Au tor: Re na ta Cza baj

Pró by dia gno zu ją ce umie jęt ność czy ta nia i pi sa nia dla kla sy I

In struk cja dla na uczy cie la

Opra co wa ne pró by dia gno stycz ne słu żą oce nie umie jęt no ści ucznia w za kre sie czy ta nia i pi sa nia. Dia gno zę
prze pro wa dza się pod ko niec ro ku szkol ne go in dy wi du al nie z każ dym uczniem (pro po no wa ny ter min to
po czą tek ma ja).
Pod czas ba da nia oso ba pro wa dzą ca ko rzy sta z Ar ku sza dia gno zy. Są w nim za war te po le ce nia dla ucznia,
a tak że miej sce na od no to wa nie każ de go je go błę du. Po za koń cze niu ba da nia uzy ska ne wy ni ki na le ży po -
rów nać z ta bli ca mi za war ty mi w ni niej szej in struk cji i wpi sać do ar ku sza licz bę punk tów. Na stęp nym eta -
pem jest uzu peł nie nie Ze sta wie nia wy ni ków po szcze gól nych prób dia gno stycz nych.
Uczeń wy ko nu je po le ce nia na ma te ria le za miesz czo nym w Ar ku szu ucznia. Po le ce nia czy ta ze swo je go ar -
ku sza oso ba pro wa dzą ca ba da nie.

Test obej mu je na stę pu ją ce ob sza ry:
• Zna jo mość li ter (ich roz po zna wa nie i od twa rza nie),
• pró by czy ta nia (tech ni ka czy ta nia oraz czy ta nie ze zro zu mie niem),
• pró by pi sa nia (pi sa nie z pa mię ci i prze pi sy wa nie).

ZNAJOMOŚĆ LITER
1. Roz po zna wa nie li ter
Uczeń czy ta li te ry ko lum na mi w dół, naj pierw ma łe, po tem wiel kie. Waż ne, by nie za sta na wiał się nad li te ra -
mi, któ rych nie zna, tyl ko mó wił: „Nie wiem”, i prze cho dził do na stęp nej.

w w w. o r t o g r a f f i t i . p l

1

Oce na rozpoznawania li ter

Licz ba roz po zna nych ma łych liter

Liczba punktów

Ocena

20 i więcej

5 pkt

wysoka

19–15

3 pkt

przeciętna

14–10

1 pkt

niska

9 i po ni żej

0 pkt

bardzo niska

Oce na rozpoznawania li ter

Licz ba roz po zna nych wielkich liter

Liczba punktów

Ocena

20 i więcej

5 pkt

wysoka

19–15

3 pkt

przeciętna

14–10

1 pkt

niska

9 i po ni żej

0 pkt

bardzo niska

2. Od twa rza nie ma łych i wiel kich li ter
Ba da ją cy dyk tu je ze staw li ter dwu krot nie. Uczeń za pi su je je po pierw szym wy słu cha niu ja ko ma łe li te ry,
a po dru gim – ja ko wiel kie. Waż ne, by wy ma wiać gło ski bę dą ce od po wied ni ka mi li ter w po sta ci moż li wie
wy izo lo wa nej (np. „m”, nie „em”).

PRÓ BY CZY TA NIA
3. Tech ni ka czy ta nia
Czas czy ta nia wy no si jed ną mi nu tę. Ba da ją cy za zna cza na swo im ar ku szu błę dy po peł nia ne przez ucznia.
Zwra ca uwa gę na prze sta wia nie, do da wa nie lub opusz cza nie li ter, od no to wu je rów nież znie kształ ca nie wy -
ra zów. Po wy ko na niu pró by oso ba ba da ją ca od no to wu je, ile uczeń prze czy tał wy ra zów w cią gu mi nu ty i ile
po peł nił błę dów. Pod kre śla od po wied ni spo sób czy ta nia.
W kla sie I, na ko niec ro ku szkol ne go, uczeń po wi nien prze czy tać od 22 do 30 wy ra zów. Ten sam test bę dzie
po tem słu żył do spraw dze nia umie jęt no ści uczniów w dru giej i trze ciej kla sie.

w w w. o r t o g r a f f i t i . p l

2

Oce na odtwarzania li ter

Licz ba odtwarzanych małych liter

Liczba punktów

Ocena

17 – 14

5 pkt

wysoka

13 – 10

3 pkt

przeciętna

9 – 6

1 pkt

niska

5 i po ni żej

0 pkt

bardzo niska

Oce na odtwarzania li ter

Licz ba odtwarzanych wielkich liter

Liczba punktów

Ocena

17 – 14

5 pkt

wysoka

13 – 10

3 pkt

przeciętna

9 – 6

1 pkt

niska

5 i po ni żej

0 pkt

bardzo niska

Tempo czytania wyrazów – normy dla klasy I

Licz ba przeczytanych wyrazów

w ciągu 1 minuty

Liczba punktów

Ocena

22 i więcej

5 pkt

wysoka

13 – 21

3 pkt

przeciętna

12 – 7

1 pkt

niska

po ni żej 6

0 pkt

bardzo niska

4. Czy ta nie ze zro zu mie niem
To za da nie ma trzy eta py.
1. Uczeń sa mo dziel nie czy ta tekst. Mo że użyć na kład ki do czy ta nia, któ ra umoż li wia lep szą kon cen tra cję,

lub wo dzić pal cem pod tek stem.

