Klasyfikacja wyrobów budowlanych z uwagi na reakcj na
ogie

Mirosław Kosiorek

1. Klasyfikacja według przepisów polskich
Wyroby budowlane z uwagi na reakcj na ogie dzieli si na palne i niepalne, z kolei wyroby
palne dzieli si na niezapalne, trudnozapalne i łatwozapalne. Do wyrobów klasyfikowanych
jako niepalne, bez konieczno ci potwierdzania wynikami bada , nale produkty pochodzenia
nieorganicznego według podanego ni ej zestawienia:

Jako niezpalane klasyfikuje si tak e wyroby wykonane z dwóch lub wi cej wyrobów
wymienionych, tak e klejone, pod warunkiem, e ilo u ytego kleju nie przewy sza 0,1%
masy lub obj to ci wyrobu - miarodajna jest warto ni sza.
Wyroby i materiały palne - produkty pochodzenia organicznego: drewno, płyty
drewnopochodne, płyty z innych włókien ro linnych (płyty pa dzie owe), tworzywa
sztuczne, guma, bawełna, wełna itp.

Wyroby i materiały składaj ce si z cz ci nieorganicznych i organicznych, jak np. płyty z
wełny mineralnej, wełny szklanej, płyty wiórowo-cementowe, stru kobetony, tynki akrylowe,
dzieli si na palne i niepalne na podstawie bada według normy PN-93/B-02862. Klasyfikacja
zale y od zawarto ci cz ci organicznych i jest podawana w aprobatach technicznych.

Wyroby paln

e, takie jak: okładziny cian i sufitów, sufity podwieszone, dzieli si na:

niezpalane, trudnozapalne, łatwozapalne, na podstawie wyników bada według normy PN-B-
02874:1996 lub PN-91/P-04720 (tekstylia, zasłony, kotary itp.).

Materiały trudnozapalne to wyroby z drewna li ciastego o g sto ci nie mniejszej ni 800 kg/m
3 i grubo ci min. 12 mm.

Pozostałe wyroby z drewna i materiałów drewnopochodnych uzyskuj klasyfikacj
niezapalnych lub trudnozapalnych w wyniku dodania antypirenów w procesie produkcji lub
wykonania zabezpiecze za pomoc rodków ogniochronnych.

Wykładziny podłogowe i podłogi

dzieli si na trudnozapalne i łatwozapalne na podstawie

wyników bada według normy PN-B-02854.

Klasyfikacj z uwagi na toksyczno produktów spalania i dymotwórczo przeprowadza
si na podstawie bada .

Badania wydzielania lotnych, toksycznych produktów spalania

prowadzi si zgodnie z norm

PN-88/B-02855. Badanie polega na analitycznym oznaczeniu ilo ciowym produktów
decyduj cych o toksyczno ci rodowiska po aru (CO, CO2 , HCN, HCl, NOx ), powstałych
w temperaturze rozkładu 450, 550 i 750 !C. Na podstawie warto ci otrzymanych wska ników
toksymetrycznych materiały klasyfikuje si jako bardzo toksyczne (BT), toksyczne (T) lub
umiarkowanie toksyczne (UT).

Badania wła ciwo ci dymotwórczych

prowadzi si według normy PN-89/B-02856 dla

okre lenia współczynnika zaniku kontrastu (lub szybko ci jego zmiany). Na podstawie
warto ci współczynników materiały dzieli si na: bardzo dymi ce (BD), o redniej (D) i o
umiarkowanej

intensywno ci dymienia (UD).

Wymagania dotycz ce klasyfikacji materiałów i wyrobów budowlanych oraz wyrobów
słu cych do wyko czenia i wyposa enia wn trz zestawione w tablicy 1.

Oznaczenia przepisów:
WT - Rozporz dzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia
1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich
usytuowanie (Dz. U. nr 10/1995, z pó niejszymi zmianami; jednolity tekst: Dz. U. nr
15/1999),
WTR - Rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki ywno ciowej z dnia 7
pa dziernika 1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiada
budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz. U. nr 132/1997),
WP - Rozporz dzenie Ministra Spraw Wewn trznych z dnia 3 listopada 1992 r. w sprawie
ochrony przeciwpo arowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. nr
92/1995; zmiany: Dz. U. nr 102/1995),
WTG - Rozporz dzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14 listopada 1995 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiada sieci gazowe (Dz. U. nr 139/1995),
WTP - Rozporz dzenie Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 30 sierpnia 1996 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiada bazy i stacje paliw płynnych, ruroci gi
dalekosi ne do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. nr
122/1996).

EUROKLASY

W ci gu najbli szych 2-3 lat w Polsce zostan wprowadzone EUROKLASY, czyli
klasyfikacja wyrobów dotycz ca reakcji na ogie według ustale UE.

