Zmysł dotyku budzi się z chwilą narodzin
Czym jest masaż dla małego dziecka?
Masaż niemowlęcia daje mu poczucie bezpieczeństwa. Zaobserwowano, że niemowlęta, które
są masowane, czują się lepiej, a ich rodzice zyskują więcej pewności siebie. Lepiej rozumieją
potrzeby swojego dziecka, łatwiej im je pielęgnować. Każdy moment jest dobry na masaż,
warto wykorzystać każdą okazję, np. zmianę pieluszki (zwłaszcza, jeśli dziecko bywa w
trakcie przewijania niespokojne). Spróbuj przy każdej zmianie pieluszki robić maluchowi
krótki masaż, wtedy przewijanie stanie się dla niego przyjemnością. Masaż możesz również
robić na kilka minut przed kąpielą. Masaż i kąpiel pomogą dziecku wyciszyć się przed snem.
Później zatroszcz się o wygodną piżamkę i dobrą pieluszkę, która zapewni komfort w czasie
snu. Nakarm maleństwo i już pora do łóżeczka.
Porada: Pozwól dziecku dotykać różnych przedmiotów, pozwól mu się zapoznać z różną
powierzchnią - gładką, chropawą, miękką, twardą... Nie martw się, że wszystko, co podajesz
niemowlęciu, trafia w końcu do jego buzi. Ono w ten sposób wiele się uczy. Pozwól mu badać
przedmioty ustami. Musisz tylko zatroszczyć się o to, by nie miały ostrych krawędzi, by były
czyste i na tyle duże, żeby dziecko nie zdołało ich połknąć. Zauważysz, jak szybko niemowlę
nauczy się dobrze trzymać przedmioty. Z pewnością zauważysz, że powierzchnie gładkie i
miłe w dotyku będzie głaskać, a chropowate - drapać. Daj maleństwu wiele okazji do tego, aby
przekonało się, co się dzieje, gdy uderza zabawką np. w materacyk. W ten sposób pomożesz
dziecku poznawać świat.
Jak masować małe dziecko? O czym trzeba pamiętać?
Niemowlętom nie można zrobić klasycznego masażu, ponieważ ich ciało jest zbyt delikatne,
aby zastosować takie techniki. Masaż niemowlęcia jest jedynie delikatnym nacieraniem i
wygładzaniem. Można go stosować codziennie przez blisko 15 minut, ale to dziecko decyduje
o tym, jak długo będzie trwał. Najlepszy moment do masażu jest wtedy, gdy dziecko jest
wyspane i najedzone (ale nie bezpośrednio po karmieniu). Świetną ku temu okazją jest także
każda zmiana pieluszki czy ubranka.
Jakie działanie ma masaż?
Masaż ma dobroczynny wpływ na zdrowie dziecka i na jego psychikę. Dzięki niemu poprawia
się oddech, krążenie krwi oraz przemiana materii. Korzystnie wpływa na trawienie. Dzięki
masażowi dziecko lepiej śpi i ma lepsze samopoczucie. A ponadto dla dziecka i rodziców
ważne jest to, że wtedy są razem, że czerpią z tej formy kontaktu przyjemność i w ten sposób
pogłębia się ich więź emocjonalna. Masaż rozwija zmysł dotyku. Ośrodkowy układ nerwowy
rozwija się najbardziej intensywnie w pierwszym roku życia, a bodźce zmysłowe są do tego
bardzo potrzebne. Dopiero po urodzeniu tworzy się wiele połączeń pomiędzy neuronami.
Właśnie dotyk jest u niemowlęcia dobrze rozwiniętym zmysłem i dlatego też delikatne bodźce
odbierane ze skóry i przewodzone do mózgu wpływają korzystnie na rozwój całego układu
nerwowego. Masaż może łagodzić drobne dolegliwości. Jeżeli rodzice nie są pewni, czy masaż
nie zaszkodzi maleństwu, albo mają wątpliwości, czy będą umieli go wykonać, najlepiej
zasięgnąć opinii lekarza.
Jak masować małe dziecko?
Przed rozpoczęciem masażu należy położyć dziecko na miękkim kocyku. Masaż najłatwiej
wykonać, gdy dziecko jest rozebrane. Dlatego trzeba zadbać o właściwą temperaturę
pomieszczenia.