2. Po za po zna niu się z tek stem uczeń wy ko nu je po le ce nia do ty czą ce ilu stra cji (tekst zo sta je za kry ty przez

pro wa dzą ce go).

3. Ostat nim eta pem jest od po wia da nie na py ta nia spraw dza ją ce ro zu mie nie tre ści.

Za po praw ny wy bór ilu stra cji i do strze że nie szcze gó łu, któ ry nie pa su je do czy ta ne go tek stu, uczeń otrzy -
mu je po jed nym punk cie, ra zem: 2 punk ty.

PRÓ BY PI SA NIA
We wszyst kich pró bach pi sa nia oce nia się po ziom gra ficz ny pi sma. Cha rak te ry stycz ne błę dy to nie miesz cze -
nie się w li nia tu rze, pi smo za cho dzą ce na sie bie lub li te ry nad mier nie od da lo ne od sie bie w wy ra zie, bez po -
łą czeń. Po nad to na le ży zwró cić uwa gę na pra wi dło wy kie ru nek kre śle nia li ter, ich kształt, ja kość li nii (zbyt
de li kat ny lub zbyt sil ny na cisk na kart kę) oraz płyn ność ru chów rę ki pod czas pi sa nia. Istot ne jest roz miesz -
cze nie tek stu na stro nie. Waż na jest ob ser wa cja uchwy tu środ ka pi szą ce go i uło że nie rąk pod czas pi sa nia.
Uwa ga! W kla sie I nie sto su je się pi sa nia sa mo dziel ne go ani pi sa nia ze słu chu.

5. Pi sa nie z pa mię ci
Uczeń czy ta ca ły tekst prze zna czo ny do na pi sa nia z pa mię ci. Je śli czy ta sła bo, ba da ją cy od czy tu je mu tekst.
Spraw dza rów nież sto pień ro zu mie nia czy ta ne go tek stu, za da jąc py ta nie, o czym mó wi tekst. Na stęp nie
uczeń od czy tu je jed no zda nie i je za pa mię tu je. Ob ser wa cja zda nia nie po win na trwać dłu żej niż 30 se kund.
Po tym cza sie ba da ją cy za kry wa tekst i po le ca ucznio wi, aby na pi sał za pa mię ta ne zda nie. Ana lo gicz nie po -
stę pu je przy każ dym ko lej nym zda niu.

w w w. o r t o g r a f f i t i . p l

3

Ocena poprawności czytania wyrazów

Licz ba błędów

Liczba punktów

Ocena

0 – 1

5 pkt (+ 2 pkt dodatkowe)

wysoka

2 – 4

3 pkt

przeciętna

5 i więcej

0 pkt

niska

Liczba poprawnych odpowiedzi

Liczba punktów

Ocena

3

5 pkt

wysoka

2

3 pkt

przeciętna

0 – 1

0 pkt

niska

6. Prze pi sy wa nie
Ba da ją cy ob ser wu je tem po i spo sób pi sa nia – czy uczeń prze pi su je po li ter ce, czy pi sze po kil ka li ter, czy ca -
łe wy ra zy.

Po za koń cze niu ba da nia ob ser wa cje za no to wa ne na Ar ku szu dia gno zy na le ży prze nieść do Ze sta wie nia
wy ni ków po szcze gól nych prób dia gno stycz nych.
Uła twi ono na uczy cie lo wi roz po zna nie moc nych i sła bych stron ba da ne go ucznia oraz do ko na nie oce ny efek -
tyw no ści dzia łań, któ re zo sta ły pod ję te wo bec nie go w za kre sie po mo cy psy cho lo gicz no -pe da go gicz nej.

Prze dzia ły uzy ska nych wy ni ków:

45 – 47 pkt

oce na wy so ka

44 – 31 pkt

oce na prze cięt na

30 – 12 pkt

oce na ni ska

Po ni żej 11 pkt

oce na bar dzo ni ska

Oce na wy so ka u dziec ka, któ re od po cząt ku ro ku znaj du je się pod opie ką psy cho lo gicz no -pe da go gicz ną
wska zu je na wy rów na nie je go po zio mu i brak ko niecz no ści kon ty nu owa nia za jęć do dat ko wych w przy szłym
ro ku szkol nym (przy czy ną po cząt ko wych trud no ści mogło być zaniedbanie edukacyjne).
Oce na prze cięt na świad czy o tym, że za sto so wa na wo bec dziec ka for ma po mo cy jest od po wied nia i że na -
le ży kon ty nu ować za ję cia w przy szłym ro ku szkol nym.
Oce na ni ska ozna cza, że uczeń nie opa no wał tre ści po lo ni stycz nych. Wska za ne jest skie ro wa nie dziec ka
do po rad ni psy cho lo gicz no -pe da go gicz nej na po głę bio ne ba da nia.

w w w. o r t o g r a f f i t i . p l

4

Ocena poprawności pisania z pamięci

Liczba błędów

Liczba punktów

Ocena

0

5 pkt

wysoka

1 – 2

3 pkt

przeciętna

3 i więcej

1 pkt

niska

nie zapamiętuje zdania

0 pkt

bardzo niska

Liczba błędów

Liczba punktów

Ocena

0

5 pkt

wysoka

1 – 2

3 pkt

przeciętna

3 i więcej

1 pkt

niska