21

odbiornika od czêstotliwoœci 108 do 88 MHz.

Po zwarciu styków w³¹cznika W3, nastêpu-

je ³adowanie kondensatora C6 przez rezystor

R1 i czêœciowe roz³adowanie kondensatora

C15. Spowodowany tym spadek napiêcia na

diodzie pojemnoœciowej D2 zale¿y od sto-

sunku pojemnoœci kondensatorów C15 i C6.

W³¹czona równolegle do kondensatora C6

dioda D1 ma za zadanie roz³adowywaæ kon-

densator C6 w chwili, gdy styki w³¹cznika W3

s¹ rozwarte. Pojemnoœæ kondensatora C6 =

10 nF nie jest optymalna i mo¿na j¹ zmniej-

szyæ do oko³o 3 nF, a wówczas raster czê-

stotliwoœci przestrajania zmaleje. Elementy

C6 i D1 mo¿na wlutowaæ wprost do œcie¿ek

p³ytki drukowanej i po³¹czyæ cienkimi prze-

wodami z dodatkowym w³¹cznikiem W3

wmontowanym w wolnym miejscu obudowy

odbiornika.

Jeœli zrezygnuje siê z funkcji „RESET”, to

istniej¹cy w³¹cznik W2 mo¿na wykorzystaæ

do realizacji sekwencyjnego zmniejszania

czêstotliwoœci dostrojenia i zrezygnowaæ

z monta¿u dodatkowego w³¹cznika W3.

Wówczas elementy C6 i D1 nale¿y wlutowaæ

(wg schematu) w miejscu *A, po uprzednim

przeciêciu œcie¿ki obwodu drukowanego,

miêdzy wyjœciem 16 uk³adu scalonego, a jed-

nym ze styków w³¹cznika W2. Anodê diody

D1 nale¿y po³¹czyæ z wyjœciem 16 uk³adu

scalonego. Zamiana kierunku przy³¹czenia

diody D1 lub zbyt ma³a pojemnoœæ konden-

satora C6 mo¿e byæ przyczyn¹ wadliwego

dzia³ania uk³adu.

n

Wac³aw Klein

sygna³y u¿yteczne z pasma od 88 do 108

MHz, które s¹ doprowadzane do koñcówki 11

uk³adu scalonego US1. Wewn¹trz US1 na-

stêpuje zmieszanie czêstotliwoœci odbiera-

nych z czêstotliwoœci¹ heterodyny. Odbiornik

jest przestrajany elektronicznie przez zmia-

nê napiêcia ujemnego na diodzie pojem-

noœciowej D2, która wraz z kondensatorem

C15 i cewk¹ L2 tworz¹ obwód rezonansowy

heterodyny. Zmianê tj. wzrost napiêcia ujem-

nego na koñcówce 16 uk³adu scalonego

a poprzez rezystor R1 na diodzie D2, gene-

ruje uk³ad wewnêtrzny US1 po zwarciu sty-

ków w³¹cznika W1-SCAN.

Wzrost napiêcia zostaje przerwany, gdy po

dostrojeniu do czêstotliwoœci stacji radiowej

natê¿enie sygna³u wejœciowego umo¿liwia

prawid³ow¹ demodulacjê. Kondensator C15

³aduje siê do wartoœci napiêcia, przy której

proces strojenia zosta³ przerwany. Zwarcie

styków w³¹cznika W2-RESET powoduje

roz³adowanie kondensatora C15, spadek

napiêcia ujemnego na diodzie pojemnoœcio-

wej D2, przestrojenie obwodu heterodyny,

a w konsekwencji przestrojenie odbiornika

i powrót do dolnej czêstotliwoœci pasma FM.

