1
GGiIŚ
Nazwiska:
1. Monika Siry
2. Kamil Sanicki
ROK
I
GRUPA
XII
ZESPÓŁ
IV
PRACOWNIA
FIZYCZNA
TEMAT:
MOSTEK WHEATSTONE’A
NR ĆWICZENIA
32
Data
wykonania:
15.03.2012
Data
oddania:
22.03.2012
Zwrot do
poprawy:
Data
oddania:
Data
zaliczenia
:
OCENA
Cel doświadczenia:
Wyznaczenie nieznanych oporów pojedynczych oporników, oraz oporów zastępczych
oporników połączonych szeregowo, równolegle i mieszanie, na podstawie zależności
opisujących mostek Wheatstone’a.
Wstęp:
Doświadczenie z Mostkiem Wheatstone’a pozwala na praktyczne sprawdzenie
poprawności trzech praw rządzących obwodami prądu stałego:
Prawo Ohma-
Oporem nazywamy stosunek napięcia do natężenia prądu na końcach przewodnika.
Dla przewodnika jest on wartością stałą. Jednostką oporu jest Ohm [Ω]
� =
�
�
Każdy z materiałów posiada też opór właściwy, który pozwala na obliczenie oporu
dowolnego
przewodnika znając jego długość i pole przekroju.
� = � ∗
Gdzie:
ρ- opór właściwy
l-
długość przewodnika
s- pole przekroju przewodnika
I prawo Kirhoffa-
Dla każdego węzła obwodu (punktu spotkania co najmniej trzech przewodników),
suma
prądów wpływających i wypływających jest równa zeru.
II prawo Kirhoffa-
Suma spadków napięć wzdłuż dowolnego oczka (dowolnej zamkniętej drogi wzdłuż
sieci połączeń obwodu) jest równa sumie sił elektromotorycznych.
Poniższy rysunek przedstawia zastosowany w doświadczeniu Mostek Wheatstone’a,
który pozwala na wyznaczenie wartości oporu dla opornika R
x
, na podstawie znajomości
oporu wzorcowego R
2
i oporów odcinków drutu R
3
i R
4
.
2
Opory oporników R
3
i R
4
, jako że są one fragmentami tego samego drutu, są proporcjonalne
do ich
długości. Metoda pomiaru, polega na tzw. równoważeniu mostka, czyli dobraniu takich
długości (w konsekwencji oporów R
3
i R
4
), aby przy zadanym i znanym oporze wzorcowym
przez galwanometr G nie płynął prąd (aparat wskazywał natężenie równe 0 Amperów).
Wówczas, zależność oporów opisuje równanie:
�
�
2
=
�
3
�
4
Stosunek R
3
do R
4
jest zależny od ich długości, co daje nam równanie:
�
3
�
4
=
Gdzie:
a-
długość opornika R
3
w cm
b- 100cm-a
Pozwala nam to na ostateczne
wyprowadzenie wzoru wykorzystywanego w doświadczeniu:
� = �
2
∗
100
−
Wyniki pomiarów:
Długość drutu l- 1000 mm.
Błąd pomiaru długości- 1 mm
Ilość pomiarów dla każdego opornika i ich kombinacji (n)- 10
Wzór do wyznaczenia kolejnych oporów R
x
-
� = �
2
∗
100
−
Wzór na niepewność pomiarową U(x)-
� =
(
�
− )
2
�=1
∗ −1
Pomiary dla opornika R
x1
Opór
wzorcowy
[Ω]
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
a [mm]
564
458
386
334
296
267
236
215
190
184
R
x1
[Ω]
12,94 12,68 12,57
12,54 12,61 12,75
12,36
12,32
11,73
12,40
R
x1
= 12,49 Ω U(R
x1
)=0,10
Ω
Opór R
x1
jest równy 12,49 Ω z niepewnością 0,10 Ω.
Pomiary dla opornika
R
x2
Opór
wzorcowy
[Ω]
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
a [mm]
679
578
505
449
402
365
336
308
285
266
R
x2
[Ω]
21,15 20,54 20,40
20,37 20,17
20,12 20,24
20,03
19,93
19,93
R
x2
=20,29 Ω U(R
x2
)= 0,12
Ω
3
Opór R
x2
jest równy 20,29 Ω z niepewnością 0,12 Ω.
Pomiary dla opornika R
x3
Opór
R
x3
[Ω]
31,49 30,87 30,76
30,56 30,73
30,54 30,42
30,38
30,38
30,40
R
x3
=30,65 Ω U(R
x3
)= 0,11
Ω
Opór R
x3
jest równy 30,65 Ω z niepewnością 0,11 Ω.
Pomiary oporu zastępczego R
sz
dla połączenia szeregowego
oporników R
x1
i R
x2
Teoretyczna wartość oporu zastępczego R
sz obl
, z wzoru na połączenie szeregowe oporników
wynosi:
�
�
=
�
1
+
�
2
= 12.49 + 20.29 = 32,78
Ω
Z niepewnością U(R
sz obl
) wyznaczoną z prawa przenoszenia błędów, z wzoru:
� �
�
= (
� �
1
+
�
2
� �
1
∗ � �
1
)
2
+ (
� �
1
+
�
2
� �
2
∗ � �
2
)
2
Co daje U(R
sz obl
)= 0,16
Ω
Opór
wzorcowy
[Ω]
30
35
40
45
50
55
60
65
70
75
a [mm]
521
482
448
419
393
371
352
334
318
302
R
sz
[Ω]
32,63 32,57 32,46
32,45 32,37 32,44
32,59
32,60
32,64
32,45
R
sz
=32,52 Ω U(R
sz
)= 0,03
Ω R
sz obl
=32,78 Ω U(R
sz obl
)= 0,16
Ω