1.
Bezpieczeństwo można zdefiniować jako stan.
Bezpieczeństwo należy traktować jako całość (wewnętrzne, zewnętrzne).
Bezpieczeństwo negatywne: brak zagrożeń,
Bezpieczeństwo pozytywne: ???
Bezpieczeństwo subiektywne – jest to odczucie, postrzeganie świata przez podmiot, który
różnie odbiera istniejące czynniki,
Bezpieczeństwo obiektywne – czynniki, które wpływają na stan rzeczywistości.
Wyzwanie – istnieje, jest nowe i nie wiadomo, jakie będzie miało skutki.
Zagrożenie – jest to wyzwanie, które sami określiliśmy jako zagrożenie.
Zagrożenie bezpieczeństwa międzynarodowego – musi być obiektywne, zaakceptowane we
wspólnym znaczeniu przez elementy środowiska międzynarodowego.
1.
Klasyfikacja bezpieczeństwa.
●
Kryterium podmiotowe:
●
bezpieczeństwo narodowe
●
bezpieczeństwo międzynarodowe – nie jest sumą bezpieczeństw państw, choć
mają one na nie wpływ. Jest jakością samą w sobie. Jest rezultatem udziału państw
w systemie międzynarodowym. Jest wyrazem stopnia zaangażowania.
●
Kryterium przedmiotowe:
●
wymiar gospodarczy
●
wymiar militarny
●
wymiar polityczny
●
wymiar społeczny
●
wymiar kulturalny
●
wymiar ekologiczny
●
Kryterium przestrzenne:
●
lokalne
●
globalne
●
regionalne
●
państwowe
●
Kryterium organizacji bezpieczeństwa międzynarodowego:
●
indywidualne
●
izolacjonizm
●
decyzja wewnątrz państowowa,
●
decyzja środowiska międzynarodowego (narzucona)
●
neutralność
●
niezaangażowanie
●
system równowagi
●
system blokowy
●
system kooperatywno-zbiorowy
●
Kryterium konstrukcji
●
subordynacja
●
koordynacja
1.
Czynniki ewolucji bezpieczeństwa
●
ewolucja naukowo-techniczna
●
delegalizacja wojny
●
wzrost współzależności międzynarodowych
●
ewolucja środków dla bezpieczeństwa
●
ewolucja prowadzenia polityki bezpieczeństwa
Bezpieczeństwo ekonomiczne – zależy od podmiotu, którego dotyczy zjawisko stabilności
rynków. Podmiot nie jest odporny na działalność środowiska międzynarodowego. Jesteśmy
częścią systemu zależności między podmiotami, systemami itd., te zależności są na
najwyższym poziomie.
♦
B. ekonomiczne dla jednostek – wypełnienie funkcji biologicznej oraz poziom życia i
samorealizacja jako ewentualność, ale np. w Afryce podstawą jest funkcja
biologiczna.
♦
B. ekonomiczne dla podmiotów gospodarczych – przetrwanie i generowanie zysków i
wyeliminowanie strat długookresowych.
♦
B. ekonomiczne dla gospodarek – przetrwanie, osiąganie i alokacja zysków;
efektywna alokacja czynników produkcji. Również organizowanie i produkcja tego co
jest potrzebne a nadwyżka jest sprzedawana lub wymieniana. Jest to również chęć
rozwoju i promowania (np. Teraz Polska)
♦
Siła militarna a ekonomiczna
– współzależność, np. postęp technologiczny był
początkowo kierowany dla wojska ( np. Internet)
♦
Cechy gospodarki światowej:
1. wielość współzależności między państwami, między gospodarką a systemem –
system naczyń połączonych
2. wielość podmiotów
3. kryzys w regionie jest odczuwalny na całym świecie
4. instytucjonalizacja międzynarodowych stosunków gospodarczych – MFW, BŚ,
GATT
5. jedność ideologiczna – liberalizm ekonomiczny
6. zależność strukturalna gospodarki narodowej i systemu gospodarki światowej
♦
zagrożenia dla bezpieczeństwa narodowego ze strony środowiska międzynarodowego:
1. zadłużenie wewnętrzne
2. państwo upada, jeśli nie jest w stanie pokryć zobowiązań międzynarodowych
3. niestabilność kursów walutowych
4. spekulacje międzynarodowe – nie ma państwa które byłoby się w stanie
obronić przed połączonymi innymi państwami
5. protekcjonizm i merkantylizm w polityce państw
6. permanentna niestabilność gospodarek
♦
pochodzenie zagrożeń
-wynikające z systemu
-wynikające z działalności polityk
♦
instrumenty ekonomiczne
– metody, środki prowadzące do zwiększenia
bezpieczeństwa ekonomicznego. O ich doborze decyduje rynek. Czasami niektóre
instrumenty nie są instrumentami de facto, następuje mispercepcja.
Formy i rodzaje instrumentów ekonomicznych:
1. bojkot handlowy – zmowa przeciw osobie, pracodawcy, grupie osób, państwu,
mająca na celu odwet, wywarcie nacisku za pomocą utrudnienia,
uniemożliwienia normalnych stosunków zawodowych, ekonomicznych,
politycznych, przez zerwanie kontaktów, niekupowanie towarów, odmowę
zatrudnienia, strajk itd. (np. bojkot towarów francuskich przez USA). Obecnie
nie można tego robić, ponieważ jest zakaz dyskryminacji handlowej.
2. zakaz kupowania pewnych towarów
3. stosowanie ograniczeń handlowych w handlu (np. na linii Iran – USA)
4. ograniczenie importu towarów
5. wykupywanie towarów strategicznych dla innych państw
6. dumping
7. subsydiowanie
8. sabotaże militarne na np. fabryki
9. fałszywe informacje ekonomiczne w celu wywołania chaosu i niepokoju
pozytywne
1. promocja
2. ułatwienia i gwarancje kredytowe
3. udzielenie pomocy rozwojowej
4. cła
5. klauzula najwyższego uprzywilejowania
6. transfer technologii
7. umowy o charakterze preferencyjnym
♦
państwa mogą podejmować decyzje ofensywne lub defensywne
w celu zapewnienia
bezpieczeństwa narodowego w wymiarze ekonomicznym
♦
problem zadłużenia międzynarodowego
1.
istota – jest obecnie powszechne. Istnieją współzależności,
destabilizacja
jednego państwa może doprowadzić do destabilizacji innych państw.
Elementy zadłużenia:
-olbrzymi wzrost zadłużenia międzynarodowego – powstaje zadłużenie od instytucji
międzynarodowych
-wzrost kosztów obsługi
- załamanie dopływu kapitału do państw wierzycielskich i działalność organizacji
międzynarodowych np. MFW (pożycza ale kontroluje w jaki sposób kredyt jest
wykorzystywany)
-gospodarcze i społeczne następstwa tych zjawisk