w czterech ratach
Jednostki organizacyjne składają w terminie do 15 stycznia
właściwemu op deklaracje na podatek rolny na dany rok
podatkowy, a jeżeli obowiązek podatkowy powstał po tym dniu -
w terminie 14 dni od dnia zaistnienia okoliczności
uzasadniających powstanie tego obowiązku; w razie zaistnienia
okoliczności wpływających na wysokość podatku korygują
deklaracje w terminie 14 dni od dnia zaistnienia zmian; wpłacają
obliczony w deklaracji podatek rolny na rachunek budżetu
właściwej gminy w czterech ratach
Opłaty właściwe
Organem podatkowym właściwym w
sprawach opłat właściwych jest wójt
(burmistrz, prezydent)
Opłata administracyjna - rada gminy może
wprowadzić opłatę administracyjną za
czynności urzędowe wykonywane przez
organy gminy, wójta (burmistrza, prezydenta
miasta), jeżeli czynności te nie są objęte
przepisami o opłacie skarbowej
Opłata skarbowa
Opłata eksploatacyjna
Opłata skarbowa
Przedmiot:
Podania (żądania, wnioski, odwołania, zażalenia) i
załączniki, czynności urzędowe dokonywane na
wniosek lub na podstawie zgłoszenia, zaświadczenia
oraz zezwolenia (pozwolenia, koncesje) wydawane na
wniosek zainteresowanego – w indywidualnych
sprawach z zakresu administracji publicznej
Pełnomocnictwa oraz odpisy (wypisy), weksle,
dokumenty zawierające oświadczenie woli poręczyciela
Liczne zwolnienia przedmiotowe, np. podania,
czynności urzędowe i dokumenty w sprawach
alimentacyjnych, ubezpieczenia społecznego i
zdrowotnego, budownictwa mieszkaniowego
Opłata skarbowa – c.d.
Obowiązani – osoby fizyczne i jednostki
organizacyjne wystawiające dokumenty,
składające podania i wnioski o dokonanie
czynności lub udzielenie zezwoleń
Zwolnienia podmiotowe:
państwa obce, ich przedstawicielstwa
dyplomatyczne, urzędy konsularne i siły
zbrojne, międzynarodowe organizacje i
instytucje oraz ich oddziały i przedstawicielstwa
Jednostki budżetowe
JST
Opłata skarbowa
Obowiązek uiszczenia opłaty powstaje z
chwilą wniesienia podania, wystąpienia z
wnioskiem o dokonanie czynności, wydania
zaświadczenia lub zezwolenia, wystawienia
dokumentu
Opłatę wpłaca się z chwilą powstania
obowiązku jej uiszczenia, z wyjątkiem opłaty
od weksli, którą należy zapłacić w terminie
14 dni od powstania obowiązku
Jeśli opłatę pobiera płatnik, pobór następuje z
chwilą powstania obowiązku zapłaty opłaty
Opłata skarbowa - c.d.
Szczegółowy wykaz przedmiotów opłaty
skarbowej, wysokość stawek opłaty od
poszczególnych przedmiotów oraz zwolnień
określa załączona do ustawy tabela
Płatnikami opłaty skarbowej w zakresie
sporządzanych przez siebie dokumentów są
notariusze; obowiązani są uzależnić sporządzenie
dokumentu od zapłacenia opłaty
Zwrotowi podlega opłata:
Od uwzględnionego w całości odwołania
Jeżeli mimo jej uiszczenia nie dokonano czynności
urzędowej
Opłata eksploatacyjna
Opłata uiszczana przez przedsiębiorców za kopaliny
wydobyte ze złóż
Wysokość opłaty=stawka*ilość kopaliny wydobyta w
okresie rozliczeniowym
Opłatę eksploatacyjną oblicza przedsiębiorca w
okresach kwartalnych i wpłaca ją w ciągu miesiąca
od końca kwartału rozliczeniowego na rachunek
gminy, na terenie której jest prowadzona
działalność objęta koncesją (60%) oraz NFOŚ (40%)
Do opłaty eksploatacyjnej stosuje się odpowiednio
przepisy o zobowiązaniach podatkowych (dział III
ordynacji)