EUROKLASY obejmuj dwie odr bne klasyfikacje:
1) wyrobów budowlanych z wył czeniem podłóg i wykładzin podłogowych,
2) podłóg i wykładzin podłogowych. Zasady klasyfikacji podano w tablicach 2 i 3.
Przepisy polskie operuj c okre leniami: materiały niepalne, niezapalne, trudnozapalne i
łatwozapalne zostan prawdopodobnie nie tylko dostosowane do nowej klasyfikacji w
zakresie zamiany klasyfikacji, ale tak e wzbogacone z uwagi na wi ksze mo liwo ci
ró nicowania wyrobów, a przez to i wymaga .

(1) Dla wyrobów homogenicznych i zasadniczych elementów wyrobów heterogenicznych.
(2) Dla zewn trznych drugorz dnych elementów wyrobów heterogenicznych.
(2a) Alternatywnie, jakikolwiek zewn trzny drugorz dny składnik o PCS ??2,0 MJYm -2 ,
przy zało eniu, e wyrób spełnia nast puj ce kryteria EN xxxx (SBI): FIGRA ??20 WYs -1 ;
i LFS < kraw d próbki; i THR 600s ??4,0 MJ; i s1; i d0.
(3) Dla dowolnego wewn trznego drugorz dnego składnika wyrobu heterogenicznego.
(4) Dla całego wyrobu.
(5) s1 = SMOGRA ??30 m 2 Ys -2 i TSP 600s ??50 m 2 ; s2 = SMOGRA ??180 m 2 Ys -2 i
TSP 600s ??200 m 2 ; s3 = nie s1 lub s2.
(6) d0 = nie wyst puj spadaj ce krople/cz stki w badaniu według En xxxx (SBI) w czasie

600 s; d1 = nie wyst puj spadaj ce krople/cz stki trwaj ce dłu ej ni 10 s w badaniu wg En
xxxx (SBI) w czasie 600 s; d2 = nie d0 lub d1; zapalenie papieru w metodzie wg EN ISO
11925-2 powoduje klasyfikacj d2.
(7) "Spełnia wymaganie" = brak zapalenia papieru (klasyfikacja "no"); "Nie spełnia
wymagania" = zapalenie papieru (klasyfikacja d2).
(8) W warunkach powierzchniowego oddziaływania płomienia i, je li dotyczy przypadku
wyrobu z wyko czeniem, kraw dziowe oddziaływanie płomienia.

(1) Dla wyrobów homogenicznych i zasadniczych elementów wyrobów heterogenicznych.
(2) Dla zewn trznych drugorz dnych elementów wyrobów heterogenicznych.
(3) Dla dowolnego wewn trznego drugorz dnego składnika wyrobu heterogenicznego.
(4) Dla całego wyrobu.
(5) Czas badania = 30 minut.
(6) Krytyczny strumie jest to taki strumie promieniowania cieplnego, przy którym płomie
na próbce ga nie samoistnie lub jest to strumie okre lony po 30 minutach badania, dla
warto ci mniejszej (tzn. strumie odpowiadaj cy wi kszemu zasi gowi płomienia na próbce).
(7) s1 = Dym ??750%Ymin; s2 = nie s1.
(8) W warunkach powierzchniowego oddziaływania płomienia i, je li dotyczy przypadku
wyrobu z wyko czeniem, kraw dziowe oddziaływanie płomienia.

Oznaczenia/symbole (odnosz ce si do odpowiednich metod badania)
DT przyrost temperatury, deg
Dm ubytek masy, kg
t f czas spalania płomieniowego, s
PCS ciepło spalania, MJ/kg
FIGRA szybko rozwoju po aru (ang. fire growth rate), W/s
THR 600s całkowite ciepło wydzielone, MJ
LFS zasi g poprzecznego rozprzestrzeniania płomienia (ang. lateral flame spread), mm
SMOGRA szybko wydzielania dymu (ang. SMOke Growth RAte), m 2 /s 2
TSP 600s całkowite wydzielanie dymu, m 2
Fs zasi g rozprzestrzeniania płomienia, mm

Literatura
FANGRAT J.: Reakcja na ogie według klasyfikacji CEN i wprowadzenie tej klasyfikacji w
Polsce. Seminarium ITB - Reakcja na ogie wyrobów budowlanych., Katowice 2000
PN-ISO 8421 Ochrona przeciwpo arowa. Terminologia
PN-88/B-02855 Ochrona przeciwpo arowa budynków. Metoda badania wydzielania
toksycznych produktów rozkładu i spalania materiałów (z wył czeniem p. 2.6, 2.7 i 3.1)

Lista obowi zuj cych przepisów znajduje si w ha le Klasyfikacja wyrobów budowlanych z
uwagi na rozprzestrzenianie ognia.