Uk³ad sekwencyjnego zmniejszania czêsto-

tliwoœci dostrojenia jest przedstawiony na

schemacie w obrêbie czêœci oddzielonej li-

ni¹ przerywan¹. Sk³ada siê on z w³¹cznika

W3, kondensatora C6 oraz diody D1. Uk³ad

ten, przez kolejne zwieranie styków W3, po-

woduje sekwencyjne i skokowe zmniejsza-

nie wartoœci napiêcia na diodzie pojemno-

œciowej D2, a tym samym przestrajanie

r

TECHNIKA

RTV

M

iniaturyzacja odbiorników radio-

wych mog³a siê rozwin¹æ dziêki

nowej generacji uk³adów scalo-

nych du¿ej skali integracji, które

zawieraj¹ ca³y odbiornik FM. Na rynku krajowym

s¹ dostêpne ró¿ne typy miniaturowych odbior-

ników s³uchawkowych i g³oœnikowych o do-

brych parametrach akustycznych i niskiej cenie.

W miniodbiornikach FM stosowane s¹ uk³a-

dy scalone z serii SC 1088 i ich odpowiedni-

ki: D7088, CD9088, RA2228, KA22428. Sy-

gna³y m.cz. s¹ przewa¿nie wzmacniane

w uk³adach pracuj¹cych w klasie A_ dwutran-

zystorowych lub we wzmacniaczach mostko-

wych z uk³adami scalonymi z serii 2822.

Dostrajanie do stacji radiofonicznej jest pro-

ste (rys.), realizowane przy u¿yciu dwuprzy-

ciskowych miniw³¹czników W 1 i W2. Ka¿de

wciœniêcie w³¹cznika W1-SCAN uruchamia

automatyczne dostrajanie odbiornika do sta-

cji nadawczej o wy¿szej czêstotliwoœci.

Dostrajanie zostaje przerwane, gdy poziom

natê¿enia sygna³u wejœciowego zapewnia

poprawn¹ pracê dekodera, a tym samym

„czysty” odbiór kolejnej stacji radiofonicznej.

Wciœniêcie w³¹cznika W2-RESET powodu-

je skokowe przestrojenie odbiornika i powrót

do najni¿szej czêstotliwoœci pasma tj.

88 MHz. Wad¹ takiego rozwi¹zania jest brak

mo¿liwoœci sekwencyjnego zmniejszania

czêstotliwoœci dostrojenia ”w dó³” od 108 do

88 MHz oraz informacji o tym do jakiej czê-

stotliwoœci stacji radiofonicznej odbiornik zo-

sta³ dostrojony. Miniaturowe odbiorniki FM

zbudowane z uk³adami scalonymi z serii SC

1088 umo¿liwiaj¹ zazwyczaj dostrojenie

i odbiór kilkunastu kolejnych stacji radiowych,

lecz niemo¿liwe jest szybkie dostrojenie

i odbiór stacji najbli¿szej o ni¿szej czêstotliwo-

œci nadawania. Aby dostroiæ odbiornik do

wybranej stacji, czynnoœci dostrajania wy-

magaj¹ wielokrotnego powtarzania w

nastêpuj¹cej kolejnoœci: jednokrotne wciœniê-

cie W2-RESET oraz kilkakrotne wciœniêcie

w³¹cznika W1-SCAN.

Dla poprawienia komfortu obs³ugi odbiornika

mo¿na zbudowaæ prosty uk³ad sekwencyj-

nego zmniejszenia czêstotliwoœci dostrojenia.

Przedstawiony na schemacie uk³ad scalony

SC 1088 realizuje wszystkie funkcje koniecz-

ne m.in. do wzmocnienia, prze- miany czêsto-

tliwoœci sygna³u radiowego UKF-FM oraz je-

go demodulacji. Sygna³ z anteny jest dopro-

wadzony do rezonansowego obwodu wej-

œciowego z elementami L1, C1, C2. Obwód

ten dostrojony do œrodkowej czêstotliwoœci

pasma FM (98 MHz) wydziela wstêpne

Radioelektronik Audio-HiFi-Video 4/2003

SEKWENCYJNE DOSTRAJANIE

ODBIORNIKA FM ”W DÓ£”

Schemat uk³adu dostrajania

W1

AUTO

SCAN

W2

RESET

W3