Technika masażu
Przygotowując się do masażu, a potem masując maleństwo, trzeba bacznie je obserwować -
czy jest zadowolone, czy nie odczuwa bólu lub dyskomfortu. Masować trzeba całą
powierzchnią dłoni, lekko naciskając, ponieważ samo przesuwanie dłoni łaskocze dziecko, a
przez to je niepokoi.
Co może się przydać?
Potrzebna Ci będzie oliwka, którą natłuścisz sobie dłonie przed masażem, oraz chusteczki
pielęgnacyjne, którymi odświeżysz ciałko dziecka po masażu.
Jak przeprowadzić masaż?
Rączki: jedną dłonią trzymamy przegub niemowlęcia, a drugą przesuwamy w dół od ramienia
do przegubu. Kciuk i palec wskazujący tworzą pierścień, którym rytmicznie uciskamy rączkę
(jak podczas dojenia). Gdy dłoń, którą prowadziliśmy w dół, dojdzie do przegubu, teraz nią
obejmujemy przegub, a od ramienia w dół przesuwamy drugą dłoń. Ruch naszych rąk jest
rytmiczny i uspokajający. Potem masujemy rączkę obiema dłońmi: ustawiamy je jedna nad
drugą i przesuwamy od ramienia ku przegubowi. Wykonujemy dłońmi delikatne okrężne ruchy
w przeciwnych kierunkach. Gdy dotrzemy do przegubu, rozpoczynamy ruch w górę. Lekko
uciskamy i wyginamy ramię. Przegub masujemy małymi okrężnymi ruchami kciuka i palca
wskazującego. Wewnętrzną powierzchnię dłoni - dwoma kciukami od przegubu do nasady
palców, a same palce delikatnie rozwieramy i prostujemy.
Nóżki: masujemy w taki sam sposób jak rączki. Jedną dłonią przytrzymujemy stopę, a drugą
obejmujemy udo i delikatnymi okrężnymi ruchami masujemy nóżkę od góry do dołu. Gdy
dłoń dojdzie do stawu skokowego, przytrzymujemy nią stopę, a drugą rozpoczynamy masaż od
biodra w dół. Następnie układamy dłonie jedna pod drugą i przesuwamy je równocześnie w
dół, wykonując okrężne ruchy w przeciwnych kierunkach (jedna dłoń z lewa na prawo, druga -
z prawa na lewo). Gdy dojdziemy do kostek, ustawiamy znów dłonie w okolicy biodra i
wykonujemy kolejne ruchy w dół. Staw skokowy masujemy małymi okrężnymi ruchami
wokół kostki, a stopę - dwoma kciukami lub dłonią zaciśniętą w pięść.
Plecy: powinniśmy im poświęcić dużo uwagi. Dziecko leży na brzuszku, a my układamy
dłonie jedną obok drugiej w okolicy łopatek. Wolnym, rytmicznym ruchem zaczynamy
wędrować w dół pleców - od karku do kości ogonowej, a potem z powrotem w górę.
Wykonujemy naprzemienny masaż z góry w dół i z dołu do góry, tak aby kręgosłup dziecka
zaczął się delikatnie kołysać. Następnie przesuwamy jedną dłoń wzdłuż kręgosłupa, a drugą
obejmujemy pośladki. Masujemy kręgosłup z góry w dół, drobnymi ruchami, krąg po kręgu -
aż do kości ogonowej. Na zakończenie przesuwamy jedną dłoń na stopy dziecka, a drugą
posuwistym ruchem masujemy obie nóżki i podeszwy stóp.
Twarz: delikatnie kładziemy wskazujący i środkowy palec na środku czoła i powolnym
ruchem przesuwamy dłonie wzdłuż brwi, aż do skroni. I znowu zaczynamy od środka czoła.
Następnie przesuwamy palce od nasady nosa do kącików ust - masujemy boki nosa, a kąciki
ust delikatnie rozciągamy. Masaż pomaga dziecku właściwie się rozwijać. Masując maleństwo,
dbamy o jego dobre samopoczucie i lepiej je poznajemy. Masaż przyczynia się do właściwego
kształtowania relacji rodzice - dziecko. Jest znakomitą okazją do poznawania siebie nawzajem,
do zrobienia czegoś dobrego dla dziecka, ale i dla siebie.
Jolanta Bylica,
Mama Ani, Michała i Piotrusia