Złota epoka musicalu, lata 50. – twórcy,
dzieła, ideologia
Najwybitniejsze musicale powstają w wytwórni MGM, a sprawą producenta Arthura Freeda – były
pianista, pan miły i sympatyczny, ludzie go lubią i chcą z nim pracować
a pracować chcieli m.in.: scenarzyści
Betty Comden i Adolph Green, kompozytor Roger Edens, dyrygent
Andre Previn, choreograf Michael Kidd, reżyserzy Vincente Minnelli, Stanley
Donen i Charles Walters, a także wykonawcy – Gene Kelly (pełnił on
również funkcje choreografa i reżysera), Cyd Charisse, Howard Keel, Jane
Powell, Kathryn Grayson, Debbie Reynolds, Frank Sinatra, Leslie Caron,
June Allyson i wielu innych. Po odejściu z RKO dołączył do nich przeżywający
drugą młodość Fred Astaire.
Freed tworzy nowa formułę musicalu – musical integralny: piosenka, wraz z towarzyszącym jej
tańcem, nie jest
już „numerem”, stanowiącym względnie autonomiczną całość (jak to bywało
w musicalach z lat 30.), lecz zostaje umiejętnie wpleciona w ciąg zdarzeń,
pełniąc ważne funkcje fabularne. Często piosenka zastępuje dialog.
1949 „Na przepustce” Stanley Donen i Gene Kelly – musical zrealizowany w plenerach
naturalnych, nie w studiu
1952 „Deszczowa piosenka” znów Kelly i Donen (wspólna reżyseria) – jeden z nielicznych
ówczesnych musicali, który nie ma teatralnego odpowiednika.
„
Najznakomitsz
ą sekwencją taneczną,
świetnie ilustrującą akrobatyczny styl Kelly’ego i O’Connora, jest Make
‘Em Laugh. O’Connor walczy na planie z manekinem, biega po
ścianach,
przewraca si
ę jak szmaciana lalka, robi piruety, leżąc na plecach, zderza się
z ceglan
ą ścianą, uderza twarzą w deskę niesioną przez pracowników rekwizytorni,
wreszcie wpada w kotar
ę i kończy swój popis.
”
W 1956 roku ma miejsce premiera zrealizowanego 4 lata wcześniej filmu G. Kelly'ego
„Zaproszenia do tańca”. Film tyle czekał na premierę, ponieważ jest eksperymentem (i bali się, że
będzie komercyjna klapa). Nie ma tutaj dialogów, tylko pantomina i taniec
Eklektyczny taniec Kelly’ego jest oparty na przygotowaniu atletycznym i akrobatycznym.
„Nie potrafi ę nazwać swojego stylu – zwierzał się sam tancerz. – To z pewnością hybryda. (…)
Wiele zapożyczyłem z tańca nowoczesnego i klasycznego, a także z amerykańskiego tańca
ludowego – stepowania i jitterbuga. (…)Próbowałem jednak rozwijać styl odpowiadający
otoczeniu, w którym się wychowałem”.
Kelly jako reżyser i choreograf zrewolucjonizował sposób pokazywania tańca w filmie, czyniąc
większy niż poprzednicy użytek z ruchów i ustawień kamery oraz montażu.
„Amerykanin w Paryżu” (1951)
opowieść o mieszkającym w Paryżu malarzu (Gene Kelly), uwodzącej go bogatej rodaczce (Nina
Foch) i tej trzeciej, paryskiej ekspedientce (Leslie Caron), dziewczynie przyjaciela (Oscar Levant).
Idealny przykład musicalu integralnego
Musicale Warner Bros.:
„Narodziny gwiazdy” (1954) George Cukor, Judy Garland – najlepsza rola w jej karierze
„Oklahoma”(1955) Fred Zinneman
Lata 50. były najwspanialszym okresem w rozwoju filmowego musicalu. Dzieła Minnellego,
Kelly’ego i Donena wyczerpały wszakże w dużej mierze formułę gatunku. W następnych dekadach
musical nie zniknął z ekranów, od czasu do czasu zaskakując nawet widzów świeżością i
nowatorstwem formy. Generalnie rzecz ujmując, funkcjonował jednak na marginesie kina
gatunków, nie ciesząc się już tak dużą popularnością i nie przyciągając tak wielu wspaniałych
reżyserów, choreografów i wykonawców.