Metale ciężkie - Cd

• Kadm jest pierwiastkiem toksycznym

kumulującym się w organizmie człowieka i
zwierząt. Pierwiastek ten występuje w
dużych ilościach w rejonach skażenia
przemysłowego, w dymie papierosowym, w
wodzie i glebie.

Metale ciężkie - Cd

• Duże stężenie kadmu stwierdza się zwłaszcza w

warzywach korzeniowych uprawianych w
rejonach przemysłowych. Duża ilość kadmu w
glebie powoduje nie zawiązywanie się kłosów i
inne deformacje w rozwoju zbóż. Stwierdzono
że nawożenie roślin superfosfatem bardzo
zwiększa przyswajanie kadmu przez rośliny.

Metale ciężkie - Cd

• Większość spożywanego kadmu nie jest

przyswajana w przewodzie pokarmowym. Raz
przyswojony kadm kumuluje się w organizmie,
osiągając po pewnym czasie poziom
toksyczności. Przyswajalność kadmu i innych
szkodliwych metali ciężkich ogranicza selen

Metale ciężkie - Cd

• Kadm narusza przemiany metaboliczne

wapnia, magnezu, żelaza, cynku i miedzi.

Wypłukiwanie przez kadm, wapnia ze szkieletu

i innych narządów powoduje deformację i

łamanie się kości, uszkodzenia narządów

wewnętrznych i zaburzenia wszystkich funkcji

regulacyjnych organizmu, w których niezbędny

jest udział wapnia, magnezu lub innych

biopierwiastków.

Metale ciężkie - Cd

• Zatrucie kadmem u ludzi powoduje bóle i

zaniki mięśni, niedokrwistość,nadciśnienie
tętnicze, uszkodzenia wątroby, nerek i płuc.
Nadmiar kadmu może być przyczyną
powstawania wszystkich rodzajów
nowotworów. Uważa się że kadm jest głównym
czynnikiem nowotworowym dymu
tytoniowego.

Metale ciężkie - Cd

U zwierząt obserwowano:
embriotoksyczne i teratogenne działanie kadmu
• zmiany w łożysku
•    zmiany w gonadach męskich

Metale ciężkie - Pb

Metaliczny ołów stosowany jest do produkcji:

• kwasu siarkowego,
• celulozy,
• wapna bielącego,
• powłok ochronnych,
• osłon do kabli elektrycznych,
• licznych stopów takich jak stopy czcionkowe czy stopy

łożyskowe.

Metale ciężkie - Pb

Do atmosfery ołów emitowany jest głównie z

antropogenicznych źródeł emisji takich jak:

· hutnictwo,

· odlewnictwo metali,

· spalanie paliw,

· produkcja akumulatorów,

· zanieczyszczenia motoryzacyjne,

· huty szkła,

· przemysł gumowy, naftowy,

· przestarzałe drukarnie,

· produkcja pestycydów

Metale ciężkie - Pb

Do organizmów zwierzęcych i człowieka ołów dostaje
się:
· drogą pokarmową
· oddechową lub przez skórę
Jest absorbowany głównie w płucach (ok. 35%) i
przewodzie pokarmowym (2-16%)
wydalany głównie z moczem i kałem ( 16%).
Akumulowany jest przede wszystkim w kościach
(ok.90%).

Metale ciężkie - Pb

• Najbardziej wrażliwe na działanie ołowiu są:

· układ krwiotwórczy,

· centralny układ nerwowy,

· nerki.

Metale ciężkie - Pb

• Zawartość ołowiu w tkankach zwierząt jest na ogół

proporcjonalna do stężenia ołowiu w środowisku

naturalnym i czasu ekspozycji.

• Obecność ołowiu we krwi wskazuje, że organizm był

niedawno narażony na ten pierwiastek.

• Stężenie w kościach świadczy o długotrwałej

ekspozycji.

• Ołów przechodzi przez barierę łożyskową, jest

mutagenny i kancerogenny, szczególnie niebezpieczny
dla płodu i młodych osobników

.

Metale ciężkie - Pb

• Czteroetylek ołowiu jest bezbarwną

oleistą cieczą o słabym aromatycznym

zapachu. Używany jako środek

przeciwstukowy do benzyny

samochodowej

( 0,4 – 0,6% ) i lotniczej ( 1,0 – 1,5 % ).

Stąd nazwa benzyna etylizowana lub

etylina. Czteroetylek ołowiu jest

substancją bardzo toksyczną

OŁOWICA

Objawy ołowicy :

bladoszare zabarwienie skóry, niebieskawo-

czarna obwódka na dziąsłach, osłabienie,

bezsenność, niedokrwistość, brak łaknienia,

kolka ołowiczana, bóle i zawroty głowy, drżenie

mięśniowe, objawy uszkodzenia wątroby i

nerek, zmiany miażdżycowe naczyń

krwionośnych.

Zatrucie ołowiem u zwierząt

• Wrażliwe głównie zwierzęta młode
• U bydła w postaci ostrej: brak apetytu,

cuchnące biegunki, objawy nerwowe,

drgawki;

w

przewlekłej

postaci:

chudnięcie i ronienia

• U drobiu: apatia, brak apetytu,

wychudzenie, obniżenie nieśności, potem

objawy nerwowe

Fluoroza bydła – przyczyny

• Przewlekłe zatrucie związkami fluoru

występujące na terenach skażonych fluorem, w
pobliżu hut aluminium, szkła, fabryk
superfosfatu. Ostre zatrucia wskutek zjedzenia
nadmiernej ilości związków fluoru w krótkim
czasie.

Fluoroza bydła – objawy kliniczne

• Występowanie brunatnych plam na zębach, słabe ich

osadzenie w zębodołach, ubytki szkliwa, tworzenie się
guzów na żebrach i kościach kończyn, łamliwość
kończyn, kulawizna, sztywny chód, skóra mało
elastyczna, zmniejszony apetyt, wychudzenie.

Fluoroza bydła – objawy kliniczne

• W ostrych zatruciach występują:

ślinotok, brak apetytu, bóle jamy
brzusznej, drżenie mięśni, kloniczne
skurcze mięśni, zapaść.

Fluoroza bydła – zapobieganie

• Unikanie chowu zwierząt w pobliżu zakładów

emitujących duże ilości fluoru. Na terenach skażonych
fluorem utrzymywać tylko zwierzęta opasowe (opasy).
Do paszy dodawać mieszanki mineralne uzupełnione
siarczanem glinu. W celu zapobiegania zatruciom
ostrym dobrze zabezpieczać przed spożyciem przez
bydło substancje zawierające duże ilości fluoru
(nawozy fosforowe, preparaty impregnujące).